Güneş tanrılarının listesi

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Güneş tanrısı, Güneş'i veya onun bir yönünü, genellikle algılanan gücü ve gücü ile temsil eden bir tanrı veya tanrıçadır. Güneş tanrıları ve Güneş ibadeti, kayıtlı tarihin çoğunda çeşitli biçimlerde bulunabilir. Aşağıdaki güneş tanrılarının bir listesidir:

Afrika[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Anyanwu, Igbo tanrısı güneşte yaşadığına inanılıyordu.
  • Magec, Tenerife güneş ve ışık tanrıçası
  • Mawu, Güneş ve Ay ile ilişkili Dahomey tanrıçası
  • uMvelinqangi, Xhosa ve Zulu halkının güneş ve gökyüzü tanrısı
  • iNyanga, Zulu halkı için, ay tanrıçası
  • Ukhulukhulwanaa yıldızı, Zulu halkının yıldızlardan gelen atası. Onlara kulübeler inşa etmeyi öğretti ve onlara isiNtu'nun yüksek kanunlarını öğretti.

Mısır mitolojisi[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Amun, bazen bir güneş tanrısı olarak tanımlanan yaratıcı tanrı
  • Aten, Güneş tanrısı, Güneş'in görünen diski
  • Atum, batan Güneş'i temsil eden "dünyanın bitiricisi"
  • Bast, Güneş ile ilişkili kedi tanrıçası
  • Hathor, Horus ve Ra'nın annesi ve güneş tanrıçası
  • Horus, sağ gözü Güneş kabul edilen gök tanrısı
  • Khepri, Yükselen güneşin tanrısı, yaşamın yaratılması ve yenilenmesi ile ilgilenir
  • Ptah, zanaat, sanat ve bereket tanrısı bazen geceleri Güneş'i temsil ettiği söylenir.
  • Ra, güneş tanrısı
  • Sekhmet, savaş ve güneş tanrıçası, bazen de bela ve çölün yaratıcısı
  • Sopdu, savaş tanrısı ve yaz güneşinin kavurucu sıcağı

Amerikan[değiştir | kaynağı değiştir]

Aztek mitolojisi[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Huitzilopochtli, güneş ve savaş tanrısı
  • Nanahuatzin, güneş tanrısı
  • Teoyaomicqui, kayıp ruhların tanrısı, güneş ve günün altıncı saati
  • Tonatiuh, güneş tanrısı ve göklerin hükümdarı

Brezilya mitolojisi[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Guaraci, güneş tanrısı (Guarani mitolojisi)
  • Meri, halk kahramanı ve güneş tanrısı

İnka mitolojisi[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Inti, güneş tanrısı ve İnka İmparatorluğu'nun koruyucu tanrısı
  • Ch'aska ("Venüs") veya Ch'aska Quyllur ("Venüs yıldızı"), gezegen, şafak ve alacakaranlık tanrıçasıydı.

Inuit mitolojisi[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Akycha, Alaska'da tapılan güneş tanrıçası
  • Malina, Grönland efsanelerinde en çok bulunan güneş tanrıçası

Maya mitolojisi[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Ah Kin, güneş tanrısı, şüpheyi getiren ve karanlıkla ilişkili kötülüklere karşı koruyucu
  • Maya İkizleri'nden Hunahpu; kardeşi Ay'a dönüşürken o güneşe dönüştü
  • Kinich Ahau, güneş tanrısı

Muisca mitolojisi[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Sué, güneş tanrısı ve Chía'nın kocası

Diğer Kızılderili mitolojileri[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Jóhonaaʼéí, Navaho güneş tanrısı, Günü Yöneten Kişi olarak bilinir
  • Kisosen, Abenaki güneş tanrısı kanatları günü yaratmak için açılan ve geceye neden olmak için kapanan bir kartal
  • Napioa, Karaayak güneş tanrısı
  • Tawa, Hopi halkının yaratıcısı ve güneş tanrısı
  • Wi, Lakota güneş tanrısı

Asya[değiştir | kaynağı değiştir]

Ainu mitolojisi[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Chup Kamui, Güneş tanrıçası olmak için erkek kardeşiyle yer değiştiren ay tanrıçası

Arap mitolojisi[değiştir | kaynağı değiştir]

Ermeni mitolojisi[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Ar, Arev, halkıyla "güneşin çocukları" olan güneş tanrısı

Budist mitoloji[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Marici, göklerin, güneşin ve ışığın tanrıçası
  • Surya, güneş tanrısı

Kenan mitolojisi[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Shapash, güneş tanrıçası

Çin mitolojisi[değiştir | kaynağı değiştir]

Hangzhou'da, bir ejderha tarafından çekilen, güneşte savaşan tanrıça Xihe'nin heykeli
  • Doumu, güneş tanrıçası bazen Marici ile birleşirdi .
  • Xihe, güneş tanrıçası ve on güneşin annesi
  • Yu Yi, güneşi gökyüzünde taşıyan tanrı
  • Xu Kai, güneş yıldızının tanrısı

Elam[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Nahundi, güneş ve hukuk tanrısı

Filipin mitolojisi[değiştir | kaynağı değiştir]

  • İnit-init: Güneşin Itneg tanrısı, ölümlü Aponibolinayen ile evlendi; sabah boyunca dünyaya ışık tutmak için evinden ayrılır[5]
  • Chal-chal: Oğlunun başı Kabigat tarafından kesilen güneşin Bontok tanrısı;[6] bir eş bulmasında tanrı Lumawig'e yardım etti[7]
  • Mapatar: Gün ışığından sorumlu gökyüzünün Ifugao güneş tanrısı[8]
  • Güneş Tanrısı: Gökyüzü dünyası ile yeraltı dünyası arasındaki savaş sırasında bir insan okuyla vurulduktan sonra, yeraltı dünyasını yukarı iten ve yeraltı dünyasını aşağı iten Ibaloi tanrısı[9]
  • Elag: Ay ve yıldızlarla birlikte tapılan güneşin Bugkalot tanrısı; gök aleminde Gacay adında muhteşem bir evi vardır; geceleri evine çekilir; ışık ve büyüme veren tanrıdır.[10]
  • Apo Init: Güneşin Ilocano tanrısı[11]
  • Amman: Güneşin gözü olduğu Ilocano güneş tanrısı[12]
  • Agueo: Babası Ama'ya itaat eden asık suratlı ve sessiz Pangasinense güneş tanrısı; bir ışık sarayında yaşamaktadır.[13]
  • Algao: Dev kaplumbağa Bacobaco[14] ile savaşan Aeta güneş tanrısı
  • Mangetchay: Mangatia olarak da bilinir; ölü kızını anmak için yeryüzünde yaşam yaratan Kapampangan yüce tanrısı; güneşte yaşar;[15] diğer versiyonlarda, göklerin yaratıcısı ve ağ dokumacısıdır[16]
  • Aring Sinukûan: Kapampangan'ın savaş, ölüm ve güneş tanrısı, ilk sakinlerine metalurji endüstrisi, odun kesme, pirinç kültürü ve hatta savaşmayı öğretti;[16] Arayat Dağı'nda yaşıyor[17]
  • Apolaki: Tagalog'un güneş ve savaş tanrısı;[18] Anagolay ve Dumakulem'in oğlu;[19] bazen Bathala'nın oğlu ve Mayari'nin kardeşi olarak anılır; gündüz dünyanın hükümdarı[20]
  • Dörtlü Tanrılar: Güneşten gelen iki tanrı ve nehrin üst kısmından gelen iki tanrıçadan oluşan dört çocuksuz çıplak Tau-buid Mangyan tanrısı; Paragayan veya diolang plakaları kullanılarak çağrılırlardı[21]
  • Adlao: Bicolano'da Dagat ve Paros'un oğlu; Daga'nın isyanına katıldı ve öldü, vücudu güneş oldu.[22] Başka bir efsanede, o yaşamaktadır ve bir savaş sırasında, Bulan'ın kollarından birini kesti ve Bulan'ın gözlerine zarar verdi, o sırada kol düzleşti ve toprağa dönüştü, gözyaşları ise nehirler ve denizler oldu[23]
  • İsimsiz Tanrı: ölümlü Rosa'ya âşık olan bir Bicolano güneş tanrısı; babası evliliklerine rıza gösterene kadar dünyayı aydınlatmayı reddetti; daha sonra Rosa'yı ziyaret etti, ancak ateş üzerindeki güçlerini kaldırmayı unutarak, kazayla Rosa'nın bütün köyünü, kaplıcalar dışında hiçbir şey kalmayana kadar yaktı[24]
  • Sanghid: Altın dokuma tezgahına sahip, doğaüstü bir hızla kumaş dokuyan Waray devi; güneşi geri çekme gücüne sahiptir.[25]
  • Liadlao: Büyük isyan sırasında Kaptan'ın öfkesiyle öldürülen ve vücudu güneş olan tanrı[26]
  • Adlaw: İyilerin taptığı Bisaya güneş tanrısı[27]
  • Launsina: Güneşin, ayın, yıldızların ve denizlerin Capiznon tanrıçası ve en sevileni[28]
  • Magrakad: Güneşin diğer tarafında tam öğle vakti bulunan Tagbanwa tanrısı; yaşamı sürdüren sıcaklığı verir ve insanlar hastalandığında hastalığı uzaklaştırır[29]
  • Tumangkuyun: Sidpan ve Babatan'daki iki kutsal ağacın gövdelerini salgın hastalıklarda ölenlerin kanını kullanarak yıkanıp, temizlenirse, kullanılan kandan, gün doğumu ve gün batımının renklerine neden olan tanrı.[29]
  • Libtakan: Manobo'nun gün doğumu, gün batımı ve güzel havanın tanrısı[19]
  • İsimsiz Tanrılar: Ateşi beyaz bulutlara dönüşen duman yaratan Bagobo tanrıları, güneş için ise gökkuşağının renklerini oluşturan sarı bulutları yaratırlardı[30]
  • Kadaw La Sambad: iki yüce T'boli tanrısından biri; Bulon La Mogoaw ile evli; evrenin yedinci katmanında yaşıyor[31]
  • Lageay Lengkuos: Teduray kahramanlarının en büyüğü ve dünyayı ve ormanları yaratan bir şaman (beliyan). Doğunun batıya dönüştüğü yönleri tersine çevirdi, güneşin yolunu tersine çevirdi ve suyu karaya, karayı suya dönüştürdü.[32]
  • Güneş Tanrısı: Maranao tanrısı, ateşle çevrili bir genç adam olarak antropomorfik bir biçimde tasvir ediliyor; melekler onun arabacıları olarak hizmet ederler[33]

Hindu mitolojisi[değiştir | kaynağı değiştir]

Surya
  • Aryaman, öğle güneşinin tanrısı
  • Savitr, gün doğumunda ve günbatımında güneş tanrısı
  • Surya, Güneş tanrısı, at arabasıyla gökyüzünde geziyor
  • Mitra, genellikle güneşle ilişkilendirilir
  • Mihir, Güneş anlamına gelir.
  • Aruna, sabah güneşinin tanrısı Surya'nın savaş arabacısı.
  • Tapati, güneş tanrıçası.

Hitit mitolojisi[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Istanu, tanrıça / güneş ve yargı tanrısı
  • Arinna'nın güneş tanrıçası
  • Cennetin Güneş Tanrısı
  • Dünya'nın güneş tanrıçası

Japon mitolojisi[değiştir | kaynağı değiştir]

Bir mağaradan çıkan Amaterasu, güneş ışığını evrene geri getiriyor.

Mezopotamya mitolojisi[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Shamash, Akad'ın güneş ve adalet tanrısı
  • Utu, Sümer güneş ve adalet tanrısı
  • Šerida, Sümer ışık tanrıçası, güneş tanrısı ile evli (Akadca adı Aya)

İskit dini[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Tabiti, eski İran tanrıçası, muhtemelen güneşle bağlantılı.

Tohar mitolojisi[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Bir "güneş tanrısı" (kaum näkte),[34] muhtemelen bir tanrıça.[35]

Türk mitolojisi[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Gün Ana, Kazak ve Kırgız geleneklerinde bir tanrıça olarak görülen ortak Türk güneş tanrısı.
  • Kuyaş, güneş tanrısı

Pers mitolojisi[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Mithra, genellikle güneşle ilişkilendirilir.
  • Hvare-khshaeta, güneş yazata

Zabulistan mitolojisi[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Zunbil hanedanı ve Zabulistan tebaası, Zun dedikleri Güneş'e tapıyorlardı. Güneş'in adalet tanrısı, dünyadaki iyilik gücü ve dolayısıyla karanlığı kovan ve insanın başka bir gün yaşamasına izin veren varlık olduğuna inanıyorlardı.

Avrupa[değiştir | kaynağı değiştir]

Baltık mitolojisi[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Saulė, güneş tanrıçası

Bask mitolojisi[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Ekhi, güneş tanrıçası ve insanlığın koruyucusu

Kelt mitolojisi[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Áine, Güneş ve yaz ortası ile ilişkili İrlandalı aşk, yaz, zenginlik ve egemenlik tanrıçası
  • Alaunus, Galyalı güneş, şifa ve kehanet tanrısı
  • Belenus, Galyalı güneş tanrısı
  • Étaín, İrlandalı güneş tanrıçası
  • Epona, bazen Étaín ile bağlantılı at tanrısı
  • Grannus, kaplıcalarla ilişkilendirilen tanrı, şifalı termal ve mineral kaynakları ve Güneş tanrısı
  • Lugh, sanat, zanaat, şifa ve Güneş tanrısı. Adı "parlayan" anlamına geliyor.
  • Macha, "kadın halkın güneşi" ve bazen Grian ile eşanlamlı olarak kabul edilir
  • Olwen, Galli güneş tanrıçası
  • Sulis, adı "Güneş" için yaygın olarak kullanılan Proto-Hint-Avrupa kelimesiyle ilişkili olan ve bu nedenle Helios, Sól, Sol ve Surya ile aynı kökenli olan ve güneş görüntülerinin yanı sıra şifa ve kaplıcalar üzerinde bir alan tutan İngiliz tanrıçası. Muhtemelen Keltlerin fiili güneş tanrısı.

Etrüsk mitolojisi[değiştir | kaynağı değiştir]

Fin mitolojisi[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Päivätär, güneş tanrıçası

Cermen mitolojisi[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Sól / Sunna / Sunne, Cermen kabileleri arasında ortak güneş tanrıçası, bir kurt tarafından at arabasıyla gökyüzünde kovalandı.

Yunan mitolojisi[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Helios, Titan tanrısı ve bir arabada gökyüzünde ilerleyen güneşin kişileştirilmesi.
  • Apollo, Olimpuslu güneş, ışık, şifa, müzik ve kehanet tanrısı. En yaygın lakabı Phoebus'du ("Parlak").
  • Eos, Titan tanrıçası ve şafağın kişileştirilmesi.
  • Hemera, günün ilkel tanrıçası.

Lusitanya mitolojisi[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Sağlık ve güvenlik tanrısı Endovelicus, hem güneş tanrısı hem de chthonic tanrı olarak tapınıyordu.
  • Neto, hem güneş hem de savaş tanrısı olduğunu iddia etti
  • Kültü Meryem Ana Nossa Senhora de Antime'ye dönüşen olası bir güneş tanrıçası.[36][37][38]

Minos mitolojisi[değiştir | kaynağı değiştir]

Roma mitolojisi[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Aurora, şafak tanrıçası
  • Sol, güneş tanrısı, atlı bir arabaya biniyor

Sami mitolojisi[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Beiwe, güneş, bahar, bereket ve akıl sağlığı tanrıçası

Slav mitolojisi[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Dažbog, güneş tanrısı
  • At, güneş tanrısı

Okyanusya[değiştir | kaynağı değiştir]

Avustralya Aborijin mitolojisi[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Bila, Adnyamathanha'nın yamyam güneş tanrıçası
  • Gnowee, her gün kayıp oğlunu arayan güneş tanrıçası, meşalesinin ışığı Güneş idi.
  • Wala, güneş tanrıçası
  • Wuriupranili, meşalesi Güneş olan Güneş tanrıçası
  • Yhi, Karraur Güneş, ışık ve yaratılış tanrıçası

Maori mitolojisi[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Tama-nui-te-rā, Güneş'in kişileştirilmesi

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ J. F. Breton (Trans. Albert LaFarge), Arabia Felix From The Time Of The Queen Of Sheba, Eighth Century B.C. To First Century A.D., 1998, University of Notre Dame Press: Notre Dame (IN), pp. 119-120.
  2. ^ Julian Baldick (1998). Black God. Syracuse University Press. p. 20. 0815605226.
  3. ^ Merriam-Webster, Merriam-Webster's Encyclopedia of World Religions, 1999 - 1181 páginas
  4. ^ J. Ryckmans, "South Arabia, Religion Of", in D. N. Freedman (Editor-in-Chief), The Anchor Bible Dictionary, 1992, Volume 6, op. cit., p. 172
  5. ^ Cole, M. C. (1916). Philippine Folk Tales . Chicago: A.C. McClurg and Co.
  6. ^ Jenks, A. (1905). The Bontoc Igorot. Manila: Bureau of Printing.
  7. ^ Cawed, C. (1972). The Culture of the Bontoc Igorot. MCS Enterprises.
  8. ^ Bimmolog, H., Sallong, L., Montemayor, L. (2005). The Deities of the Animistic Religion of Mayaoyao, Ifugao.
  9. ^ Moss, C. R. (1924). Nabaloi Tales. University of California Publications in American Archaeology, 227–353.
  10. ^ Wilson, L. L. (1947). Ilongot Life and Legends. Southeast Asia Institute.
  11. ^ Llamzon, Teodoro A. 1978. Handbook of Philippine language groups. Quezon City, Philippines: Ateneo de Manila University Press.
  12. ^ Alacacin, C. (1952). The Gods and Goddesses. Historical and Cultural Data of Provinces.
  13. ^ Eugenio, D. L. (2007). Philippine Folk Literature: An Anthology. University of the Philippines Press.
  14. ^ Beyer, H.O. (1915). Philippine Ethnographic Series.
  15. ^ Jose, V. R. (1974). Creation and Flood Myths in Philippine Folk Literature. University of the Philippines.
  16. ^ a b Nicdao, A. (1917). Pampangan Folklore. Manila.
  17. ^ Aguilar, M. D. (2001). Women in Philippine Folktales. Holy Angel University
  18. ^ Calderon, S. G. (1947). Mga alamat ng Pilipinas. Manila : M. Colcol & Co.
  19. ^ a b Jocano, F. L. (1969). Philippine Mythology. Quezon City: Capitol Publishing House Inc.
  20. ^ Ramos, M. (1990). Philippine Myths, Legends, and Folktales. CreateSpace Independent Publishing Platform
  21. ^ Kikuchi, Y. (1984). Mindoro Highlanders: The Life of the Swidden Agriculturists. New Day Publishers.
  22. ^ Beyer, H. O. (1923). Ethnogrphy of the Bikol People. vii.
  23. ^ Arcilla, A. M. (1923). The Origin of Earth and of Man. Ethnography of the Bikol People, vii.
  24. ^ Buenabora, N. P. (1975). Pag-aaral at Pagsalin sa Pilipino ng mga Kaalamang-Bayan ng Bikol at ang Kahalagahan ng mga Ito sa Pagtuturo ng Pilipino sa Bagong Lipunan. National Teacher's College.
  25. ^ Hart D. V., Hart H. C. (1966). Maka-andog: A Reconstructed Myth from Eastern Samar, Philippines. The Journal of American Folklore.
  26. ^ Miller, J. M. (1904). Philippine folklore stories. Boston, Ginn.
  27. ^ Buyser, F. (1913). Mga Sugilanong Karaan.
  28. ^ Cruz-Lucero, R., Pototanon, R. M. (2018). Capiznon. With contributions by E. Arsenio Manuel. In Our Islands, Our People: The Histories and Cultures of the Filipino Nation, edited by Cruz-Lucero, R.
  29. ^ a b Fox, R. B. (1982). Religion and Society Among the Tagbanuas of Palawan Island, Philippines. Manila: National Museum.
  30. ^ Benedict, L. W. (1913). Bagobo Myths. Journal of American Folklore, pp. 26 (99): 13–63.
  31. ^ Casal, G. (1978). The T'boli Creation Myth and Religion. T'boli Art: in its Socio-Cultural Context, pp. 122–123.
  32. ^ Wood, G. L. (1957). Philippine Sociological Review Vol. 5, No. 2: The Tiruray. Philippine Sociological Society.
  33. ^ Talaguit, C. J. N. (2019). Folk-Islam in Maranao Society. History Department, De La Salle University – Manila.
  34. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 7 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Ocak 2021. 
  35. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Ocak 2021. 
  36. ^ "UM CULTO SOLAR OU RITUAL DE FECUNDIDADE". 30 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2019. 
  37. ^ Enciclopédia das Festas Populares e Religiosas de Portugal. 1. s. 64. ISBN 9789892013916. 
  38. ^ "TEÓFILO BRAGA. O POVO PORTUGUEZ NOS SEUS COSTUMES, CRENÇAS E TRADIÇÕES II". 3 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  39. ^ "Evidence of Minoan Astronomy and Calendrical Practises" (PDF). 17 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Ocak 2021. 
  40. ^ Marinatos, Nanno. Minoan Kingship and the Solar Goddess: A Near Eastern Koine (2013).
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Güneş_tanrılarının_listesi&oldid=32618310" sayfasından alınmıştır