İçeriğe atla

Muhammed'in mucizeleri

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Muhammed'in mucizeleri, İslam peygamberi Muhammed'e atfedilen mucizevi olayları içermektedir.

Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Tarihsel olarak Muhammed mucizeler gerçekleştirememiştir ve bu durum, Kur'an tarafından açıkça kabul edilmektedir.[1][2][3] Çeşitli Kur'an ayetleri, Muhammed'in çağdaşlarının (Mekkeli Müşrikler), kupkuru bir yerden bir pınar fışkırtmak ya da gökten kitap indirmek gibi talepleri olduğunu vurgular. (Kur'an 17:90 ve 74:52)[4][5][6][7]

Ancak Muhammed, peygamberlerin Allah'ın izni olmadan bir mucize gösteremeyeceklerini söyleyerek bu talepleri yerine getirmeyi reddetti. (Kur'an 13:38; 14:11 ve 40:78)[8][9][10][6] O, doğadaki düzenin zaten Allah'ın varlığı için yeterli bir kanıt olduğunu (Kur'an 10:5)[11][7] ve mucizelerin geçmiş medeniyetlere gönderilen peygamberlerin kavimleri tarafından reddedilmelerini engellemedikleri için anlamsız olduğunu söyledi. (Kur'an 17:59)[12][6][13] Kendisinin yalnızca bir uyarıcı olduğunu (Kur'an 29:50)[14] ve kendisine gönderilen Kur'an'ın insanlar için yeterli olduğunu bildirdi. (Kur'an 29:51)[14][6][7]

Bununla birlikte, birtakım iddialara göre Muhammed'in ölümünden sonra, peygamberlerinin mucize eksikliğinden memnun olmayan bazı Müslümanlar (kısmen Hristiyanlarla olan dinî içerikli tartışmalarından dolayı) Hadisler ve Siyerler gibi Kur'an sonrası metinlerde ona bir dizi insanüstü vasıflar atfetmeye karar verdiler.[1][3][15] Bu atıfların bir kısmını Müteşâbih Kur'an ayetlerine dayandırdılar ve bunları daha sonra ayrıntılı birer anlatılara dönüştürdüler. Özellikle, başlangıçta Kıyamet gününde bir ay tutulmasının görülmesine dayanan Necm Suresi'nin 1. ve 2. ayetleri; onlar tarafından nihayetinde bir mucizeye, Ay'ın bölünmesine dönüştürüldü.[16][17][18]

Mucizeler[değiştir | kaynağı değiştir]

Muhammed bölünen Ay'ı işaret ederken. 16. yüzyıldan kalma bir falnameden alınan bu anonim resimde Muhammed yüzü görünmeyecek şekilde resmedilmiştir. Kur'an'da muallakat şairlerinden İmruʾu’l-Kays'ın şiirinde de kullanılan[19] "Kıyamet yaklaştı ve Ay yarıldı" ifadesi ve bağlantılı rivayetler Muhammed'in bir el işaretiyle Ay'ın gökyüzünde ikiye ayrılıp tekrar birleşerek en büyük mucizelerinden birisini gösterdiği inancının Müslümanlar arasında yerleşmesine yol açmıştır.[20]

Hristiyanlık'taki peygamberlerin aksine, Muhammed'e atfedilen mucizeler tutarlı bir şekilde yaşam öyküsüne dahil edilmez. Bazı derlemeler, doktrinsel yönleri araştırmak veya belirli yaşam olaylarını yorumlamak yerine, öncelikle Muhammed'den önceki peygamberlere, özellikle de İsa'ya benzer mucizeler gerçekleştirdiğini göstermeyi amaçlayan bu mucizeleri basitçe listeler. Bunun bir örneği, 12. yüzyıl İslâm âlimi Gazzâlî'nin, Muhammed'in mucizelerinin listesini veren İhyâ-u Ulûm-id-Dîn (Dini Bilimlerin Dirilişi) adlı kitabıdır:[21]

  • Kur'an: Kur'an'ın vahyi, Müslümanlar tarafından Muhammed'in bilinen en büyük mucizesi olarak kabul edilir[22][23][24] ve diğer peygamberlerin mucizeleri gibi tarihsel olmayarak Muhammed'in döneminden sonra yaşayan insanlar da tanık olabileceği için tüm zamanlar için bir mucize olarak kabul edilir.[25]
  • Bilimsel mucizeler: Kur'an'ın bilimsel mucizeler içerdiği teorisi, Kur'an'ın yazıldığı dönemlerde henüz bilinmeyen bazı modern bilimsel keşiflerin Kur'an'da yer aldığını iddia eder. İslam bilimi ve diniyle ilgili yazının tarihi İbn Sina, Fahreddin er-Râzî ve Gazzâlî'nin eserlerine kadar uzanmakla birlikte son zamanlarda önemli ölçüde artış göstermiştir. Bu alandaki yazarlar arasında Naeem Al-Mohassi, Maurice Bukay, Rafiei Mohammadi, Mostarhameh, Makarem Shirazi ve Rezaei Isfahani gibi kişiler bulunmaktadır. Bu yorumlar, Kur'an'daki bazı ayetlerin, evrenin doğası ve yapısı, fizik, fetüsün biyolojik büyümesi, biyolojik evrim, jeoloji, dağ yapısı ve daha sonra bazı bilimsel araştırmalarla doğrulanan diğer olaylarla ilgili peygamberlik niteliğindeki ifadeleri yansıttığını belirtmektedir. Bu bir grup Kur'an müfessiri, bunu Kur'an'ın kutsallığına bir delil olarak sunuyor.[26][27][28]
  • Ay'ın ikiye bölünmesi: Bazı İslâm âlimlerine göre Muhammed, Ebu Kubays Dağı'nda dururken ayı iki parçaya böldüğü olay.
  • İsra ve Miraç (Gece yolculuğu): Muhammed'in bir gecede Burak adındaki bir bineğe binerek Cebrâil eşliğinde Mekke'den Kudüs'e seyahat ettiği; Kudüs'teki Mescid-i Aksa'dan da göğe çıkarak öte alemleri, göğün katlarını ve Allah'ı gördüğü olay.
  • Reddül Şems (Güneş'in geri dönüşü): Muhammed'in, Ali'nin İkindi namazını kılmak için yeterli zamana sahip olabilmesi için Allah'tan güneşi gün batımından önceki konumuna döndürmesini istediği olay.[29]
  • Hicret sırasında meydana gelen olay: Muhammed'e suikast düzenlemek için kapısında toplanan Kureyşli savaşçıların kör oldu. Muhammed, Yasin Suresi'nin 9. ayetini okurken suikastçıların üzerine bir avuç toz serpti ve onlara görünmeden oradan uzaklaştı[30] ve bu olaydan sonra Allah Muhammed'e hicret izni verdi.[31]
  • Muhammed, hastaları sadece üzerine tükürerek veya üfleyerek iyileştirir, körlerin gözlerini açardı.[32][33][34]
  • Alî bin Sehl Rabben et-Taberî'ye göre Muhammed'in düşmanlarına karşı başarısı ve zaferi onun mucizelerinden biriydi.[35] Buna benzer şekilde, birçok modern Müslüman tarihçi, Muhammed'in en büyük mucizelerinin, kısa bir süre içinde çeşitli alanlardaki (dinî, sosyal, siyasi, askerî ve edebî alanlar gibi) dünyevi başarıları ve "Arapları yağmacı bir kavimden dünya fatihi haline getirmesi" olduğuna inanıyor.[36][37]
  • Muhammed Medine'ye geldiği gün Medine'deki her şey aydınlanmış, öldüğü gün ise Medine'deki her şey kapkaranlık olmuştu.[38][39][40]
    • Muhammed ve Ebû Bekir Medine'ye hicret ederken Suraka bin Malik onları takip etti. Muhammed takip edildiklerini anladığında Suraka'ya baktı ve Suraka'nın atı yere battı. Suraka daha sonra Muhammed'e kendisini kurtarması için yalvardı ve Muhammed onun için Allah'a dua etti ve Suraka bu sayede kurtuldu.[41][42][43][44]
  • Muhammed tarafından yapılan bazı kehanetler:
    • Muhammed'in arkadaşına ve Osman'a, Osman'ın başına bir felaket geleceğini ve bunun sonucunda cennete gireceğini söylemesi ve bu felaketin Osman'ın Halifeliği döneminde gerçekleşmesi.[45]
    • Muhammed'in arkadaşı Ammar bin Yasir'e zalimlerin kendisini öldüreceğini söylemesi ve Ammar'ın İlk Fitne esnasında öldürülmesi.[45]
    • Muhammed, Suraka bin Malik'e II. Hüsrev'in bileziklerini takacağını söyledi.
    • Muhammed, torunu Hasan bin Ali aracılığıyla Allah'ın iki büyük Müslüman grup arasında barışı sağlayacağını söyledi ve Hasan ile Muâviye arasında bir anlaşma oldu.[45]
    • Muhammed, İslam uğruna savaşan bir adamın aslında gösteriş için savaştığını ve onun cehennem ehlinden olacağını söyledi.[45]
    • Müslümanlar'ın düşmanlarından birini öldüreceğini söyledi ve Uhud Muharebesi'nde Müslümanlar'ın düşmanlarından Übey bin Halef'i öldürdü.[46]
    • Bedir Muharebesi'nden önce düşman reislerinin her birinin nerede öldürüleceğini tam olarak gösterdi ve hepsi tam olarak Muhammed'in belirtiği yerlerde öldü.[46]
    • Muhammed, ailesinde kendisinden sonra ölecek olan ilk kişinin kızı Fatıma olacağını söyledi ve Muhammed'den sonra ilk Fatıma öldü.[46]
  • Muhammed, emri üzerine iki ağacın hareket etmesini sağladı.[47]
  • Muhammed, Huneyn Muharebesi'nde düşmanlarından bazılarının üzerine bir avuç toz atarak onların kör olmalarına neden oldu. Bu mucize Kur'an'da Enfal Suresi'nin 17. ayetinde zikredilmektedir.[45]
  • Muhammed, süt vermeyen kısır bir koyunun süt vermesini sağlayarak Abdullah bin Mesud'un Müslüman olmasını sağladı.[46]
  • Muhammed, Hayber Muharebesi'nde Ali'nin hasta olan gözünü tedavi etmek için tükürüğünü kullandı ve Ali göz sağlığına kavuştu.[48]
  • Ashabı, Muhammed'in önündeki yemeğin Allah'a hamd ettiğini duyarlardı.[48]
  • Muhammed, Medine'de yaşanan bir kuraklık sırasında yağmur yağdırdı.[49]
  • Muhammed'in ettiği bazı dualar anında cevaplanırdı.[50]
  • Muhammed'in peygamberliğinden önce ve peygamberlik döneminde taşlar ve ağaçlar ona selam verirdi.[51][52]
  • Muhammed, hayvanların dilinden anlıyordu.[53][54]
  • Muhammed, vaaz verirken ona yaslanmayı bırakınca ağlayan ve üzülen bir hurma ağacını teselli etti.[55]
  • Muhammed'in omuzlarının arasında, özellikle sol kürek kemiğinin ucunda Nübüvvet Mührü (Hâtemü'n Nebiyyîn) vardı. Büyüklüğü, Keklik yumurtasına veya güvercin yumurtasına benzetilmiş ve rengi de bir ben olarak tasvir edilmiştir.[56][57][58][59][60] Allah'ın gönderdiği her peygamberin vücudunun belli bir yerinde bu mührün bulunduğuna inanılır.[61]
  • Muhammed'in bedenin bir gölgesinin olmadığı bildirilir ve bu onun "nurunun" bir işareti olarak yorumlanır.[62]
  • Muhammed, Uhud Dağı'na çıktığında yanında Ebû Bekir, Ömer ve Osman vardı. Dağ onların altlarında sallanıyordu. Muhammed daha sonra ayağıyla dağa vurdu ve şöyle dedi: "Ey Uhud! Sebat et (sabret), çünkü senin üzerinde yalnızca bir peygamber, hakkın destekleyicisi ve iki de şehit vardır."[63][64][65][66][67]
  • Aynı olay Mekke'deki Nur Dağı'nda da meydana geldi.[68][69][70][71][72]
  • Muhammed, mezarlarında kabir azabı gören kişilerin sesini duyardı.[73][74]
  • Ebû Cehil, Muhammed'in namaz kılarken boynunu ezmek veya yüzüne toz sürmek için onun yanına geldi ama topukları üzerinde döndü ve elleriyle bir şeyleri itmeye çalıştı. Ona: "Senin derdin ne?" denilince dedi ki: "Benimle onun arasında ateşten, dehşetten ve kanatlardan bir hendek vardır." Bunun üzerine Muhammed şöyle dedi: "Eğer bana yaklaşsaydı, melekler onu parçalara ayırırdı."[75]
  • Muhammed, ölülerle konuşur ve onları dinlerdi. Bedir Muharebesi'nden sonra, ashabının huzurunda, düşmanlarının ileri gelenlerinin naaşlarıyla da konuşmuştur.[76][77][78]

Yorumlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Sünni görüşleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Sünni alimlerin icmasına (görüş birliğine) göre, Kur'an'ın tek bir harfini veya mütevatir olan bir hadisi reddetmek, kişinin kâfir olmasına neden olur. Muhammed'in Kur'an'daki mucizelerine ve mütevâtir hadislere inanmak farzdır.[79][80][81][82]

Diğer görüşler[değiştir | kaynağı değiştir]

Amerikalı İslam bilgini Marcia Hermansen şunu belirtiyor: "İslam geleneğindeki mucizeler, diğer bazı dinlere göre dinin kanıtlanması alanında daha az etkin bir rol oynuyor çünkü peygamber Muhammed'in insanlığı vurgulanıyor."[83]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Genel[değiştir | kaynağı değiştir]

Özel[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b Buhl & Welch 1993, s. 375.
  2. ^ Brockopp 2010, s. 39.
  3. ^ a b Peters 2010, s. 204.
  4. ^ "İsrâ Suresi 90-93. Ayet Tefsiri - Diyanet İşleri BaşKanlığı". kuran.diyanet.gov.tr. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  5. ^ "Müddessir Suresi 49-53. Ayet Tefsiri - Diyanet İşleri BaşKanlığı". kuran.diyanet.gov.tr. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  6. ^ a b c d Brockopp 2010, s. 45.
  7. ^ a b c Phipps 2016, s. 40.
  8. ^ "Ra'd Suresi 38. Ayet Tefsiri - Diyanet İşleri BaşKanlığı". kuran.diyanet.gov.tr. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  9. ^ "İbrâhîm Suresi 10-12. Ayet Tefsiri - Diyanet İşleri BaşKanlığı". kuran.diyanet.gov.tr. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  10. ^ "Mü'min Suresi 78. Ayet Tefsiri - Diyanet İşleri BaşKanlığı". kuran.diyanet.gov.tr. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  11. ^ "Yûnus Suresi 5-6. Ayet Tefsiri - Diyanet İşleri BaşKanlığı". kuran.diyanet.gov.tr. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  12. ^ "İsrâ Suresi 59. Ayet Tefsiri - Diyanet İşleri BaşKanlığı". kuran.diyanet.gov.tr. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  13. ^ McAuliffe 2003, s. 397.
  14. ^ a b "Ankebût Suresi 50-52. Ayet Tefsiri - Diyanet İşleri BaşKanlığı". kuran.diyanet.gov.tr. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  15. ^ Wensinck 1993, s. 295.
  16. ^ "Necm Suresi 1-2. Ayet Tefsiri - Diyanet İşleri BaşKanlığı". kuran.diyanet.gov.tr. Erişim tarihi: 23 Mart 2024. 
  17. ^ Brockopp 2010, s. 39–40, 44.
  18. ^ Peters 2010, s. 205.
  19. ^ "Well, Did Muhammad Not Copy Some Verses Of The Qur'an From Imru'l Qais?". islamic-awareness.org (İngilizce). 14 Haziran 1999. 31 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2020. 
  20. ^ Çelik, Hüseyin (2017). "Kur'an'da "Ay'In Yarılması" Mucizesi". dergipark.org.tr. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2020. 
  21. ^ Woodward 2001, s. 185.
  22. ^ Ibrāhīm, Zaynab; Aydelott, Sabiha T.; Kassabgy, Nagwa, (Ed.) (1 Ocak 2000). Diversity in Language: Contrastive Studies in Arabic and English Theoretical and Applied LinguisticsSınırlı deneme süresince özgürce erişilebilir, normalde ise abonelik gereklidir. illustrated. American Univ in Cairo Press. s. 31. ISBN 9789774245787. 
  23. ^ David Whitten Smith; Elizabeth Geraldine Burr (21 Ağustos 2014). Understanding World Religions: A Road Map for Justice and Peace. 2. Rowman & Littlefield. s. 142. ISBN 9781442226449. 
  24. ^ Brown, Brian Arthur, (Ed.) (1 Ocak 2014). Three Testaments: Torah, Gospel, and Quran. illustrated, reprint. Rowman & Littlefield. s. 403. ISBN 9781442214934. 
  25. ^ Edward Sell (5 Kasım 2013). The Faith of Islam. Routledge. s. 218. ISBN 9781136391699. 
  26. ^ Ahmad Dallal, Quran and science, Encyclopedia of the Qur'an
  27. ^ رضایی اصفهانی، محمد علی. «حركات خورشید و اعجاز علمی قرآن». دریافت‌شده در ۱۸ ژوئن ۲۰۲۰.
  28. ^ A Scientist's Interpretation of References to Embryology in the Qur'an
  29. ^ "Radd al-Shams". Encyclopedia of Islamic World. 
  30. ^ al-Mubarakpuri, Safiur-Rahman (2002). The Sealed Nectar (Ar-Raheequl Makhtum). Darussalam. s. 169. ISBN 9781591440710. 
  31. ^ The life of Muhammad by Ibn Ishaq: Muhammad's hijra. 
  32. ^ "Hadith - Book of Military Expeditions led by the Prophet (pbuh) (Al-Maghaazi) - Sahih al-Bukhari - Sunnah.com - Sayings and Teachings of Prophet Muhammad (صلى الله عليه و سلم)". sunnah.com. 
  33. ^ "Hadith - Book of Medicine (Kitab Al-Tibb) - Sunan Abi Dawud - Sunnah.com - Sayings and Teachings of Prophet Muhammad (صلى الله عليه و سلم)". sunnah.com. 
  34. ^ "Hadith - Book of Fighting for the Cause of Allah (Jihaad) - Sahih al-Bukhari - Sunnah.com - Sayings and Teachings of Prophet Muhammad (صلى الله عليه و سلم)". sunnah.com. 
  35. ^ Laurence Edward Browne (1933). The Eclipse of Christianity in Asia: From the Time of Muhammad Till the Fourteenth Century. Cambridge University Press Archive. s. 90. 
  36. ^ Daniel W. Brown (4 Mart 1999). Rethinking Tradition in Modern Islamic ThoughtSınırlı deneme süresince özgürce erişilebilir, normalde ise abonelik gereklidir. reprint, revised. Cambridge University Press. s. 65. ISBN 9780521653947. 
  37. ^ Patricia Blundell; Trevor Jordan (7 Mart 2012). Exploring Religion and Ethics: Religion and Ethics for Senior Secondary Students. Cambridge University Press. ss. 129-30. ISBN 9780521187169. 
  38. ^ "Hadith - The Death Of Sayyidina Rasoolullah - Shama'il Muhammadiyah - Sunnah.com - Sayings and Teachings of Prophet Muhammad (صلى الله عليه و سلم)". sunnah.com. 
  39. ^ "Hadith - Chapters on Virtues - Jami' at-Tirmidhi - Sunnah.com - Sayings and Teachings of Prophet Muhammad (صلى الله عليه و سلم)". sunnah.com. 
  40. ^ "Hadith - Chapters Regarding Funerals - Sunan Ibn Majah - Sunnah.com - Sayings and Teachings of Prophet Muhammad (صلى الله عليه و سلم)". sunnah.com. 
  41. ^ "Hadith - Book of Merits of the Helpers in Madinah (Ansaar) - Sahih al-Bukhari - Sunnah.com - Sayings and Teachings of Prophet Muhammad (صلى الله عليه و سلم)". sunnah.com. 
  42. ^ "Hadith - The Book of Drinks - Sahih Muslim - Sunnah.com - Sayings and Teachings of Prophet Muhammad (صلى الله عليه و سلم)". sunnah.com. 
  43. ^ "Hadith - Book of Virtues and Merits of the Prophet (pbuh) and his Companions - Sahih al-Bukhari - Sunnah.com - Sayings and Teachings of Prophet Muhammad (صلى الله عليه و سلم)". sunnah.com. 
  44. ^ "Hadith - The Book of Zuhd and Softening of Hearts - Sahih Muslim - Sunnah.com - Sayings and Teachings of Prophet Muhammad (صلى الله عليه و سلم)". sunnah.com. 
  45. ^ a b c d e Kenneth L. Woodward (10 Temmuz 2001). The Book of Miracles: The Meaning of the Miracle Stories in Christianity, Judaism, Buddhism, Hinduism and Islam. reprint. Simon & Schuster. s. 186. ISBN 9780743200295. 
  46. ^ a b c d Kenneth L. Woodward (10 Temmuz 2001). The Book of Miracles: The Meaning of the Miracle Stories in Christianity, Judaism, Buddhism, Hinduism and Islam. reprint. Simon & Schuster. s. 188. ISBN 9780743200295. 
  47. ^ Leaman, Oliver, (Ed.) (2006). The Qur'an: An Encyclopedia. illustrated, reprint, annotated. Taylor & Francis. s. 423. ISBN 9780415326391. 
  48. ^ a b Kenneth L. Woodward (2001). The Book of Miracles: The Meaning of the Miracle Stories in Christianity, Judaism, Buddhism, Hinduism and Islam. reprint. Simon & Schuster. s. 189. ISBN 978-0743200295. 
  49. ^ Kenneth L. Woodward (10 Temmuz 2001). The Book of Miracles: The Meaning of the Miracle Stories in Christianity, Judaism, Buddhism, Hinduism and Islam. reprint. Simon & Schuster. ss. 197-8. ISBN 9780743200295. 
  50. ^ "Hadith - The Book of the Merits of the Companions - Sahih Muslim - Sunnah.com - Sayings and Teachings of Prophet Muhammad (صلى الله عليه و سلم)". sunnah.com. 
  51. ^ "Hadith - The Book of Virtues - Sahih Muslim - Sunnah.com - Sayings and Teachings of Prophet Muhammad (صلى الله عليه و سلم)". sunnah.com. 
  52. ^ "Hadith - Chapters on Virtues - Jami' at-Tirmidhi - Sunnah.com - Sayings and Teachings of Prophet Muhammad (صلى الله عليه و سلم)". sunnah.com. 
  53. ^ "Hadith - Book of Jihad (Kitab Al-Jihad) - Sunan Abi Dawud - Sunnah.com - Sayings and Teachings of Prophet Muhammad (صلى الله عليه و سلم)". sunnah.com. 
  54. ^ "Hadith - The Book of Etiquette of Traveling - Riyad as-Salihin - Sunnah.com - Sayings and Teachings of Prophet Muhammad (صلى الله عليه و سلم)". sunnah.com. 
  55. ^ "Hadith - Book of Virtues and Merits of the Prophet (pbuh) and his Companions - Sahih al-Bukhari - Sunnah.com - Sayings and Teachings of Prophet Muhammad (صلى الله عليه و سلم)". sunnah.com. 
  56. ^ "Hadith - Book of Ablutions (Wudu') - Sahih al-Bukhari - Sunnah.com - Sayings and Teachings of Prophet Muhammad (صلى الله عليه و سلم)". sunnah.com. 
  57. ^ "Hadith - Book of Patients - Sahih al-Bukhari - Sunnah.com - Sayings and Teachings of Prophet Muhammad (صلى الله عليه و سلم)". sunnah.com. 
  58. ^ "Hadith - The Book of Virtues - Sahih Muslim - Sunnah.com - Sayings and Teachings of Prophet Muhammad (صلى الله عليه و سلم)". sunnah.com. 
  59. ^ "Hadith - Seal Of Nubuwwah (Prophethood) Of Rasoolullah - Shama'il Muhammadiyah - Sunnah.com - Sayings and Teachings of Prophet Muhammad (صلى الله عليه و سلم)". sunnah.com. 
  60. ^ "Hadith - The Book of Virtues - Sahih Muslim - Sunnah.com - Sayings and Teachings of Prophet Muhammad (صلى الله عليه و سلم)". sunnah.com. 
  61. ^ al-Suyūṭī, Abū al-Faḍl. Al-Khasais-ul-Kubra. ss. 1/103. 
  62. ^ Lālana Śāha City of Mirrors Oxford University Press 2017 978-0-190-68022-0 page 524
  63. ^ "Hadith - Book of Companions of the Prophet - Sahih al-Bukhari - Sunnah.com - Sayings and Teachings of Prophet Muhammad (صلى الله عليه و سلم)". sunnah.com. 
  64. ^ "Hadith - Book of Companions of the Prophet - Sahih al-Bukhari - Sunnah.com - Sayings and Teachings of Prophet Muhammad (صلى الله عليه و سلم)". sunnah.com. 
  65. ^ "Hadith - Book of Companions of the Prophet - Sahih al-Bukhari - Sunnah.com - Sayings and Teachings of Prophet Muhammad (صلى الله عليه و سلم)". sunnah.com. 
  66. ^ "Hadith - Chapters on Virtues - Jami' at-Tirmidhi - Sunnah.com- Sayings and Teachings of Prophet Muhammad (صلى الله عليه و سلم)". sunnah.com. 
  67. ^ "Hadith - Book of Model Behavior of the Prophet (Kitab Al-Sunnah) - Sunan Abi Dawud - Sunnah.com - Sayings and Teachings of Prophet Muhammad (صلى الله عليه و سلم)". sunnah.com. 
  68. ^ "Hadith - The Book of the Merits of the Companions - Sahih Muslim - Sunnah.com - Sayings and Teachings of Prophet Muhammad (صلى الله عليه و سلم)". sunnah.com. 
  69. ^ "Hadith - The Book of the Merits of the Companions - Sahih Muslim - Sunnah.com - Sayings and Teachings of Prophet Muhammad (صلى الله عليه و سلم)". sunnah.com. 
  70. ^ "Hadith - Chapters on Virtues - Jami' at-Tirmidhi - Sunnah.com - Sayings and Teachings of Prophet Muhammad (صلى الله عليه و سلم)". sunnah.com. 
  71. ^ "Hadith - The Book of the Sunnah - Sunan Ibn Majah - Sunnah.com - Sayings and Teachings of Prophet Muhammad (صلى الله عليه و سلم)". sunnah.com. 
  72. ^ "Hadith - Chapters on Virtues - Jami' at-Tirmidhi - Sunnah.com **Sayings and Teachings of Prophet Muhammad (صلى الله عليه و سلم)". sunnah.com. 
  73. ^ "Hadith - Book of Ablutions (Wudu') - Sahih al-Bukhari - Sunnah.com - Sayings and Teachings of Prophet Muhammad (صلى الله عليه و سلم)". sunnah.com. 
  74. ^ "Hadith - The Book of Funerals - Sunan an-Nasa'i - Sunnah.com - Sayings and Teachings of Prophet Muhammad (صلى الله عليه و سلم)". sunnah.com. 
  75. ^ "Hadith - Book of Characteristics of the Day of Judgment, Paradise, and Hell - Sahih Muslim - Sunnah.com - Sayings and Teachings of Prophet Muhammad (صلى الله عليه و سلم)". sunnah.com. 
  76. ^ "Hadith - Book of Military Expeditions led by the Prophet (pbuh) (Al-Maghaazi) - Sahih al-Bukhari - Sunnah.com - Sayings and Teachings of Prophet Muhammad (صلى الله عليه و سلم)". sunnah.com. 
  77. ^ "Hadith - Book of Funerals (Al-Janaa'iz) - Sahih al-Bukhari - Sunnah.com - Sayings and Teachings of Prophet Muhammad (صلى الله عليه و سلم)". sunnah.com. 
  78. ^ "Hadith - The Book of Paradise, its Description, its Bounties and its Inhabitants - Sahih Muslim - Sunnah.com - Sayings and Teachings of Prophet Muhammad (صلى الله عليه و سلم)". sunnah.com. 
  79. ^ "Establishing Matters of Aqidah With Hadith Ahad". SeekersGuidance. 27 Mayıs 2009. Erişim tarihi: 6 Eylül 2020. 
  80. ^ Ibn 'Abd al-Barr, Yusuf. Al-Tamhîd limâ fîl-Muwatta' min al-Ma'ânî wal-Asânîd. ss. Volume 1, page 142, and Volume 4, page 266. ISBN 9789777710473. 
  81. ^ al-Ghazali, Abu Hamid. Faysal al-tafriqah bayna al-Islam wa-al-zandaqah (Arapça). 'Īsá al-Bābī al-Ḥalabī. s. 144. OCLC 977737394. 
  82. ^ "Denying the Mutawaatir Hadeeth - Islamweb - Fatwas". www.islamweb.net. Erişim tarihi: 6 Eylül 2020. 
  83. ^ Marcia Hermansen (2004). Martin, Richard C. (Ed.). Encyclopedia or Islam and the Muslim World. MacMillan Reference USA. s. 454. 

Daha fazla okuma[değiştir | kaynağı değiştir]