20936 Nemrut Dağı

Vikipedi, özgür ansiklopedi
20936 Nemrut Dagi
Keşif[1]
KeşfedenC. J. van Houten
I. van Houten-G.
T. Gehrels
Keşif yeriPalomar Obs.
Keşif tarihi13 Mayıs 1971
Adlandırmalar
MPC belirtmesi(20936) Nemrut Dagi
Adın kaynağı
Nemrut Dağı
(Bitlis'teki volkanik dağ)[1]
Alternatif adlandırma
4835 T-1 · 1953 CP
1992 SR
Asteroit kuşağı · (iç bölge)[2]
Hungaria [1]
Yörünge özellikleri[2]
Dönem 1 Haziran 2021 (JD 2459396,5)
Belirsizlik parametresi 0
Gözlem yayı50,12 y (18.308 g)
Günöte2,0419 AU
Günberi1,6671 AU
1,8545 AU
Dış merkezlik0,1011
2,53 y (922 g)
168,55°
0° 23d 25.08s / gün
Eğiklik18,599°
26,629°
324,45°
Fiziksel özellikler
E/S [3]
14,02[1][2]
Ortalama çap
  • 3,21±0,50 km[4]
  • 3,51±0,66 km[5]
  • 3,567±0,189 km[6]
3,2754±0,0005 sa[7][3]

20936 Nemrut Dağı, geçici adı : 4835 T-1 olan, yaklaşık 35 kilometre (22 mil) çapında, asteroit kuşağının en iç bölgelerinde bulunan Hungaria ailesine mensup, aynı zamanda da Mars yörüngesinin çok yakınlarında seyreden taşlı bir asteroittir. 13 Mayıs 1971'de Hollandalı gök bilimci çift Ingrid ve Cornelis van Houten tarafından Leiden'de ve ayrıca Hollandalı Amerikalı gök bilimci Tom Gehrels tarafından Kaliforniya, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Palomar Gözlemevi'nde çekilen fotoğraf plakalarında keşfedilmiştir. Asteroitin 3,28 saatlik bir dönme süresi, muhtemelen küresel bir şekli ve tipik olarak enstatit açısından zengin E tipi asteroitler arasında görülen yüksek bir albedosu bulunmaktadır. 2012 yılında adını Türkiye'de sönmüş bir yanardağ olan Nemrut'tan (Nemrut Dağı) almıştır.[8]

Yörünge ve sınıflandırma[değiştir | kaynağı değiştir]

Nemrut Dağı, Güneş Sistemi'ndeki asteroitlerin en içteki yoğun konsantrasyonunu oluşturan Hungaria asteroitlerinin dinamik grubunda yer alır.[8] İç ana kuşakta 1,7-2,0 AU uzaklıkta Güneş'in etrafında 2 yıl 6 ayda bir (922 gün; yarı büyük ekseni 1,85 AU) dönmektedir. Yörüngesinin dış merkezliği 0,10 ve ekliptiğe göre eğimi 19°'dir.[9] Nemrut Dağı aynı zamanda bir dış Mars grazeridir (Mars yörüngesiyle kesişmeyen ancak oldukça yakınından geçen, süpüren olarak da adlandırılır), çünkü yörüngesinin günberi mesafesi (1,667 AU) Mars'ın günötesinin (1,67 AU) biraz altındadır ve Kızıl Gezegen'in salınımlı yörüngesiyle kesişmez. JPL'nin veri tabanında "iç ana kuşak asteroidi" olarak sınıflandırılan asteroidin günberisi 1,666 AU veya daha az olsaydı Mars'la kesişen bir asteroid olarak etiketlenecekti.[9] Asteroidin gözlem yayı Şubat 1953'te Palomar Gözlemevi'nde 1953 CP olarak gözlemlenmesiyle veya 1971'deki resmi keşfinden 18 yıl önce başlamaktadır.[8]

Tanımı[değiştir | kaynağı değiştir]

Araştırma tanımı[değiştir | kaynağı değiştir]

Keşfedildikten sonra bu küçük gezegene 4835 T-1 geçici adı verilmiştir. Araştırma adı, Palomar ve Leiden Gözlemevi'nin 1960'lar ve 1970'lerdeki verimli işbirliğinden sonra adlandırılan ilk Palomar-Leiden Truva araştırması anlamına gelen "T-1" serisinde keşfedilen 4835. nesne olduğu anlamına gelmektedir. Gehrels, Palomar'ın Samuel Oschin teleskobunu (48 inçlik Schmidt Teleskobu olarak da bilinir) kullanmış ve fotoğraf plakalarını astrometrinin yapıldığı Leiden Gözlemevi'ndeki Ingrid ve Cornelis van Houten'e göndermiştir. Üçlü binlerce asteroit keşfiyle tanınmaktadır.[10]

Adlandırma[değiştir | kaynağı değiştir]

Adını Türkiye'deki sönmüş bir yanardağ olan Nemrut'tan (Nemrut Dağı) almıştır. Bu dağ Doğu Anadolu'da Van Gölü yakınlarındaki bir grup volkanın en batısındaki volkanik dağdır. Yanardağ, adını MÖ 2100 yıllarında bu bölgede hüküm sürdüğü söylenen Kral Nemrut'tan almıştır. Asteroidin ismi Alman astronom Joachim Schubart tarafından önerilmiş[8] ve resmi isimlendirme atıfı Küçük Gezegen Merkezi tarafından 6 Nisan 2012 tarihinde yayınlanmıştır (M.P.C. 79103).[11]

Fiziksel özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Işık eğrileri[değiştir | kaynağı değiştir]

Aralık 2015'te Amerikalı astronom Brian Warner tarafından Kaliforniya'daki CS3-Palmer Divide İstasyonu'nda (U82) Nemrut Dağı'nın dönme ışık eğrisi elde edildi. Işık eğrisi analizi, cismin oldukça küresel bir şekle sahip olduğunu gösteren 0,08±0,01 büyüklüğünde U=3 düşük bir parlaklık değişimi ile 3,2754±0,0005 saatlik iyi tanımlanmış bir dönme periyodu verdi.[12]

Bu sonuç önceki gözlemleri geçersiz kılmaktadır. Warner benzer periyotları 3,233±0,002 ve genliği 0,05±0,01 (Kasım 2007, revize edilmiş),[7] 3,321±0,002 saat ve 0,15±0,02 (Şubat 2011),[13] ve 5,697±0,002 saat ve 0,15±0,02 (Kasım 2007),[14] sırasıyla U=2, 2 ve 0 kalite kodlarıyla elde etmiştir.[8] Asteroit ayrıca Amerikalı astronom Brian A. Skiff tarafından Lowell Gözlemevi'nde Dünya'ya Yakın Asteroid Fotometrik Araştırması (NEAPS) sırasında gözlemlenmiş ve Şubat 2011'de 3,233±0,002'lik bir süre elde ederek bunu doğrudan LCBD'ye bildirmiştir (U=2).[a] NEAPS tarafından yapılan ek gözlemler 2019'da yayınlandı ve 3,283±0,007, 3,285±0,004 ve 3,274±0,003 (U=2+,2+,2+) dönemlerini verdi.[15] Mayıs 2019'da Robert Stephens tarafından CS3'te (U81) yapılan gözlemler 3,328±0,002 (U=2) dönemini belirledi.[16]:453

Çap ve albedo[değiştir | kaynağı değiştir]

NASA'nın Geniş Alan Kızılötesi Araştırma Kaşifi ve onu takip eden NEOWISE misyonu tarafından yürütülen araştırmalara göre asteroitin ortalama çapı 3,21±0,50 km, 3,51±0,66 km ve 3,57±0,19 km'dir ve albedosu 0,31±0,11, 0,43±0,14 ve 0,460±0,07'dir. Sırasıyla 0,31±0,11, 0,43±0,14 ve 0,460±0,078 değerlerindedir.[4][5][6][17] 0,30 veya daha yüksek bir albedo tipik olarak Magnezyum sülfit (MgS03) bakımından zengin bir mineral olan enstatitten oluştuğu düşünülen parlak E-tipi asteroitler arasında sınıflandırılır. Collaborative Asteroid Lightcurve Link, yaygın bir S tipi asteroit için 0,20'lik standart bir albedo varsaymış ve 13,8'lik mutlak büyüklüğe dayanarak 5,3 kilometrelik daha büyük bir çap hesaplamıştır.

Dipnot[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Skiff (2011) web: dönme süresi 3,293±0,001 saat ve parlaklık genliği 0,06 mag. Cisim için özet figürlere: Dagi Collaborative Asteroid Lightcurve Link (CALL) linkinden ulaşılabilir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b c d "20936 Nemrut Dagi (4835 T-1)". Minor Planet Center. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2021. 
  2. ^ a b c "JPL Small-Body Database Browser: 20936 Nemrut Dagi (4835 T-1)" (2021-06-27 last obs.). Jet Propulsion Laboratory. 13 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2021. 
  3. ^ a b "LCDB Data for (20936) Nemrut Dagi". Asteroid Lightcurve Database (LCDB). 13 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2016. 
  4. ^ a b c Nugent, C. R.; Mainzer, A.; Bauer, J.; Cutri, R. M.; Kramer, E. A.; Grav, T.; Masiero, J.; Sonnett, S.; Wright, E. L. (September 2016). "NEOWISE Reactivation Mission Year Two: Asteroid Diameters and Albedos". The Astronomical Journal. 152 (3): 12. arXiv:1606.08923 $2. Bibcode:2016AJ....152...63N. doi:10.3847/0004-6256/152/3/63. 
  5. ^ a b c Nugent, C. R.; Mainzer, A.; Masiero, J.; Bauer, J.; Cutri, R. M.; Grav, T.; Kramer, E.; Sonnett, S.; Stevenson, R.; Wright, E. L. (December 2015). "NEOWISE Reactivation Mission Year One: Preliminary Asteroid Diameters and Albedos". The Astrophysical Journal. 814 (2): 13. arXiv:1509.02522 $2. Bibcode:2015ApJ...814..117N. doi:10.1088/0004-637X/814/2/117. 
  6. ^ a b c Masiero, Joseph R.; Mainzer, A. K.; Grav, T.; Bauer, J. M.; Cutri, R. M.; Nugent, C.; Cabrera, M. S. (November 2012). "Preliminary Analysis of WISE/NEOWISE 3-Band Cryogenic and Post-cryogenic Observations of Main Belt Asteroids". The Astrophysical Journal Letters. 759 (1): 5. arXiv:1209.5794 $2. Bibcode:2012ApJ...759L...8M. doi:10.1088/2041-8205/759/1/L8. 
  7. ^ a b Warner, Brian D. (April 2016). "Asteroid Lightcurve Analysis at CS3-Palmer Divide Station: 2015 October-December" (PDF). The Minor Planet Bulletin. 43 (2): 137-140. Bibcode:2016MPBu...43..137W. ISSN 1052-8091. 25 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2021.  Lightcurve plot 30 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  8. ^ a b c d e "IAU Minor Planet Center". www.minorplanetcenter.net. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2023. 
  9. ^ a b "Small-Body Database Lookup". ssd.jpl.nasa.gov. 19 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2023. 
  10. ^ "Minor Planet Discoverers". Minor Planet Center. 23 Mart 2016. 30 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2016. 
  11. ^ "MPC/MPO/MPS Archive". Minor Planet Center. 7 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2017. 
  12. ^ Warner, Brian D. (1 Nisan 2016). "Asteroid Lightcurve Analysis at CS3-Palmer Divide Station: 2015 October-December". Minor Planet Bulletin. 43: 137-140. ISSN 1052-8091. 23 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2023. 
  13. ^ Warner, Brian D. (July 2011). "Asteroid Lightcurve Analysis at the Palmer Divide Observatory: 2010 December- 2011 March" (PDF). The Minor Planet Bulletin. 38 (3): 142-149. Bibcode:2011MPBu...38..142W. ISSN 1052-8091. 15 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2021. 
  14. ^ Warner, Brian D. (June 2008). "Asteroid Lightcurve Analysis at the Palmer Divide Observatory: September–December 2007" (PDF). The Minor Planet Bulletin. 35 (2): 67-71. Bibcode:2008MPBu...35...67W. ISSN 1052-8091. 13 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2021. 
  15. ^ Skiff, Brian A.; McLelland, Kyle P.; Sanborn, Jason J.; Pravec, Petr; Koehn, Bruce W. (October 2019). "Lowell Observatory Near-Earth Asteroid Photometric Survey (NEAPS): Paper 4". Minor Planet Bulletin. 46 (4): 458-503. Bibcode:2019MPBu...46..458S. ISSN 1052-8091. 
  16. ^ Stephens, Robert D.; Warner, Brian D. (October 2019). "Main-belt Asteroids Observed from CS3: 2019 April to June" (PDF). Minor Planet Bulletin. 46 (4): 449-456. Bibcode:2019MPBu...46..449S. ISSN 1052-8091. 8 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2021.  Lightcurve plot 30 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  17. ^ "Asteroid 20936 Nemrut Dagi – Nesvorny HCM Asteroid Families V3.0". Small Bodies Data Ferret. 30 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2021. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=20936_Nemrut_Dağı&oldid=32476192" sayfasından alınmıştır