Akarsu, Ardanuç
| Akarsu | |
|---|---|
 | |
 Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
  Akarsu Akarsu'nun Artvin'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Artvin |
| İlçe | Ardanuç |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 1312 m |
| Nüfus (2021) | |
| • Toplam | 106 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0466 |
| İl plaka kodu | 08 |
| Posta kodu | 08390 |
Akarsu, Artvin ilinin Ardanuç ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Eski adı Aharşia'dır.[3] Bu yer adı, Gürcüce yazılışa (ახარშია) uygun biçiminde Aharşiya (آخارشیا) olarak Türkçeye girmiştir.[4]
Aharşia'nın yer aldığı Klarceti bölgesi, Orta Çağ'da Gürcistan'ın güneybatı topraklarını oluşturuyordu. Osmanlılar bölgeyi ve Aharşia köyünü 16. yüzyılın ortasında ele geçirdi. 1574 tarihli Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı tahrir defterine göre köyün nüfusu 27 haneden oluşuyordu. Nüfusun tamamı Hristiyan olarak kaydedilmişti. Her hanede ortalama 5 kişinin yaşadığı kabul edilirse, köyün nüfusunun 135 kişiden oluştuğu söylenebilir. Sonraki yirmi yıl içinde köyün nüfusu azalmış ve 1595 tarihli Defter-i Mufassal-i Liva-i Ardanuç adlı Osmanlı tahrir defterinde 23 hane kaydedilmiştir. Bu tarihte de köyde henüz Müslüman olmuş hane mevcut değildi. Köyün daha sonra Müslümanlaştığı anlaşılmaktadır.[5]
Osmanlı idaresinin askere ve vergi alma amacıyla 1835 yılında gerçekleştirdiği nüfus tespitinde Aharşia'da 22 hanede 63 erkek yaşıyordu. Erkek sayısı kadar kadın sayısı eklenince, köyün toplam nüfusunun 126 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.[6] Köyün nüfusunun 1595 yılından itibaren artmamış, aksine azalmış olması dikkat çekicidir.
Aharşia, uzun süre Osmanlı idaresinde kaldıktan sonra, 93 Harbi'nde Rusların eline geçti. Rus idaresinin Aharşia (Ахаршиа / Ахаричиа) olarak kaydettiği köy, Artvin sancağının (okrug) Ardanuç kazasına (uçastok) bağlıydı. Diagarmiçi nahiyesinin altı köyünden biriydi. Nüfusu 128 kişiden oluşuyordu. Nüfusun tamamının "Türk" olarak kaydedilmiş olması, Aharşia'nın Hristiyan nüfusunun Müslüman olduktan sonra asimile olduğunu göstermektedir.[7]
Aharşia, Birinci Dünya Savaşı'nın sonuna doğru Rusların bölgeden çekilmesinden sonra bir süre bağımsız Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. Sovyet Rusya'nın Gürcistan'ı işgali sürerken, köyün de yer aldığı Artvin-Ardahan bölgesi fiilen Türkiye'ye katıldı. 16 Mart 1921'de, Moskova Antlaşması'yla da köy yeniden Türkiye'ye bırakıldı.[8] Aharşia, 1922 nüfus cetveline göre Artvin livasının (sonra vilayet) Ardanuç nahiyesine bağlıydı ve köyde 30 hanede 104 kişi yaşıyordu.[9] Aharşia'nın adı 1925 yılında Akarsu olarak değiştirildi.[10] Bununla birlikte köyün eski adı yeni adıyla birlikte "Akarsu (Aharşiya)" biçiminde geç döneme kadar resmi yayınlarda kullanılmıştır.[11]
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
Akarsu köyü, Artvin il merkezine 45 km, Ardanuç ilçe merkezine 12 km uzaklıktadır.[12]
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2021 | 106[2] |
| 2020 | 117[2] |
| 2019 | 119[2] |
| 2018 | 94[2] |
| 2017 | 124[2] |
| 2016 | 130[2] |
| 2015 | 126[2] |
| 2014 | 133[2] |
| 2013 | 109[2] |
| 2012 | 96[2] |
| 2011 | 109[2] |
| 2010 | 114[2] |
| 2009 | 121[2] |
| 2008 | 125[2] |
| 2007 | 126[2] |
| 2000 | 148[12] |
| 1990 | 207[12] |
| 1985 | 259[12] |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Akarsu, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 7 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p "Artvin Ardanuç Akarsu Köy Nüfusu". Nufusune.com. 23 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2020.
- ^ "2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 182, ISBN 978-9941-9123-9-9". 6 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2021.
- ^ "Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, 1927, s. 115". 6 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2021.
- ^ "Klarceti (Gürcüce), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 34, ISBN 978-9941-0-8969-5". 9 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2021.
- ^ "Klarceti (Gürcüce), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 38, ISBN 978-9941-0-8969-5". 9 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2021.
- ^ ""Ardanuç kazası (1886 Yılı)" (Rusça)". 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2021.
- ^ Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1934, 2. cilt, s. 41.
- ^ "Nurşen Gök, "Artvin Livası'nın Anavatan'a Katılışı Sırasındaki Durumuna İlişkin Belgeler", Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 41, Mayıs 2008, s. 89-104" (PDF). 26 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Nisan 2021.
- ^ Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, İstanbul, 2010 (Birinci basım 1927), s. 142, ISBN 978-9944-197-52-6.
- ^ "1980 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1981" (PDF). 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Nisan 2021.
- ^ a b c d "Akarsu Köyü". YerelNet.org.tr. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014.