Sovyet-Polonya Savaşı
| Sovyet-Polonya Savaşı | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rus İç Savaşı (Sovyet tarihçiliğine göredir, tartışmalıdır) | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
| Taraflar | |||||||||
 Rusya SFSC Ukrayna SSC Belarus Lojistik destek:  Litvanya |
 Polonya Ukrayna(1920'den sonra)  Letonya(Daugavpils Savaşı) Ukrayna SSC(Seçilen müfrezeler) Destek:  Fransa Birleşik Krallık(Gönüllüler)  Amerika Birleşik Devletleri(Gönüllüler) | ||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||
|
Lev Troçki (Sovyetler Birliği Savunma Halk Komiseri) Sergey Kamenev(Başkomutan) Mihail Tuhaçevski(Batı Cephesi) Josef Stalin(Lviv Cephesi) Aleksandr Yegorov(Güneybatı Cephesi) Semyon Budyonni(1. Süvari Ordusu) |
Józef Piłsudski (Başkomutan) Józef Haller Tadeusz Jordan-Rozwadowski Edward Rydz-Śmigły Władysław Sikorski Symon Petlyura | ||||||||
| Güçler | |||||||||
| 1919'un başlarında ~50,000 kişi[1] 1920'nin yazında yaklaşık 800,000 kişi[2] | 1919'un başlarında ~50,000 kişi[3] Ağustos 1920'de ~738,000 kişi[4] | ||||||||
| Kayıplar | |||||||||
|
Yaklaşık 60,000 ölü[5] |
Yaklaşık 47,000 ölü[8][9][10] 113,518 yaralı[9] 51,351 kişi rehin alındı[9] | ||||||||
Sovyet-Polonya Savaşı (Şubat 1919 – Mart 1921) İkinci Polonya Cumhuriyeti, Ukrayna Halk Cumhuriyeti ve Sovyetler Birliği (Sovyet Rusya ve Ukrayna Sovyeti) arasında, Batı Ukrayna ve Belarus'un bazı bölümlerinin kontrolünü elde etmek için yapılmış bir savaştır. Sovyet Rusya ve Ukrayna Sovyeti aynı komünist liderlik altında birleşmiş olsa da, teoride bağımsızlardı. Pratikte, 1918 yılına kadar Sovyetler Birliği'ne bağlı kaldılar. Birlik, 1922 yılında yasallaştırıldı.
Polonya'nın devlet başkanı, Józef Piłsudski, Polonya'nın sınırlarını olabildiğince doğuya doğru genişletmesi için doğru zamanda olduklarını düşünüyordu. Alman ve Rus emperyalizminin yeniden ortaya çıkmasına karşı bir savunma olarak, Leh liderliğinde Międzymorze (Orta ve Doğu Avrupa devletleri federasyonu) kuruldu. Lenin, Polonya'yı, Kızıl Ordu'nun diğer komünist hareketlere yardım edebilmesi için geçilmesi gereken bir engel olarak görüyordu. 1919'a gelindiğinde, Polonya güçleri Batı Ukrayna'nın kontrolünü ele geçirdi ve Polonya-Ukrayna Savaşı'ndan galip geldiler. Yevhen Petrushevych liderliğindeki Batı Ukrayna Halk Cumhuriyeti, hem Polonyalıların hem de Ukraynalıların iddia ettiği topraklarda bir Ukrayna devleti kurmaya çalışmıştı. Ukrayna'nın Rus kesiminde, Symon Petliura, Ukrayna Halk Cumhuriyeti'ni savunmak ve güçlendirmek için çalıştı, ancak Bolşevikler Rus İç Savaşı'nı kazanmaya başladıkça, batıdaki tartışmalı Ukrayna topraklarına doğru ilerlemeye başladılar ve Petliura'nın güçlerinin Podolya'ya geri çekilmesine neden oldular. 1919'un sonunda, Petliura'nın Piłsudski ile ittifak kurmaya karar vermesiyle bir cephe oluştu. Nisan 1920'de, Piłsudski'nin Kiev Saldırısının ardından sınır çatışmaları arttı.
Polonya birlikleri, Kızıl Ordu'nun karşı atağıyla karşılaştılar. Sovyet operasyonu, Polonya güçlerini olabildiğince batıya (Polonya'nın başkenti Varşova'ya kadar) püskürttü. Bu sırada Ukrayna yönetimi Batı Avrupa'ya kaçtı. Alman sınırlarına kadar gelen Sovyet birliklerinin batıya karşı olan korkusu, batı güçlerinin savaşa olan ilgisini artırdı. Yazın ortasında, Varşova'nın düşeceği düşünülüyordu, ama ağustosun ortasında, Polonya güçleri Varşova Muharebesi'ni beklenmedik bir şekilde kesin zaferle kazandıklarında işin rengi değişti. Polonya birlikleri doğuya ilerlemeye başlayınca, Sovyetler barış için teklifte bulundu. 1920’de savaş, ateşkes ile sona erdi.
Sovyet Rusya ve Polonya arasındaki tartışmaları bölgeleri belirleyen Riga Antlaşması, 18 Mart 1921 tarihinde imzalandı. Savaş, büyük ölçüde İki Savaş Arası Dönem'deki Sovyet-Polonya sınırını belirledi. Polonya, I. Dünya Savaşı'ndan sonra, uluslararası bir komisyon tarafından tanımlanan Curzon Hattı'yla beraber, eski sınırının yaklaşık 200 kilometre doğusuna uzanan bir bölge kazandı.[11] Ortak sınır, Curzon Hattı ile uyumlu olarak, Müttefik Güçleri tarafından yeniden tanımlandığında, Riga Antlaşması'nda Polonya'ya tahsis edilen toprakların çoğu, II. Dünya Savaşı'ndan sonra Sovyetler Birliği'nin bir parçası oldu.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir][2] [4] [5] [9] [12] [13] [14] [15]
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Davies 2003, s. 39
- ^ a b Davies 2003, s. 142
- ^ Davies 2003, s. 41
- ^ a b Davies, White Eagle..., Polish edition, p.162 and p.202.
- ^ a b Rudolph J. Rummel (1 Ocak 1990). Lethal politics: Soviet genocide and mass murder since 1917. Transaction Publishers. s. 55. ISBN 978-1-56000-887-3. 22 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2011.
- ^ NDAP 2004 Official Polish government note about 2004 Rezmar, Karpus and Matveev book.
- ^ Matveev 2006
- ^ Norman Davies (1972). White eagle, red star: the Polish-Soviet war, 1919–20. Macdonald and Co. s. 247. 22 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2011.
- ^ a b c d (Lehçe) Karpus, Zbigniew, Alexandrowicz Stanisław, Waldemar Rezmer, Zwycięzcy za drutami. Jeńcy polscy w niewoli (1919–1922). Dokumenty i materiały (Victors Behind Barbed Wire: Polish Prisoners of War, 1919–1922: Documents and materials), Toruń, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, 1995, 978-83-231-0627-2.
- ^ "47,055 names of Polish mortal casualties". 25 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2018.
- ^ Norman Davies (1986). Heart of Europe. A Short History of Poland (İngilizce). Oxford/ New York: Oxford University Press. s. 75. ISBN 0-19-285152-7.
- ^ Davies, White Eagle..., Polish edition, p.106
- ^ Davies, White Eagle..., Polish edition, p.142–143
- ^ Davies, White Eagle..., Polish edition, p.85.
- ^ Davies, Norman, White Eagle, Red Star: the Polish-Soviet War, 1919–20, Pimlico, 2003, 978-0-7126-0694-3. (First edition: New York, St. Martin's Press, inc., 1972.)Page ix.
- ^ (Lehçe) Karpus, Zbigniew, Jeńcy i internowani rosyjscy i ukraińscy na terenie Polski w latach 1918–1924 19 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Toruń 1997, 978-83-7174-020-6. English translation available: Russian and Ukrainian Prisoners of War and Internees in Poland, 1918–1924, Wydawn. Adam Marszałek, 2001, 978-83-7174-956-8
