1939 Erzincan depremi: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
Değişiklik özeti yok |
Teacher0691 (mesaj | katkılar) anlam ayrımı sayfasına yönlenen bağlantı düzeltme AWB ile |
||
| 32. satır: | 32. satır: | ||
[[Dosya:Büyük Erzincan Depremi 1939.jpg|thumb|1939 Erzincan depremi sonrası yerle bir olan Erzincan kent merkezinden görünüm]] |
[[Dosya:Büyük Erzincan Depremi 1939.jpg|thumb|1939 Erzincan depremi sonrası yerle bir olan Erzincan kent merkezinden görünüm]] |
||
39 80 kuzey [[enlem]]i ve 39 51 doğu [[boylam]]ı, odak derinliği 20 km olan depremin etkilediği alan doğuda [[Erzincan Ovası]]'ndan batıda [[Kelkit Vadisi]]'ne kadar uzanır. Hasara uğramış bölgelerin uzunluğu 400 km(Erzincan’ın doğusundan [[Amasya]]’ya kadar), genişliği ise (güneyde [[Sivas]]’tan kuzeyde [[Karadeniz]]'e kadar) 200 km'dir. Bu depremde Erzincan’dan Kelkit Vadisi'ni izleyerek [[Niksar]]’a kadar uzanan yaklaşık 350 km’lik bir kırık sistemi oluşmuştur. Kırıklar boyunca 1 m’lik düşey (atım) ve 4 m’lik yatay hareketler görülmüştür. |
39 80 kuzey [[enlem]]i ve 39 51 doğu [[boylam]]ı, odak derinliği 20 km olan depremin etkilediği alan doğuda [[Erzincan Ovası]]'ndan batıda [[Kelkit Vadisi]]'ne kadar uzanır. Hasara uğramış bölgelerin uzunluğu 400 km(Erzincan’ın doğusundan [[Amasya]]’ya kadar), genişliği ise (güneyde [[Sivas]]’tan kuzeyde [[Karadeniz]]'e kadar) 200 km'dir. Bu depremde Erzincan’dan Kelkit Vadisi'ni izleyerek [[Niksar]]’a kadar uzanan yaklaşık 350 km’lik bir kırık sistemi oluşmuştur. Kırıklar boyunca 1 m’lik düşey (atım) ve 4 m’lik yatay hareketler görülmüştür. |
||
Bu geniş alanı sarmış olan 35 deprem merkezi yaklaşık doğu-batı doğrultusunda dizilmiş başlıca dört sarsıntı çizgisi üzerinde etkinlik göstermiştir. Bunlar; Yukarı [[Yeşilırmak]] çizgisi, [[Kelkit]]-[[Deliçay]] çizgisi, Yaylalar ve Orta Yeşilırmak çizgisi ve kıyı çizgisidir. Bu çizgilerin hepsi de kırıklara karşılık gelmektedir. Kelkit Irmağı kırığı, [[Reşadiye]]’de doğu-güneydoğu ve batı-kuzeybatı doğrultusunda alçalmış ve yükselmiş ve böylece iki blok arasında 380 cm’lik bir düzey farkı doğmuştur. Deprem sırasında kıyı çizgisi [[Çarşamba, Samsun|Çarşamba]] ilçesinin kuzeyi ile [[Giresun]] arasında 15–100 m kadar geri çekilmiş ve [[Fatsa]]’da da bir deprem dalgası oluşmuştur. |
Bu geniş alanı sarmış olan 35 deprem merkezi yaklaşık doğu-batı doğrultusunda dizilmiş başlıca dört sarsıntı çizgisi üzerinde etkinlik göstermiştir. Bunlar; Yukarı [[Yeşilırmak]] çizgisi, [[Kelkit]]-[[Deliçay]] çizgisi, Yaylalar ve Orta Yeşilırmak çizgisi ve kıyı çizgisidir. Bu çizgilerin hepsi de kırıklara karşılık gelmektedir. Kelkit Irmağı kırığı, [[Reşadiye, Tokat|Reşadiye]]’de doğu-güneydoğu ve batı-kuzeybatı doğrultusunda alçalmış ve yükselmiş ve böylece iki blok arasında 380 cm’lik bir düzey farkı doğmuştur. Deprem sırasında kıyı çizgisi [[Çarşamba, Samsun|Çarşamba]] ilçesinin kuzeyi ile [[Giresun]] arasında 15–100 m kadar geri çekilmiş ve [[Fatsa]]’da da bir deprem dalgası oluşmuştur. |
||
== Kültürel etkiler == |
== Kültürel etkiler == |
||
Sayfanın 20.40, 20 Mart 2018 tarihindeki hâli
  | |
| UTC zamanı | ?? |
|---|---|
| Yerel tarih | 27 Aralık 1939 saat: 01:57 |
| Yerel saat | |
| Büyüklük | 7,9 Ms 7,2 ML[1] |
| Derinlik | 20 km |
| Merkez üs | Erzincan Ovası |
| Etkilenen ülkeler/bölgeler |  Türkiye |
| Kayıplar | 32.962 ölü ve 100.000 yaralı |
1939 Erzincan Depremi, 26-27 Aralık 1939 tarihinde Erzincan’da oluşan çok şiddetli yer sarsıntısıdır. Yüzey dalgası büyüklüğü 7,9 richter ölçeği'ne göre büyüklüğü 7,2 olan[2] deprem sonucunda toplam 32.962 kişi hayatını kaybetmiş, yaklaşık 100.000 kişi de yaralanmıştır. Oluşan deprem neticesinde 116.720 bina yıkılmıştır. Dünyanın büyük depremleri arasında sayılan bu deprem Türkiye'nin en ciddi deprem felaketlerinden birisi olarak tarihe geçmiştir. Can kayıplarının fazla olmasını bir nedeni de zorlu kış şartlarından dolayı yardımların güç koşullar altında ulaşmasıdır.
Nedenleri
Türkiye’nin birinci derece deprem bölgesinde bulunan Erzincan, Kuzey Anadolu deprem kuşağının çok etkin bir bölümü olan Erzincan Ovası içindedir. Tarihi belgelere göre Erzincan son bin yılda 11 kez tümüyle yıkıma uğramıştır.[kaynak belirtilmeli] Yerleşmenin bulunduğu zemin, akarsu çökellerinden oluşmuştur. Bu malzeme kentin yukarı kesimlerinde konglomeralaşmıştır. Orta bölümlerde birbirini izleyen çakıl ve kum katmanlarına rastlanır.Bu katmanlar oldukça yerleşmiş ve sıkı yapılıdır. 1939 depreminden sonra yerleşim alanı dışında bırakılmış olan eski şehrin zemini, kalın bir tarihi enkaz örtüsüyle kaplı yerleşmemiş akarsu birikintilerinden oluşmuştur. Erzincan'daki ilk bilinen deprem pontus zamanında olmuştur.
Konumu
39 80 kuzey enlemi ve 39 51 doğu boylamı, odak derinliği 20 km olan depremin etkilediği alan doğuda Erzincan Ovası'ndan batıda Kelkit Vadisi'ne kadar uzanır. Hasara uğramış bölgelerin uzunluğu 400 km(Erzincan’ın doğusundan Amasya’ya kadar), genişliği ise (güneyde Sivas’tan kuzeyde Karadeniz'e kadar) 200 km'dir. Bu depremde Erzincan’dan Kelkit Vadisi'ni izleyerek Niksar’a kadar uzanan yaklaşık 350 km’lik bir kırık sistemi oluşmuştur. Kırıklar boyunca 1 m’lik düşey (atım) ve 4 m’lik yatay hareketler görülmüştür. Bu geniş alanı sarmış olan 35 deprem merkezi yaklaşık doğu-batı doğrultusunda dizilmiş başlıca dört sarsıntı çizgisi üzerinde etkinlik göstermiştir. Bunlar; Yukarı Yeşilırmak çizgisi, Kelkit-Deliçay çizgisi, Yaylalar ve Orta Yeşilırmak çizgisi ve kıyı çizgisidir. Bu çizgilerin hepsi de kırıklara karşılık gelmektedir. Kelkit Irmağı kırığı, Reşadiye’de doğu-güneydoğu ve batı-kuzeybatı doğrultusunda alçalmış ve yükselmiş ve böylece iki blok arasında 380 cm’lik bir düzey farkı doğmuştur. Deprem sırasında kıyı çizgisi Çarşamba ilçesinin kuzeyi ile Giresun arasında 15–100 m kadar geri çekilmiş ve Fatsa’da da bir deprem dalgası oluşmuştur.
Kültürel etkiler
Türk halkını derinden yaralayan deprem Kelkit ırmağı boyundaki tüm şehirleri vurmuş, en fazla[3] can kaybının yaşandığı yerleşim birimlerinden biri de Tokat'ın Reşadiye ilçesi olmuş, köy ve mahalleriyle yerle bir olan kentte çoğu enkaz altında kalarak, bir kısmı da yanarak 2100 kişi hayatını kaybetmiştir.[4] Zorlu kış şartlarından dolayı depremden 15 gün sonra bir doktor, 25 gün sonra da Kızılay yardımı gelir. Dönemin Reşadiye Belediye Başkanı Tahir Bey'de ailesiyle birlikte hayatını kaybetmiş. Anısına ağıt yakılmıştır. Daha sonra ağır Sevda Gül tarafından "Reşadiye Irmağı" isimli türkü olarak seslendirilmiştir.[5]
Kaynakça
- ^ "Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü Ulusal Deprem İzleme Merkezi". 8 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2010.
- ^ "1939 Erzincan depremi yüzey kırığı haritalama çalışmaları (Reşadiye batısı - Koyulhisar arası): ilk gözlemlere ait bulgular" (PDF). 23 Kasım 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2016.
- ^ "Niksar ve Deprem". 23 Ekim 2012. 4 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Reşadiye İlçe Emniyet Amirliği, Tarihçe". Reşadiye Emniyet Amirliği. 2 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2016.
- ^ "1939 Depremi ve Tahir Bey Türküsü". basciftlikblog.com. 5 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2016.
Dış bağlantılar
- Osman Kubilay GÜL, 27 Aralık 1939 Erzincan Depremi'nin Sivas ve İlçelerine Etkileri