İçeriğe atla

Arzularkabaköy, Gümüşhane

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Arzularkabaköy
Belde
Harita
Gümüşhane'nin konumu
Gümüşhane'nin konumu
Gümüşhane üzerinde Arzularkabaköy
Arzularkabaköy
Arzularkabaköy
Arzularkabaköy'ün Gümüşhane'deki konumu
ÜlkeTürkiye
İlGümüşhane
İlçeMerkez
Coğrafi bölgeKaradeniz Bölgesi
İdare
 • Belediye başkanıÇetin Rıza Tanış (MHP)
Rakım1532 m
Nüfus
 (2020)
 • Toplam4.199
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu456
İl plaka kodu29
Posta kodu29020

Arzularkabaköy, Gümüşhane'nin Merkez ilçesine bağlı bir beldedir. Belde; Osmangazi, Fatih, Ekinciler, Esentepe, Mezire ve Gaziler olmak üzere 6 mahalleden oluşmaktadır.

Tarihçe

[değiştir | kaynağı değiştir]

Belde, Arzular ve Kabaköy yerleşimlerinin birleşmesiyle meydana gelmiştir. Yerleşim, Bizans döneminde Leri/Lerin (Λερί, Λερίν) bölgesinde olup Leri piskoposluğunun da merkezi konumundaydı. Kabaköy yerleşiminde, günümüzde cami olarak kullanılan Aya Sofya adı verilen kiliseyi Bryer ve Winfieldt gibi tarihçiler 6. yüzyıla tarihlendirmektedir.[3] 9. yüzyılda Leri piskoposluğunun kurulmasıyla muhtemelen tarihi kilise de tamir görerek Aya Sofya adını almış ve 1737 yılında camiye çevrilene kadar kilise olarak kalmıştır.[4]

1518 ve 1530 yılı Osmanlı kayıtlarında Arzular yerleşiminin adı "Sobran" olarak geçmekte olup bu tarihlerde köyde sadece Hristiyan nüfus yaşamaktaydı.[5] 1591 tarihli Avârız Defterinde de "Sobran" yerleşiminde avârız vergisine konu sadece Hristiyan hane bulunmaktaydı. 1642 tarihli Avârız Defterine göre, 1518 ve 1591 yılı kayıtlarında ismi yer almayan Kabaköy yerleşiminin adı da "Kabakilise" olarak bahsedilmiştir. Yine bu tarihli deftere göre Sobran köyünde Müslüman ve Gayrimüslim, Kabakilise ve Aşağı Sobran köylerinde sadece Müslüman olmak üzere avârıza konu haneler bulunmaktaydı.[6] 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı esnasında Gümüşhane ile birlikte günümüz yerleşimi de Ruslar tarafından bir süreliğine ele geçirilse de, Osmanlı karşı saldırısı sonrasında 1829 yılında Rus ordusunun geri çekilmesi esnasında bir kısım Hristiyan halkta onlarla birlikte bölgeyi terk etmeye başlamıştır. Ayrıca yaşanan savaşlar nedeniyle bölgede yaşanan otorite boşluğunun oluşturduğu karışıklıklar ve bölgenin en önemli gelir kaynağı olan madencilik faaliyetlerinin 19. yüzyıl ortalarından itibaren bitmesiyle, tarımsal faaliyetlerin de son derece kısıtlı bölgeden Osmanlı toprakları içerisindeki diğer yerlere ya da Rusya idaresindeki topraklara Müslüman ve Hristiyan göçleri başlamış olup Sobran'dan da başka yerlere Hristiyan göçleri yaşanmıştır.[7] Yaşanan göçler sonucunda 1876 yılı sayımına göre, Sobran köyünde 20 hanede 70 kişi, Kabakilise köyünde ise 30 hanede 75 kişi yaşamaktaydı.[8] Gümüşhane'nin 19 Temmuz 1916-15 Şubat 1918 tarihleri arasında Rus işgali altında kaldığı dönemde Rus askerlerin Kabaköy'e de geldikleri bilinmektedir.[9]

1935 yılı nüfus sayımında Gümüşhane'nin merkez kazasının Kovans nahiyesine bağlı görünen Sobran (Arzular) köyünde 528, Kabakilise (Kabaköy) köyünde de 611 kişi yaşamaktaydı[10] Her iki köyün ismi de ilerleyen yıllarda değiştirilerek günümüzdeki adlarını almışlardır. Arzular köyü, 20 Ekim 1998 tarihinde belediye statüsü alarak beldeye dönüştü.[11] Arzular beldesi, 2007 yılından sonra Kabaköy köyüyle birleşmiş olup 2011 yılında da Arzularkabaköy adını almıştır.[12] Kabaköy ise, 2008-2012 yılları arasında beldeye aynı adla bağlı bir mahalleyken 2013 yılından itibaren Gaziler Mahallesi adını almıştır.[13]

Coğrafya

[değiştir | kaynağı değiştir]

Belde, Gümüşhane il merkezine 20 km uzaklıktadır.[14]

Nüfus

[değiştir | kaynağı değiştir]

2021 yılı verilerine göre beldenin toplam nüfusu; Fatih Mahallesinde 1.164,[15] Osman Gazi Mahallesinde 2.478,[16] Ekinciler Mahallesi 315,[17] Esentepe Mahallesinde 481,[18] Gaziler Mahallesinde 800[19] ve Mezire Mahallesinde 178[20] olmak üzere 5.416 kişiden oluşmaktadır.

Yıllara göre belde nüfus verileri
2020 4.199[2]
2019 4.810[21]
2018 3.820[21]
2015 3.205[22]
2014 2.960[14]
2013 2.243[14]
2012 2.235[14]
2011 2.107[14]
2010 1.959[14]
2009 1.657[14]
2008 1.286[14]
2007 1.450[14]
2000 1.671[14]
Yıllara göre Gaziler (Kabaköy) mahallesi nüfus verileri
2019 489[13]
2018 296[13]
2017 361[13]
2016 170[13]
2015 221[13]
2014 360[13]
2013 124[13]
2012 310[13]
2011 338[13]
2010 334[13]
2009 287[13]
2008 241[13]
2000 758[23]
1990 402[23]
1985 521[23]

Yönetim

[değiştir | kaynağı değiştir]

Belediye başkanlığı

[değiştir | kaynağı değiştir]
Seçildiği yıl Belediye başkanları[14]
2019 Çetin Rıza Tanış (MHP)
2014 Necati Uçan (AKP)
2009 Özcan Kadakal (AKP)
2004 Yaşar Tanış (BĞMSZ)
1999 Mustafa Uçan (FP)

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Arzular, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 4 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2019. 
  2. ^ a b "GÜMÜŞHANE MERKEZ ilçesi ARZULARKABAKÖY beldesi nüfusu 2020, ilçeleri, beldeleri, mahalleleri ve köyleri". rehberbilgi.com. 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2021. 
  3. ^ Intagliata, Emanuele (2019). "Geç Antik Çağ'da Tzanika'nın (Kuzeydoğu Anadolu) sınır savunma sistemine ilişkin notlar" (PDF). Belleten 297. Türk Tarih Kurumu. s. 6. 3 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Şubat 2020. 
  4. ^ Sinclair, Thomas Alexander (1989). Eastern Turkey: An Architectural & Archaeological Survey, Volume II (İngilizce). Londra: The Pindar Press. s. 140. ISBN 1907132333. 
  5. ^ Demir, Alpaslan (2011). "XVI. Yüzyılda Koğans Nahiyesi: Nüfus ve Yerleşme". International Journal of History. 3 (2). History Studies. s. 142. 3 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2020. 
  6. ^ Demir, Alpaslan (2012). "1642 Tarihli Avârız Defterine Göre Koğans Kazası" (PDF). Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 11 (2). DergiPark. ss. 505-529. 2 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Ocak 2020. 
  7. ^ Saylan, Kemal (2016). "XIX. Yüzyılda Gümüşhane Sancağında Yaşanan Gayrimüslim Göçleri". Karadeniz İncelemeleri Dergisi, 20. DergiPark. ss. 275-292. Erişim tarihi: 3 Şubat 2020. 
  8. ^ Saylan, Kemal (2014). GÜMÜŞHANE İdari, Sosyal ve Ekonomik Tarih (1850-1918) 1. Baskı. İstanbul: Gümüşhane Üniversitesi Yayınları. s. 224. ISBN 978-605-63476-5-8. 
  9. ^ Şenel, Volkan (2000). Güzel Köyüm Kabaköy. İstanbul: Gümüşhane Merkez Kabaköy Kültür ve Yardımlaşma Derneği. ss. 62-63. 
  10. ^ "Genel Nüfus Sayımı” TC Başbakanlık İstatistik Genel Direktörlüğü, Cilt:59, Sayı:75, Sf:336, Yıl:1937. URL: http://www.mku.edu.tr/files/200-0cfb0f06-28b5-4acf-9ed8-138ec43c4d95.pdf 16 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Erişim: 3 Şubat 2020
  11. ^ "Belediye Kurulmasına Dair Kararlar" (PDF). Resmî Gazete. 21 Ekim 1998. 13 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2021. 
  12. ^ "Gümüşhane İli Merkez İlçesi Arzular Beldesinin İsminin "Arzularkabaköy" Olarak Değiştirilmesine Dair Karar". KONTDER - Mahalli İdare Kontrolörleri Derneği. 16 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2020. 
  13. ^ a b c d e f g h i j k l m "Gümüşhane Merkez Gaziler Mahallesi Nüfusu". Nufusune.com. 22 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2020. 
  14. ^ a b c d e f g h i j k "Arzularkabaköy Belediyesi". YerelNet.org.tr. 9 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2019. 
  15. ^ "Gümüşhane Merkez Fatih Mahallesi Nüfusu". Nufusune.com. 22 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2022. 
  16. ^ "Gümüşhane Merkez Osman Gazi Mahallesi Nüfusu". Nufusune.com. 22 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2022. 
  17. ^ "Gümüşhane Merkez Ekinciler Mahallesi Nüfusu". Nufusune.com. 22 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2022. 
  18. ^ "Gümüşhane Merkez Esentepe Mahallesi Nüfusu". Nufusune.com. 9 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2022. 
  19. ^ "Gümüşhane Merkez Gaziler Mahallesi Nüfusu". Nufusune.com. 22 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2022. 
  20. ^ "Gümüşhane Merkez Mezire Mahallesi Nüfusu". Nufusune.com. 22 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2022. 
  21. ^ a b "Belediye nüfusları patladı". gumushane.gen.tr. 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2021. 
  22. ^ "Nüfus". gumushane.bel.tr. 6 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2020. 
  23. ^ a b c "Kabaköy Köyü". YerelNet.org.tr. 23 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2017. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Arzularkabaköy,_Gümüşhane&oldid=32404906" sayfasından alınmıştır