115 Antakya depremi
| Tarih | 13 Aralık 115[1] |
|---|---|
| Büyüklük | 7.5 Ms[1] |
| Merkez üs | Antakya |
| Etkilenen ülkeler/bölgeler | Roma İmparatorluğu Bugünkü Türkiye ve Suriye |
| Tsunami | Evet |
| Sonuçları | 260.000 civarı ölü[1][2] |
115 Antakya depremi, 13 Aralık 115 tarihinde meydana gelen ve Yüzey dalga büyüklüğü ölçeğinde tahmini büyüklüğü 7.5Ms ve Mercalli şiddet ölçeğinde tahmini maksimum XI (Ekstrem) yoğunlukta yaşanmış Türkiye coğrafyasında en çok ölüme sebep olan deprem. Antakya ve çevresinde çok büyük can ve mal kaybına sebep olmuştur. Tetiklediği tsunami dalgaları Caesarea Maritima limanında çok ciddi hasarlar vermiştir. Depremde yaklaşık 260.000 kişi ölmüştür. Dönemin Roma İmparatoru Trajan, halefi Hadrianus ve konsül Marcus Pedo Vergilianus Perslere karşı yaptıkları seferde kışı geçirmek için konakladıkları sırada yakalanmıştır. Marcus Pedo Vergilianus hayatını kaybetmiş, Trajan ve Hadrianus hafif yaralarla atlatmıştır ve depremden hemen sonra şehri tekrar inşa etme çalışmalarına başlamışlardır.[3][4]
Hasar[değiştir | kaynağı değiştir]
Cassius Dio, depremi Roma Tarihi kitabında yazmıştır. Antakya'yı, Trajan orada sefer sırasında kışladığı için imparatorluğun her yerinden seyahat eden askerler ve birçok siville dolu olarak tanımlıyor. Depremin yüksek bir kükreme sesiyle başladığını ve ardından yerin şiddetli bir şekilde sallanmaya başladığını, ağaçların ve insanların havaya atıldığını, düşen enkaz parçalarıyla çok sayıda insan öldüğünü, pek çok insanın enkaz altında kaldığını, takip eden günlerde artçı depremlerin devam ettiğini, enkaz altında kalanların açlıktan öldüğünü yazmıştır.[5]
Trajan bir pencereden çıkarak kaldığı evden kurtulmayı başarmış ve sadece hafif yaralarla almıştır, artçı sarsıntılardan kaynaklanan tehlike nedeniyle, maiyetiyle birlikte açık hipodrom'da konaklamıştır.[5]
Depremde Epemiye'de yerlebir olmuş, Beyrut ciddi hasar almış, depremin tetiklediği tsunami dalgaları Lübnan sahili boyunca özellikle Kayserya ve Yavne'de çok ciddi hasarlar vermiştir. Caeserea Maritima'daki liman muhtemelen tsunami tarafından tahrip edilmiştir. Bu yorum, limanın dışında bulunan yarım metre kalınlığındaki tsunami yatağının tarihlenmesine dayanmaktadır.[6]
Bildirilen 260.000 ölü sayısı kesin değildir, çünkü yalnızca son yüz yılın kayıtlarında görünmektedir.[6]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c "Comments for the Significant Earthquake". 19 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2012.
- ^ "DEADLIEST EVER EARTHQUAKES". 21 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2012.
- ^ Fant, Clyde E.,. A guide to biblical sites in Greece and Turkey. Reddish, Mitchell Glenn, 1953-. New York. ISBN 1-4237-4563-9. OCLC 62872231.
- ^ "BOOK 54", Cassius Dio: The Augustan Settlement, Liverpool University Press, ss. 68-117, 1 Aralık 1990, ISBN 978-1-80034-647-5, erişim tarihi: 11 Ağustos 2020
- ^ a b Bennett, Julian. (1997). Trajan : optimus princeps : a life and times. Londra: Routledge. ISBN 0-203-36056-7. OCLC 56756930.
- ^ a b "Canada's Ten Largest Earthquakes". 2011.