III. Bagrat (İmereti kralı)

Vikipedi, özgür ansiklopedi
III. Bagrat
Gürcüceბაგრატ III
III. Bagrat, Gelati Manastırı'ndan bir fresk
İmereti kralı
Hüküm süresi1510-1565
Önce gelenII. Aleksandre
Sonra gelenII. Giorgi
Doğum23 Eylül 1495
ÖlümEylül 1565
Eş(ler)iElene
HanedanBagrationi Hanedanı
BabasıII. Aleksandre
DiniGürcü Ortodoks Kilisesi
İmza

III. Bagrat (1495-1565) II. Aleksandre'nin oğlu 1510'dan 1565 tarihine kadar İmereti kralıdır.

Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

Kral III. Bagrat'ın kraliyet tüzüğü, 1512

İmereti Krallığı'nın birliğini korumaya çalışarak aktif bir biçimde Osmanlılara karşı mücadele etti. 1512'de Osmanlılar, güney komşusu Samtshe üzerinden İmereti'yi işgal etti ve beklenmedik bir şekilde Bagrat'ın başkenti Kutaisi'ye saldırdı. Osmanlı ordusu İmereti'den ayrıldıktan sonra Bagrat bir restorasyon programı başlattı, kiliseyi yeniden düzenledi ve Osmanlıların bazı Gürcü soylularla birlikte gerçekleştirdiği köle ticaretini yapan herkesi ölüme mahkûm eden bir yasayı yürürlüğe koydu. III. Bagrat'ın emriyle I. Mamia Gurieli ve III. Mamia Dadiani Osmanlı etkisine giren Ciketi korsanlarına karşı bir sefer düzenlediler ancak sefer başarısız oldu. III. Bagrat 1533'te Murcaheti Muharebesi'nde Samtshe prensi III. Kvarkvare Cakeli'yi mağlup ederek esir aldı ve sonraki on yıl boyunca Samsthe'yi topraklarına kattı. Samtshe'nin kontrolü bu bölge üzerinden iç Gürcü topraklarına akın düzenleyen Osmanlılara karşı bir önlemdi. 1543'te Kvarkvare'nin oğlu II. Kaihosro Cakeli, Lala Mustafa Paşa komutasındaki Osmanlı ordusundan yardım istedi. Karagak Muharebesi'nde III. Bagrat, Rostom Gurieli ile birlikte gönderilen Osmanlı ordusunu yenilgiye uğrattı. Ancak Megrelya prensi I. Levan Dadiani, Bagrat'ın sefer çağrısına uymamıştı ve daha sonra Osmanlıların yanında yer aldı, hatta hediyeler ve koruma güvenceleri aldığı Konstantiniyye'ye gitti.[1] Bu muharebenin üzerine sultan daha kalabalık bir ordu yolladı. 1545'te Bagrat ve müttefiki Kartli kralı I. Luarsab, Sohoista Savaşı'nda yenilgiye uğradı. Osmanlılar Samsthe'ye ayak bastı. Sonraki yıllarda, Megrelya ve Guria prenslikleri de İmereti tacından fiilen bağımsızlıklarını ilan ederek kraliyet gücünü daha da zayıflattı. Bunun üzerine III. Bagrat kendisine bağlı prenslere (Dadiani ve Gurieli) karşı mücadele etti ancak onları itaat ettirmeyi başaramadı. 1540 yılında I. Levan Dadiani ve Rostom Gurieli'yi görüşmeye devam etti. Gurieli daveti kabul etmedi ancak Levan Dadiani, Bagrat tarafından tutuklandı ve Gelati Manastırı'nın çan kulesine hapsedildi. Daha sonra Levan, Samsthe prensi III. Kaihosro Cakeli'nin yardımıyla kurtarıldı ve Samtshe'ye kaçtı. Megrelya ve Guria prensleri sultanın vasalı oldular. 1555'te Amasya Antlaşması'yla Osmanlı ve Safevi imparatorlukları Gürcistan'ı böldü ve İmereti Osmanlı etki alanına düştü. Bagrat, Doğu Gürcistan'daki Safevi bölgesinde yer alan Surami kasabasına hak iddia ederek Türk-İran anlaşmasını bozmaya çalıştı. Ancak bu hamle sonuç vermedi ve Bagrat, Osmanlılara haraç ödemek zorunda kaldı. Bagrat 1565'te öldü ve yerine oğlu II. Giorgi tahta çıktı.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Suny, Ronald Grigor (1994), The Making of the Georgian Nation: 2nd edition', p. 47. Indiana University Press, 0-253-20915-3