Ahmed bin el-Keyyâl bin el-Khasibî: Revizyonlar arasındaki fark

Yardım

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Etkileşimli olarak geçmişe göz at

[kontrol edilmiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark Sonraki sürümle aradaki fark →

İçerik silindi İçerik eklendi

GörselVikimetin

Satır içi

Sayfanın 21.55, 2 Mart 2019 tarihindeki hâli

İslâm'da mezhepler
Makale serilerinden

Bugünkü fıkhî mezhepler Sünnilik'in Dört fıkhî mezhebi: • Hanefî (İmâm-ı Â’zam Ebû Hanîfe) • Malikî (Mâlik bin Enes) • Şafi (Şafii) • Hanbelî (Ahmed bin Hanbel) Diğer Sünnî fıkıh mezhepleri: • Zâhirî (Davud el İsbehani ve İbn Hazm) • Selefî (Takiy’ûd-Dîn İbn-i Teymiyye) • Vahhâbîler (İbn-i Abd’ûl-Vahhâb) Şiîliğin İmamiye (Şiilik öğretisi) fıkhından Üç mezhep: • Zeyd’îyye (Zeyd bin Ali bin Zeynelâbidîn) • İsmâ‘îl’îyye/Yedicilik (Nizârî ve Mustâ‘lî) • İsnâ‘aşer’îyye/İmamet (İsnâaşeriyye öğretisi) (Câferî ve Alevilik) Bâtınîler: • Dûrz’îyye • Nusayr’îyye • Ahmed’îyye Haricîler: • İbadiyye
İ'tikadî mezhepler İslâm'da İ'tikadî mezhepler • Asarî (Eserler) • Selef’îyye (Hanbelîler) • Şeyh’ûl-İslâm İbn-i Teymiyye • Ghulat Selef’îyye • Vahhabilik • Ehl-i Hadis • Cebriyye • Cebriye-i Hâlisa • Cebriye-i Mutavassita • Eş'ârîyye • Bâkıllân’îyye • Gazzâl’îyye • Bâtınî-Eş'ârîlik • Sünnilik Tarikat • Mâtürîdîyye • Kaderiyye • Cuhen’îyye (Irak Kolu) • Dımeşk’îyye (Şam Kolu) • Mutezile • Vâsıl’îyye • Huzeyl’îyye • Nazzâm’îyye • Hâitı’îyye • Bişr’îyye • Mâ’mer’îyye • Muzdâr’îyye • Sumâm’îyye • Hişâm’îyye • Câhiz’ıyye • Hayât’ıyye • Cûbbâ’îyye • Befşem’îyye • Ghulat Mutezile • Hâbit’îyye • Hımâr’îyye • Bâtınî-Mutezile • Müteşeyyî’ Tarikat • Mürcie • Sünnilik Mürcie • Bid'atçı Mürcie • Kerrâm’îyye • Müşebbihe (Antropoteizm) • Hulmân’îyye • Mücessime (Hulûl) • Ebû Müslim Horasânî • Sinbâd • El-Mukanna • Babekiyye • Hattâbiyye • Bezîg’îyye • Hattâbiyye • Muammer’îyye • Umeyr’îyye • Mufaddal’îyye • Muhammise • Cevâlik’îyye • Rum Abdalları • Bâtınîlik (Meymûn el-Kaddâh)/Yedicilik • Karmat’îyye (Hamdân Kârmat) (Yediciler) • Türkistan Aleviliği (Nâsır Hüsrev) • Tasavvufî-Bâtınîlik (Meymûn el-Kaddâh) • Alevilik • Alevilik Tarikat • İbâh’îyyûn • Nusayrilik (Nusayriler) • Dürzîlik (Hâkim bi-EmrʿAllâh) • Haşhaşiler (Hasan Sabbah) • Babailik (Baba İlyâs Horasanî) • Kızılbaş • Hurûfîlik (Fadl’Allah Yezdânî) • Bektaşilik (Balım Sultan) Kaynak: Muhammed Ebû Zehra, İslâm’da Siyâsî ve İ’tikadî Mezhepler Tarihi, Ethem Ruhi Fığlalı ve Osman Eskicioğlu Tercümesi, Yağmur, İstanbul, 1970.
Siyâsî mezhepler İslâm'da Siyâsî ekôller • Şîʿa-i Muhlîsîn: Sünnîler ve Zeydîler • Şîʿa-i Ulâ (Sünnilik) • Hanefîlik • Malikîlik • Şafiîlik • Zâhîrîler • Davud el İsbehani • İbn Hazm • Hanbelîlik • Selef-i Salihin • İbn Teymiye • Ghulat Selef’îyyûn • Vahhabilik • Zeydîlik • Betr’îyye/Sâlih’îyye • Cerîr’îyye/Süleyman’îyye • Yemen Zeydiliki • Kâsım’îyye • Hadâv’îyye • Muhteria • Mutarrif’îyye • Alavîler • Hasan el-Utruş • Kâsım’îyye • Ghulat Zeydilik • Cârûd’îyye • Nâim’îyye • Ya'kûb’îyye • Hariciler • Ezarikâ • Sufr’îyye • Necedât • Acrâd’îyye • İbâz’îyye • Ghulat Hariciler • Yezîdiyye • Meymuniye • Galiyye • Sebe’îyye (Abdullah bin Sebe) • Hattâbiyye (Ebû’l-Hattâb el-Esedî) • Bezîg’îyye • Hattâbiyye • Keysân’îyye • Muhtar es-Sekafi/Keysân’îyyet-ûl-Hullas • Hâşim’îyye • Harb’îyye • Muâv’îyye/Cennâh’îyye • Hâris’îyye • Beyân’îyye • Ravendiyye • Rizamiyye • Ebû Müslim Horasânî • Sinbâd • Berkûk’îyye • Havâl’îyye • Muhammira • El-Mukanna • Hurremiyye • Babekiyye • Babek Hürremi • Kızılbaş • Kûl’îyye • İshâk et-Türk’îyye • Riyâh’îyye • Kerbiyye • Bâtınîlik (Meymûn el-Kaddâh) • Hallâc’îyye • Hulûl’îyye • Alevîler (Tasavvufî-Bâtınîlik) • Hulmân’îyye • Karmatîlik • Ebû Saʿid’îyye • Cennâb’îyye • Ghulat Ezoterizmyye (Bâtınîlik) • Ahmed bin el-Keyyâl bin el-Khasibî • Hâkim’îyye (Dürzîlik) • Haşhaşiler (Alamut Kalesi) • İmamiye (Şiilik öğretisi): İsmaililik ve İsnâaşeriyye • İmamiye (Şiilik öğretisi)-i Seb’îyye (İsmaililik)/Yedicilik • Yediciler (Yediciler) • Mustâ‘lîler (Mustali fıkhı) • Mecîd’îyye/Hâfız’îyye • Tâyyîb’îyye (Tayyib Ebu'l-Kasım) • Davudî İsmailîlik • Süleymanî İsmaililik • Alavî Buhra • Kutbî Buhra • Nizârîler (Nizâr’îyye) • İmâmiye-i İsnâ‘aşer’îyye/İmamet (İsnâaşeriyye öğretisi) • Caferilik • Ahbâr’îyye • Usûl’îyye • Alevilik • Ghulat İmamet • Mûgır’îyye • Mansûr’îyye • Azâkıra • Albâ’îyeyye (Ulyâ’îyye) • Zemm’îyye • Ayn’îyye • Mim’îyye • Sîn’îyye • Muhammise • Şûray’îyye • Gurâb’îyye • Zübâb’îyye • Nusayrilik • Şemânîlik’den İslam’e bağlananlar • Babailik • Vefâ’îyye • Kızılbaş • Çepniler • Tahtacılar • Baba Rasûl (İlyâs’îyye) • Sarı Saltık Baba (Saltuk’îyye) • Behlül Baba • Aybek Baba • İshâk Baba (İshâk’îyye) • Burak Baba (Burak’îyyûn) • Lokman Baba (Yesevilik) • Haydar Baba (Haydarîlik) • Hacı Bektâş (Bektaşilik) • Balım Sultan (Dedebabalık) • Demir Baba (Âli’îyye) • Harabâti Baba (Harabât’îyye) • İslâmiyet’ten çıkan Dinler • Haşhaşiler • Ali-İlahilik • Nusayrilik • Dürzîlik • Hurûfilik (Hurûfilik) • Nûktâvîlik (Noktacılık) • Dîn-i İlâhî • Şeyhîlik (Ahisâ’îyye) • Babilik (Ali Muhammed Şirazi) • Ezelî Bâbîler (Subh Ezel) • Bahâîlik (Bahâ’ûl-Lâh) • Ahmedîlik • İslam dışı dinler • Zerdüştlük • Zurvanizm • Mazdekçilik • Mani dini • Budizm • Sâbiîlik • Nebatiler • Luviler • Hitit mitolojisi • Yezdânizm • Ehl-i Hak • Yezîdîler • Işıkçılık Kaynak: Mustafa Öz, Mezhepler Tarihi ve Terimleri Sözlüğü, Ensar Yayıncılık, İstanbul, 2011.
İmamî mezhepler • İmamet • Ghulât (Kökenciler) • Bazighîlik • Dhammîlik • Ghurabîlik • Hürremîlik (Muhammira) • Keysanilik (Keysanilik) • Berberîcilik • Haşimîlik • Karibîlik / Kuraybîlik • Sarrajcılık • Nusayrilik (Nusayrilik) • Haydariyye • Şemsiyye / Şimaliyye • Kameriyye / Kilaziyye • Gaybiyye • Ya’furîlik • Zeydilik (Zeydilik) • Dukeynîlik • Halefîlik • Heşebîlik / Sûrhabîlik • Jarûdîlik • Alavîler • Banu Ukheydhirîler • Büveyhoğulları • Cüstaniler • El-Mezîdiler • Hasnaviler • *İdrîsîler* • Hammudi Hanedanı • Kakuyiler • Yemen İmamları/Kralları • Süleymanîlik • Butrîlik / Tâbîrilik • Salihîlik • Vâsîtîlik • İsmaililik (Yedicilik) • Fâtımî Devleti • *Dürzîlik* • *Mustalilik* • Hafızilik • Tayyib Ebu'l-Kasım • Alavî Buhra • Davudî Bohralar • Hebtiahs Bohra • Etbe-i-Melek Bohra • İleri Davudî Bohra • Kutbî Bohra • Süleymanî Bohra • Sünnî Bohralar • Caferî Bohra • Patanî Bohra • Vohra Patel • *Nizarîlik* • Ağa Hanlar • I. Ağa Han Cemâati • II. Ağa Han Cemâati • III. Ağa Han Cemâati • IV. Ağa Han Cemâati • Elemût Devleti • Ensarîler • Haşhaşiler • Hasan Sabbah Haşhaşiler • Böszörmény • Fâtımî Devleti Himayeleri • Banu Kanz • Hamdaniler • Kelbiler • Mirdasiler • Sülâihiler • Yediciler • *Karmatîlik* • Jabrîler • Banu Ukaylîler • Uyunîler • Usfurîler • Jarvanîler • Caferilik (İmamet (İsnâaşeriyye öğretisi)) • Ahbârilik • Afşar Hanedanı • Gence Hanlığı • *İlhanlılar* • Celayir Sultanlığı • Hurûfilik • Nûktâvîlik • Çobanoğulları • Serbedâriler • İnyuiler • Karabağ Hanlığı • Karakoyunlular • *Safevîlik* • Kızılbaş • Alevilik • Bektaşilik • Ahilik • Dedebabalık • Aliciler • Harabatîlik • Celâlîlik • Kalenderilik • Haydarîlik • Nimetullahîlik • Nurbahşîlik • Rufâilik • Galibi Tarikatı • Vefâîlik • Babailik • Barak Babacılık • Çınarcılık (Işık Alevîliği) • Yâresânizm (Yezdânizm'in Galiyye ve Kürt Aleviliği ile etkileşimi) • Safevî Devleti • Şeki Hanlığı • Şirvan Hanlığı • Zend Hanedanı • Şeyhilik • *Kaçar Hanedanı* • Babiliklik (Ali Muhammed Şirazi) • Bahâîliklik (Mirza Hüseyin Ali) • Usûlîlik • Kaçar Hanedanı • Pehlevi Hanedanı • İran • Sınıflandırılamayanlar • Eftahîlik / Fethîlik • Muhammedîlik • Tavûssîlik • Vâkıfîlik
g t d

Ahmed bin el-Keyyâl bin el-Khasibî İsmâil’îyye mensuplarınca İsmâilîlik hudutları dışına taşmakla ve İsmâilîyye mezhebinin ana yolundan ayrılmakla suçlanan, Hindistan Bâtınîliği'nin yaratıcısı.

Yaşamı ve fikirleri

Fâtımîler tarafından Hindistan'a İsmâil’îyye mezhebini yaymak maksadıyla Dâ’î olarak atandı. İsmâilîyye öğretilerini İmâm Vâfî ʿAhmed (ʿAbd Allâh bin Muhammed)'den öğrendi. "Kelimât-ı İsmîyye" adı da verilen Bâtıni ilimlerde bir hâyli zirveye tırmandı. Ama daha sonraları İmâmet (İsmâ‘ilî i'tikadı)'nın nazârîyyesi hûdutlarının dışına çıkmağa ve kendisine hâs Bâtıni te'villerde bulunmağa başladı.

Keyyâl’îyye fırkası

Cenâb-ı Hakk'ın insanı Ahmed isminin şekline uygun olarak yarattığını ve kendisinin Kâim olduğunu ileri süren "Ahmed bin el-Keyyâl bin el-Khasibî" taraftarlarının oluşturduğu Gâl’îyye mezhebi.

Kuruluşu

Vâfî ʿAhmed onun İsmâil’îyye i'tikadına aykırı yürüttüğü propagandayı öğrendiğinde kendi tâkipçilerine ondan uzak durmalarını sağlık verdi. Buna mukâbil de "Ahmed bin el-Keyyâl" Vâfî ʿAhmed'in hakkında uyguladığı tedbirleri öğrenince, önce kendi bağlarını tamamıyla Vâfî ʿAhmed'ten kopardı, daha sonra da kendisini imâm ve yeryüzünde barışı tesis edecek olan beklenen Mehdî ( Kâ'im ) olarak ilân etti.^[1]

Ölümü ve sonrası

Keyyâl’îyye adıyla anılan hizbî oluşturan, İbn el-Keyyâl bir süre sonra Hicrî 207 / M. 822 yılında kendi taraftarları tarafından öldürüldü. Ölümünden sonra kurduğu mezhebin taraftarları tekrar İsmâil’îyye saflarına geri döndüler.

Kaynakça

^ Şehristânî, "Kitab al-milal wa'l-nihal" Sahife 17.

Dış bağlantılar

Ahmad bin al-Kayyal al-Khasibi

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Ahmed_bin_el-Keyyâl_bin_el-Khasibî&oldid=20440353" sayfasından alınmıştır

Kategori:

@@ 3. satır: / 3. satır: @@
 == Yaşamı ve fikirleri ==
-[[Fâtımîler]] tarafından [[Hindistan]]'a [[İsmâil’îyye]] [[mezheb]]ini yaymak maksadıyla [[Dâ’î]] olarak atandı.  [[İsmâilîyye]] öğretilerini İmâm [[Vâfî ʿAhmed (ʿAbd Allâh bin Muhammed)|Vâfî ʿAhmed ''(ʿAbd Allâh bin Muhammed)'']]'den öğrendi. ''"Kelimât-ı İsmîyye"'' adı da verilen [[Bâtıni]] [[ilim]]lerde bir hâyli zirveye tırmandı. Ama daha sonraları [[İmâmet (İsmâ‘ilî i'tikadı)]]'nın nazârîyyesi hûdutlarının dışına çıkmağa ve kendisine hâs [[Bâtıni]] te'villerde bulunmağa başladı.
+[[Fâtımîler]] tarafından [[Hindistan]]'a [[İsmâil’îyye]] [[mezheb]]ini yaymak maksadıyla [[Dâ’î]] olarak atandı.  [[İsmâilîyye]] öğretilerini İmâm [[Vâfî ʿAhmed (ʿAbd Allâh bin Muhammed)|Vâfî ʿAhmed ''(ʿAbd Allâh bin Muhammed)'']]'den öğrendi. ''"Kelimât-ı İsmîyye"'' adı da verilen [[Bâtıni]] [[Bilim|ilim]]lerde bir hâyli zirveye tırmandı. Ama daha sonraları [[İmâmet (İsmâ‘ilî i'tikadı)]]'nın nazârîyyesi hûdutlarının dışına çıkmağa ve kendisine hâs [[Bâtıni]] te'villerde bulunmağa başladı.
 === Keyyâl’îyye fırkası ===