I. Luarsab
I. Luarsab (Gürcüce: ლუარსაბ I) Bagrationi hanedanından, 1527'den 1556'ya veya 1534'ten 1558'e kadar Gürcü Kartli Krallığı'nın kralı.
Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]
X. Davit'in en büyük oğludur. Amcası IX. Giorgi'nin tahttan feragat etmesi (1527 ya da 1539) sonrası tahta çıktı.
Genç yaşta düşmana verdirilen ağır kayıplara rağmen İran tarafından kazanılan Teleti Muharebesi'nde (1522) iyi bir kumandan olarak kendini kanıtladı. İmereti kralı III. Bagrat ile yakın ilişkiler kurdu ve 1526'da kızı ile evlendi. Bir yıl sonra Kartli Kralı olarak taç giydi ve Safeviler ve Osmanlı arasındaki süren savaş (1514-1555) sırasında krallığın savunma kapasitesini güçlendirmek için bir dizi önlemler aldı. Krallığının bağımsızlığını korumaya ve diğer Gürcü devletleri ile ittifaklar kurmaya çalıştı. Bagrat ile ittifak halinde iki imparatorluğa karşı savaştı. Bagrat 1535'te Osmanlı yanlısı bir Gürcü prensliği olan Samtshe Prensliği'nin kontrolünü ele geçirdi ve prensliğin bir parçası olan Cavaheti'yi Kartli'ye verdi. Kartli-İmereti ittifakına Kaheti kralı I. Levan da dahil oldu. Ancak 1541'de Şah Tahmasb'ın işgali ile Levan koalisyondan ayrılmak zorunda kaldı ve işgal Kartli'de yıkıma sebep oldu. Tiflis'te Safeviler tarafından garnizon kuruldu. Luarsab 1539'da Tiflis'i geri aldı. 1545'te İmereti-Kartli ordusu Sohoista Muharebesi'nde Osmanlılar tarafından yenilgiye uğradı ve Samtshe Prensliği'nden çıkarıldı. Şah Tahmasb 1547-1554 yıllarında Kartli'ye üç sefer gerçekleştirdi ancak kralı kendine bağlamayı başaramadı. Safevi-Osmanlı barış görüşmeleri sırasında I. Luarsab, III. Bagrat ile birlikte iki saldırgan imparatorluğun arasındaki savaşın Gürcülerin bağımsızlık için savaşmasını kolaylaştırması amacıyla ateşkesi engellemeye çalıştı. Safevi ve Osmanlılar Amasya Antlaşması ile Gürcistan'ı kendi aralarında batı (Osmanlı) ve doğu (Safeviler) olarak iki imparatorluğun kontrolünde böldü. Ancak Kral Luarsab bu antlaşmayı tanımayı reddetti Kartli'deki birçok kaleyi geri aldı ve işgalci İran güçlerine karşı gerilla savaşı başlatarak onları kalelere çekilmeye zorladı. İnatçı Gürcü monarşisini kendine bağlama amacıyla Şah Tahmasb, Gence ve Karabağ beylerbeyi Şahverdi Sultan'ı büyük bir orduyla Kartli'ye yolladı. Luarsab ve oğlu Simon işgalcilerle Garisi Muharebesi'nde karşılaştı. Ağır savaş Gürcü zaferiyle sona erdi ancak Luarsab savaş sırasında ağır yaralandı ve öldü.[1]
Luarsab Mtsheta'daki Svetitshoveli Katedrali'ne gömülmüştür.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Maeda, Hirotake (2006). "The forced migrations and reorganisation of the regional order in the Caucasus by Safavid Iran: Preconditions and developments described by Fazli Khuzani". Ieda, Osamu; Uyama, Tomohiko (Ed.). Reconstruction and interaction of Slavic Eurasia and its neighbouring worlds (PDF). Slavic Eurasian Studies, No.10. Sapporo: Slavic Research Centre, Hokkaido University. s. 241. ISBN 4938637391. 8 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Mart 2022.