Dengeli, Göle

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Dengeli
Harita
Ardahan'ın konumu
Ardahan'ın konumu
Ardahan üzerinde Dengeli
Dengeli
Dengeli
Dengeli'nin Ardahan'daki konumu
ÜlkeTürkiye Türkiye
İlArdahan
İlçeGöle
Coğrafi bölgeDoğu Anadolu Bölgesi
Rakım2044 m
Nüfus
 (2022)
 • Toplam226
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu0478
İl plaka kodu75
Posta kodu75700

Dengeli, Ardahan ilinin Göle ilçesine bağlı bir köydür.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Dengeli köyünün eski adı Abur'dur. Nitekim 1886 tarihli Rus nüfus sayımında ve 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde aynı adla geçer.[3][4]

Abur, orta çağda Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Kola'da yer alır. Bu bölgeyi Osmanlılar 16. yüzyılın ikinci yarısında Gürcülerden ele geçirmiştir. Türkçe Göle olarak bilinen bu bölge uzun süre Osmanlı egemenliğinde kaldıktan sora, 93 Harbi'nin ardından 1878 yılında imzalanan Berlin Antlaşması'ya Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinde Abur (Абур) adıyla kaydedilmiş olan köy, Ardahan sancağının Göle kazasına bağlıydı ve nüfusu 87 kişiden oluşuyordu. Bu nüfus içinde 48 kişi Türk, 39 kişi Kürt olarak kaydedilmiştir.[3] Köyün nüfusu 1896 yılında 113 kişi, 1906 yılında 144 kişi olarak tespit edilmiştir.[5]

Abur köyü, Birinci Dünya Savaşı'nın sonunda Rusların bölgeden çekilmesinin ardından bir süre fiilen Ermenistan'ın sınırları içinde kaldı. 16 Mart 1921'de imzalanan Moskova Antlaşması uyarınca Abur Türkiye'ye bırakıldı.[6]

Abur, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Abur (ابور) adıyla Kars vilayetinin Göle kazasının Okam nahiyesine bağlıydı.[4] 1940 genel nüfus sayımında aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 291 kişiden oluşuyordu.[7] Abur Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Dengeli olarak değiştirilmiştir.[8] 1965 genel nüfus sayımında Dengeli köyünün nüfusu 534 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 189 kişi okuma yazma biliyordu.[9]

Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]

Köy, Ardahan il merkezine 56 km, Göle ilçe merkezine 12 km uzaklıktadır.[10]

Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]

Yıllara göre köy nüfus verileri
2022 226[2]
2021 244[2]
2020 246[2]
2019 254[2]
2018 250[2]
2017 257[2]
2016 257[2]
2015 263[2]
2014 275[2]
2013 277[2]
2012 299[2]
2011 291[2]
2010 299[2]
2009 316[2]
2008 328[2]
2007 325[2]
2000 366[10]
1990 445[11]
1985 563[12]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Dengeli, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 23 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020. 
  2. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Ardahan Göle Dengeli Köy Nüfusu". Nufusune.com. 16 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020. 
  3. ^ a b ""Göle Kazası (1886 Yılı)" (Rusça)". 18 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 771.
  5. ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 112, ISBN 9786052100271.
  6. ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2022. 
  7. ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 352.
  8. ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 595". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2021. 
  9. ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 358.
  10. ^ a b "Dengeli Köyü". YerelNet.org.tr. 3 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2020. 
  11. ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2020. 
  12. ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]