Şablon:Alevîyye: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok
Değişiklik özeti yok
51. satır: 51. satır:
{{soyağacı| |:| AHM |~| IBN |'| AYF |`| CND |.| HBV |!| RUF |:| |AHM=[[Baba Haydar|'''Kutb’ûd-Dîn Haydar''']] '''[[Kalenderîlik]]'''/''[[Yesevîlik]]''|IBN='''[[İbn Arabi|Muhy’id-Dîn İbn-î Arabî]]''' '''[[Ekberilik|Ekber’îyye]]'''/''[[Malikîlik]]''|AYF=[[Nimetullahi Tarikatı#.C5.9Eah Ni.E2.80.99metullah-i Vel.C3.AE .28N.C3.BBr.E2.80.99ed-D.C3.AEn Kirman.C3.AE.29|ʿAbd Allâh Yefâ’î]] ''([[Kadiriye|Kadir’îyye]])''|CND=[[Safeviye Tarikatı#.C5.9Eeyh .C4.B0brahim|Şeyh İbrahim]] '''[[Şeyh Cüneyd|Cûneyd]]''' / '''[[Şeyh Haydar|Haydar]]'''|HBV=''[[Bayramiyye|Bayram’îyye]]/[[Halvetiye|Celvet’îyye]]'' [[Aziz Mahmud Hüdayi|Azîz Mahmûd Hüdâyî]]|RUF=[[Sarı Saltuk|'''Sarı Saltuk Dede''' ''(Saltuk’îyye)'']]<ref>Bedr’ed-Dîn Mahmud Aynî, ''İkd’ûl-Cûmman''. <small>([[Sarı Saltuk|Sarı Saltık Baba]]’nın [[Baba İlyas|Baba İylâs Horasanî]]’nin “Çehariyâr” adı verilen dört halifesinden biri olduğunu belirtmektedir. Çehariyâr’ın diğer üçü Lokman Baba, Aybek Baba ve Behlül Baba’dır.) </small></ref>}}
{{soyağacı| |:| AHM |~| IBN |'| AYF |`| CND |.| HBV |!| RUF |:| |AHM=[[Baba Haydar|'''Kutb’ûd-Dîn Haydar''']] '''[[Kalenderîlik]]'''/''[[Yesevîlik]]''|IBN='''[[İbn Arabi|Muhy’id-Dîn İbn-î Arabî]]''' '''[[Ekberilik|Ekber’îyye]]'''/''[[Malikîlik]]''|AYF=[[Nimetullahi Tarikatı#.C5.9Eah Ni.E2.80.99metullah-i Vel.C3.AE .28N.C3.BBr.E2.80.99ed-D.C3.AEn Kirman.C3.AE.29|ʿAbd Allâh Yefâ’î]] ''([[Kadiriye|Kadir’îyye]])''|CND=[[Safeviye Tarikatı#.C5.9Eeyh .C4.B0brahim|Şeyh İbrahim]] '''[[Şeyh Cüneyd|Cûneyd]]''' / '''[[Şeyh Haydar|Haydar]]'''|HBV=''[[Bayramiyye|Bayram’îyye]]/[[Halvetiye|Celvet’îyye]]'' [[Aziz Mahmud Hüdayi|Azîz Mahmûd Hüdâyî]]|RUF=[[Sarı Saltuk|'''Sarı Saltuk Dede''' ''(Saltuk’îyye)'']]<ref>Bedr’ed-Dîn Mahmud Aynî, ''İkd’ûl-Cûmman''. <small>([[Sarı Saltuk|Sarı Saltık Baba]]’nın [[Baba İlyas|Baba İylâs Horasanî]]’nin “Çehariyâr” adı verilen dört halifesinden biri olduğunu belirtmektedir. Çehariyâr’ın diğer üçü Lokman Baba, Aybek Baba ve Behlül Baba’dır.) </small></ref>}}
{{soyağacı| |:| |!| | | |!| | | |!| | | |!| |D|~|~|~|#|J|:| |:| | |}}
{{soyağacı| |:| |!| | | |!| | | |!| | | |!| |D|~|~|~|#|J|:| |:| | |}}
{{soyağacı| |:| YES |.| EKB | | ŞNV | | ŞİH |C| SAR |'| GHK |:| | |YES='''[[Hacı Bektaş-ı Veli]]''' [[Baba Haydar#Haydar.C3.AElik Tarik.C3.A2t.C4.B1|'''Haydarîlik''']]/''[[Ekberilik|Ekberîlik]]''|EKB=[[Sadreddin Konevi|Sadr’ed-Dîn Kunevî]] ''([[Ekberilik|Ekber’îyye]])''|ŞNV= [[Nimetullahi Tarikatı|Şâh Ni’metullâh-î Velî<br />''(Nûr’ed-Dîn Kirmanî)'']]|ŞİH=[[Safeviye Tarikatı#Sult.C3.A2n Ali Mirza Safev.C3.AE|Sultân Ali Mirza]] ''' ''[[Safevîler]]'' '''/ '''[[Hatai]]'''|SAR='''Aybek Baba'''<ref>Bedr’ed-Dîn Mahmud Aynî, ''İkd’ûl-Cûmman''. <small>(Aybek Baba’nın [[Baba İlyas|Baba İylâs Horasanî]]’nin “Çehariyâr” adı verilen dört halifesinden biri olduğunu belirtmektedir. Çehariyâr’ın diğer üçü, Saltık Baba, Lokman Baba ve Behlül Baba’dır.) </small></ref>|GHK=[[Galip Hasan Kuşçuoğlu]]}}
{{soyağacı| |:| YES |.| EKB | | ŞNV | | ŞİH |C| SAR |'| GHK |:| | |YES='''[[Hacı Bektaş-ı Veli]]''' [[Baba Haydar#Haydar.C3.AElik Tarik.C3.A2t.C4.B1|'''Haydarîlik''']]/''[[Ekberilik|Ekberîlik]]''|EKB=[[Sadreddin Konevi|Sadr’ed-Dîn Kunevî]] ''([[Ekberilik|Ekber’îyye]])''|ŞNV= [[Şah Ni'metullah-i Velî ''(Nûr'ed-Dîn Kirmanî)''|Şâh Ni’metullâh-î Velî<br />''(Nûr’ed-Dîn Kirmanî)'']]|ŞİH=[[Safeviye Tarikatı#Sult.C3.A2n Ali Mirza Safev.C3.AE|Sultân Ali Mirza]] ''' ''[[Safevîler]]'' '''/ '''[[Hatai]]'''|SAR='''Aybek Baba'''<ref>Bedr’ed-Dîn Mahmud Aynî, ''İkd’ûl-Cûmman''. <small>(Aybek Baba’nın [[Baba İlyas|Baba İylâs Horasanî]]’nin “Çehariyâr” adı verilen dört halifesinden biri olduğunu belirtmektedir. Çehariyâr’ın diğer üçü, Saltık Baba, Lokman Baba ve Behlül Baba’dır.) </small></ref>|GHK=[[Galip Hasan Kuşçuoğlu]]}}
{{soyağacı| |:| |:| |!| |,|-|~|~|#|~|~|-|(| |)|'|!|L|7| |!| |:| |}}
{{soyağacı| |:| |:| |!| |,|-|~|~|#|~|~|-|(| |)|'|!|L|7| |!| |:| |}}
{{soyağacı| |:| KLD |!| KIZ | | NMT | | İSN |!| BRK |:| GAL |:| | | | |KLD=''[[Âhiler]]'' / '''[[Ahi Evran]]'''|KIZ='''[[Kızılbaşlık]]'''|NMT=[[Nimetullahi Tarikatı#Ni.E2.80.99metullah.E2.80.99.C3.AEyye|'''Ni‘metullâh’îyye''']]|İSN='''[[İsnaaşeriyye|İsnâ‘aşer’îyye]]'''|BRK=[[Barak Baba#Barak.E2.80.99.C3.AEyy.C3.BBn Tarik.C3.A2t.C4.B1|'''Burak’îyyûn''']]<ref>Bedr’ed-Dîn Mahmud Aynî, ''İkd’ûl-Cûmman''. <small>([[Barak Baba|Burak Baba]]’nın [[Baba İlyas|Baba İylâs Horasanî]]’nin “Çehariyâr” adı verilen dört halifesinden biri olan Aybek Baba’nın müridi olduğunu belirtmektedir.) </small></ref>|GAL='''[[Galibilik]]'''}}
{{soyağacı| |:| KLD |!| KIZ | | NMT | | İSN |!| BRK |:| GAL |:| | | | |KLD=''[[Âhiler]]'' / '''[[Ahi Evran]]'''|KIZ='''[[Kızılbaşlık]]'''|NMT=[[Nimetullahi Tarikatı#Ni.E2.80.99metullah.E2.80.99.C3.AEyye|'''Ni‘metullâh’îyye''']]|İSN='''[[İsnaaşeriyye|İsnâ‘aşer’îyye]]'''|BRK=[[Barak Baba#Barak.E2.80.99.C3.AEyy.C3.BBn Tarik.C3.A2t.C4.B1|'''Burak’îyyûn''']]<ref>Bedr’ed-Dîn Mahmud Aynî, ''İkd’ûl-Cûmman''. <small>([[Barak Baba|Burak Baba]]’nın [[Baba İlyas|Baba İylâs Horasanî]]’nin “Çehariyâr” adı verilen dört halifesinden biri olan Aybek Baba’nın müridi olduğunu belirtmektedir.) </small></ref>|GAL='''[[Galibilik]]'''}}

Sayfanın 02.10, 5 Nisan 2013 tarihindeki hâli

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Haşim bin ʿAbd Menâf
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Haşimoğulları
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
ʿAbd el-Muttalib bin Haşim
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Amine bint Vehb
 
 
 
 
 
 
ʿAbd Allâh bin ʿAbd el-Muttalib
 
Ebû Tâlib
 
Ez-Zûbeyr
 
Hamza
 
`Abbâs‘binʿAbd‘el’Muttalib
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Hatice bint Hüveylid
 
 
 
 
 
 
Muhammed Mustafa
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
ʿAbd Allâh bin `Abbâs
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Fatıma Zehra
 
Ali el-Mûrtezâ
 
 
 
 
 
Havlet bint Câ'fer
 
 
`Alî bin ʿAbd Allâh
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Salmân-ı Fârisî
 
 
 
 
 
 
Hasan el-Mûctebâ
 
Hüseyin Seyyid eş-Şühedâ
 
Muhammed bin Hânifîyye
 
 
Abbâsîler
 
Muhammed "el-İmâm" bin `Alî bin el-`Abbâs
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Hasan el-Mû'tenâ
 
Ali Zeyn el-Âb-ı Dîn
 
Keysanîlik
 
 
Bû'Müslim’îyye
 
Mazdaizm
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
ʿAbd Allâh el-Kâmil
 
Muhammed el-Bakır
 
Zeyd bin Ali eş-Şehid
 
Haşim el-Mukannaʿ
 
Neo’Mazdekçilik
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
İbrahim bin ʿAbd Allâh
 
 
Muhammed bin ʿAbd Allâh (Nefs’üz-Zekiyye)
 
İdris bin ʿAbd Allâh
İdrisiler
(Zeyd’îyye)
 
İmamîlik
 
Zeydîlik
 
Hürremîlik
 
Sinpâth’îyye
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Yahya bin ʿAbd Allâh
 
 
Z’ûl-Nûn el-Mısrî
 
Câ’bir bin Hayyân[1]
 
Câʿfer es-Sadık[2]
 
 
Alavîler
 
Kızılbaşlar
 
Gnostisizm
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Bayezid-ı Bistami
 
 
ʿAbdAllâh‘bin’Câʿfer‘el’Eftâh
 
İsmâ‘il bin Câʿfer el-Mûbarek
 
Musa el-Kâzım
 
 
 
 
 
 
Çepniler
 
Tahtacılar
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Fethîlik (Eftâh’îyye)
 
(Vâfî Ahmed) ʿAbd Allâh bin Muhammed el-Vâfî
 
Muhammed‘bin’İsmâ‘il‘eş’Şâkir (El-İsmâ‘il’îyyet-ûl Hâlisa)
 
Ali er-Rıza
 
 
 
 
 
 
Samânîler
 
Horasan Melametîliği
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Muhammed bin ʿAbd Allâh el-Eftâh
 
Ahmed bin ʿAbd Allâh bin Muhammed et-Takî
 
İsmailîlik (İsmâ‘il’îyye/Yedicilik)
 
Muhammed el-Takî‘yyî’l Cevâd
 
 
Tavvûsîlik (Tavvûs’îyye/Altıcılık)
 
Bâtınîlik (Bâtınî İsmâ‘il’îyye)
 
Ezoterizm
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Sufilik
 
Hüseyin bin Ahmed bin ʿAbdAllâh’erʿRadî/ezʿZekî
 
 
Kûfeli Hamdân Kârmat (Karmatîyye/Yediciler)
 
Ali en-Nakî‘yyî’l-Hâdî
 
 
Vâkıfîlik (Vâkıf’îyye)
 
Mitraizm
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Sâbiîlik
 
Ubeydullah el-Mehdi Billah
 
Ebû-Saʿid Hasan bin Behrâm Cennâbî
 
Hasan el-Askerî
 
Muhammed bin Ali en-Nakî
 
Muhammedîlik (Muhammed’îyye)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Muhammed ed-Derezî
 
Fatımîler
 
Karmatîlik (Yediciler/elʿBakl’îyye)
 
Muhammed el-Mehdi
 
FazlʿAllâh Esterâbâdî (Nâimî)
 
 
Muhammed bin Nusayr
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Dürzîler
 
Mustâlîlik
 
Nizarî İsmailîlik
 
 
On İki İmam
 
Hurûfîlik
 
 
Arap Aleviliği
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Hâfızî’yye
 
Tayyibî’yye
 
 
Pamir Alevîliği
 
 
 
 
 
Muhammed Kebir Azizî
 
 
Kabbalah
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ebû’l Hasan Kharakânî[3]
 
 
 
Davudî İsmailîlik
 
 
Elemûtlar (Sabbah’îyye)
 
 
 
 
Tâcü’l-Ârifîn Ebu’l Vefâ (Vefâ’îyye)
 
 
Mahmud Pâsikhânî
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Şems-î Tebrizî
 
 
 
Bâtınîlik
 
 
 
 
 
Onikicilik
 
 
Ebu’l Bekâ Baba İlyas Bâbâîlik (Bâbâ’îyye)
 
 
Nûktâv’îyye (Noktacılık)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Mevlânâ Celâl’ed-Dîn-i Rûmî (Mevlevîlik)
 
 
Ûveys bin Âmir-î Karenî (Üveys’îyye)
 
 
Hasan-ı Basrî
 
 
Tac’ed-Dîn Geylânî Halvet’îyye/Zahid’îyye
 
 
Çehariyâr (Sarı Saltık, Lokman, Aybek, Behlül)
 
 
Seyyid Nesîmî (Hurûf’îyye)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Yusuf Hemedani [4] Melâmet’îyye/Şafiîlik
 
 
Hallâc-ı Mansûr (En‘el’Hakk/Ben‘Yokum’Oʿvar)
 
 
Cûneyd El-Bağdâdî
 
 
Safî’ûd-Dîn İshak Safev’îyye
 
 
Baba İshak[5](İshak’îyye)
 
 
Dedebabalık (Bektaş’îyye)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Hoca Ahmed Yesevî Yesev’îyye/Melâmet’îyye
 
 
Vahdet-i Vücud
 
 
Abdülkâdir Geylânî Kadir’îyye/Hanbelîlik
 
 
Sadr’ed-Dîn Mûsa / Hoca Âlâ’ed-Dîn Âli
 
Hâmid’ûd-Dîn-i Veli / Hacı Bayram-ı Veli
 
 
Ahmed er-Rıfai (Rıfâ’îyye)
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Kutb’ûd-Dîn Haydar Kalenderîlik/Yesevîlik
 
Muhy’id-Dîn İbn-î Arabî Ekber’îyye/Malikîlik
 
 
ʿAbd Allâh Yefâ’î (Kadir’îyye)
 
 
Şeyh İbrahim Cûneyd / Haydar
 
 
Bayram’îyye/Celvet’îyye Azîz Mahmûd Hüdâyî
 
 
Sarı Saltuk Dede (Saltuk’îyye)[6]
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Hacı Bektaş-ı Veli Haydarîlik/Ekberîlik
 
 
Sadr’ed-Dîn Kunevî (Ekber’îyye)
 
Şâh Ni’metullâh-î Velî
(Nûr’ed-Dîn Kirmanî)
 
Sultân Ali Mirza Safevîler / Hatai
 
 
Aybek Baba[7]
 
 
Galip Hasan Kuşçuoğlu
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Âhiler / Ahi Evran
 
 
Kızılbaşlık
 
Ni‘metullâh’îyye
 
İsnâ‘aşer’îyye
 
 
Burak’îyyûn[8]
 
 
Galibilik
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Taptuk Emre
 
 
Abdal Mûsa
 
Burhan’ed-Dîn Hâlil’ûllâh
 
 
 
 
Anadolu Alevîliği
 
 
Yezdânizm
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Yunus Emre
 
Balım Sultan
 
 
 
 
 
 
Nadir Şah
 
Sultan Sahak
 
 
Adi bin Misafir
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Kaygusuz Abdal
 
Bektaş’îyye
 
Nûrbakş’îyye
 
Câʿfer’îyye
 
Yâresânîler
 
 
Êzidîler
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Âli’îyye
 
 
Harabât’îyye
 
 
 
 
 
 
 
Luviler
 
 
Kabalizm
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Pir Sultan Abdal
 
Celâl’îyye
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Işık Alevîliği
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Kul Himmet
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
  1. ^ Muhammed Ebû Zehra: Mezhepler Tarihi, Sayfa 225, Düşün Yayıncılık, İstanbul, 2011. (Câ’bir, i’tikad ve imân esasları konusunda Câ’fer-i Sâdık’tan ders almış ve onun i’tikadını benimsemiştir. Câ’bir bin Hayyân, Câf’er-i Sadık’ın îlmini topladığı beşyüz risâlesini bir araya getirerek tek bir kitâp halinde yayınlamıştır. Câ’bir bu risâlelerin, kendisinin Câf’er-i Sadık’tan edindiği feyz ve ilhâmlar sayesinde teşekkül ettiğini belirtmiştir.)
  2. ^ Muhammed Ebû Zehra, Mezhepler Tarihi, Sayfa 225, Düşün Yayıncılık, İstanbul, 2011. (İmâm Câ’fer’in Allah’ın mevcûdiyetini bilme gayesi için Kozmoloji ilmiyle uğraştığını bildiren deliller vardır. Elde ettiği bilgileri Allah’ın vahdaniyetini isbat etmek amacıyla kullanmıştır. Bu konuda, İmâm Câ’fer-i Sadık, Kur'an-ı Kerîm’in evren ve tabiât hakkında bilgiler vererek insanları düşündürme methodunu uygulamıştır. Mufaddal bin Amra’ya yazdırdığı “Risalet-ût Tevhîd” adlı kitabında tabiât olaylarının insanın hizmetine sunulmuş olduğunu öne sürerek, hepsinin bir yaratıcının eseri olması gerekliliği hakkında yürüttüğü fikirlerini savunmuştur.)
  3. ^ Nûru’l-ulûm, s. 190; Nefahat tercümesi, s. 330; Attâr, Tezkiretü’l-evliyâ, c. II, s. 202; Sem’anî, Kitâbü’l-ensâb, 194b; Hucviri, Keşfü’l-mahcûb, tercüme, Nicholson, London, s. 161, Nâme-i Dânişveran, C. I, s. 185.(Ebû’l Hasan el-Harakânî’nin asıl adı Ali bin Câ’fer’dir. Meşhur sûfilerden olup, Bistam civarında “Harakan” adı verilen bir köyde H. 350 / M. 962 yılında doğmuştur. Mezarı H. 987/M. 1580’de Vezir Mustafa Paşa’nın memur olduğu Acem seferi esnasında Kars yakınlarında bulunmuştur. Önce çobanlık etmiş, sonra da çiftçilik ve nakliye işleriyle uğraşmıştır. Kur’an okumaktan başka bir tahsili yoktur. Ebâ Yezid-î Bistâmî’ye müntesiptir. Kendisi Arap sûfilerinin etkilerinden az çok kurtulanlardan biri olarak sayılır. Gazneli Sultan Mahmud başta olmak üzere İbn-i Sina gibi ünlü filozoflar tarafından ziyaret edilmiştir. 10 Muharrem 425 / 4 Ocak 1033 tarihinde vefat etmiştir.)
  4. ^ Barthold, W., İslâm Medeniyeti Tarihi, Professör Dr. Fuad Köprülü’nün Geniş, izah, düzeltme ve ilâvelerle tercümesi, Sayfa 192, Türk Tarih Kurumu Baskısı, Ankara, 1963.
  5. ^ Bedr’ed-Dîn Mahmud Aynî, İkd’ûl-Cûmman. (Baba İshak’ın Baba İylâs Horasanî’nin “Çehariyâr” adı verilen dört halifesinden biri olan Aybek Baba’nın müridi olduğunu belirtmektedir.)
  6. ^ Bedr’ed-Dîn Mahmud Aynî, İkd’ûl-Cûmman. (Sarı Saltık Baba’nın Baba İylâs Horasanî’nin “Çehariyâr” adı verilen dört halifesinden biri olduğunu belirtmektedir. Çehariyâr’ın diğer üçü Lokman Baba, Aybek Baba ve Behlül Baba’dır.)
  7. ^ Bedr’ed-Dîn Mahmud Aynî, İkd’ûl-Cûmman. (Aybek Baba’nın Baba İylâs Horasanî’nin “Çehariyâr” adı verilen dört halifesinden biri olduğunu belirtmektedir. Çehariyâr’ın diğer üçü, Saltık Baba, Lokman Baba ve Behlül Baba’dır.)
  8. ^ Bedr’ed-Dîn Mahmud Aynî, İkd’ûl-Cûmman. (Burak Baba’nın Baba İylâs Horasanî’nin “Çehariyâr” adı verilen dört halifesinden biri olan Aybek Baba’nın müridi olduğunu belirtmektedir.)