Sarmin Muharebesi
| Sarmin Muharebesi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Haçlı Seferleri | |||||||
 Baudouin, Urfa Kontu ve Kudüs Kralı | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
|
Antakya Prensliği Urfa Kontluğu | Selçuklular | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
|
Prens Roger de Salerno Baudouin, Urfa Kontu | Porsuk | ||||||
| Güçler | |||||||
|
2,700[1] 700 süvari 2,000 piyade | 8,000[1] | ||||||
| Kayıplar | |||||||
| Bilinmiyor, muhtemelen hafif | 3,000 ölü[2] | ||||||
Sarmin Muharebesi, ayrıca Tell Danith Muharebesi olarak da bilinir, 14 Eylül 1115'te Roger de Salerno'nun Haçlı ordusu, Porsuk komutasında ki Selçuklu ordusunu şaşırtıp, bozguna uğratmasıyla gerçekleşmiştir. Aynı zamanda Birinci Tell Danith Muharebesi olarak da bilinir ve onu İkinci Tell Danith Muharebesi olan 1119 Hab Muharebesi'nden ayırır.
Arka plan[değiştir | kaynağı değiştir]
Kasım 1114'te Antakya Prensliği'nde şiddetli bir deprem meydana geldi ve kalelerinin çoğu hasar gördü. Ertesi bahar, kalelerinin onarımını denetlerken, Prens Roger bir Türk işgali söylentileri duydu. 1111'den beri Selçuklu sultanı Muhammed Tapar, her ikisi de 1098'de Frank Haçlı lordları ve onların takipçileri tarafından kurulan Antakya ve Urfa Kontluğu'na bir dizi saldırı düzenlemişti. 1115'te Sultan, Porsuk'u Antakya'ya gönderdi. Sultan'ın kuvvetleri galip gelirse otoritelerinin azalacağını kıskanan birkaç Suriyeli Müslüman emir, Latinlerle ittifak kurdu.
Roger, düşmanının hareketlerini gözlemlemek için casuslar gönderdi, ordusu için erzak topladı ve prensliğini savunma durumuna geçirdi. Hem şövalyeleri hem de piyadeleri içeren 2.000 kişilik ordusu, Antakya'nın 20 km (12 mi) kuzeydoğusunda, Asi Nehri üzerindeki bir köprü olan Jisr al-Hadid'de toplandı. Daha sonra Antakya'nın yaklaşık 60 km (37 mi) doğusunda ve Halep'in yaklaşık 35 km (22 mi) batısında bulunan Atharib'e ilerledi. Burada Roger, Müslüman müttefikleri Şam'dan Tuğtekin, Mardin'den İlgazi Bey ve Halep'ten Lülü el-Yaya ile bir anlaşmaya vardı. Daha sonra hem Hristiyanlar hem de Müslümanlar bu anlaşmadan utandılar.[3]
Sefer[değiştir | kaynağı değiştir]
Müttefikler 80 kilometre güneye, duvarlarla çevrili Epemiye kasabasına taşındı. Bu hareket, birleşik orduyu Halep, Şam veya Antakya'yı korumak için manevra yapabileceği bir yere yerleştirdi. Türklerin ilerlediğinden emin olunca Roger, Kudüs Kralı I. Baudouin'e yardım isteyen bir haberci gönderdi. Porsuk'un ordusu aniden ortaya çıktı ve Epemiye'nin sadece 30 km (19 mi) güneydoğusunda Müslüman bir kasaba olan Hama'ya saldırdı. Türk komutan kısa süre sonra kampını Hama'nın sadece 12 kilometre kuzeybatısındaki Şayzar'da yaptı.
Baudouin hemen Kudüs Krallığı'ndan 500 şövalye ve 1.000 piyade askeri seferber etti ve kuzeye doğru yola çıktı. Yolda Trablus Kontluğu'ndan 200 şövalye ve 2.000 piyade ile Kont Pons'u ordusuna kattı. Roger'ın takviye kuvvetleri gelmeden düşmanla çarpışmasını yasaklayan bir mesaj gönderdi.[4]
Porsuk'un güçleri kısa süre sonra Roger'ın silahlı kampının çevresini kapattı ve Antakyalılar ve müttefiklerini erken bir saldırıya çekmeye çalıştı. Taciz edici saldırıları Latinleri ciddi şekilde kışkırttı. Frank şövalyelerinin düşmanlarıyla yakınlaşmaya o kadar hevesleri vardı ki, Roger izinsiz olarak kamptan dışarı çıkan herhangi bir adamın gözlerini çıkarmakla tehdit etti. Daha sonra, amacını vurgulamak için kılıcını çekerek kampın içinden geçti.[5]
Porsuk, Baudouin'in destek kuvvetini duyunca doğuya çekildi. Müslüman müttefiklerinin 5.000 takipçisini sayarsak, Baudouin'in birleşik ordusu 10.700 asker kadar büyük olabilir.[4] Müttefikler Şayzar'a ilerlediler ve Selçuklularla ittifak yaptığı için ceza olarak aşağı kasabayı yaktılar. Porsuk kasabayı savunmak için geri dönmediğinde, müttefik liderler seferin bittiğini varsaydılar. Müslüman Suriyeli emirler ve Hristiyan prensler yandaşlarını evlerine götürdüler.
Muharebe[değiştir | kaynağı değiştir]
Müttefik ordu dağılır dağılmaz, Porsuk tekrar işgal etti ve Epemiye yakınlarındaki Hristiyanların elindeki Kafr Tab kasabasını ele geçirdi. Bıkkın bir şekilde, Roger Antakya ordusunu geri çağırdı ve 700 süvari ve 2.000 piyade ile tekrar sahaya çıktı.[1] Yakınlardaki Urfa Kontluğu'dan bazı kuvvetler de katıldı. Bu sırada Porsuk ordusunu Antakya'nın yaklaşık 60 km (37 mi) doğu-güneydoğusunda bulunan Zerdana yönüne götürdü. Roger, ordusunu Antakya'nın 40 km (25 mi) güneyinde, Suriye'nin Cisr eş-Şuğur yakınlarındaki Asi Nehri üzerindeki bir köprüde, Rugia kalesinde konuşlandırdı.
14 Eylül'ün başlarında Roger, rakiplerinin Sarmin yakınlarındaki Tell Danith sulama noktasında dikkatsizce kampa girdiğine dair bir istihbarat aldı. Hızla ilerledi ve Porsuk'un ordusunu tamamen şaşırttı. Haçlılar saldırılarını sürdürürken, bazı Türk askerleri hâlâ kampa giriyordu. Roger, Frank ordusunu sol, orta ve sağ bölümlere ayırdı. Urfa Kontu Baudouin sol kanadı yönetirken, Prens Roger bizzat merkeze komuta ediyordu. Haçlılar, sol kanat önde olacak şekilde kademe kademe saldırdı.
Çatışma başladıktan sonra, sorun uzun sürmedi. Solda, Franklar kısa süre sonra, kamplarının arkasındaki bir yamaca çekilen Türklerin ana gücünü kırarken, Roger kampın kendisini işgal etti. Sadece sağda Franklar zor durumdaydı.[6]
Frenk sağında, okçuluk yapan Türkopoller, Selçukluların karşı saldırısıyla geri püskürtüldüler. Bu, düşmanlarını alanın bu bölümünde geri püskürtmeden önce zorlu mücadelelerle karşı karşıya kalan şövalyeleri bozdu. Roger, Porsuk'un ordusunu kararlı bir şekilde yenerek uzun seferi sonlandırdı.
Neticesi[değiştir | kaynağı değiştir]
En az 3.000 Türk öldürüldü ve pek çoğu, 300.000 bezant değerinde mülkle birlikte ele geçirildi.[2] Frenk kayıpları muhtemelen hafifti. İlkbaharda, Porsuk'un ordusu muhtemelen Roger ve onun Suriyeli müttefiklerinin ordusundan daha büyüktü. Türk generali, Baudouin'in ilerleyişi karşısında geri çekildi ve Kudüs Kralı'nın sayıca üstünlük ya da en azından eşitlik elde etmiş olabileceğini belirtti. Porsuk'un ordusu, sefer uzadıkça azalmış olabilir, çünkü bazı emirlerin onun ganimet paylaşımından rahatsız olduğu biliniyor.[3] Roger, ilkbaharda 2.000 kişi topladı, ancak son Hristiyan ve Müslüman müttefiklerinin desteği olmadan, sonbahar kampanyası için muhtemelen 3.000 kişilik daha büyük bir ordu çağırmış olabilir.
Roger'ın zaferi Haçlıların Antakya'daki hakimiyetini korudu. Ancak dört yıl sonra Roger, Ager Sanguinis Muharebesi'nde hayatını ve ordusunu kaybedecekti.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- Özel
- ^ a b c Tibble 2018, s. 262.
- ^ a b Tibble 2018, s. 268.
- ^ a b Smail 1995, s. 145.
- ^ a b Beeler 1971, s. 133.
- ^ Smail 1995, s. 146.
- ^ Smail 1995, s. 178.
- Genel
- Beeler, John (1971), Warfare in Feudal Europe 730-1200, Ithaca, NY: Cornell University Press, ISBN 0-8014-9120-7
- Smail, R.C. (1995) [1956], Crusading Warfare 1097-1193, New York: Barnes & Noble Books, ISBN 1-56619-769-4
- Tibble, Steve (2018), The Crusader Armies 1099-1187, New Haven and London: Yale University Press, ISBN 978-0-300-21814-5