Kişileştirilmiş tanrı: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark Sonraki sürümle aradaki fark →

İçerik silindi İçerik eklendi

Satır içi

Sayfanın 09.15, 17 Nisan 2017 tarihindeki hâli

Kişileştirilmiş tanrı veya insanî tanrı, insanî özelliklere sahip tanrı.^[1] Tanrının insani kişilik özelliklerine sahip olduğu, insan gibi gibi konuştuğu, kızgınlık, gurur, öfke, merhamet, cezalandırma ve ödüllendirme gibi duygu ve isteklere sahip olduğu durumları tanımlamada kullanılır. Öfke ve intikamcılık insanlarda adalet ile çelişen, kontrol edilemeyen bir duygusal durumu ifade etmek için kullanılır.

Tanrının insani kişilik özellikleri ile tanımlanması bir çokları için çok ünlü olan sorunun ortaya çıkmasına yol açmıştır; "İnsanı yaratmak mı tanrının büyük hatasıydı; tanrıyı yaratmak mı insanın büyük hatasıydı?" (Nietzsche)

İbrahimi Dinler

İbrahimi dinlerin kitaplarında de Tanrı kişileştirilmiş bir yaratıcıdır. Birincil kişi olarak konuşur ve gurur, öfke gibi duygular sergiler, bazen insanların karşısına "insan görüntüsü" ile çıkar.^[2]

Tanah'ta da Yehova'nın sık sık kişileştirildiği görülür. Hristiyanlıkta Tanrı baba, sufilikte arkadaştır.^[3]

İslamda

İslam'da Allah Müntakim (intikam alan, intikamcı), Mütekebbir (kibirli), ve hilecidir.^[4] Sabur (çok sabırlı), celil (çok öfkeli), rahim (çok merhametli), halim (yumuşak huylu) gibi insani duygular ifade eden isimlerle de anılır. (Allah'ın 99 ismi)

İslami kaynaklarda Allah'ın yakın, insansı kimliği yanında varlık veya evren (yaratılmışlar) ötesi aşkın (transendental) kimliğine ilişkin de ifadeler birlikte kullanılır. Örneğin Allah Kur'anda eski toplumlardan hikayeler anlatarak veya şiirimsi anlatımlar ile insanlara hitap eder, yer yer tehdit eder, yer yer merhamet eder.

Hadislerde ise daha belirgin bir şekilde insansı anlatımlar kullanılır. Örneğin hidayete eren bir kul karşışında çölde binek devesini yiyecekleri ve suyu ile birlikte kaybeden, tam da ölümü beklerken yanıbaşında bulduğu devesi karşısında şaşkınlıktan "Allahım ben senin tanrım, sen de benim kulumsun"^[5] diye kendinden geçen bir bedevi kadar sevinçlidir.

Ayrıca bakınız

Dipnotlar

^ Stanford Encyclopedia of Philosophy's concepts of God
^ Williams, W. Wesley, "A study of anthropomorphic theophany and Visio Dei in the Hebrew Bible, the Qur'an and early Sunni Islam", University of Michigan, March 2009
^ "The man who realizes God as a friend is never lonely in the world, neither in this world nor in the hereafter. There is always a friend, a friend in the crowd, a friend in the solitude; or while he is asleep, unconscious of this outer world, and when he is awake and conscious of it. In both cases the friend is there in his thought, in his imagination, in his heart, in his soul." Hazrat Inayat Khan, quoted from The Sufi Message of Hazrat Inayat Khan
^ http://www.kuranmeali.org/3/ali_imran_suresi/54.ayet/kurani_kerim_mealleri.aspx.
^ www.enfal.de/LuluMercan/lm38.htm

[1] Stanford Encyclopedia of Philosophy's concepts of God

[2] Williams, W. Wesley, "A study of anthropomorphic theophany and Visio Dei in the Hebrew Bible, the Qur'an and early Sunni Islam", University of Michigan, March 2009

[3] "The man who realizes God as a friend is never lonely in the world, neither in this world nor in the hereafter. There is always a friend, a friend in the crowd, a friend in the solitude; or while he is asleep, unconscious of this outer world, and when he is awake and conscious of it. In both cases the friend is there in his thought, in his imagination, in his heart, in his soul." Hazrat Inayat Khan, quoted from The Sufi Message of Hazrat Inayat Khan

[4] ttp://www.kuranmeali.org/3/ali_imran_suresi/54.ayet/kurani_kerim_mealleri.aspx.

[5] www.enfal.de/LuluMercan/lm38.htm

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

@@ 1. satır: / 1. satır: @@
 {{tanrı}}
-'''Kişileştirilmiş tanrı''' veya '''insanî tanrı''', [[insan]]î özelliklere sahip tanrı.<ref>[http://plato.stanford.edu/entries/concepts-god/ Stanford Encyclopedia of Philosophy's concepts of God]</ref> Tanrının insani kişilik özelliklerine sahip olduğu, insan gibi gibi konuştuğu, kızgınlık, gurur, öfke, merhamet, cezalandırma ve ödüllendirme gibi duygu ve isteklere sahip olduğu durumları tanımlamada kullanılır.
+'''Kişileştirilmiş tanrı''' veya '''insanî tanrı''', [[insan]]î özelliklere sahip tanrı.<ref>[http://plato.stanford.edu/entries/concepts-god/ Stanford Encyclopedia of Philosophy's concepts of God]</ref> Tanrının insani kişilik özelliklerine sahip olduğu, insan gibi gibi konuştuğu, kızgınlık, gurur, öfke, merhamet, cezalandırma ve ödüllendirme gibi duygu ve isteklere sahip olduğu durumları tanımlamada kullanılır. Öfke ve intikamcılık insanlarda adalet ile çelişen, kontrol edilemeyen bir duygusal durumu ifade etmek için kullanılır.
+Tanrının insani kişilik özellikleri ile tanımlanması bir çokları için çok ünlü olan sorunun ortaya çıkmasına yol açmıştır; "İnsanı yaratmak mı tanrının büyük hatasıydı; tanrıyı yaratmak mı insanın büyük hatasıydı?" (Nietzsche)
+==İbrahimi Dinler==
 [[İbrahimi dinler]]in kitaplarında de Tanrı kişileştirilmiş bir yaratıcıdır. Birincil kişi olarak konuşur ve gurur, öfke gibi duygular sergiler, bazen insanların karşısına "[[Antropomorfizm|insan görüntüsü]]" ile çıkar.<ref>Williams, W. Wesley, "A study of anthropomorphic theophany and Visio Dei in the Hebrew Bible, the Qur'an and early Sunni Islam", University of Michigan, March 2009</ref>
-İslam'da Allah Müntakim (intikam alan, intikamcı), Mütekebbir (kibirli), ve hilecidir.<ref>http://www.kuranmeali.org/3/ali_imran_suresi/54.ayet/kurani_kerim_mealleri.aspx.</ref> Sabur (çok sabırlı), celil (çok öfkeli), rahim (çok merhametli), halim (yumuşak huylu) gibi insani duygular ifade eden isimlerle de anılır. [[Hristiyanlık]]ta Tanrı baba, [[sufi]]likte arkadaştır.<ref>"The man who realizes God as a friend is never lonely in the world, neither in this world nor in the hereafter. There is always a friend, a friend in the crowd, a friend in the solitude; or while he is asleep, unconscious of this outer world, and when he is awake and conscious of it. In both cases the friend is there in his thought, in his imagination, in his heart, in his soul." [[Hazrat Inayat Khan]], quoted from ''The Sufi Message of Hazrat Inayat Khan''</ref> Tanah'ta da [[Yehova]]'nın sık sık kişileştirildiği görülür.([[Allah'ın 99 ismi]]) Öfke ve intikamcılığın insanlarda kontrol edilemeyen bir duygusal durumu ifade etmesi de dikkat çekicidir.
+Tanah'ta da [[Yehova]]'nın sık sık kişileştirildiği görülür. [[Hristiyanlık]]ta Tanrı baba, [[sufi]]likte arkadaştır.<ref>"The man who realizes God as a friend is never lonely in the world, neither in this world nor in the hereafter. There is always a friend, a friend in the crowd, a friend in the solitude; or while he is asleep, unconscious of this outer world, and when he is awake and conscious of it. In both cases the friend is there in his thought, in his imagination, in his heart, in his soul." [[Hazrat Inayat Khan]], quoted from ''The Sufi Message of Hazrat Inayat Khan''</ref>
+===İslamda===
-[[Hristiyanlık]]ta Tanrı baba, [[sufi]]likte arkadaştır.<ref>"The man who realizes God as a friend is never lonely in the world, neither in this world nor in the hereafter. There is always a friend, a friend in the crowd, a friend in the solitude; or while he is asleep, unconscious of this outer world, and when he is awake and conscious of it. In both cases the friend is there in his thought, in his imagination, in his heart, in his soul." [[Hazrat Inayat Khan]], quoted from ''The Sufi Message of Hazrat Inayat Khan''</ref> Tanah'ta da [[Yehova]]'nın sık sık kişileştirildiği görülür.
+İslam'da Allah Müntakim (intikam alan, intikamcı), Mütekebbir (kibirli), ve hilecidir.<ref>http://www.kuranmeali.org/3/ali_imran_suresi/54.ayet/kurani_kerim_mealleri.aspx.</ref> Sabur (çok sabırlı), celil (çok öfkeli), rahim (çok merhametli), halim (yumuşak huylu) gibi insani duygular ifade eden isimlerle de anılır. ([[Allah'ın 99 ismi]])
-Tanrının insani kişilik özellikleri ile tanımlanması bir çokları için çok ünlü olan sorunun ortaya çıkmasına yol açmıştır; "İnsanı yaratmak mı tanrının büyük hatasıydı; tanrıyı yaratmak mı insanın büyük hatasıydı?" (Nietzsche)
-==İslamda==
 İslami kaynaklarda Allah'ın yakın, insansı kimliği yanında varlık veya evren (yaratılmışlar) ötesi aşkın (transendental) kimliğine ilişkin de ifadeler birlikte kullanılır. Örneğin Allah Kur'anda eski toplumlardan hikayeler anlatarak veya şiirimsi anlatımlar ile insanlara hitap eder, yer yer tehdit eder, yer yer merhamet eder.