I. Solomon

Vikipedi, özgür ansiklopedi
I. Solomon
Gürcüceსოლომონ I
İmereti Kralı
Hüküm süresi1752–1784
Önce gelenV. Aleksandre
Teimuraz
Sonra gelenTeimuraz
II. Davit
Doğum1735
Ölüm1784 (48-49 yaşında)
DefinGelati Manastırı
HanedanBagrationi hanedanı
BabasıV. Aleksandre
AnnesiTamar Abaşidze
DiniGürcü Ortodoks Kilisesi
İmza

I. Solomon "Büyük", (Gürcüce: სოლომონ I დიდი) (d. 1735 - ö. 23 Nisan 1784) Bagrationi Hanedanı'ndan 1752'den 1765'e ve 1767'den 1784 yılında ölümüne dek İmereti kralıdır.

I. Solomon'un İmereti tahtına çıkmasından önce, İmereti Krallığı'nda neredeyse bir asır süren iç karışıklıklar dönemi yaşandı. İmereti kalelerindeki Osmanlı garnizonları, Osmanlı haraçları, krallar ve şehzadeler arasındaki çatışmalar, köle ticareti, taht peşinde koşanların entrikaları ve zayıflamış kilise ülkeyi anarşiye sürükledi. Güçlü Abaşidze hanedanı, Raça eristavisi, Gurieli hanedanı, Solomon'un saltanatına karşı çıktı. Solomon, iktidar için süren amansız savaşı kazandı.

Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]

Solomon İmereti kralı V. Aleksandre'nin ve kralın ikinci karısı kraliçe Tamar Abaşidze'nin oğluydu. Babasının 1752 yılında ölmesinden sonra tahta çıktı. Derhal, dönek soylulara ve onların Osmanlı makamlarıyla birlikte kazanç sağladıkları köle ticaretine karşı bir dizi sıkı önlem başlattı. 1752'de muhalif soylular tarafından bir darbe düzenledi, ancak Solomon hızla tacı geri aldı ve kronik iç savaşlar tarafından parçalanan krallığı istikrara kavuşturmayı amaçlayan bir reform programı başlattı. İmereti'yi etki alanı olarak gören Osmanlılar bir ordu gönderdiler, ancak Solomon soylularını birlik altında toplayarak seferber etmeyi başardı ve 1757'de Hresili Muharebesi'nde işgalcileri bozguna uğrattı. Aynı yıl, doğu Gürcistan'da hüküm süren akrabası Kartli kralı II. Erekle ile bir ittifak kurdu. İki Osmanlı istilasını daha (20.000 kişilik ve 13.000 kişilik) yendi. Osmanlılar, Kuzey Kafkasya aşiretlerinin işgalini kışkırttı, bunlardan biri başarılı oldu, ikincisi ise engellendi. Özetle Osmanlılar 1765 yılında Kutaisi'yi alarak kuzeni Teimuraz'ı tahta geçirdi. 1767'de Solomon toparlanmayı başardı ve İmereti'yi tekrar Türklerden kurtardı. Ertesi yıl, başka bir Osmanlı-Rus savaşı patlak verdi ve Mayıs 1769'da Solomon, II. Erekle ile görüşmek için Tiflis'e gitti. İki kral, son Rus-Türk barış anlaşmasında Gürcü çıkarlarının korunacağı garantisi karşılığında beş Rus alayı talep etmeye ve Osmanlı İmparatorluğu'na karşı savaşa katılmaya karar verdi. Ruslar General Gottlieb Heinrich Totleben komutasında küçük bir kuvvet gönderdi, ancak generalin kabalığı ve kibri iki devlet arasında ilişkileri baltaladı; Totleben, Gürcistan'dan hızla geri çağrıldı. Savaş bittikten sonra Solomon, özerk vassallarını, Megrelya ve Guria prenslerini boyun eğmeye zorladı ve bölgedeki Osmanlı hegemonyasına karşı mücadeleye devam etti. Osmanlıların artık İmereti ile İmereti'nin Osmanlı vasalı olmadığı, köle ticaretinin bile bahsedilmediği, yılda 60 kadının sembolik haraçla köle olarak gönderilmesini (Gürcü olmaları şart koşulmadı ve Solomon bu maddeye hiçbir şekilde uymadı) içeren bir barış antlaşması imzalamaktan başka çaresi yoktu. Böylece Batı Gürcistan'daki Osmanlı hegemonyası son buldu. I. Solomon, 1779'da Abhazya'da Osmanlı destekli bir ayaklanmayı bastırdı ve Türk kontrolündeki güneybatı tarihi Gürcü topraklarına bir dizi baskın yaptı. I. Solomon, Mart 1784'te öldü ve Gelati Manastırı'na defnedildi. 22 Aralık 2016'da Gürcü Ortodoks Kilisesi tarafından aziz ilan edildi, anma günü 23 Nisan (E.U. 10 Nisan) olarak belirlendi.[1]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]