Kadın kurtuluş hareketi
| Kadın Kurtuluş Hareketi | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| İkinci dalga feminizm | |||||||||||||
.jpg) | |||||||||||||
| |||||||||||||
Kadın kurtuluş hareketi (WLM), 1960'ların sonlarında ortaya çıkan ve 1980'lere kadar özellikle Batı dünyasının sanayileşmiş ülkelerinde devam eden, dünya çapında büyük bir değişim (siyasi, entelektüel, kültürel) yaratan, kadınların ve feminist entelektüalizmin siyasi bir hizalanmasıydı.
Çağdaş felsefeye dayanan radikal feminizmin WLM kolu, kadınların toplumlarında ikinci sınıf vatandaş olmaktan kurtulmaları için ekonomik, psikolojik ve sosyal özgürlüğün gerekli olduğunu öne süren, ırksal ve kültürel olarak farklı geçmişlere sahip kadınlardan oluşuyordu.[1]
Kadınların eşitliğini sağlamaya yönelik olarak WLM, ataerkilliğin kültürel ve yasal geçerliliğini ve kadınların toplumdaki yasal ve fiziksel bağımsızlıklarını kontrol etmek ve sınırlamak için kullanılan sosyal ve cinsel hiyerarşilerin pratik geçerliliğini sorgulamıştır.
Kadın özgürlükçüleri, cinsiyetçiliğin (toplumsal cinsiyetin sosyal inşasının varlığına dayanan yasallaştırılmış resmî ve gayri resmi cinsiyete dayalı ayrımcılık) toplumlarının güç dinamikleri ile ilgili temel siyasi sorun olduğunu öne sürdüler.
Genel olarak WLM, siyasi soldan sosyo-ekonomik değişim önerdi, sosyal sınıf içinde ve sosyal sınıfa göre parça parça eşitliğin kadınlara karşı cinsel ayrımcılığı ortadan kaldıracağı fikrini reddetti ve hümanizmin ilkelerini, özellikle de tüm insanları insan haklarına saygıya teşvik etti.
Kadın özgürlüğü hareketinin geliştiği on yıllar boyunca, özgürlükçüler kadınların kendi kültürlerinde nasıl algılandıklarını başarıyla değiştirmiş, kadınların toplumdaki sosyo-ekonomik ve siyasi rollerini yeniden tanımlamış ve ana akım toplumu dönüştürmüşlerdir.[1]
Arka plan[değiştir | kaynağı değiştir]
Sosyokültürel gelişim teorisi, sosyal aktivitenin yoğun olduğu dönemleri, aktivistlerin yoğun bir şekilde mobilizasyona dahil olduğu sistematik olarak marjinalleştirildiği ve izole edildiği gerileme dönemlerinin takip ettiğini savunur.[2]
Kadınlara oy hakkı için verilen yoğun mücadelenin ardından, uluslararası feministleri bir araya getiren ortak çıkar, kadın hareketini herkesin üzerinde anlaşabileceği tek bir odak noktasından yoksun bıraktı. Radikaller ve ılımlılar arasındaki ideolojik farklılıklar, kadın aktivistlerin en büyük grubunun kadınları seçmen olarak yeni sorumlulukları konusunda eğitme hareketlerine öncülük etmesiyle bir bölünmeye ve bir radikalleşme dönemine yol açtı. Afrika Ulusal Kongresi Kadınlar Birliği, [3] İrlandalı Ev Kadınları Derneği, [4] Kadın Seçmenler Birliği, Kasabalı Kadınlar Loncası ve Kadın Enstitüleri gibi örgütler kadınları destekledi ve onları yeni haklarını kullanarak kendilerini yerleşik siyasi sisteme nasıl dahil edecekleri konusunda eğitmeye çalıştı. [5][6]
I. Dünya Savaşı ve II. Dünya Savaşı sırasında kadınların kitlesel olarak işgücüne katılması ve savaşın sonunda aile yaşamına geri dönmek için resmî çabalarla savaştan çıkmalarıyla ilgilenen diğer örgütler de çabalarını emek meselelerine yöneltti.[7] World YWCA ve Zonta International, çalışan kadınların durumu hakkında bilgi toplamak ve yardım programları düzenlemek için kadınları harekete geçirerek bu çabalara öncülük etmiştir.[8][9]
Amerikan Ulusal Kadın Partisi gibi radikal örgütler, feminizmi ve savunucularını "toplumun sorunlarından sorumlu ciddi nevrotikler" olarak suçlayan medya tarafından giderek marjinalleştirildi. Radikal eşitlik temalarına hala bağlı olanlar tipik olarak evlenmemiş, çalışan, sosyal ve ekonomik olarak avantajlı kişilerdi ve daha geniş toplum tarafından sapkın olarak görülüyorlardı.[10]
Afrika, Asya, Karayipler, Orta Doğu ve Güney Amerika'daki ülkelerde, büyük ölçüde 1950'lerde başlayan ve 1980'lere kadar uzanan dekolonizasyon ve otoriter rejimlerin değiştirilmesi çabaları, başlangıçta devletin radikal feministlerin rolünü üstlendiğini gördü.
Örneğin Mısır'da 1956 Mısır Anayasası toplumsal cinsiyet eşitliğine yönelik hükümler aracılığıyla iş, siyasi erişim ve eğitim alanlarındaki toplumsal cinsiyet engellerini ortadan kaldırmıştır.[11] Arjantin, Brezilya, Şili, Küba, Nikaragua ve diğer Latin Amerika ülkelerindeki kadınlar ülkelerindeki diktatörlüklerin sona ermesi için çalışmışlardır. Bu hükümetler sosyalist politikalara yöneldikçe, devlet toplumsal cinsiyet eşitsizliğini devlet eliyle ortadan kaldırmayı hedeflemiştir.[12] Asya, Afrika ve Karayipler'de ideoloji sola kaydıkça, bağımsızlığını yeni kazanmış ve hala sömürge altında olan ülkelerdeki kadınlar emperyalizme karşı çıkmak konusunda ortak bir hedef gördüler. Çabalarını, insan haklarına ve milliyetçi hedeflere saygı arayışlarında cinsiyete dayalı güç dengesizliklerini ele almaya odakladılar.[13][14]
Dünya Savaşı'nın sona ermesinin ardından sömürgecilikten kurtulma ve uluslararası siyasetin Soğuk Savaş kamplarında yeniden düzenlenmesi yönündeki bu dünya çapındaki hareket, genel oy hakkı ve ulus olma aktivistlerin hedefi haline geldiğinden, kadınların hak sahibi olma çabasını gasp etti.[15] Bir Pan-Afrikan farkındalığı ve siyahlığın mücadele için birleştirici bir nokta olarak küresel düzeyde tanınması, çok sayıda marjinalleştirilmiş grubun baskılarını siyasallaştırma potansiyeli olduğunun farkına varmasına yol açtı.[16]
Kutuplaşmış Soğuk Savaş ikliminde, bağımsızlığını yeni kazanmış bu ülkeleri ABD'nin yanında yer almaları için etkilemeye çalışırken, ABD politikasındaki ırkçılık, dış politikada baskın süper güç olma hedefinin önünde bir engel haline geldi. Siyah liderler değişimi güvence altına almak için uygun ortamın farkındaydı ve Amerika Birleşik Devletleri'ndeki ırksal eşitsizlikleri ele almak için Sivil Haklar Hareketi'ni ilerlettiler.[17] Onlar, özgürleşme teorisi ve güç yapılarını değiştirmek için haklarından mahrum bırakılanlara siyasi güç aşılayarak insanların başkaları hakkındaki düşüncelerinde toplumsal dönüşüm yaratmaya çalışan bir hareket kullanarak baskının zararlarını ortadan kaldırmaya çalıştılar.[18] "Siyah Güç hareketi" ve küresel öğrenci hareketleri, çağın belirgin çifte standartlarını ve sosyal kurumların otoriter doğasını protesto etti.[19]
Çekoslovakya'dan Meksika'ya, Almanya, Fransa, İtalya ve Japonya gibi çeşitli yerlerde öğrenciler sivil, ekonomik ve siyasi eşitsizliklerin yanı sıra Amerika'nın Vietnam Savaşı'na katılımını da protesto ettiler.[20] Bu davalara katılan aktivistlerin birçoğu feminist harekete katılmaya devam etmiştir.[21]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b New Fontana 1999.
- ^ Taylor 1989, s. 762.
- ^ Walker 1991, s. 83.
- ^ Connolly 1997, s. 109.
- ^ Taylor 1989, ss. 763–764.
- ^ Browne 2017, s. 5.
- ^ Taylor 1989, s. 764.
- ^ Hannan 2008, s. 175.
- ^ Elias 1979, s. 9.
- ^ Taylor 1989, s. 765.
- ^ Al-Ali 2002, s. 8.
- ^ Russell 2012, s. 19.
- ^ Armstrong 2016, s. 305.
- ^ Neptune 2011.
- ^ Rubio-Marín 2014.
- ^ Bagneris 2011, s. 4.
- ^ Morris 1999, ss. 522-524.
- ^ Curthoys 2003, s. 1.
- ^ Barker 2008, ss. 44-45, 50.
- ^ Barker 2008, ss. 48-50.
- ^ Bullock 2010, s. 4.
Parantez içindeki kaynaklar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Adamson, Nancy; Briskin, Linda; McPhail, Margaret (1988). Feminist Organizing for Change: The contemporary women's movement in Canada. Toronto, Canada: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-540658-0.
- Al-Ali, Nadje (2002). Women's Movements in the Middle East: Case Studies of Egypt and Turkey (PDF). Geneva, Switzerland: United Nations Research Institute for Social Development. 2 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2018.
- Allen, Ann T. (2007). Women in Twentieth-Century Europe. Houndsmills, Basingstoke, England: Palgrave Macmillan. ISBN 978-1-137-06518-6.
- Anonymous (1997). "El Movimiento and the Chicana" (PDF). García, Alma M. (Ed.). Chicana Feminist Thought: The Basic Historical Writings. New York, New York: Routledge. ss. 81-82. ISBN 978-0-415-91801-5.
- Armstrong, Elisabeth (2016). "Before Bandung: The Anti-Imperialist Women's Movement in Asia and the Women's International Democratic Federation". Signs: Journal of Women in Culture and Society. 41 (2): 305-331. doi:10.1086/682921. ISSN 0097-9740. Erişim tarihi: 18 Nisan 2018.
- Aughey, Arthur; Morrow, Duncan (2014). Northern Ireland Politics. Abingdon-on-Thames, England: Routledge. ISBN 978-1-317-89083-6.
- Backhouse, Constance; Flaherty, David H. (1992). Challenging Times: The Women's Movement in Canada and the United States. Quebec City, Quebec: McGill-Queen's University Press. ISBN 978-0-7735-6342-1.
- Bagneris, Jennifer (December 2011). Caribbean Women and the Critique of Empire: Beyond Paternalistic Discourses on Colonialism (PDF) (master's degree). Nashville, Tennessee: Vanderbilt University. 19 Nisan 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- Barber, Abi; Russell, Polly; Jolly, Margaretta; Cohen, Rachel; Johnson-Ross, Freya; Delap, Lucy (8 Mart 2013). "Activism and the Women's Liberation Movement". Sisterhood and After. London, England: British Library. 27 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2018.
- Barker, Colin (June 2008). "Some Reflections on Student Movements of the 1960s and Early 1970s". Revista Crítica de Ciências Sociais (81): 43-91. doi:10.4000/rccs.646. ISSN 0254-1106. Erişim tarihi: 19 Nisan 2018.
- Beccalli, Bianca (March–April 1994). "The Modern Women's Movement in Italy". New Left Review I. First (204). ISSN 0028-6060. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2018.
- Bennett, Lorraine M. (5 Nisan 1970). "How Far Yet to Go, Baby?". The Atlanta Constitution. Atlanta, Georgia. s. 40. Erişim tarihi: 20 Nisan 2018 – Newspapers.com vasıtasıyla.
- Bergoffen, Debra (17 Ağustos 2004). Zalta, Edward N. (Ed.). "The Stanford Encyclopedia of Philosophy: Simone de Beauvoir". plato.stanford.edu. Stanford, California: Stanford University. 11 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2018.
- Bracke, Maud Anne (11 Temmuz 2014). Women and the Reinvention of the Political: Feminism in Italy, 1968–1983. New York, New York: Routledge. ISBN 978-1-317-67412-2.
- Bradshaw, Jan (2013). The Women's Liberation Movement: Europe and North America. Oxford, England: Pergamon Press. ISBN 978-1-4831-6082-5.
- Brewer, Kirstie (23 Ekim 2015). "The day Iceland's women went on strike". BBC. London, England. 17 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2018.
- Broeck, Sabine (2007). "Blackness and Sexualities in the Interracial Diaspora". Wright, Michelle M.; Schuhmann, Antje (Ed.). Blackness and Sexualities. Berlin, Germany: LIT Verlag. ss. 95-106. ISBN 978-3-8258-9693-5.
- Brown, Timothy Scott (2013). West Germany and the Global Sixties: The Anti-Authoritarian Revolt, 1962–1978. Cambridge, England: Cambridge University Press. ISBN 978-1-107-47034-7.
- Browne, Sarah (2017). The Women's Liberation Movement in Scotland. Oxford, England: Oxford University Press. ISBN 978-1-5261-1665-9 – Project MUSE vasıtasıyla.
- Brownmiller, Susan (15 Mart 1970). "Sisterhood Is Powerful". The New York Times. New York City, New York. Erişim tarihi: 21 Nisan 2018.
- Bucy, Carole (Yaz 2010). "Reviewed Work: Freedom for Women: Forging the Women's Liberation Movement, 1953–1970 by Carol Giardina". The Register of the Kentucky Historical Society. 108 (3): 305-308. ISSN 0023-0243. JSTOR 23387564.
- Bullock, Allan; Trombley, Stephen ((Ed.)). The New Fontana Dictionary of Modern Thought (3.3yıl=1999 bas.). Harper Collins Publishers. ISBN 978-0-00-255871-6.
- Bullock, Julia C. (2010). The Other Women's Lib: Gender and Body in Japanese Women's Fiction. Honolulu, Hawaii: University of Hawaii Press. ISBN 978-0-8248-6075-2 – Project MUSE vasıtasıyla.
- Butler, Judith (1986). "Sex and Gender in Simone de Beauvoir's Second Sex". Yale French Studies (72): 35-49. doi:10.2307/2930225. ISSN 0044-0078. JSTOR 2930225.
- Castillo, Adelaida R. Del (1997). "La Visión Chicana" (PDF). García, Alma M. (Ed.). Chicana Feminist Thought: The Basic Historical Writings. New York, New York: Routledge. ss. 44-48. ISBN 978-0-415-91801-5.
- Chang, Doris (2009). Women's Movements in Twentieth-Century Taiwan (İngilizce). Champaign, Illinois: University of Illinois Press. ISBN 978-0-252-09081-3.
- Cheal, David (2003). Family: Critical Concepts in Sociology. IV: Family and Society. London, England: Routledge. ISBN 978-0-415-22633-2.
- Chiang, Lan-Hung Nora; Liu, Ying-chun (July 2011). "Feminist geography in Taiwan and Hong Kong". Gender, Place & Culture. 18 (4): 557-569. doi:10.1080/0966369X.2011.583341. ISSN 0966-369X.
- Ching, Miriam; Louie, Yoon (2000). "Minjung Feminism: Korean women's movement for gender and class liberation". Smith, Bonnie G. (Ed.). Global Feminisms Since 1945. London, England: Routledge. ss. 119-138. ISBN 978-0-415-18491-5.
- Connolly, Linda Mary (September 1997). From Revolution to Devolution: A Social Movements Analysis of the Contemporary Women's Movement in Ireland (PDF) (PhD). Maynooth, County Kildare, Ireland: National University of Ireland Maynooth. 28 Nisan 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- Cook, Hera (2004). The Long Sexual Revolution: English Women, Sex, and Contraception 1800–1975. Oxford, England: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-925239-8.
- Cook, Megan (5 Mayıs 2011). "Women's movement—The Women's Liberation Movement". Te Ara Encyclopedia of New Zealand (İngilizce). Wellington, New Zealand: New Zealand Ministry for Culture and Heritage Te Manatu. 8 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2018.
- Cosgrove, Art (2008). A New History of Ireland, Volume II : Medieval Ireland 1169–1534: Medieval Ireland 1169–1534. Oxford, England: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-156165-8.
- Curthoys, Jean (2003). Feminist Amnesia: The Wake of Women's Liberation. London, England: Routledge. ISBN 978-1-134-75393-2.
- Dahlerup, Drude (24 Ağustos 2017). "Rødstrømpebevægelsen" [Feminist Movement]. Den Store Danske (Danca). Copenhagen, Denmark: Gyldendal. 21 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2018.
- Danielsen, Hilde (2010). "The liberated woman and the housewife in the 1970s" (PDF). Nätverket (İngilizce) (16): 36-41. ISSN 1651-0593. 23 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2018.
- Degavre, Florence; Stoffel, Sophie (2005). "Transmission et renouveau. L'Université des Femmes à Bruxelles" [Transmission and renewal: Women's University in Brussels]. Les Cahiers du CEDREF (Fransızca) (13): 87-103. doi:10.4000/cedref.623. ISSN 2107-0733. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2018.
- Denis, Marie-Noëlle; van Rokeghem, Suzanne (1992). Le féminisme est dans la rue: Belgique 1970–1975 (Fransızca). Brussels, Belgium: Erreur Perimes Pol-His. ISBN 978-2-87311-009-3.
- Dow, Bonnie J. (2014). Watching Women's Liberation, 1970: Feminism's Pivotal Year on the Network News. Champaign, Illinois: University of Illinois Press. ISBN 978-0-252-09648-8.
- DuBois, Ellen Carol (1998). Woman Suffrage and Women's Rights. New York, New York: NYU Press. ISBN 978-0-8147-2116-2.
- Dupuis-Déri, Francis (10 Kasım 2007). "Retour sur le Front de libération des femmes". Le Devoir (Fransızca). Montreal, Quebec, Canada. 7 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2018.
Back to the Women's Liberation Front
- Echols, Alice (1989). Daring to be Bad: Radical Feminism in America, 1967–1975. Minneapolis, Minnesota: University of Minnesota Press. s. 5. ISBN 978-0-8166-1787-6.
- Elias, David (30 Temmuz 1979). "Women at war". The Age. Melbourne, Australia. s. 9. Erişim tarihi: 27 Nisan 2018 – Newspapers.com vasıtasıyla.
- Else, Anne (1993). Women Together: A History of Women's Organisations in New Zealand: Ngā Rōpū Wāhine O Te Motu. Wellington, New Zealand: Daphne Brasell Associates Press and Historical Branch, Department of Internal Affairs. ISBN 978-0-908896-29-5.
- Enke, Anne (2007). Finding the Movement: Sexuality, Contested Space, and Feminist Activism. Durham, North Carolina: Duke University Press. ISBN 978-0-8223-9038-1.
- Farren, Grainne (21 Mayıs 2006). "The essential story of how Irish women cast off their chains". Irish Independent. Dublin, Ireland. Erişim tarihi: 28 Nisan 2018.
- Fauré, Christine (2004). Political and Historical Encyclopedia of Women. Abingdon-on-Thames, England: Routledge. ISBN 978-1-135-45691-7.
- Fiddler, Allyson (1997). "13: Post-war Austrian Women Writers". Weedon, Chris (Ed.). Post-war Women's Writing in German: Feminist Critical Approaches. Providence, Rhode Island: Berghahn Books. ss. 243-268. ISBN 978-1-57181-902-4.
- Foley, Eileen (29 Ocak 1971). "The Many Facets of Women's Lib". The Detroit Free Press. Detroit, Michigan. s. 22. Erişim tarihi: 20 Nisan 2018 – Newspapers.com vasıtasıyla.
- Fox, Margalit (5 Şubat 2006). "Betty Friedan, Who Ignited Cause in 'Feminine Mystique,' Dies at 85". The New York Times. New York, New York. Erişim tarihi: 19 Nisan 2018.
- Frankfort-Nachmias, Chava; Shadmi, Erella (2005). Sappho in the Holy Land: Lesbian Existence and Dilemmas in Contemporary Israel. Albany, New York: SUNY Press. ISBN 978-0-7914-6317-8.
- Franks, Jill (2013). British and Irish Women Writers and the Women's Movement: Six Literary Voices of Their Time. Jefferson, North Carolina: McFarland & Company, Inc. ISBN 978-0-7864-7408-0.
- Freeman, Jo (1972). "The Women's Liberation Movement: Its Origins, Structures and Ideas". Dreitzel, Hans Peter (Ed.). Family, Marriage, and the Struggle of the Sexes. Recent Sociology. 4. New York, New York: Macmillan Publishers. OCLC 433026433.
- Genovese, Ann L. (February 1998). The Battered Body: A Feminist Legal History (PhD). Sydney, Australia: University of Technology Sydney. hdl:10453/20131.
- González Alvarado, Rocío (2002). "El espíritu de una época" (PDF). Millán, Márgara; García, Nora Nínive (Ed.). Cartografías del feminismo mexicano 1970–2000. Mexico City, Mexico: Programa Universitario de Estudios de Género, Universidad Nacional Autónoma de México. ss. 56-83. 11 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.