Kaplan: Revizyonlar arasındaki fark

Bağlantıları değiştir
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
SAİT71 (mesaj | katkılar)
Devriyeler
37.585 değişiklik
k ++
SAİT71 (mesaj | katkılar)
Devriyeler
37.585 değişiklik
156. satır: 156. satır:
Kaplanlar insanlar tarafından rahatsız edilmekdikleri sürece genellikle [[gündüzcül]]dür.<ref name="publishers1992">{{cite book |author=Thapar, V. |year=1994 |title=The Tiger's Destiny |publisher=Kyle Cathie |location=London |isbn=978-1-85626-142-5 |pages=47, 174–175}}</ref> Genellikle ağaçlara tırmanmaz, ancak yine de tersine vakalar kaydedilmiştir.<ref name="Miquelle" /> Güçlü bir yüzücüdür ve genellikle göletlerde, göllerde ve nehirlerde yıkanır, böylece günün sıcağında serin kalır.<ref>{{cite book |author1=Sunquist, M. |author2=Sunquist, F. |year=1991 |chapter=Tigers |title=Great Cats |editor1=Seidensticker, J. |editor2=Lumpkin, S.|publisher=Fog City Press |pages=97–98|isbn=978-1-875137-90-9}}</ref> Bireyler {{convert|7|km|mi|abbr=on}} genişlikteki nehirleri geçebilir ve günde {{convert|29|km|mi|abbr=on}}'ye kadar yüzebilirler.<ref name=Walker>{{cite book |author1=Novak, R. M. |author2=Walker, E. P. |year=1999 |chapter=''Panthera tigris'' (tiger) |chapter-url=https://books.google.com/books?id=T37sFCl43E8C&pg=PA825 |title=Walker's Mammals of the World |edition=6th |publisher=Johns Hopkins University Press |location=Baltimore |isbn=978-0-8018-5789-8 |pages=825–828}}</ref> 1980'lerde, [[Ranthambore Millî Parkı]]'ndaki derin göl sularında sık sık avlanan bir kaplan gözlenmiştir.<ref name="publishers1992"/>
Kaplanlar insanlar tarafından rahatsız edilmekdikleri sürece genellikle [[gündüzcül]]dür.<ref name="publishers1992">{{cite book |author=Thapar, V. |year=1994 |title=The Tiger's Destiny |publisher=Kyle Cathie |location=London |isbn=978-1-85626-142-5 |pages=47, 174–175}}</ref> Genellikle ağaçlara tırmanmaz, ancak yine de tersine vakalar kaydedilmiştir.<ref name="Miquelle" /> Güçlü bir yüzücüdür ve genellikle göletlerde, göllerde ve nehirlerde yıkanır, böylece günün sıcağında serin kalır.<ref>{{cite book |author1=Sunquist, M. |author2=Sunquist, F. |year=1991 |chapter=Tigers |title=Great Cats |editor1=Seidensticker, J. |editor2=Lumpkin, S.|publisher=Fog City Press |pages=97–98|isbn=978-1-875137-90-9}}</ref> Bireyler {{convert|7|km|mi|abbr=on}} genişlikteki nehirleri geçebilir ve günde {{convert|29|km|mi|abbr=on}}'ye kadar yüzebilirler.<ref name=Walker>{{cite book |author1=Novak, R. M. |author2=Walker, E. P. |year=1999 |chapter=''Panthera tigris'' (tiger) |chapter-url=https://books.google.com/books?id=T37sFCl43E8C&pg=PA825 |title=Walker's Mammals of the World |edition=6th |publisher=Johns Hopkins University Press |location=Baltimore |isbn=978-0-8018-5789-8 |pages=825–828}}</ref> 1980'lerde, [[Ranthambore Millî Parkı]]'ndaki derin göl sularında sık sık avlanan bir kaplan gözlenmiştir.<ref name="publishers1992"/>


Kaplan, uzun menzilli bir türdür ve bireyler, diğer bölgelerdeki kaplan popülasyonlarına ulaşmak için {{cvt|650|km|mi}}'ye kadar mesafelere dağılırlar.<ref>{{cite journal |author1=Joshi, A. |author2=Vaidyanathan, S. |author3=Mondol, S. |author4=Edgaonkar, A. |author5=Ramakrishnan, U. |year=2013 |title=Connectivity of Tiger (''Panthera tigris'') Populations in the Human-Influenced Forest Mosaic of Central India |journal=PLOS ONE |volume=8 |issue=11 |pages= e77980 |doi=10.1371/journal.pone.0077980 |pmid=24223132 |pmc=3819329 |bibcode=2013PLoSO...877980J }}</ref> [[Chitwan Millî Parkı]]'nda boyunlarına [[telemetri]] takılan kaplanlar, en erken 19 aylıkken doğum bölgelerinden [[Biyolojik dağılım|dağılmaya]] başladılar. Dört dişi {{cvt|0|and|43.2|km|mi}} arasında ve 10 erkek {{cvt|9.5|and|65.7|km|mi}} arasında bir mesafeye dağıldı. Hiçbiri {{cvt|10|km|mi}'den daha geniş olan, ancak ormanlık habitattan geçen açık ekili alanları geçmedi.<ref>{{cite journal |last=Smith |first=J. L. D. |year=1993 |title=The role of dispersal in structuring the Chitwan tiger population |volume=124 |journal=Behaviour |issue=3 |pages=165–195 |doi=10.1163/156853993X00560}}</ref>
Kaplan, uzun menzilli bir türdür ve bireyler, diğer bölgelerdeki kaplan popülasyonlarına ulaşmak için {{cvt|650|km|mi}}'ye kadar mesafelere dağılırlar.<ref>{{cite journal |author1=Joshi, A. |author2=Vaidyanathan, S. |author3=Mondol, S. |author4=Edgaonkar, A. |author5=Ramakrishnan, U. |year=2013 |title=Connectivity of Tiger (''Panthera tigris'') Populations in the Human-Influenced Forest Mosaic of Central India |journal=PLOS ONE |volume=8 |issue=11 |pages= e77980 |doi=10.1371/journal.pone.0077980 |pmid=24223132 |pmc=3819329 |bibcode=2013PLoSO...877980J }}</ref> [[Chitwan Millî Parkı]]'nda boyunlarına [[telemetri]] takılan kaplanlar, en erken 19 aylıkken doğum bölgelerinden [[Biyolojik dağılım|dağılmaya]] başladılar. Dört dişi {{cvt|0|and|43.2|km|mi}} arasında ve 10 erkek {{cvt|9.5|and|65.7|km|mi}} arasında bir mesafeye dağıldı. Hiçbiri {{cvt|10|km|mi}}'den daha geniş olan, ancak ormanlık habitattan geçen açık ekili alanları geçmedi.<ref>{{cite journal |last=Smith |first=J. L. D. |year=1993 |title=The role of dispersal in structuring the Chitwan tiger population |volume=124 |journal=Behaviour |issue=3 |pages=165–195 |doi=10.1163/156853993X00560}}</ref>


Yetişkin kaplanlar büyük ölçüde yalnız yaşarlar. [[Bölge (etoloji)|Bölgeler]] kurar ve savunurlar, ancak içinde dolaştıkları çok daha geniş [[Dolaşım alanı|dolaşım alanlarına]] sahiptirler. Her iki cinsiyetten de yerleşik yetişkinler, genellikle hareketlerini kendi ihtiyaçlarını ve büyüyen yavrularının ihtiyaçlarını karşıladıkları dolaşım alanlarıyla sınırlandırırlar. Aynı alanı paylaşan bireyler birbirlerinin hareketlerinden ve faaliyetlerinden haberdardır.<ref name="McDougal1977">{{cite book |last=McDougal |first=Charles |year=1977 |title=The Face of the Tiger |pages=63–76 |publisher=Rivington Books and André Deutsch |location=London |url=https://books.google.com/books?id=Q-EHAQAAMAAJ}}</ref> Dolaşım alanının büyüklüğü temel olarak av bolluğuna, coğrafi bölgeye ve bireyin cinsiyetine bağlıdır.<ref name="Miquelle"/><ref name=Mazak1981 /> Hindistan'da, dolaşım alanları {{cvt|50|to|1000|km2|sqmi}} iken, Mançurya'da {{cvt|500|to|4000|km2|sqmi}} arasında değişmektedir. Nepal'de, savunulan bölgeler erkekler için {{cvt|19|to|151|km2|sqmi}} iken, dişiler için {{cvt|10|to|51|km2|sqmi}} olarak kaydedilmiştir.<ref name = Walker />
Yetişkin kaplanlar büyük ölçüde yalnız yaşarlar. [[Bölge (etoloji)|Bölgeler]] kurar ve savunurlar, ancak içinde dolaştıkları çok daha geniş [[Dolaşım alanı|dolaşım alanlarına]] sahiptirler. Her iki cinsiyetten de yerleşik yetişkinler, genellikle hareketlerini kendi ihtiyaçlarını ve büyüyen yavrularının ihtiyaçlarını karşıladıkları dolaşım alanlarıyla sınırlandırırlar. Aynı alanı paylaşan bireyler birbirlerinin hareketlerinden ve faaliyetlerinden haberdardır.<ref name="McDougal1977">{{cite book |last=McDougal |first=Charles |year=1977 |title=The Face of the Tiger |pages=63–76 |publisher=Rivington Books and André Deutsch |location=London |url=https://books.google.com/books?id=Q-EHAQAAMAAJ}}</ref> Dolaşım alanının büyüklüğü temel olarak av bolluğuna, coğrafi bölgeye ve bireyin cinsiyetine bağlıdır.<ref name="Miquelle"/><ref name=Mazak1981 /> Hindistan'da, dolaşım alanları {{cvt|50|to|1000|km2|sqmi}} iken, Mançurya'da {{cvt|500|to|4000|km2|sqmi}} arasında değişmektedir. Nepal'de, savunulan bölgeler erkekler için {{cvt|19|to|151|km2|sqmi}} iken, dişiler için {{cvt|10|to|51|km2|sqmi}} olarak kaydedilmiştir.<ref name = Walker />

Genç dişi kaplanlar ilk bölgelerini annelerine yakın yerlerde kurarlar. Dişi ile annesinin bölgesi arasındaki örtüşme zamanla azalır. Bununla birlikte erkekler, dişi akranlarından daha fazla göç ederler ve [[Bölge (etoloji)|kendi bölgelerini belirlemek için]] daha genç yaşta yola çıkarlar. Genç bir erkek, ya diğer erkek kaplanlardan yoksun bir bölge arayarak ya da yeterince büyüyüp yerleşik erkeğe meydan okuyacak kadar güçlü olana kadar, başka bir erkeğin bölgesinde geçici olarak yaşayarak toprak edinir. Kendilerine bu şekilde bölge kurmak isteyen genç erkekler, yetişkin kaplanlar arasında en yüksek ölüm oranını (yılda %30-35) oluşturur.<ref name=Mills04 />

Erkek, bölgesini belirlemek için, [[İşeme|idrar]]<ref>{{Cite journal | last1 = Burger | first1 = B. V. | last2 = Viviers | first2 = M. Z. | last3 = Bekker | first3 = J. P. I. | last4 = Roux | first4 = M. | last5 = Fish | first5 = N. | last6 = Fourie | first6 = W. B. | last7 = Weibchen | first7 = G. | doi = 10.1007/s10886-008-9462-y | title = Chemical Characterization of Territorial Marking Fluid of Male Bengal Tiger, ''Panthera tigris'' | journal = Journal of Chemical Ecology | volume = 34 | issue = 5 | pages = 659–671 | year = 2008 | pmid = 18437496 | url = http://scholar.sun.ac.za/bitstream/10019.1/11220/2/burger_chemical_2008.pdf | hdl = 10019.1/11220 | s2cid = 5558760 }}{{Dead link|date=July 2020 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref>{{Cite journal |doi=10.1016/0003-3472(89)90001-8 |title=Scent marking in free-ranging tigers, ''Panthera tigris'' |journal=Animal Behaviour |volume=37 |pages=1–10 |year=1989 |last1=Smith |first1=J. L. David |last2=McDougal |first2=C. |last3=Miquelle |first3=D. |s2cid=53149100 |url=https://www.academia.edu/download/32889053/Smith_et_al._1989_Tiger_communication.pdf}}</ref> ve anal bez salgıları püskürterek ağaçları işaretler, ayrıca izleri [[dışkı|dağınık dışkı]] ile işaretler. Bunun yanında ağaçları veya zemini de pençeleriyle işaretler. Dişiler de "kazıyarak" ve bunun yanı sıra idrar ve dağınık dışkı işaretleri kullanarak bölgelerini işaretlerler. [[Östrus]]taki dişiler, kokuları daha sık işaretleyerek ve seslerini artırarak uygunluklarını belli ederler.<ref name="Miquelle" />


=== Avlanma ===
=== Avlanma ===

Sayfanın 21.14, 21 Aralık 2020 tarihindeki hâli

Başlığın diğer anlamları için Kaplan (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Kaplan
bir Bengal kaplanı (Panthera tigris tigris)
Korunma durumu
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Alt şube: Vertebrata
İnfa şube: Gnathostomata
Sınıf: Mammalia
Takım: Carnivora (Etçiller)
Alt takım: Feliformia (Kedimsiler)
Familya: Felidae (Kedigiller)
Alt familya: Pantherinae (Büyük kediler)
Cins: Panthera
Tür: P. tigris
İkili adlandırma
Panthera tigris
Linnaeus, 1758

Dağılımı

Kaplan (Panthera tigris), kedigiller (Felidae) familyasından etçil bir memeli hayvan türü ve büyük kediler ailesinin dört üyesinden biridir. Panthera cinsinin en büyük kedisidir. Turuncu-kahverengi renge sahip kürkünün üzerindeki, koyu dikey çizgileri ile kolayca tanınabilir. Genellikle geyik ve yaban domuzu gibi toynaklıları avlayan bir süper avcıdır. Bölgeseldir ve genellikle yalnız ama sosyal bir avcıdır, yavruların yetiştirilmesi ve avlanmayı öğrenebilmesi için geniş bitişik yaşam alanlarına ihtiyaç duyarlar. Kaplan yavruları, bağımsız bir birey olmadan ve kendi yaşam alanlarını kurmak için ayrılmadan önce, anneleriyle yaklaşık iki yıl kalırlar.

Kaplan bir zamanlar, batıdaki Doğu Anadolu Bölgesi'nden Amur Nehri havzasına ve güneyde Himalayaların eteklerinden Sunda Adaları'ndaki Bali'ye kadar geniş bir yelpazede mevcuttu. 20. yüzyılın başlarından bu yana, kaplan popülasyonları tarihi aralıklarının en az %93'ünü kaybetmiş ve Batı ve Orta Asya'da, Cava ve Bali adalarından ve Güneydoğu ile Güney Asya ve Çin'in geniş bölgelerinde yok olmuştur. Bugünün kaplan menzili, Sibirya ılıman ormanlarından Hint yarımadası ve Sumatra'daki subtropikal ve tropikal ormanlara kadar uzanır. Kaplan, 1986'dan beri IUCN Kırmızı Listesi'nde Nesli Tehlikedeki Türler arasında listelenmektedir. 2015 itibarıyla, küresel vahşi kaplan nüfusunun, 20. yüzyılın başında 100.000'den aşağı, 3.062 ve 3.948 olgun birey arasında sayılacağı tahmin edilmiş ve kalan nüfusun çoğunun birbirinden izole edilmiş küçük ceplerde meydana geldiği tahmin edilmiştir. Nüfusun azalmasının başlıca nedenleri arasında, yaşam alanlarının yok olması, yaşam alanlarının parçalanması ve kaçak avlanma yer alır. Bu, dünyadaki daha yoğun nüfuslu yerlerin bazılarında yaşadığı gerçeğiyle birleştiğinde, insanlarla önemli çatışmalara neden olmaktadır.

Kaplan, dünyadaki karizmatik megafaunanın en tanınmış ve popülerlerinden biridir. Antik mitoloji ve folklorda belirgin bir şekilde yer alan kaplan, modern filmlerde ve edebiyatta tasvir edilmeye devam etmektedir. Bazı spor takımları için maskot olarak kullanılırken, birçok bayrak ve armada da yer almaktadır. Kaplan Hindistan, Bangladeş, Malezya ve Güney Kore'nin ulusal hayvanıdır.

Etimoloji

Orta İngilizce tigre ve Eski İngilizce tigras (çoğul),[1] Eski Fransızca tigre, Latince tigris'den türemiştir.

Genel isim Panthera, Eski Fransızca kelime 'pantère', Latince panthera ve Eski Yunanca kelime πάνθηρ 'panter' ile izlenebilir.[2] Sanskritçe पाण्डर pând-ara kelimesi. 'soluk sarı, beyazımsı, beyaz' anlamına gelir.[3]

Taksonomi ve genetik

1758'de Carl Linnaeus, Systema Naturae adlı eserinde kaplanı tanımladı ve ona Felis tigris bilimsel adını verdi.[4] 1929'da İngiliz taksonomisti Reginald Innes Pocock, Panthera tigris bilimsel adını kullanarak Panthera cinsi altındaki türleri tabi kıldı.[5][6]

Alt türler

Kaplan popülasyonlarının, Driscoll ve diğerlerine dayalı filogenetik ilişkisi (2009).[7]

Linnaeus'un türlerle ilgili ilk açıklamalarını takiben, çeşitli kaplan örnekleri alt tür olarak tanımlandı ve önerildi.[8] Birkaç kaplan alt türünün geçerliliği 1999'da sorgulandı. 19. ve 20. yüzyıllarda açıklanan çoğu varsayılan alt tür, kürk uzunluğu, renklendirme, çizgi desenleri ve vücut büyüklüğü, dolayısıyla popülasyonlar arasında geniş ölçüde değişen özellikler temelinde ayırt edildi. Morfolojik olarak, farklı bölgelerden gelen kaplanlar çok az farklılık gösterir ve bu bölgelerdeki popülasyonlar arasındaki gen akışının Pleistosen döneminde mümkün olduğu düşünülmektedir. Bu nedenle, sadece iki kaplan alt türünün geçerli olarak kabul edilmesi önerilmiştir, bunlar anakara Asya'da P. t. tigris ve Büyük Sunda Adaları'nda P. t. sondaica idi.[9]

Güneydoğu Asya'dan gelen 111 kaplan kafatasının kranyolojik analizinin sonuçları Sumatra kaplan kafataslarının Çinhindi ve Cava kaplan kafataslarından farklı olduğunu, Bali kaplan kafatasları ise boyut olarak Cava kaplan kafataslarına benzediğini göstermektedir. Yazarlar Sumatra ve Cava kaplanını farklı türler olarak, P. sumatrae ve P. sondaica'yı Bali kaplanı ile alt türler olarak P. sondaica balica olarak sınıflandırmayı önerdiler.[10]

2015 yılında tüm varsayılan kaplan alt türlerinin morfolojik, ekolojik ve moleküler özellikleri kombine bir yaklaşımla analiz edilmiştir. Sonuçlar kıtasal ve Sunda kaplanları arasındaki iki evrimsel grubun ayrımını destekler. Yazarlar, Bengal, Malezya, Çinhindi, Güney Çin, Sibirya ve Hazar kaplan popülasyonlarını içeren P. t. tigris ve Cava, Bali ve Sumatra kaplan popülasyonlarını içeren P. t. sondaica olmak üzere sadece iki alt türün tanınmasını önerdi. Yazarlar ayrıca bu yeniden sınıflandırmanın kaplan koruma yönetimini etkileyeceğini belirtmiştir. Aday alt türü P. t. tigris iki klad oluşturmaktadır:[11]

  • Sibirya ve Hazar kaplanı popülasyonlarından oluşan bir kuzey kladı
  • Tüm diğer anakara nüfuslarından oluşan bir güney kladı.

Bir koruma uzmanı bu öneriyi, esir üreme programlarını ve hayvanat bahçesi doğumlu kaplanların gelecekte yeniden vahşi doğaya salınmasını kolaylaştıracağı için memnuniyetle karşıladı. Bir genetikçi bu çalışmaya şüpheyle yaklaşıyordu ve şu anda tanınan dokuz alt türün genetik olarak ayırt edilebileceğini iddia etti.[12]

2017 yılında, IUCN Kedi Uzman Grubu'nun Kedi Sınıflandırma Görev Gücü felid taksonomisini revize etti ve kıta Asya'sındaki kaplan popülasyonlarını P. t. tigris ve Sunda Adaları'ndaki popülasyonu da P. t. sondaica olarak tanıdı.[13] Aşağıdaki tablolar, Mammal Species of the World'de sağlanan Panthera tigris türlerinin sınıflandırılmasına dayanmaktadır.[8] Ayrıca 2017 yılında Kedi Sınıflandırma Görev Gücü tarafından kullanılan sınıflandırmayı da yansıtmaktadır:

Panthera tigris tigris (Linnaeus, 1758)[4]
Nüfuslar Açıklama Resim
Bengal kaplanı Linnaeus'un kaplan hakkındaki bilimsel tanımı, Conrad Gessner ve Ulisse Aldrovandi gibi daha önceki doğa bilimcilerinin açıklamalarına dayanıyordu.[4] Londra Doğa Tarihi Müzesi koleksiyonundaki Bengal kaplanı derileri, açık sarıdan siyah çizgili kırmızımsı sarıya kadar değişir.[6]
Hazar kaplanı

önceden P. t. virgata (Illiger, 1815)[14] 		Illiger'in tanımı belirli bir örneğe dayanmıyordu, ancak sadece Hazar bölgesindeki kaplanların başka yerlerden farklı olduğunu varsayıyordu.[14] Daha sonra dar ve sıkı şekildeki çizgilere sahip olduğu açıklandı.[15] Kafatasının büyüklüğü Bengal kaplanınınkinden önemli ölçüde farklı değildi.[9] Genetik analize göre, Sibirya kaplanı ile yakından ilişkiliydi.[7] 1970'lerin başına kadar vahşi doğada kaydedilmişti ve 20. yüzyılın sonlarından beri soyu tükenmiş olarak kabul edilmektedir.[16]
Sibirya kaplanı

önceden P. t. altaica (Temminck, 1844)[17] 		Temminck'in tanımı, Kore ve Japonya arasında ticareti yapılan, uzun tüylü ve yoğun katları olan belirtilmemiş sayıda kaplan derisine dayanıyordu. Altay Dağları'ndan geldiğini varsayıyordu.[17] Sibirya kaplanı daha sonra koyu kahverengi çizgileri olan soluk kürke sahip olarak tanımlandı.[15]
Güney Çin kaplanı

önceden P. t. amoyensis (Hilzheimer, 1905)[18] 		Hilzheimer'in tanımı, güney Çin'deki Hankou'da satın alınan beş kaplan kafatasına dayanıyordu. Bu kafatasları, diş ve çene kemiklerinin büyüklüğünde Hindistan'daki kaplanların kafatasından birkaç cm daha farklıydı.[18] Kürk ticaretinde güney Çin'deki kaplanların derilerinin, eşkenar dörtgen benzeri çizgili canlı turuncu renkte olduğu söyleniyordu. Kafataslarının şeklindeki farklılıklar nedeniyle, uzun zamandır en eski çeşitliliği oluşturduğu düşünülüyordu.[19] Benzersiz bir mtDNA haplotipine sahip olduğu kaydedildi.[13]
Çinhindi kaplanı

önceden P. t. corbetti Mazák, 1968[20] 		Mazák'ın tanımı, Hindistan'dan gelen kaplanlardan daha küçük kafatasına sahip olan müze koleksiyonlarındaki 25 örneğe dayanıyordu.[20]
Malezya kaplanı

önceden P. t. jacksoni Luo et al., 2004[21] 		Çinhindi kaplanından farklı mtDNA ve mikro uydu dizileri temelinde farklı bir alt tür olarak önerildi.[21] Kürk renginde veya kafatası boyutunda, Çinhindi kaplanlarından önemli ölçüde farklı değildi.[22] Kuzey Malezya ve Güney Tayland'daki kaplan nüfusu arasında belirgin bir coğrafi engel yoktur.[23]
Panthera tigris sondaica (Temminck, 1844)[13]
Nüfuslar Açıklama Resim
Cava kaplanı Temminck tanımını, kısa ve pürüzsüz tüylere sahip olan belirtilmemiş sayıda kaplan derisine dayandırdı.[17] Cava kaplanları, Asya anakarasının kaplanlarına kıyasla küçüktü.[22]
Bali kaplanı

önceden P. t. balica (Schwarz, 1912)[24] 		Schwarz'ın tanımı, yetişkin bir dişi Bali kaplanın derisi ve kafatasına dayanıyordu. Kürk renginin daha parlak ve kafatasının Cava kaplanından daha küçük olduğunu savundu.[24][25] Bali kaplan kafataslarının tipik bir özelliği, Cava kaplanlarının kafataslarının şekli ile benzer olan dar oksipital düzlemdir.[26]
Sumatra kaplanı

önceden P. t. sumatrae Pocock, 1929[27] 		Pocock, Sumatra'daki bir kaplanın, çok sayıda ve yoğun şekilde ayarlanmış geniş çizgilere sahip koyu tenini tür örneği olarak tanımladı. Kafatası Bali kaplanının kafatasından biraz daha büyüktü.[27] Tüm yaşayan kaplanların en küçüğüdür.[19] Anakara kaplanlarına kıyasla küçük boyutunun nedenleri belirsizdir, ancak muhtemelen sınırlı sayıdaki küçük avlar için oluşan bir rekabetin sonucudur.[9] Nüfusun Asya anakara kökenli olduğu ve Sumatra'nın deniz seviyesindeki bir artıştan sonra yaklaşık 6.000 ila 12.000 yıl önce izole edildiği düşünülmektedir.[22][28]

2018 yılında yayınlanan bir çalışma, analiz için tam genom dizileme yaklaşımını kullanan 32 kaplan örneğine dayanıyordu. Sonuçlar, yaşayan alt türlere karşılık gelen altı monofiletik atletik kaplan kladını desteklemekte ve en son ortak ataların yaklaşık 110.000 yıl önce yaşadığını göstermektedir.[29]

Gelişim

Kuzeybatı Çin'de fosil kalıntıları bulunan soyu tükenmiş bir kaplan akrabası olan Panthera zdanskyi kafatasının restorasyonu.

Kaplanın en yakın yaşayan akrabalarının daha önce Panthera türü aslan, leopar ve jaguar olduğu düşünülüyordu. Genetik analiz sonuçları, yaklaşık 2.88 milyon yıl önce kaplan ve kar leoparı soylarının, diğer Panthera türlerinden ayrıldığını ve her ikisinin de aslan, leopar ve jaguardan daha yakından ilişkili olabileceğini göstermektedir.[30][31] Panthera'nın coğrafi kökeni büyük olasılıkla kuzey Orta Asya'dır. Kaplan-kar leopar soyu Miyosen sırasında Güneydoğu Asya'da dağılmıştır.[32]

Panthera zdanskyi, modern kaplanın kardeş taksonu olarak kabul edilir. Yaklaşık iki milyon yıl önce Pleistosen başlangıcında yaşadı, fosil kalıntıları Çin'in kuzeybatısındaki Kansu eyaletinde yapılan arkeolojik kazılarda ortaya çıkarıldı. Daha "ilkel" olduğu, ancak işlevsel ve ekolojik olarak modern kaplana benzediği düşünülmektedir. Kuzeybatı Çin'in kaplan soyunun kökeni olduğu düşünülmektedir. Kaplanlar, muhtemelen Güneydoğu Asya'da Erken Pleistosen sırasında meydana gelmiş olabilecek geyik ve sığır gibi av türlerinin adaptif radyasyonlarına yanıt olarak büyüdü.[33]

Panthera tigris trinilensis, yaklaşık 1.2 milyon yıl önce yaşamış ve Cava'daki Trinil yakınlarında yapılan arkeolojik kazılardaki fosillerden bilinmektedir.[34] Wanhsien, Ngandong, Trinil ve Japon kaplanların soyu tarihöncesi çağlarda tükendi.[35] Kaplanlar Geç Pleistosen'de Hindistan ve Kuzey Asya'ya ulaşarak, Doğu Beringia, Japonya ve Sahalin'e ulaştılar. Bazı fosil kafatasları, yaklaşık 100.000 yıl önce, Son Buzul Dönemi'nde Alaska'da kaplan varlığını gösterebilecek aslan kafataslarından morfolojik olarak farklıdır.[36]

Filipinler'in Palawan Adası'nda, Yeni İbajay köyü yakınlarındaki Ille Mağarası'nda diğer hayvan kemikleri ve taş aletlerden oluşan bir topluluğun ortasında iki eklemli falanks kemiği bulundu. Muhtemelen ada cüceleşmesi nedeniyle anakara kaplan fosillerinden daha küçüktüler. Aksi takdirde, ilk insanların kemikleri biriktirmiş olabileceği ihtimali ortaya çıkmaktadır,[37] bu yüzden kaplan parçaları başka bir yerden ithal edilmiş olabilir veya kaplan, iki adaya yakınlığı göz önünde bulundurularak, Holosen'den önce Borneo'dan Palawan'ı kolonize etmiş olabilir.[38][39] Sri Lanka, Çin, Japonya ve Sarawak'ta (Malezya) yapılan arkeolojik kazılarda, geç Pliyosen, Pleistosen ve Erken Holosen'e tarihlenen kaplan fosil kalıntıları da bulunmuştur.[36][40] Borneo kaplanı Geç Pleistosen ve Holosen arasında Borneo'da mevcuttu, ancak tarih öncesi veya son zamanlarda soyunun tükenip tükenmediği çözülemedi.[40][41]

Geç Pleistosen ve Holosen sırasındaki potansiyel kaplan aralığı, biyoklimatik verilerle birleştirilen 500'den fazla kaplan yer kaydına dayanan ekolojik niş modelleme uygulanarak tahmin edilmiştir. Ortaya çıkan model, Son Buzul Maksimum'da güney Hindistan'dan Sibirya'ya bitişik bir kaplan aralığının olduğu gösterir ve bu, Geç Pleistosen ve Holosen boyunca Asya kıtasındaki kaplan popülasyonları arasında engelsiz bir gen akışını olduğunu ortaya koymaktadır. Sunda Adaları ve anakara Asya'daki kaplan popülasyonları, bölgeler arası dönemlerde muhtemelen ayrıldı.[42] Bir filogeografik çalışmanın sonucu, tüm canlı kaplanların 72.000-108.000 yıl önce ortak bir ataya sahip olduklarını göstermiştir.[21] Kaplanın tam genom dizisi 2013'te yayınlandı. Diğer kedi genomlarına benzer tekrar kompozisyonuna ve önemli ölçüde korunmuş bir sintenine sahip olduğu bulundu.[43]

Melezler

Daha fazla bilgi: Felid melezi, Panthera melezi, Liger ve Tigon

Esaret altındaki kaplanlar, liger ve tigon adı verilen melezler oluşturmak için aslanlarla birlikte yetiştirildi. Her iki ana türün fiziksel ve davranışsal özelliklerini paylaşırlar. Koruma vurgusu nedeniyle damızlık melezler artık önerilmemektedir.[44] Liger, bir erkek aslan ile bir dişi kaplanın çiftleşmesiyle meydana gelir. Ligerlar tipik olarak 10-12 ft (3,0-3,7 m) uzunluğundadır ve 800-1.000 lb (360-450 kg) veya daha fazla ağırlığa sahiptir.[45] Aslan büyümeyi teşvik eden bir gen iletir, ancak dişi kaplandan karşılık gelen büyümeyi inhibe eden gen olmadığı için, ligerler her iki ana türden çok daha büyük boyutlara ulaşır.[46]

Daha az yaygın olan tigon, dişi aslan ve erkek kaplan arasındaki çiftleşmenin sonucunda meydana gelir.[44] Erkek kaplanın büyümeyi teşvik eden bir geni olmadığı ve dişi aslanın büyümeyi önleyen bir gen ilettiğinden, tigonlar ebeveynleri ile aynı büyüklüktedir.[46] Bazı dişiler doğurgandır ve erkek bir Asya aslanı ile çiftleştiklerinde zaman zaman litigonlara doğum yapmışlardır.[47]

Özellikleri

Osteoloji Müzesi'nde sergilenen Bengal kaplanı iskeleti

Kaplanın, güçlü ön ayakları, büyük bir kafası ve vücudunun yaklaşık yarısı uzunluğunda bir kuyruğa sahip olan kaslı bir vücudu vardır. Kürkü yoğun ve ağırdır ve rengi, her bireyde benzersiz olan beyaz ventral alanlar ve ayırt edici dikey siyah çizgilerle, turuncu ve kahverengi tonları arasında değişir.[19][48] Kaplan sadece birkaç çizgili kedi türlerinden biridir; benekli desenlerin ve rosettelerin neden kedigiller arasında daha yaygın kamuflaj deseni olduğu bilinmemektedir.[49] Kaplanın avının dikromat olması sebebiyle, turuncumsu rengi kamufle olmasına katkı sağlayabilir ve bu nedenle kedinin yeşil olarak algılanmasını sağlayarak bitki örtüsü ile harmanlanmasına yardımcı olabilir.[50] Bir kaplanın kürk deseni tıraş edildiğinde de görülebilmektedir. Bu cilt pigmentasyonu nedeniyle değil, insan sakallarına benzer şekilde deriye gömülü anız ve kıl köklerinden kaynaklanmaktadır ve diğer büyük kedilerde ortaktır.[51] Özellikle erkeklerde, boyun ve çene etrafında yele benzeri ağır bir kürk büyümesi ve uzun bıyıklar mevcuttur. Göz bebekleri, sarı renk irise sahip dairesel şeklindedir. Küçük, yuvarlak kulakların arkasında siyahla çevrili belirgin bir beyaz nokta vardır.[19] Bu noktaların, türler arası iletişimde önemli bir rol oynadığı düşünülmektedir.[52]

Kaplanın kafatası bir aslanın kafatasına benzer. Frontal bölge genellikle daha az depresif veya düzdür ve postorbital bölgeden biraz daha uzundur. Aslanın kafatası, daha geniş burun açıklığına sahiptir. İki türün kafatası boyutlarındaki farklılık nedeniyle, alt çenenin yapısı tanımlamalar için güvenilir bir göstergedir.[15] Kaplanın dişleri oldukça sağlamdır; biraz kavisli köpek dişleri, 90 mm (3,5 in)'ye kadarki taç yüksekliği ile yaşayan kediler arasında en uzun ve en güçlü olanlardır.[19]

Boyut

Erkek ve dişi kaplanlar arasında kayda değer bir cinsel dimorfizm vardır ve ikincisi sürekli olarak daha küçüktür. Aralarındaki boyut farkı büyük kaplan alt türlerinde orantılı olarak daha fazladır ve erkekler dişilerden 1,7 kat daha ağırdır. Erkeklerde ayrıca, cinsiyetinin izlerden tanımlanmasını sağlayan daha geniş ön ayak pedleri bulunmaktadır.[53] Farklı kaplan popülasyonlarının vücut büyüklüğünün iklimle ilişkili olabileceği ve termoregülasyon ve Bergmann kuralıyla ya da mevcut av türlerinin dağılımı ve boyutu ile açıklanabileceği varsayıldı.[19][54]

Genel olarak erkeklerin toplam uzunlukları 250 ila 390 cm (8,2 ila 12,8 ft) arasında değişmekte olup, 316 ila 383 mm (12,4 ila 15,1 in) arasında değişen kafatası uzunluğuna sahiptir ve ağırlıkları 90 ve 300 kg (200 ve 660 lb) arasındadır. Dişilerin toplam uzunluğu 200 ila 275 cm (6,56 ila 9,02 ft) arasında değişmekte olup, kafatası uzunluğu 268 ila 318 mm (0,879 ila 1,043 ft) arasındadır. Toplam ağırlıkları ise 65 ila 167 kg (143 ila 368 lb) arasında değişiklik göstermektedir. Bengal ve Sibirya kaplanları omuz yüksekliğine göre en uzun kediler arasındadır. Ayrıca, 300 kg (660 lb)'dan fazla ağırlıklara ulaşan, şimdiye kadar var olan en büyük kediler arasında yer alırlar.[19] Sunda Adası kaplanı, Asya anakarasındaki kaplanlardan daha küçük ve daha hafiftir, ağırlıkları nadiren 142 kg (313 lb)'ı geçer.[22]

Renk çeşitleri

Hayfa Hayvanat Bahçesi'ndeki beyaz kaplanlar

Vahşi kaplan popülasyonlarının azalması nedeniyle vahşi doğada nadiren görülen, ancak esir popülasyonlarda devam eden beyaz, altın ve çizgisiz kar beyazı olmak üzere üç renk çeşidi vardır. Beyaz kaplanın, beyaz kürkü ve sepya kahverengi çizgileri vardır. Altın kaplanın sarı tonlu ve kırmızımsı kahverengi çizgili soluk altın rengi bir kürkü vardır. Kar beyazı kaplan, son derece soluk çizgili ve soluk kırmızımsı kahverengi halkalı kuyruğu olan bir morftur. Hem kar beyazı hem de altın kaplanlar, CORIN gen mutasyonları için homozigottur.[55] Siyah kaplan, sözde melanizm nedeniyle bir renk çeşididir. Kalın çizgiler birbirine yakındır, böylece gövdesinin rengi çizgiler arasında zar zor görünür.[56]

Beyaz kaplan feomelaninden yoksundur (bu turuncu rengi verir) ve koyu sepya-kahverengi çizgilere ve mavi gözlere sahiptir. Bu değişmiş pigmentasyon, beyaz bir lokus tarafından belirlenen otozomal resesif bir özellik olarak kalıtsal bir mutant genden kaynaklanır. Siyah pigmentler neredeyse hiç etkilenmediği için albino değildir.[55][57] Mutasyon, taşıyıcı protein SLC45A2'deki tek bir amino asidi değiştirir. Beyaz yavrulara sahip olmak için her iki ebeveynin de beyazlık aleline sahip olması gerekir.[58] 20. yüzyılın başları ile ortaları arasında, Hindistan'ın Orissa, Bihar, Assam eyaletlerinde ve Rewa, Madhya Pradeş bölgesinde beyaz kaplanlar kaydedildi ve vuruldu. Yerel maharaja, 1950'lerin başında kaplan yetiştirmeye başladı ve beyaz bir erkek kaplanı normal renkli kızıyla birlikte tuttu ve bunların beyaz yavruları vardı.[59] Bu resesif özelliği korumak için, esir üremede sadece birkaç beyaz birey kullanıldı ve bu da yüksek derecede soy içi üremeye yol açtı. Soy içi üreme depresyonu, tutsak beyaz kaplanların şaşılık, ölü doğum, şekil bozuklukları ve erken ölüm gibi birçok sağlık sorununun ana nedenidir.[60] Diğer fiziksel kusurlar arasında damak yarığı ve skolyoz bulunur.[61]

Kaplan Türleri Yaşam Planı, karışık bir kökene ve bilinmeyen bir soyacağına sahip olduklarını iddia ederek beyaz kaplanların üremesini kınadı. Beyaz renklenmeden sorumlu genler, popülasyonun % 0.001'i tarafından temsil edilmektedir. Beyaz kaplanların sayısındaki orantısız artış, homozigot resesif bireyler arasında akrabalığa işaret etmektedir. Bu, soy içi üreme depresyonuna ve genetik çeşitlilik kaybına yol açacaktır.[62]

Dağılım ve yaşam alanı

Tarihsel dağılım

Kaplan tarihsel olarak Türkiye'nin doğusundan Güney Kafkasya'ya, Japon Denizi kıyılarına ve Güneydoğu Asya'dan Güney Asya'ya, Endonezya'nın Sumatra, Cava ve Bali adalarına kadar uzanıyordu.[48] Son Buzul Dönemi'nin sona ermesinden bu yana, muhtemelen altı aydan uzun süren derin kar dönemleri ile sınırlıydı.[63][64] Şu anda, Güneybatı ve Orta Asya'dan, Güneydoğu ve Doğu Asya'nın büyük bölümlerinde yok olduğu için, tarihsel aralığının %6'sından daha azında mevcudiyeti devam etmektedir. Günümüzde daha çok Hint Yarımadası, Hindiçin Yarımadası, Sumatra ve Uzak Doğu Rusyası'nda görülmektedir. Çin ve Myanmar'da üreyen popülasyonların komşu ülkelerden gelen göçlere dayandığı görülürken, Kore Yarımadası'ndaki durumu bilinmemektedir.[23][65]

Kaplan, esasen orman habitatlarıyla ilişkilidir.[40][66] Kaplan popülasyonları, yabani geyik, boynuzlugiller ve domuzgiller popülasyonlarının sabit olduğu yerlerde gelişir.[67] Orta Asya'daki kayıtlar, bunun en başta Etrak, Ceyhun, Seyhun, Hari, Çu ve İli Nehri ve kolları boyunca Tugay nehir ormanlarında meydana geldiğini göstermektedir. Kafkasya'da, engebeli ve alçak ormanlarda yaşar.[15] İran'daki tarihi kayıtlar yalnızca Hazar Denizi'nin güney kıyısından ve bitişik Alborz Dağları'ndan bilinmektedir.[68] Amur-Ussuri bölgesinde, Kore çamı ve ılıman geniş yapraklı ve karışık ormanlarda yaşar, burada kıyı ormanları yiyecek ve su sağlar. Aynı zamanda hem kaplanlar hem de toynaklılar için dağılma koridorları görevi görür.[64][69] Hindistan alt kıtasında, çoğunlukla tropikal ve subtropikal nemli geniş yapraklı ormanlarda, nemli her dem yeşil ormanlarda, tropikal kuru ormanlarda ve Sundarbanların bataklık ormanlarında yaşar.[70] Doğu Himalayalar'da kaplanlar, Bhutan'da 4.200 m (13.800 ft) yüksekliğe ve Mishmi Tepeleri'nde 3.630 m (11.910 ft) yüksekliğe kadar ılıman ormanlarda yaşadığı belgelendi.[71][72] Tayland'da yaprak döken ve yaprak dökmeyen ormanlarda yaşar.[73] Laos'ta, 2013'ten 2017'ye kadar yapılan araştırmalar sırasında Nam Et-Phou Louey Ulusal Koruma Alanı'ndaki otlaklarla serpiştirilmiş yarı yaprak dökmeyen ve yaprak dökmeyen ormanlarda 14 kaplan belgelendi.[74] Sumatra'da kaplan popülasyonları, ova turba bataklık ormanlarından engebeli dağ ormanlarına kadar çeşitlilik gösterir.[75]

Davranış ve ekoloji

Sosyal ve günlük aktiviteler

Kaplanlar insanlar tarafından rahatsız edilmekdikleri sürece genellikle gündüzcüldür.[76] Genellikle ağaçlara tırmanmaz, ancak yine de tersine vakalar kaydedilmiştir.[77] Güçlü bir yüzücüdür ve genellikle göletlerde, göllerde ve nehirlerde yıkanır, böylece günün sıcağında serin kalır.[78] Bireyler 7 km (4,3 mi) genişlikteki nehirleri geçebilir ve günde 29 km (18 mi)'ye kadar yüzebilirler.[79] 1980'lerde, Ranthambore Millî Parkı'ndaki derin göl sularında sık sık avlanan bir kaplan gözlenmiştir.[76]

Kaplan, uzun menzilli bir türdür ve bireyler, diğer bölgelerdeki kaplan popülasyonlarına ulaşmak için 650 km (400 mi)'ye kadar mesafelere dağılırlar.[80] Chitwan Millî Parkı'nda boyunlarına telemetri takılan kaplanlar, en erken 19 aylıkken doğum bölgelerinden dağılmaya başladılar. Dört dişi 0 ve 432 km (0 ve 268 mi) arasında ve 10 erkek 95 ve 657 km (59 ve 408 mi) arasında bir mesafeye dağıldı. Hiçbiri 10 km (6,2 mi)'den daha geniş olan, ancak ormanlık habitattan geçen açık ekili alanları geçmedi.[81]

Yetişkin kaplanlar büyük ölçüde yalnız yaşarlar. Bölgeler kurar ve savunurlar, ancak içinde dolaştıkları çok daha geniş dolaşım alanlarına sahiptirler. Her iki cinsiyetten de yerleşik yetişkinler, genellikle hareketlerini kendi ihtiyaçlarını ve büyüyen yavrularının ihtiyaçlarını karşıladıkları dolaşım alanlarıyla sınırlandırırlar. Aynı alanı paylaşan bireyler birbirlerinin hareketlerinden ve faaliyetlerinden haberdardır.[82] Dolaşım alanının büyüklüğü temel olarak av bolluğuna, coğrafi bölgeye ve bireyin cinsiyetine bağlıdır.[77][19] Hindistan'da, dolaşım alanları 50 ila 1.000 km2 (19 ila 386 sq mi) iken, Mançurya'da 500 ila 4.000 km2 (190 ila 1.540 sq mi) arasında değişmektedir. Nepal'de, savunulan bölgeler erkekler için 19 ila 151 km2 (7,3 ila 58,3 sq mi) iken, dişiler için 10 ila 51 km2 (3,9 ila 19,7 sq mi) olarak kaydedilmiştir.[79]

Genç dişi kaplanlar ilk bölgelerini annelerine yakın yerlerde kurarlar. Dişi ile annesinin bölgesi arasındaki örtüşme zamanla azalır. Bununla birlikte erkekler, dişi akranlarından daha fazla göç ederler ve kendi bölgelerini belirlemek için daha genç yaşta yola çıkarlar. Genç bir erkek, ya diğer erkek kaplanlardan yoksun bir bölge arayarak ya da yeterince büyüyüp yerleşik erkeğe meydan okuyacak kadar güçlü olana kadar, başka bir erkeğin bölgesinde geçici olarak yaşayarak toprak edinir. Kendilerine bu şekilde bölge kurmak isteyen genç erkekler, yetişkin kaplanlar arasında en yüksek ölüm oranını (yılda %30-35) oluşturur.[83]

Erkek, bölgesini belirlemek için, idrar[84][85] ve anal bez salgıları püskürterek ağaçları işaretler, ayrıca izleri dağınık dışkı ile işaretler. Bunun yanında ağaçları veya zemini de pençeleriyle işaretler. Dişiler de "kazıyarak" ve bunun yanı sıra idrar ve dağınık dışkı işaretleri kullanarak bölgelerini işaretlerler. Östrustaki dişiler, kokuları daha sık işaretleyerek ve seslerini artırarak uygunluklarını belli ederler.[77]

Avlanma

Kaplanın son derece güçlü çenesi ve sivri dişleri onu süper bir avcı yapar.

Kaplanlar genellikle gece avlanırlar. Gece görüşleri insanınkinden 6 kat daha iyidir[86]. Çok sesiz ve fark ettirmeden avlarını takip ederler. Kaplanlar diğer kediler gibi avlarını pusuya yatarak yakalarlar. Bir noktadan vücudunun ağırlğını ve güçlerini kullanarak avlarının üstüne çullanıp, etkisiz hale getirirler. Av yüzükoyun yerde yatarken kaplan avının boynunun arkasını ısırır. Bu omuriliği kopartarak, nefes borusunu delerek veya toplardamar ya da atardamarları parçalayarak avın ölmesini sağlar. Büyük avlar için boğazdan ısırmayı tercih eder. Kaplan bu süre içinde ayakları ile avına sarılarak hareket etmesini önler ve avı ölünceye kadar boynuna kenetlenir.

Çok iyi yüzücü olan kaplanların avlarını yüzerken öldürdükleri bilinmektedir. Hatta bazı kaplanlar, üzerindeki balıkçılar veya yakalanmış balıklar için nehirdeki balıkçı teknelerini pusuya düşürmüşlerdir. Ranthambore Ulusal Parkındaki kaplanlar özellikle de Chengis adında bir tanesinin bataklık timsahları ile güreşerek timsahların ağzından avlarını aldığı biliniyor[87].

Kaplanların büyük çoğunluğu mecbur kalmadıkça insan avlamazlar. Muhtemelen 1000 kaplandan sadece 3-4 tanesini hayatları boyunca av olarak insan öldürmektedir. Tipik insan yiyici, hasta ya da yaşlı olup alışıldık avını avlamayan, dolayısıyla daha ağır hareket eden ve daha küçük hedeflerle yetinmek zorunda kalan hayvanlardır. Tüm diğer iri avcılar gibi kaplanlar da insanları ideal bir av olarak görmezler. Bengal'deki mangrov bataklıkları diğer yerlere göre daha yüksek bir insan yiyici ortalamasına sahiptir ve buradaki bazı sağlıklı kaplanların da insanları avladıkları bilinmektedir.

Vahşi doğada kaplanlar 5 m. kadar yükseğe ve 9–10 m. kadar uzağa zıplayabilirler. Bu onları Pumadan sonra en yükseğe zıplayabilen memelilerden biri yapar. 50 kg ağırlığındaki bir çiftlik hayvanıyla 2 m. yüksekliğinde bir çitin üzerinden atladıkları belirtilmiştir. Ava sıkıca tutunmaları sağlayan devasa ve son derece kuvvetli ön uzuvları çıkıkları engeller. Özellikle Gaur ve su buffalosu gibi bir tonun üzerindeki avlar, altıda biri ağırlığında kaplanlar tarafından öldürülür. Yetişkin bir insanı veya kurdu tek bir pati darbesi ile öldürebilir veya 150 kg.'lik bir sambar geyiğini ağır yarayabilir.

Beslenme

Kaplanlar mümkün olduğunca sambar, gaur ve manda gibi iri avları tercih ederler. Çünkü büyük bir av daha fazla et demektir, daha uzun süre idare eder ve başka bir av ihtiyacını ortadan kaldırır. Kaplan öldürdüğü avını gizli bir yere götürerek bununla günlerce idare eder[88]. Kaplanlar menzillerindeki en üst yırtıcıdırlar ve besin için, güçsüzlüğünü sayılarla kapatan dhole (vahşi hint köpeği) dışında başka bir hayvanla mücadele etmezler. Mecbur kalmadıkça gergedan gibi büyük hayvanlara saldırmazlar.

Biyoloji ve ekoloji

Kaplanların dağılımı: Açık kırmızı: 1900 - Koyu kırmızı: 1990

Yetişkin kaplan yalnız hayvanlardır çok şiddetli derecede bölgesellerdir. Dişi bir kaplanın 20 km² civarında bir bölgesi varken erkek kaplanları bölgesi 60–100 km² arasıdadır. Erkeklerin bölgesi bir sürü dişininkini kaplayabilir ama kendi bölgelerinde yabancı bir erkeğe müsamaha göstermezler. Agresif doğaları gereği bölgesel uyuşmazlıklar çok şiddetlidir ve genelde erkeklerden birinin ölümü ile sonuçlanır. Erkek kaplan bölgesini idrar ve anal salgı bezlerindeki salgılarla ağaçları ve dışkısı ile patikaları işaretleyerek belirler. Aynı zamanda ağaçlarda bıraktıkları tırnak izleri de bölgelerini işaretlemede kullanılır. Erkekler dişilerin kızgınlık dönemini anlamak için idrarlarını koklarken "flehmen" (en:Flehmen response) denilen bir davranışla yüzlerini ekşitirler.

Dişi sadece birkaç gün boyunca kızgın haldedir ve bu süre içinde birçok kez çiftleşme gerçekleşir. Çift diğer kedilerde olduğu gibi sık sık ve gürültü bir şekilde çiftleşir. 103 gün olan gebelik süresi sonunda ağırlığı bir kg. civarında olan 3 veya 4 yavru doğar. Etrafta gezinen diğer erkekler dişiyi tekrar çiftleşebilir hale getirmek için yavruları öldürebilirler. Yavrular 8 hafta sonunda anneyi yuvanın dışına takip edebilecek hale gelirler, 18 ay sonunda ise bağımsız hale gelirler. Fakat 2-2,5 seneye kadar annelerinden ayrılmazlar. Yavrular cinsel erişkinliğe 3-4 yaşında erişirler. Dişiler annelerinin yakınında bir bölge edinirlerken erkekler, bölgesel bir erkekle dövüşüp onu yenerek ele geçirebilecekleri bir bölge aramaya koyulurlar. Hayatı boyunca dişi bir kaplan eşit sayıda erkek ve dişi yavru dünyaya getirir. Kaplanlar esaret altında iyi ürerler. ABD'deki esaret altındaki nüfus dünyadaki vahşi kaplan nüfusu ile rekabet edebilir.

Vahşi doğada kaplanlar yaban domuzu, gaur ve manda gibi vahşi sığırlar, yavru gergedanlar, yavru filler ve hatta bazen leopar ve ayılarla beslenir. Sibirya kaplanı ve boz ayı ciddi iki rakiptir ve birbirlerin mümkün olduğunca uzak dururlar. İstatiksel olarak Sibirya kaplanı daha küçük ayıları öldürdüğünden daha başarılıdır. Ama kaplanlar daha büyükçe ayıları öldürebilirler ve öldürürler [1]. Erkeklere nazaran önemli ölçüde küçük olan dişi kaplanlar bile yetişkin gaurları kendi başlarına öldürme kabiliyetine sahiptirler. Gaur, yaban domuzu ve sambar kaplanın Hindistandaki gözde besinleridir. Gergedan ve fil yavruları da sürülerinden ayrı kaldıkları zaman kaplanlara yem olabilirler. Bir kaplanın yetişkin bir dişi gergedanı öldürdüğü gözlemlenmiştir.[2] 18 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Vahşi kaplanlar birçok yöntem kullanılarak incelenmişlerdir. Eskiden kaplan nüfusu izlerinin kalıpları çıkarılarak tahmin edilmeye çalışılıyordu. Şimdi ise tuzak kameralar kullanılmakta. Dışkılarından alınan DNA'nın incelenmesi gibi yeni yöntemlerde değerlendirilmekte. Telsiz tasmalarda vahşi kaplanları takip etmekte oldukça popüler bir yöntem olarak kullanıldı.

Literatür ve modern kültürde kaplan

Kaplan! Kaplan! gecenin ormanında
Işıl ışıl yanan parlak yalaza,
Hangi ölümsüz el ya da göz, hangi,
Kurabildi o korkunç simetrini?..

William Blake, "Kaplan" (en:The Tyger), İngiliz dilinde en çok derlenmiş şiir. (Şiirin tamamı Türkçe ve İngilizce)

İngilizce kaplan kelimesi olan "tiger" onu da Persçe'den [3] ödünç alan Yunanca "Tigris"'den gelmektedir. (Diğer bazı kaynaklar Dicle nehrinin latince adının Tigris olduğu ve bu çevrede sık görülmesi yüzünden kaplana bu ismin verildiğini iddia eder [4])Amerikan İngilizcesi'nde dişi kaplan manasına gelen "Tigress" ilk olarak 1611'de kaydedilmiştir. Sarımsı-kahverengi kuartz "Kaplanın Gözleri" (veya kaplan gözü) 1891'de kaydedilmiştir.

Hem Orman Kitabında Rudyard Kipling hem de Tecrübe Şarkılarında (:en:Songs of Experience) Wiliam Blake kaplanı haşin ve korkusuz olarak tasvir ederler.

Kaplan cesareti, yırtıcılığı ve gücü simgeler.

Çin takviminde kaplan yılı vardır.

Ulusal hayvan olarak kaplan

Kaplan aşağıdaki ülkelerin ulusal hayvanıdır;

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "tiger". The Free Dictionary. Farlex. 1 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2014. 
  2. ^ Harper, D. (2001-2011). "Panther". Online Etymology Dictionary. Douglas Harper. 2 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2011. 
  3. ^ Macdonell, A. A. (1929). "पाण्डर pând-ara". A practical Sanskrit dictionary with transliteration, accentuation, and etymological analysis throughout. Londra: Oxford University Press. s. 95. 
  4. ^ a b c Linnaeus, C. (1758). "Felis tigris". Caroli Linnæi Systema naturæ per regna tria naturæ, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis (Latince). Tomus I (decima, reformata bas.). Holmiae: Laurentius Salvius. s. 41. 
  5. ^ Pocock, R. I. (1929). "Tigers". Journal of the Bombay Natural History Society. 33 (3). ss. 505-541. 
  6. ^ a b Pocock, R. I. (1939). "Panthera tigris". The Fauna of British India, Including Ceylon and Burma. Mammalia: Volume 1. Londra: T. Taylor and Francis, Ltd. ss. 197-210. 
  7. ^ a b Driscoll, C. A.; Yamaguchi, N.; Bar-Gal, G. K.; Roca, A. L.; Luo, S.; MacDonald, D. W.; O'Brien, S. J. (2009). "Mitochondrial Phylogeography Illuminates the Origin of the Extinct Caspian Tiger and Its Relationship to the Amur Tiger". PLoS ONE. 4 (1). ss. e4125. Bibcode:2009PLoSO...4.4125D. doi:10.1371/journal.pone.0004125. PMC 2624500 $2. PMID 19142238. 
  8. ^ a b Wozencraft, W.C. (2005). "Species Panthera tigris". Wilson, D.E.; Reeder, D.M (Ed.). Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference (3. bas.). Johns Hopkins University Press. s. 546. ISBN 978-0-8018-8221-0. OCLC 62265494. 
  9. ^ a b c Kitchener, A. (1999). "Tiger distribution, phenotypic variation and conservation issues". Seidensticker, J.; Christie, S.; Jackson, P. (Ed.). Riding the Tiger: Tiger Conservation in Human-Dominated Landscapes. Cambridge: Cambridge University Press. ss. 19-39. ISBN 978-0521648356. 
  10. ^ Mazák, J. H.; Groves, C. P. (2006). "A taxonomic revision of the tigers (Panthera tigris) of Southeast Asia". Mammalian Biology, Zeitschrift für Säugetierkunde. 71 (5). ss. 268-287. doi:10.1016/j.mambio.2006.02.007. 
  11. ^ Wilting, A.; Courtiol, A.; Christiansen, P.; Niedballa, J.; Scharf, A. K.; Orlando, L.; Balkenhol, N.; Hofer, H.; Kramer-Schadt, S.; Fickel, J.; Kitchener, A. C. (2015). "Planning tiger recovery: Understanding intraspecific variation for effective conservation". Science Advances. 11 (5: e1400175). ss. e1400175. Bibcode:2015SciA....1E0175W. doi:10.1126/sciadv.1400175. PMC 4640610 $2. PMID 26601191. 
  12. ^ Kupferschmidt, K. (2015). "Controversial study claims there are only two types of tiger". Science. doi:10.1126/science.aac6905. 21 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2015. 
  13. ^ a b c Kitchener, A. C.; Breitenmoser-Würsten, C.; Eizirik, E.; Gentry, A.; Werdelin, L.; Wilting, A.; Yamaguchi, N.; Abramov, A. V.; Christiansen, P.; Driscoll, C.; Duckworth, J. W.; Johnson, W.; Luo, S.-J.; Meijaard, E.; O’Donoghue, P.; Sanderson, J.; Seymour, K.; Bruford, M.; Groves, C.; Hoffmann, M.; Nowell, K.; Timmons, Z.; Tobe, S. (2017). "A revised taxonomy of the Felidae: The final report of the Cat Classification Task Force of the IUCN Cat Specialist Group" (PDF). Cat News, Special Issue 11. ss. 66−68. 30 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2020. 
  14. ^ a b Illiger, C. (1815). "Überblick der Säugethiere nach ihrer Verteilung über die Welttheile". Abhandlungen der Königlichen Preußischen Akademie der Wissenschaften zu Berlin. Cilt 1804−1811. ss. 39−159. 8 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2020. 
  15. ^ a b c d Heptner, V. G.; Sludskij, A. A. (1992) [1972]. "Tiger". Mlekopitajuščie Sovetskogo Soiuza. Moskva: Vysšaia Škola [Mammals of the Soviet Union. Volume II, Part 2. Carnivora (Hyaenas and Cats)]. Washington DC: Smithsonian Institution and the National Science Foundation. ss. 95-202. 
  16. ^ Jackson, P.; Nowell, K. (2011). "Panthera tigris ssp. virgata". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi. IUCN. 2011: e.T41505A10480967. doi:10.2305/IUCN.UK.2011-2.RLTS.T41505A10480967.en Özgürce erişilebilir. 
  17. ^ a b c Temminck, C. J. (1844). "Aperçu général et spécifique sur les Mammifères qui habitent le Japon et les Iles qui en dépendent". Siebold, P. F. v.; Temminck, C. J.; Schlegel, H. (Ed.). Fauna Japonica sive Descriptio animalium, quae in itinere per Japoniam, jussu et auspiciis superiorum, qui summum in India Batava imperium tenent, suscepto, annis 1825 - 1830 collegit, notis, observationibus et adumbrationibus illustravit Ph. Fr. de Siebold. Leiden: Lugduni Batavorum. 
  18. ^ a b Hilzheimer, M. (1905). "Über einige Tigerschädel aus der Straßburger zoologischen Sammlung". Zoologischer Anzeiger. Cilt 28. ss. 594-599. 
  19. ^ a b c d e f g h Mazák, V. (1981). "Panthera tigris" (PDF). Mammalian Species. 152 (152). ss. 1-8. doi:10.2307/3504004. JSTOR 3504004. 9 March 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 January 2020. 
  20. ^ a b Mazák, V. (1968). "Nouvelle sous-espèce de tigre provenant de l'Asie du sud-est". Mammalia. 32 (1). ss. 104−112. doi:10.1515/mamm.1968.32.1.104. 
  21. ^ a b c Luo, S.-J.; Kim, J.-H.; Johnson, W. E.; van der Walt, J.; Martenson, J.; Yuhki, N.; Miquelle, D. G.; Uphyrkina, O.; Goodrich, J. M.; Quigley, H. B.; Tilson, R.; Brady, G.; Martelli, P.; Subramaniam, V.; McDougal, C.; Hean, S.; Huang, S.-Q.; Pan, W.; Karanth, U. K.; Sunquist, M.; Smith, J. L. D.; O'Brien, S. J. (2004). "Phylogeography and genetic ancestry of tigers (Panthera tigris)". PLOS Biology. 2 (12). ss. e442. doi:10.1371/journal.pbio.0020442. PMC 534810 $2. PMID 15583716. 
  22. ^ a b c d Mazák, J. H.; Groves, C. P. (2006). "A taxonomic revision of the tigers (Panthera tigris)" (PDF). Mammalian Biology. 71 (5). ss. 268-287. doi:10.1016/j.mambio.2006.02.007. 6 Eylül 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2020. 
  23. ^ a b Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; IUCN isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  24. ^ a b Schwarz, E. (1912). "Notes on Malay tigers, with description of a new form from Bali". Annals and Magazine of Natural History. Series 8 Volume 10 (57). ss. 324-326. doi:10.1080/00222931208693243. 
  25. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; der-tiger isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  26. ^ Mazak, V.; Groves, C. P.; Van Bree, P. (1978). "Skin and Skull of the Bali Tiger, and a list of preserved specimens of Panthera tigris balica (Schwarz, 1912)". Zeitschrift für Säugetierkunde - International Journal of Mammalian Biology. 43 (2). ss. 108-113. 
  27. ^ a b Pocock, R. I. (1929). "Tigers". Journal of the Bombay Natural History Society. Cilt 33. ss. 505-541. 
  28. ^ Cracraft, J.; Feinstein, J.; Vaughn, J.; Helm-Bychowski, K. (1998). "Sorting out tigers (Panthera tigris): mitochondrial sequences, nuclear inserts, systematics, and conservation genetics" (PDF). Animal Conservation. 1 (2). ss. 139-150. doi:10.1111/j.1469-1795.1998.tb00021.x. 30 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Ocak 2020. 
  29. ^ Liu, Y.-C.; Sun, X.; Driscoll, C.; Miquelle, D. G.; Xu, X.; Martelli, P.; Uphyrkina, O.; Smith, J. L. D.; O’Brien, S. J.; Luo, S.-J. (2018). "Genome-wide evolutionary analysis of natural history and adaptation in the world's tigers". Current Biology. 28 (23). ss. 3840-3849. doi:10.1016/j.cub.2018.09.019. PMID 30482605. 
  30. ^ Johnson; Eizirik, E., W. E.; Pecon-Slattery, J.; Murphy, W. J.; Antunes, A.; Teeling, E.; O'Brien, S. J. (2006). "The Late Miocene radiation of modern Felidae: A genetic assessment". Science. 311 (5757). ss. 73-77. Bibcode:2006Sci...311...73J. doi:10.1126/science.1122277. PMID 16400146. [ölü/kırık bağlantı]
  31. ^ Davis, B. W.; Li, G.; Murphy, W. J. (2010). "Supermatrix and species tree methods resolve phylogenetic relationships within the big cats, Panthera (Carnivora: Felidae)". Molecular Phylogenetics and Evolution. 56 (1). ss. 64-76. doi:10.1016/j.ympev.2010.01.036. PMID 20138224. 
  32. ^ Tseng, Z. J.; Wang, X.; Slater, G. J.; Takeuchi, G. T.; Li, Q.; Liu, J.; Xie, G. (2014). "Himalayan fossils of the oldest known pantherine establish ancient origin of big cats". Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences. 281 (1774). s. 20132686. doi:10.1098/rspb.2013.2686. PMC 3843846 $2. PMID 24225466. 
  33. ^ Mazák, J. H.; Christiansen, P.; Kitchener, A. C. (2011). "Oldest Known Pantherine Skull and Evolution of the Tiger". PLoS ONE. 6 (10). s. e25483. Bibcode:2011PLoSO...625483M. doi:10.1371/journal.pone.0025483. PMC 3189913 $2. PMID 22016768. 
  34. ^ Hemmer, H. (1971). "Fossil mammals of Java. II. Zur Fossilgeschichte des Tigers (Panthera tigris (L.)) in Java". Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. B. 74 (1). ss. 35-52. 
  35. ^ Hasegawa, Y.; Tomida, Y.; Kohno, N.; Ono, K.; Nokariya, H.; Uyeno, T. (1988). "Quaternary vertebrates from Shiriya area, Shimokita Pininsula, northeastern Japan". Memoirs of the National Science Museum. Cilt 21. ss. 17-36. 
  36. ^ a b Turner, A.; Antón, M. (1997). The Big Cats and Their Fossil Relatives: An Illustrated Guide to Their Evolution and Natural History. Columbia University Press. ISBN 978-0-231-10228-5. 
  37. ^ Piper, P. J.; Ochoa, J.; Lewis, H.; Paz, V.; Ronquillo, W. P. (2008). "The first evidence for the past presence of the tiger Panthera tigris (L.) on the island of Palawan, Philippines: extinction in an island population". Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology. 264 (1-2). ss. 123-127. Bibcode:2008PPP...264..123P. doi:10.1016/j.palaeo.2008.04.003. 
  38. ^ Van der Geer, A.; Lyras, G.; De Vos, J.; Dermitzakis, M. (2011). "15 (The Philippines); 26 (Carnivores)". Evolution of Island Mammals: Adaptation and Extinction of Placental Mammals on Islands. John Wiley & Sons. ss. 220-347. 
  39. ^ Ochoa, J.; Piper, P. J. (2017). "Tiger". Monks, G. (Ed.). Climate Change and Human Responses: A Zooarchaeological Perspective. Springer. ss. 79-80. ISBN 978-9-4024-1106-5. 
  40. ^ a b c Kitchener, A.; Yamaguchi, N. (2010). "What is a Tiger? Biogeography, Morphology, and Taxonomy". Tilson, R.; Nyhus, P. J. (Ed.). Tigers of the World: The Science, Politics and Conservation of Panthera tigris (Second bas.). Londra, Burlington: Academic Press. ss. 53-84. ISBN 978-0-08-094751-8. 
  41. ^ Piper, P. J.; Rabett, R. J. (2007). "Confirmation of the presence of the tiger Panthera tigris (L.) in Late Pleistocene and Holocene Borneo". Malayan Nature Journal. 59 (3). ss. 259-267. 8 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2018. 
  42. ^ Cooper, D. M.; Dugmore, A. J.; Gittings, B. M.; Scharf, A. K.; Wilting, A.; Kitchener, A. C. (2016). "Predicted Pleistocene-Holocene rangeshifts of the tiger (Panthera tigris)". Diversity and Distributions. 22 (11). ss. 1-13. doi:10.1111/ddi.12484. 8 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2020. 
  43. ^ Cho, Y. S.; Hu, L.; Hou, H.; Lee, H.; Xu, J.; Kwon, S.; Oh, S.; Kim, H. M.; Jho, S.; Kim, S.; Shin, Y. A.; Kim, B. C.; Kim, H.; Kim, C. U.; Luo, S. J.; Johnson, W. E.; Koepfli, K. P.; Schmidt-Küntzel, A.; Turner, J. A.; Marker, L.; Harper, C.; Miller, S. M.; Jacobs, W.; Bertola, L. D.; Kim, T. H.; Lee, S.; Zhou, Q.; Jung, H. J.; Xu, X.; Gadhvi, P. (2013). "The tiger genome and comparative analysis with lion and snow leopard genomes". Nature Communications. Cilt 4. s. 2433. Bibcode:2013NatCo...4.2433C. doi:10.1038/ncomms3433. PMC 3778509 $2. PMID 24045858. 12 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2020. 
  44. ^ a b Actman, Jani (24 Şubat 2017). "Cat Experts: Ligers and Other Designer Hybrids Pointless and Unethical". National Geographic.com. 30 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2018. 
  45. ^ Markel, S.; León, D. (2003). Sequence Analysis in a Nutshell: a guide to common tools and databases (PDF). Sebastopol, California: O'Reily. ISBN 978-0-596-00494-1. 27 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2018. 
  46. ^ a b "Genomic Imprinting". Genetic Science Learning Center, Utah.org. 4 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2018. 
  47. ^ Singh, A. (1985). "Okapis and litigons in London and Calcutta". New Scientist, 1453. s. 7. 
  48. ^ a b Guggisberg, C. A. W. (1975). "Tiger Panthera tigris (Linnaeus, 1758)". Wild Cats of the World. New York: Taplinger Pub. Co. ss. 180-215. ISBN 978-0-7950-0128-4. 
  49. ^ Allen, W. L.; Cuthill, I. C.; Scott-Samuel, N. E.; Baddeley, R. (2010). "Why the leopard got its spots: relating pattern development to ecology in felids". Proceedings of the Royal Society B. 278 (1710): 1373-1380. doi:10.1098/rspb.2010.1734. PMC 3061134 $2. PMID 20961899. 
  50. ^ Fennell, J. G.; Talas, L.; Baddeley, R. J.; Cuthill, I. C.; Scott-Samuel, N. E. (2019). "Optimizing colour for camouflage and visibility using deep learning: the effects of the environment and the observer's visual system". Journal of the Royal Society Interface. 16 (154): 20190183. doi:10.1098/rsif.2019.0183. PMC 6544896 $2. PMID 31138092. 
  51. ^ Langley, L. (2017). "Do Zebras Have Stripes On Their Skin?". National Geographic. 
  52. ^ Leyhausen, P. (1979). Cat behavior: the predatory and social behavior of domestic and wild cats. Berlin: Garland Publishing, Incorporated. s. 281. ISBN 9780824070175. 
  53. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Tigersnow isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  54. ^ McNab, B. K. (1971). "On the ecological significance of Bergmann's rule". Ecology. 52 (5): 845-854. doi:10.2307/1936032. JSTOR 1936032. 
  55. ^ a b Xu, X.; Dong, G. X.; Schmidt-Küntzel, A.; Zhang, X. L.; Zhuang, Y.; Fang, R.; Sun, X.; Hu, X.S.; Zhang, T. Y.; Yang, H. D.; Zhang, D. L.; Marker, L.; Jiang, Z.-F.; Li, R.; Luo, S.-J. (2017). "The genetics of tiger pelage color variations" (PDF). Cell Research. 27 (7): 954-957. doi:10.1038/cr.2017.32. PMC 5518981 $2. PMID 28281538. 
  56. ^ Barik, Satyasundar (28 Temmuz 2015). "Melanistic tigers exhibited in Nandankanan zoo". The Hindu (İngilizce). ISSN 0971-751X. Erişim tarihi: 14 Şubat 2020. 
  57. ^ Robinson, R. (1969). "The white tigers of Rewa and gene homology in the Felidae". Genetica. 40 (1): 198-200. doi:10.1007/BF01787350. PMID 5806538. 
  58. ^ Xu, X.; Dong, G. X.; Hu, X. S.; Miao, L.; Zhang, X. L.; Zhang, D. L.; Yang, H. D.; Zhang, T. Y.; Zou, Z. T.; Zhang, T. T.; Zhuang, Y.; Bhak, J.; Cho, Y. S.; Dai, W. T.; Jiang, T. J.; Xie, C.; Li, R.; Luo, S. J. (2013). "The Genetic Basis of White Tigers". Current Biology. 23 (11): 1031-5. doi:10.1016/j.cub.2013.04.054. PMID 23707431.  Geçersiz |doi-access=free (yardım)
  59. ^ Gee, E. P. (1959). "Albinism and Partial Albinism in Tigers". The Journal of the Bombay Natural History Society. 56: 581-587. 
  60. ^ Guillery, R. W.; Kaas, J. H. (1973). "Genetic abnormality of the visual pathways in a "white" tiger". Science. 180 (4092): 1287-1289. Bibcode:1973Sci...180.1287G. doi:10.1126/science.180.4092.1287. PMID 4707916. 
  61. ^ Begany, L.; Criscuolo, C. L. (2009). "Accumulation of Deleterious Mutations Due to Inbreeding in Tiger Population" (PDF). 10 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  62. ^ Xavier, N. (2010). "A new conservation policy needed for reintroduction of Bengal tiger-white". Current Science. 99 (7): 894-895. 
  63. ^ Seidensticker, J. (1986). "Large Carnivores and the Consequences of Habitat Insularization: ecology and conservation of Tigers in Indonesia and Bangladesh" (PDF). Miller, S. D.; Everett, D. D. (Ed.). Cats of the world: biology, conservation and management. Washington DC: National Wildlife Federation. ss. 1-41. 
  64. ^ a b Miquelle, D. G.; Smirnov, E. N.; Merrill, T. W.; Myslenkov, A. E.; Quigley, H.; Hornocker, M. G.; Schleyer, B. (1999). "Hierarchical spatial analysis of Amur tiger relationships to habitat and prey". Seidensticker, J.; Christie, S.; Jackson, P. (Ed.). Riding the Tiger. Tiger Conservation in Human-dominated Landscapes. Londra: Cambridge University Press. ss. 71-99. ISBN 978-0521648356. 
  65. ^ Sanderson, E.; Forrest, J.; Loucks, C.; Ginsberg, J.; Dinerstein, E.; Seidensticker, J.; Leimgruber, P.; Songer, M.; Heydlauff, A.; O'Brien, T.; Bryja, G.; Klenzendorf, S.; Wikramanayake, E. (2006). "The Technical Assessment: Setting Priorities for the Conservation and Recovery of Wild Tigers: 2005–2015" (PDF). WCS, WWF, Smithsonian, and NFWFe. 2012-01-18 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 August 2019. 
  66. ^ Sunquist, M. (2010). "What is a Tiger? Ecology and Behaviour". R. Tilson; P. J. Nyhus (Ed.). Tigers of the World: The Science, Politics and Conservation of Panthera tigris (Second bas.). London, Burlington: Academic Press. s. 19−34. ISBN 978-0-08-094751-8. 
  67. ^ Karanth, K. U.; Sunquist, M. E.; Chinnappa, K. M. (1999). "Long-term monitoring of tigers: lessons from Nagarahole". Seidensticker, J.; Christie, S.; Jackson, P. (Ed.). Riding the Tiger. Tiger Conservation in Human-dominated Landscapes. Londra: Cambridge University Press. ss. 114-122. ISBN 978-0521648356. 
  68. ^ Faizolahi, K. (2016). "Tiger in Iran – historical distribution, extinction causes and feasibility of reintroduction". Cat News (Special Issue 10): 5-13. 
  69. ^ Kerley, L. L.; Goodrich, J. M.; Miquelle, D. G.; Smirnov, E. N.; Quigley, H. G.; Hornocker, M. G. (2003). "Reproductive parameters of wild female Amur (Siberian) tigers (Panthera tigris altaica)". Journal of Mammalogy. 84 (1): 288-298. doi:10.1644/1545-1542(2003)084<0288:RPOWFA>2.0.CO;2. JSTOR 1383657. 
  70. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Wikramanayake_al1999 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  71. ^ Jigme, K.; Tharchen, L. (2012). "Camera-trap records of tigers at high altitudes in Bhutan". Cat News (56): 14-15. 
  72. ^ Adhikarimayum, A. S.; Gopi, G. V. (2018). "First photographic record of tiger presence at higher elevations of the Mishmi Hills in the Eastern Himalayan Biodiversity Hotspot, Arunachal Pradesh, India". Journal of Threatened Taxa. 10 (13): 12833-12836. doi:10.11609/jott.4381.10.13.12833-12836. 
  73. ^ Simcharoen, S.; Pattanavibool, A.; Karanth, K. U.; Nichols, J. D.; Kumar, N. S. (2007). "How many tigers Panthera tigris are there in Huai Kha Khaeng Wildlife Sanctuary, Thailand? An estimate using photographic capture-recapture sampling". Oryx. 41 (4): 447-453. doi:10.1017/S0030605307414107. 
  74. ^ Rasphone, A.; Kéry, M.; Kamler, J.F.; Macdonald, D.W. (2019). "Documenting the demise of tiger and leopard, and the status of other carnivores and prey, in Lao PDR's most prized protected area: Nam Et-Phou Louey". Global Ecology and Conservation. 20: e00766. doi:10.1016/j.gecco.2019.e00766. 
  75. ^ Wibisono, H. T.; Linkie, M.; Guillera-Arroita, G.; Smith, J. A.; Sunarto; Pusarini, W.; Asriadi; Baroto, P.; Brickle, N.; Dinata, Y.; Gemita, E.; Gunaryadi, D.; Haidir, I. A.; Herwansyah (2011). "Population Status of a Cryptic Top Predator: An Island-Wide Assessment of Tigers in Sumatran Rainforests". PLOS ONE. 6 (11): e25931. Bibcode:2011PLoSO...625931W. doi:10.1371/journal.pone.0025931. PMC 3206793 $2. PMID 22087218. 
  76. ^ a b Thapar, V. (1994). The Tiger's Destiny. London: Kyle Cathie. ss. 47, 174–175. ISBN 978-1-85626-142-5. 
  77. ^ a b c Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Miquelle isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  78. ^ Sunquist, M.; Sunquist, F. (1991). "Tigers". Seidensticker, J.; Lumpkin, S. (Ed.). Great Cats. Fog City Press. ss. 97–98. ISBN 978-1-875137-90-9. 
  79. ^ a b Novak, R. M.; Walker, E. P. (1999). "Panthera tigris (tiger)". Walker's Mammals of the World (6th bas.). Baltimore: Johns Hopkins University Press. ss. 825–828. ISBN 978-0-8018-5789-8. 
  80. ^ Joshi, A.; Vaidyanathan, S.; Mondol, S.; Edgaonkar, A.; Ramakrishnan, U. (2013). "Connectivity of Tiger (Panthera tigris) Populations in the Human-Influenced Forest Mosaic of Central India". PLOS ONE. 8 (11): e77980. Bibcode:2013PLoSO...877980J. doi:10.1371/journal.pone.0077980. PMC 3819329 $2. PMID 24223132. 
  81. ^ Smith, J. L. D. (1993). "The role of dispersal in structuring the Chitwan tiger population". Behaviour. 124 (3): 165–195. doi:10.1163/156853993X00560. 
  82. ^ McDougal, Charles (1977). The Face of the Tiger. London: Rivington Books and André Deutsch. ss. 63–76. 
  83. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Mills04 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  84. ^ Burger, B. V.; Viviers, M. Z.; Bekker, J. P. I.; Roux, M.; Fish, N.; Fourie, W. B.; Weibchen, G. (2008). "Chemical Characterization of Territorial Marking Fluid of Male Bengal Tiger, Panthera tigris" (PDF). Journal of Chemical Ecology. 34 (5): 659–671. doi:10.1007/s10886-008-9462-y. hdl:10019.1/11220. PMID 18437496. [ölü/kırık bağlantı]
  85. ^ Smith, J. L. David; McDougal, C.; Miquelle, D. (1989). "Scent marking in free-ranging tigers, Panthera tigris" (PDF). Animal Behaviour. 37: 1–10. doi:10.1016/0003-3472(89)90001-8. 
  86. ^ "Tiger Facts". Erişim tarihi: 29 Ağustos 2006. 
  87. ^ "Tiger as predator". 10 Eylül 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2006. 
  88. ^ http://www.edu.pe.ca/southernkings/tiger.htm

Dış bağlantılar

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kaplan&oldid=24461827" sayfasından alınmıştır