İçeriğe atla

Atum

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Atum
Ennead üyesi
hiyeroglif yazısıyla adı
t
U15
A40
HayvanlarıYılan
Kişisel bilgileri
EşiIusaaset[1] or Nebethetepet[2]
ÇocuklarıŞu (mitoloji) ve Tefnut

Atum veya Atum-Ra, Mısır mitolojisinde diğer her şeyin kendisinden türediği ilksel Tanrı'dır.

İsmi hakkında

[değiştir | kaynağı değiştir]

Atum'un adının "tamamlama" veya "bitirme" anlamına gelen fiil tm'den türetildiği düşünülmektedir. Böylece yaratma döngüsünün sonunda sulu kaosa geri dönen "tam olan" dünyanın sonlandırıcısı olarak yorumlandı. Dünyanın temel maddesi, tanrılar ve her şey onun doğasından veya alternatif olarak onun ka'sından yapılmış olarak görülüyordu.[3]

Atum, kralın hem yaratıcısı hem de babası olarak tasvir edildiği Piramit Metinleri'ndeki önemiyle kanıtlandığı gibi, en eski ve en sık bahsedilen tanrılardan biridir.[3]

Görevi ve önemi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Heliopolis yaratılış mitinde, Atum, ilkel su Nun üzerinden kendini yaratan ilk tanrı olarak kabul edildi.[4] İlk efsaneler, Atum'un tanrı Şu ve tanrıça Tefnut'u ağzından tükürerek yarattığını söyler.[5] Atum bunu mastürbasyonla gerçekleştirdi, bu eylemde kullandığı el onun içinde bulunan kadın prensibini temsil ediyordu.[6] Diğer yorumlar gölgesiyle birleştiğini belirtir.[7]

Eski Krallık'ta Mısırlılar, Atum'un ölü kralın ruhunu piramidinden yıldızlı göklere kaldırdığına inanıyorlardı.[5] Ayrıca güneş tanrısı Ra ile ilişkili bir güneş tanrısıydı. Atum özellikle akşam güneşi ile bağlantılıdır, Ra veya yakından bağlantılı tanrı Khepri sabah ve öğle saatlerindeki güneşe bağlanmıştır.[8]

Greko-Romen döneminde hâlâ mevcut olan Ölüler Kitabı'nda, güneş tanrısı Atum'un, her sabah kendini yenileyen bir yılan görünümü ile kaos sularından yükseldiği söyleniyor.[9]

  1. ^ Wilkinson, Richard H. (2003). The Complete Gods and Goddesses of Ancient Egypt. Thames & Hudson. p. 150
  2. ^ Richard Wilkinson: The Complete Gods and Goddesses of Ancient Egypt. London, Thames and Hudson, 2003. 978-0-500-05120-7, p.156
  3. ^ a b Wilkinson, Richard H. (2003). The Complete Gods and Goddesses of Ancient Egypt. Thames & Hudson. ss. 99-101. ISBN 0-500-05120-8. 
  4. ^ "Picture List" (PDF). The British Museum. 22 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Mayıs 2020. 
  5. ^ a b "The Egyptian Gods: Atum". 20 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2006. 
  6. ^ Wilkinson, Richard H. (2003). The Complete Gods and Goddesses of Ancient Egypt. Thames & Hudson. s. 18, 99. ISBN 0-500-05120-8. 
  7. ^ "The Egyptian Creation Myth — How the World Was Born". Experience Ancient Egypt. 9 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2020. 
  8. ^ Wilkinson, Richard H. (2003). The Complete Gods and Goddesses of Ancient Egypt. Thames & Hudson. s. 205. ISBN 0-500-05120-8. 
  9. ^ Karel van der Toorn; Pieter Willem van der Horst; Bob Becking (1999). Dictionary of Deities and Demons in the Bible. Wm. B. Eerdmans Publishing. s. 121. ISBN 0802824919. 
Antik Mısır Ankh Mısır Mitolojisi
Heliopolisli Sekiz tanrı/Ogdoad
Amon/Amunet | Huh/Hauhet | Kuk/Kauket | Nu/Naunet
Heliopolisli Dokuz tanrı/Ennead
Atum | Şu/Shu | Tefnut | Geb | Nuit/Nut | Ausare/Osiris | İsis/Aset | Set | Nebet Het/Neftis
Diğer Büyük Tanrı ve Tanrıçalar
Anubis | Apis | Aton | Bast | Djehuty | Hathor | Horus | Khepri | Khons | Ma'at | Min | Neith | Ptah | Ra | Sekhmet | Sobek | Wepwawet | Heryşaf