Eskidemirkapı, Göle

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Eskidemirkapı
Köy
Harita
Kış
Kış
Ardahan'ın konumu
Ardahan'ın konumu
Ardahan üzerinde Eskidemirkapı
Eskidemirkapı
Eskidemirkapı
Eskidemirkapı'nın Ardahan'daki konumu
ÜlkeTürkiye Türkiye
İlArdahan
İlçeGöle
Coğrafi bölgeDoğu Anadolu Bölgesi
Rakım2067 m
Nüfus
 (2022)
 • Toplam221
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu0478
İl plaka kodu75
Posta kodu75700

Eskidemirkapı, Ardahan ilinin Göle ilçesine bağlı bir köydür.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Eskidemirkapı ile Yenidemirkapı köylerinin eski adı Demirkapı'dır. Nitekim Richard Andree'nin 1885 tarihli haritasında "Damir Kapy" (Demir Kapı) olarak geçer.[3] Ertesi yıl Rus idaresinin nüfus tespitinde "Demirkapı" adı altında Demir Kapı Kürt (Демур-Капы Куртинский) ve Demir Kapı Yunan (Демур-Капы Греческий) olmak üzere iki köy kaydedilmiştir.[4] Eskidemirkapı, bu tarihte Demir Kapı Kürt olarak kaydedilen köydür.

Demirkapı adı taşıyan iki yerleşim, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan tarihsel bölgelerden biri olan Kola'da yer alır. Nitekim bu bölgeyi Osmanlılar 16. yüzyılın ikinci yarısında Gürcülerden ele geçirmiştir. Bununla birlikte bu yerleşimlerle ilgi kayıtlara ancak 19. yüzyılda rastlanmaktadır. Öte yandan Eskidemirkapı köyü sınırları içindeki megalit yapı kalıntıları, bu yörenin çok eski yerleşim olduğunu göstermektedir.[5]

Türkçe Göle olarak bilinen Kola bölgesi uzun süre Osmanlı egemenliğinde kaldıktan sonra, 93 Harbi'nin ardından 1878 yılında imzalanan Berlin Antlaşması'yla Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin 1886 yılında "Demur Kapı Kürt" (Демур-Капы Куртинский) adıyla kaydettiği bugünkü Eskidemirkapı, Ardahan sancağının Göle kazasına bağlıydı. Köyün nüfusu, Kürt olarak kaydedilmiş 93 kişiden oluşuyordu.[4] Köyün nüfusu 1896 yılında 126 kişi, 1906 yılında 168 kişi olarak tespit edilmiştir.[6]

Demir Kapı Kürt köyü, Birinci Dünya Savaşı'nın sonunda Rusların bölgeden çekilmesinin ardından bir süre fiilen Ermenistan'ın sınırları içinde kaldı. 16 Mart 1921'de imzalanan Moskova Antlaşması uyarınca bu yerleşim Türkiye'ye bırakıldı.[7]

Demir Kapı Kürt köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Kürt Demir Kapu (كورت دمیر قپو) adıyla Kars vilayetinin Göle kazasının merkez nahiyesine bağlıydı. Demir Kapı Yunan (Demir Kapı Rum) ise bu kaynakta Okam nahiyesi sınırları içinde Yeni Demir Kapu (یكی دمیر قپو) adıyla geçer.[8] 1940 genel nüfus sayımında Yeni Demirkapı Göle kazasının merkez nahiyesine, Eski Demirkapı ise Okam nahiyesine bağlıydı ve Eski Demirkapı'nın nüfusu 293 kişiden oluşuyordu.[9] Eskidemirkapı köyünün 1965 genel nüfus sayımında nüfusu 492 kişiye yükselmişti ve bu nüfus içinde sadece 21 kişi okuma yazma biliyordu.[10]

Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]

Köy, Ardahan il merkezine 57 km, Göle ilçe merkezine 13 km uzaklıktadır.[11]

Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]

Yıllara göre köy nüfus verileri
2022 221[2]
2021 254[2]
2020 269[2]
2019 263[2]
2018 262[2]
2017 266[2]
2016 271[2]
2015 280[2]
2014 284[2]
2013 292[2]
2012 297[2]
2011 295[2]
2010 303[2]
2009 309[2]
2008 319[2]
2007 321[2]
2000 354[11]
1990 407[12]
1985 558[13]

Galeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Eski Demirkapi, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 23 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020. 
  2. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Ardahan Göle Eskidemirkapı Köy Nüfusu". Nufusune.com. 16 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020. 
  3. ^ "Caucasus". www.davidrumsey.com (İngilizce). 25 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2021. 
  4. ^ a b ""Göle Kazası (1886 Yılı)" (Rusça)". 18 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2015, s. 146 11 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-7362-5
  6. ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 112, ISBN 9786052100271.
  7. ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2022. 
  8. ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 771-772.
  9. ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 351.
  10. ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 358.
  11. ^ a b "Eskidemirkapı Köyü". YerelNet.org.tr. 3 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2020. 
  12. ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2020. 
  13. ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Eskidemirkapı,_Göle&oldid=32454706" sayfasından alınmıştır