İZBAN

Vikipedi, özgür ansiklopedi
İZBAN
Bir İZBAN treni Ulukent Tren İstasyonu'nda.
Genel
Sahibiİzmir Büyükşehir Belediyesi (%50)
TCDD (%50)
Hizmet alanıİzmir, Türkiye
Bölge3. Bölge
Taşıma türüBanliyö Treni
Hat sayısı3 (Güney, Merkez, Kuzey)
İstasyon sayısı41
Günlük yolcu sayısı300.000+[1]
Yıllık yolcu sayısı98 milyon (2017)[2]
Baş yöneticiSeçkin Mutlu[3]
MerkezAtaşehir Mahallesi, 8291. Sokak, No:6, Çiğli, İzmir, Türkiye
Web sitesii̇zban.com.tr
Hizmet
İnşaata başlama30 Mart 2006
Hizmete giriş30 Ağustos 2010
İşletmeci(ler)İZBAN A.Ş.
Taşıt sayısı73 tren (2018)[4]
Tren uzunluğu3 vagon[5]
Teknik
Sistem uzunluğu136 km[6]
Hat açıklığıStandart (1435 mm)
Elektriklendirme25 kV 50 Hz AA katener
En yüksek hız140 km/h[7][8]

İzmir Banliyö Sistemi ya da kısaca İZBAN, diğer adıyla Egeray,[9] Türkiye'nin en kalabalık üçüncü ili olan İzmir'de hizmet veren banliyö treni sistemidir. Proje, İzmir Büyükşehir Belediyesi ve TCDD ortaklığında hayata geçirilmiştir. İzmir'in Aliağa ile Selçuk ilçeleri arasındaki 136 kilometrelik demiryolu hattı üzerinde 41 istasyon bulunmaktadır. Hat, bu özelliği ile Türkiye'nin en uzun şehir içi banliyö hattı konumundadır. İZBAN'da yolcu taşımacılığı 30 Ağustos 2010'da başlamıştır. Hattaki son genişletme, 8 Eylül 2017'de tamamlanmıştır. Hatta 2017'de 98 milyon yolcu taşınmıştır.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

İZBAN'ın geçmişi, 2005'te İzmir Büyükşehir Belediyesi ile TCDD arasında imzalanan protokole dayanmaktadır.[5] Temeli 3 Mart 2006'da atılan hattın işletmeciliğini yapacak olan İZBAN A.Ş. 2007'de kuruldu.[5] Deneme seferleri 1 Temmuz 2010'da başlayan Cumaovası - Halkapınar arasındaki kısım, 30 Ağustos 2010'da hizmete girdi.[10][11] 29 Ekim 2010'da ise Halkapınar - Aliağa arasında yolcusuz seferler başladı.[10][11] 5 Aralık 2010'da Cumaovası - Çiğli, 30 Ocak 2011'de de Cumaovası - Aliağa arasında yolcu taşınmasına başlandı.[4] 6 Mart 2011'de otuz bir istasyonu bulunan 80 kilometrelik hattın resmî açılışı yapıldı.[5] Mayıs 2013'te Uluslararası Toplu Taşımacılar Birliği, İZBAN'a "En İyi İş Birliği" kategorisinde birincilik ödülü verdi.[12] 4 Ağustos 2013'te hattın güneyinden İzmir Metrosu'na aktarma yapılabilmesini sağlamak için Hilal Tren İstasyonu istasyonu açıldı ve istasyon sayısı otuz ikiye yükseldi.[13]

İZBAN'ın güneyde Cumaovası'ndan Tepeköy'e uzatılması için 14 Mart 2011'de taraflar arasında protokol imzalandı ve 7 Ekim 2011'de temel atıldı.[5] 30 kilometre uzunluğunda olan ve altı istasyonu bulunan bu hattın 6 Şubat 2016'da hizmete girmesiyle İZBAN'ın toplam uzunluğu 110 kilometre, istasyon sayısı ise otuz sekize yükseldi.[1][14] Tepeköy'den Selçuk'a uzatılan hat ise 8 Eylül 2017'de hizmete girdi.[15] 8 Nisan 2019'da hattın güneyinde yer alan Belevi istasyonu açıldı.[16] Son genişletme ile uzunluğu 136 kilometreye ve istasyon sayısı kırk bire çıkan İZBAN, Türkiye'nin en uzun şehir içi banliyö hattı konumundadır.[14] Hattın kuzeyde Bergama'ya kadar 50 km daha uzatılması ve yedi yeni istasyon yapılması için çalışmalar 11 Haziran 2018'de başladı.[17] 2030'a kadar hattın güneyde Tire, Ödemiş ve Bayındır'a uzatılması planlanmaktadır.[18]

Güzergâh[değiştir | kaynağı değiştir]

İzmir raylı sistemler haritası. İZBAN mavi renk ile gösterilmiştir.

Aliağa ile Selçuk arasındaki 136 kilometrelik hat üzerinde hizmet veren İZBAN,[6] 1858'de hizmete giren ve Anadolu'daki ilk demiryolu hattı olan İzmir-Alsancak - Aydın demiryolu ile 1865'te hizmete giren İzmir-Basmane - Kasaba demiryolu hatlarının üzerinde inşa edildi.[19][20] Aliağa-Menemen arası kuzey aksı, Menemen-Cumaovası arası merkez aksı, Cumaovası-Selçuk arası ise güney aksı olarak nitelendirilmektedir.[21][not 1] Hat üzerinde 3.260 metre uzunluğundaki Karşıyaka Tüneli ve 2.000 metre uzunluğundaki Şirinyer Tüneli yer almaktadır.[21] Hattın geçtiği ilçeler sırasıyla Aliağa, Menemen, Çiğli, Karşıyaka, Bayraklı, Konak, Buca, Gaziemir, Menderes, Torbalı ve Selçuk'tur.[23]

Hizmetler[değiştir | kaynağı değiştir]

Sistem haftanın her günü Aliağa ve Tepeköy istasyonlardan sabah 5.37'de kalkan ilk trenden gece 23.55'te kalkan son trene kadar hizmet vermektedir.[1][5] Tepeköy-Selçuk arasında ise günde on sefer düzenlenmektedir.[24] Cumaovası, Menemen ve Tepeköy istasyonları akslar arasındaki aktarma merkezleridir.[1] Cumaovası-Menemen arasında seferler 22.10'a kadar 10 dakika arayla, sonrasında 20 dakika arayla düzenlenmektedir. Cumaovası-Aliağa ve Menemen-Tepeköy istasyonları arasında aktarmasız seferler her 20 dakikada bir gerçekleştirilmektedir. Aliağa-Tepeköy arasında günlük 300.000'den fazla yolcu taşınmaktadır.[1] 2017'de taşınan yolcu sayısı 98 milyon olarak gerçekleşti.[2]

İZBAN, İzmirim Kart ile biniş yapılan diğer toplu taşıma sistemleriyle entegre durumdadır.[25] Yolcular bir kez ücret ödedikten sonra 120 dakika boyunca tüm toplu ulaşım araçlarına aktarma yapabilmektedir.[26] Ayrıca yolcular günün her saatinde bisikletleri ile trenlere binebilmektedir.[27] 15 Şubat 2018'den itibaren yolcular, gittikleri mesafenin ücretini ödemektedir.[28] Eylül 2023'te trenlerin seçilen istasyona kaç dakika sonra geleceğini gösteren bir mobil uygulama yayımlandı.[29]

İZBAN'ın Çiğli'de bulunan 77.000 m² büyüklüğündeki depo ve bakım atölyesi, Türkiye'nin bu alandaki en büyük tesisidir. Tesiste İZBAN trenlerine ek olarak ülkedeki diğer trenlerin de bakımı yapılmaktadır.[6]

İstasyonlar[değiştir | kaynağı değiştir]

İZBAN'ın Karşıyaka istasyonu.

136 kilometrelik İZBAN hattı üzerinde tamamı engelli erişimine sahip kırk bir istasyon bulunmaktadır. Güneyden kuzeye sırasıyla Selçuk, Belevi, Sağlık, Tepeköy, Torbalı, Kuşçuburun, Pancar, Tekeli, Develi, Cumaovası, Adnan Menderes Havalimanı, Sarnıç, Gaziemir, ESBAŞ, Semt Garajı, İnkılap, Koşu, Şirinyer, Kemer, Hilal, Alsancak, Halkapınar, Salhane, Bayraklı, Turan, Naldöken, Alaybey, Karşıyaka, Nergiz, Demirköprü, Şemikler, Mavişehir, Çiğli, Ata Sanayi, Egekent, Ulukent, Egekent 2, Menemen, Hatundere, Biçerova ve Aliağa istasyonları hizmet vermektedir.[30] Alaybey, Karşıyaka, Nergiz ve Şirinyer istasyonları yer altında, diğer istasyonlar yer üstündedir.[21]

Halkapınar ve Hilal istasyonlarından İzmir Metrosu'na; Alaybey, Alsancak, Halkapınar ve Mavişehir istasyonlarından İzmir Tramvayı'na; Alsancak, Bayraklı, Biçerova, Cumaovası, Çiğli, Egekent, Esbaş, Halkapınar, Hatundere, Kemer, Koşu, Mavişehir, Menemen, Salhane, Sarnıç, Semt Garajı, Şirinyer, Tepeköy ve Ulukent istasyonlarından ESHOT ve İZULAŞ otobüslerine aktarma yapılabilmektedir. Adnan Menderes Havalimanı'na hattın güneyindeki aynı adlı istasyondan ulaşılabilmektedir.[30] Selçuk, Sağlık, Tepeköy, Torbalı, Pancar, Cumaovası, Adnan Menderes Havalimanı, Gaziemir, Çiğli ve Menemen istasyonlarından ise TCDD Taşımacılık tarafından işletilen anahat trenleri ve bölgesel trenlere aktarma olanağı vardır.

2014 verilerine göre İZBAN'ın en yoğun istasyonları sırasıyla Halkapınar (9,5 milyon), Şirinyer (8,1 milyon), Karşıyaka (5,6 milyon), Çiğli (4,3 milyon) ve Hilal (4,2 milyon) oldu.[31]

Uzatmalar[değiştir | kaynağı değiştir]

Aliağa ile Selçuk arasındaki duraklar

Devam eden uzatmalar[değiştir | kaynağı değiştir]

B1: Gürçeşme[değiştir | kaynağı değiştir]

Gürçeşme Tren İstasyonu, ŞirinyerKemer arasında inşası devam etmekte olan istasyondur.[32]

B1: Kâtip Çelebi[değiştir | kaynağı değiştir]

Kâtip Çelebi Tren İstasyonu, EgekentUlukent arasında inşası devam etmekte olan istasyondur.[33]

B1: Aliağa - Bergama hattı[değiştir | kaynağı değiştir]

B1 hattının kuzeyde Aliağa'dan Bergama'ya uzatılan kısmıdır. Hat, 50 kilometre uzunluğunda olacak ve Aliağa OSB, Yenişakran, Zeytindağ, Yenikent, Bozköy, Bergama Otogarı ve Bergama olmak üzere 7 istasyondan oluşmaktadır. Hattın tamamlanmasıyla birlikle hattın mevcut uzunluğu 136 kilometreden 186 kilometreye ve istasyon sayısı 41'den 48'e yükselecektir. Hattın temeli 10 Haziran 2018'de atılmıştır.[34] Bu uzatmayla iki antik kent olan Efes ve Bergama'nın birleştirilmesi planlanmıştır.

Bu hattın yapımıyla beraber EgekentUlukent ile Egekent 2Menemen istasyonları arasına ikişer istasyon daha inşa edilecek ve B1 hattındaki istasyon sayısı 52'ye yükselecektir.[35]

Planlanan uzatmalar[değiştir | kaynağı değiştir]

B2: Ödemiş - Bayındır - Torbalı hattı[değiştir | kaynağı değiştir]

Güneyde diğer hatlardan bağımsız olarak yapılması planlanan hatlardan ilkidir. Hattın, Ödemiş Merkez'den başlaması ve Ödemiş OSB, Beytiköy, İlkkurşun, Doyranlı, Derebaşı, Çatal, Yakaköy, Bayındır MYO, Bayındır ilçe merkezi, Furunlu, Elifli, Karpuzlu, Arıkbaşı, Taşkesik ve Gürgür yerleşim yerlerinden geçerek Torbalı'ya ulaşması ve mevcut demiryolunu takip ederek Halkapınar'da sona ermesi planlanmaktadır.[35]

B3: Tire - Bayındır - Torbalı hattı[değiştir | kaynağı değiştir]

Güneyde diğer hatlardan bağımsız olarak yapılması planlanan hatlardan ikincisidir. Hattın, Tire ilçe merkezinden başlaması ve Tire OSB’den geçerek Çatal'da B2 hattı ile birleşmesi ve Torbalı'ya ulaşması ve mevcut demiryolunu takip ederek Halkapınar'da sona ermesi planlanmaktadır.[35] Torbalı - Tire - Ödemiş bağlantısı için birbirinden bağımsız iki ayrı hat yerine alternatif olarak Ödemiş, Tire, Belevi ve Torbalı arasında bir hat inşa edilmesi de düşünülmektedir.[35]

Trenler[değiştir | kaynağı değiştir]

Model Görsel Kod Üretim tarihi Türü Güç Üretici
E22000 22001 – 22033 2010 – 2011 EMU 25 kV 50 Hz AA katener CAF
E22100 22101 – 22140 2012 – 2015 EMU 25 kV 50 Hz AA katener Hyundai Rotem

Mart 2008'de yapılan otuz üç adet EMU tren seti ihalesini İspanyol CAF firması kazanmıştır.[36] Tren setleri Nisan 2010'da Türkiye'ye gelmeye başlamıştır.[7] İZBAN, 30 Ağustos 2010'da hizmete girdiğinde yirmi dört vagonu bulunmaktaydı.[37] Ağustos 2011'de TCDD'den geçici bir süre için on adet E23000 tren seti kiralanmıştır.[38][39] Mart 2012'de Güney Koreli Hyundai Rotem firmasından kırk adet EMU tren seti satın alınmıştır.[40] Üç yıl içinde teslim edileceği açıklanan bu trenlerin tasarımını İzmirliler belirlemiştir.[41] İZBAN'ın şu andaki set sayısı 73, vagon sayısı ise 219'dur.[4][5] İZBAN tren setleri üç vagondan oluşmaktadır, 2.250 kişi kapasitelidir ve saatte maksimum 140 kilometre hıza çıkabilmektedir.[7][8] Tren setlerinin uzunluğu 70 metre, genişliği 2,95 metre, yüksekliği ise 3,85 metredir.[42][43] Seferler ikili veya üçlü setlerle yapıldığı için trenlerin uzunluğu en az 140, en çok 210 metreyi bulmaktadır.[43][44] Marmaray için üretilen on vagonlu E32000 tren setlerinin Ağustos 2017'den itibaren İZBAN'da kullanılacağı açıklanmıştır.[45] Hatta kullanılmak üzere dokuzu çift katlı yetmiş beş vagon alınacağı duyurulmuştur.[46]

Güzergâh şeması[değiştir | kaynağı değiştir]

Harita


Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Şubat 2016'dan önce Aliağa-Salhane arası kuzey aksı, Halkapınar-Cumaovası arası ise güney aksı olarak adlandırılmaktaydı.[22]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b c d e "İZBAN Torbalı seferleri yarın başlıyor". izmir.bel.tr. 5 Şubat 2016. 7 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2016. 
  2. ^ a b "İZBAN, 2017'yi rekorlarla kapattı". Hürriyet. 2 Ocak 2018. 18 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2018. 
  3. ^ "İZBAN'da genel müdür değişti". Hürriyet. 1 Nisan 2017. 9 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2017. 
  4. ^ a b c "İZBAN, 5 yaşında". izban.com.tr. 7 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2016. 
  5. ^ a b c d e f g Demirci, Elif (3 Şubat 2016). "İZBAN açılışına yurt dışı rötarı". Hürriyet. İzmir. 6 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2016. 
  6. ^ a b c "Hakkımızda". izban.com.tr. 12 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2015. 
  7. ^ a b c "Trenler İzmir'e geldi". Hürriyet. 30 Mayıs 2010. 15 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2016. 
  8. ^ a b Oğuz, Mustafa (10 Temmuz 2010). "İzmir'e lüks banliyö treni". Hürriyet. 15 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2016. 
  9. ^ "İZBAN". tcdd.gov.tr. 12 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2020. 
  10. ^ a b Sipahi, Deniz (31 Ağustos 2010). "İktidar ve muhalefet bir araya gelebilirmiş". Hürriyet. 6 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2016. 
  11. ^ a b Bolulu, Utku (30 Ağustos 2010). "İzmir banliyö hattında ilk yolculuk". Hürriyet. İzmir. 22 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2016. 
  12. ^ "İzmir'deki iş birliğine Cenevre'de uluslararası ödül". Hürriyet. 29 Mayıs 2013. 22 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2016. 
  13. ^ "İZBAN'da aktarma çilesi bitiyor". Hürriyet. 4 Ağustos 2013. 7 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2016. 
  14. ^ a b "İZBAN Torbalı'ya ulaştı". Hürriyet. İzmir. 6 Şubat 2016. 7 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2016. 
  15. ^ "Selçuk'un kurtuluş gününde çifte kutlama". Hürriyet. 8 Eylül 2017. 9 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2017. 
  16. ^ "Torbalı'dan Belevi'ne İZBAN seferi başladı". Torbalı Güncel. 8 Nisan 2019. 3 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2019. 
  17. ^ "Aliağa-Çandarlı-Bergama Raylı Sistemi ihracat kapısı olacak". Habertürk. 12 Haziran 2018. 17 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2018. 
  18. ^ "İzmir'in Ulaşım Ana Planı 2030 açıklandı". Habertürk. 9 Ocak 2018. 18 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2018. 
  19. ^ "Turkey's oldest train line operating again". Hürriyet (İngilizce). 19 Mart 2009. 22 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2016. 
  20. ^ "Torbalı hattının temeli atıldı". izban.com.tr. 7 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2016. 
  21. ^ a b c "İstasyonlar". izban.com.tr. 8 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2015. 
  22. ^ "İstasyonlar". izban.com.tr. 7 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2016. 
  23. ^ "Coğrafi Bilgi Sistemleri". İzmir Büyükşehir Belediyesi. 7 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2020. 
  24. ^ "İZBAN Selçuk'ta". izban.com.tr. 18 Eylül 2017. 18 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2018. 
  25. ^ "İhale Karbil'in". Hürriyet. İzmir. 12 Aralık 2015. 21 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2016. 
  26. ^ "Yeni akıllı kartlar testte". Hürriyet. 4 Ekim 2015. 23 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2016. 
  27. ^ "Bisikletlere Metro ve İZBAN ücretsiz". Yeni Asır. 13 Kasım 2015. 8 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2017. 
  28. ^ "İzmir 'artı para' sistemine geçti". Milliyet. 15 Şubat 2018. 17 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2018. 
  29. ^ "İZBAN'dan mobil uygulama hizmeti". Ege Telgraf. 6 Eylül 2023. 6 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2023. 
  30. ^ a b "Ağ Haritası". izban.com.tr. 12 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2016. 
  31. ^ "Dünya'nın çevresini 500 kez dolaştılar". Hürriyet. 29 Ocak 2015. 12 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2016. 
  32. ^ "Vatandaş istedi yeni İZBAN durağının adı Gürçeşme oldu". İzmir Büyükşehir Belediyesi. 21 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2023. 
  33. ^ "İZBAN hattına iki yeni istasyon daha inşa ediliyor". İzmir Büyükşehir Belediyesi. 19 Ağustos 2022. 9 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2022. 
  34. ^ "Aliağa-Çandarlı-Bergama hatının temel atma töreni". Aliağa Kaymakamlığı. 12 Haziran 2018. 2 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2021. 
  35. ^ a b c d "UPİ2030 İzmir Ulaşım Ana Planı" (PDF). İzmir Büyükşehir Belediyesi. 26 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 24 Ekim 2021. 
  36. ^ Bolulu, Utku (17 Mart 2008). "Vagon ihalesi İspanyolların". Hürriyet. İzmir. 15 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2016. 
  37. ^ "İZBAN'ın çifte bayramı". Milliyet. 31 Ağustos 2017. 9 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2017. 
  38. ^ "İZBAN'a 10 vagon". Hürriyet. 18 Ağustos 2011. 15 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2016. 
  39. ^ "İZBAN, 63 sete ulaştı". Hürriyet. 11 Ocak 2015. 15 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2016. 
  40. ^ Taner, Burcu (17 Mart 2012). "İZBAN'ın 40 yeni treni satın alındı". Hürriyet. 15 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2016. 
  41. ^ "İzmir trenini seçti". Hürriyet. 14 Kasım 2012. 15 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2016. 
  42. ^ "İşte ilk Körfez Yunusu". izban.com.tr. 28 Kasım 2013. 13 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2016. 
  43. ^ a b "İlk Yunuslar İzmir'de". Hürriyet. 19 Nisan 2014. 15 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2016. 
  44. ^ "İZBAN'dan 3'lü set formülü". haberekspres.com.tr. 28 Ekim 2014. 15 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2017. 
  45. ^ "Marmaray setleri İZBAN hattında çalışmaya başlıyor". rayhaber.com. 28 Ağustos 2017. 9 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2017. 
  46. ^ "İZBAN'dan çift katlı tren". Hürriyet. 28 Ekim 2017. 18 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2018. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]