Abdülmelik: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark Sonraki sürümle aradaki fark →

İçerik silindi İçerik eklendi

Satır içi

Sayfanın 13.37, 5 Eylül 2009 tarihindeki hâli

Şablon:Hükümdar Abdülmelik (Arapca:|عبد الملك بن مروان) (Abdülmelik bin Mervan) d. 685 ö. 705), Emeviler'in beşinci halifesi.

Irak ve Hicaz seferleri

Abdulmelik Emeviler halifeligini eline gecirdikten sonra Hicaz ve Irak'da hala onemli olan Abdullah bin Zubeyir sorunun halletmeye karar verdi. Bu sorunu halleden unsur Abdulmelik'in once Hicaz'a gonderdigi ordu komutani ve sonra Irak valisi yaptigi Haccac bin Yusuf adli Arap komutan oldu.

Haccac Sam'da Abdulmelik'in veziri olan Ravh bin Zenba'nin hizmetinde iken temayuz etmisti. Abdulmelik'in Musab bin Zubeyr uzerine Irak'a gonderecegi askerler arasindaki isyani hemen bastirmis ve bu ordunun Irak seferinde ordunun artcilarina komuta etmisti.

691de Abdulmelik tarafindan bu Suriyeli ordudan 12.000 kisilik bir guce komutan tayin edilmis ve Hicaz'da halifeligini ilan edip yillarda oradan hukum suren Abdullah bin Zubeyr uzerine gitme ve bu isyani bastirma gorevi verilmisti. Haccac once kendi dogum yeri olan Taifi eline gecirdi ve burayi kendine us yapti. Burada, Abdulmelik'in istegine gore, bin Zubeyr ile muzakerelere gecti ve Hicaz'da ve bin Zubeyr'in merkezi olan Mekke'de savas cikip kan dokulmesini onlemeye calisti. Muzakereler suruncemeye girince Haccac Abdulmelik'ten bin Zubeyr'e hucum icin izin ve ordusuna Suriyeden takviye asker istedi ve Abdulmelik bunlari kabul etti. Haccac o yilki hac gorevini yapmak icin bin Zubeyr'den Mekke'ye gitme izini istedi ama bunu bin Zubeyr kabul etmedi. Bunun uzerine Haccac yeni takiyeli ordusuyla Hac mevsimi Mekke'ye hucuma gecti. Abdullah bin Zübeyr'in ordusu Arafat'ta mağlup edilerek Mekke'yi kuşatmaya alindi. 7 ay sureyle Mekke kusatilip, sehir etrafinda bulunan tepelerden mancınıklarla bombardimana tutuldu. Sehir halkindan bircok kisi oldu ve Kabe bu bombardimanda yıkildi. Aralarinda bin Zubeyr'in iki oglu da bulunan 10.000 kisi taraf degistirip Abdulmelik'i halife olarak kabul etti. Ekim 692de kucuk oglu ile birlikte bin Zubeyr Kabbe civarinda savasmakta ikne odlurulduler ve boylece Kabe, Mekke ve Hicaz Abdulmelik eline gecti. ^[1]

Kabe sonradan Haccac tarafindan yeniden yapildi.

Bizans ile antlaşma ve savaş

Bizans Imparatoru II. Justinianos Abdulmelik ile ayni zamanda 685de tahta gecmisti. Daha onceki imparator IV. Konstantin'in galibiyetleri dolayisiyla Emeviler Bizans sinirlari nisbeten bariscil idi. Fakat Bizans imparatoru hemen dogu Anadolu, Ermenistan, Gurcistan ve kuzey Suriye uzerinden hucumlara gecti. Fakat Bizans'in ilerlemesini onleyen Abdulmelik ile II. Justinianos 688de, kendilerinden daha önceki İmparator IV. Konstantin ve Halife Muaviye zamanında yapılan antlaşmaya atıf yaparak, aralarında bir antlaşma imzaladılar. Bu antlasma basta Bizans'in Emevilere verdigi yillik tazminati yukseltti. O zamn Emeviler isgali altinda olan Kibris adasina atifla Emevilere bu ada dolayisiyla Bizans eskisi gibi yılda 1.000 Bizans altını tazminat ödüyecek ve bunun yaninda ek tazminat olarak o yıl içinde olan Cuma günü sayısı kadar (yaklaşık 50 küsur) esir ve at verecekti. Kıbrıs adası vergileri birlikte toplanacak ve eşit olarak bölüşülecekti. Bu nedenle adanin askerden arınmasi ve atanan ortak valiler tarafindan ortakca özerk olarak idare edilecekti. Boylece Kibris bir Emevi-Bizans kondominiyum idaresi altina girmis olamaktaydi ve bu kondominiyum idaresi Emeviler devleti ortadan kalktindan sonra ta 868de sona ermistir. Bu antlasmanin diger sartina gore Lubnan Daglarinda yasayan (simdiki Maronilerin cedleri oldugu kabul edilen) ve devemli Emevilere hucum eden Hristiyan Mardaitlerin buyuk bir kismi Bizans'a gocettirileceklerdi. En son sart olarak Ermenistan ve Gurcistan'in dogusu bolgelerinden toplanacak vergiler de iki ulke arasinda esit paylasilacakti ama bu bir kondominiyum idaresi onermemekteydi.^[2]

Gurcistan ve Ermenistan uzerinde cok gecmeden anlasmazlik ve carpismalar yeniden basladi. 691de buyuk bir Emeviler ordusu Dogu Anadolu uzerine yurudu ve (simdi Sivas ve Amasya arasinda bulunan Sulusaray mevkinde) Sebastapolis Muharebesi yapildi. Bu savasta 20.000 kadar Slav asilli Anadolu'ya yeni goc ettirilmis ahaliden toplanan Bizans askeri, Bizans ordusunu terk etti ve Emeviler buyuk bir askeri zafer kazandilar. Bundan sonra simdiki Dogu Anadolu, Ermenistan ve Gurcistan Abdulmelik eline gecti.

Kuzey Afrika'da seferler

Reformları

Sanat ve mimari eserleri

Önce gelen: I. Mervan	Hükümdarlık Süresi 685 - 705	Sonra gelen: I. Velid

Kaynaklar

^ [1] Ders notlari Haccac bin Yusuf Ali Delice, Cumhuriyet Üniversitesi. (Erişim tarihi:19.8.2008)
^ Norwich, John Julius, (1988) Byzantium: Early Centuries, Londra:Penguin (İngilizce)ISBN 014011447 say.690

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Hitti, Philip H. (çev. Salih Tuğ),(1968) Siyasi ve Kültürel İslam Tarihi (IV Cilt), İstanbul:Boğaziçi Yayınları.
Muhammad ibn Jarir al-Tabari (ed. Ehsan Yar-Shater çev. David Stephan Powers)(1989-2007) The History of al-Ţabarī 40 Cilt, Albany: State University of New York Press ISBN 0-88706-563-5 (Cilt 24) (İngilizce)
Özkuyumcu, Nadir (2007) Mısır ve Kuzey Afrikanın Müslümanlar Tarafından Fethi, Manisa:Turizm ve Kültür Bakanlığı, ISBN 9789751733269 Websitesi [2] (Erişme tarihi:31.8.2009)
al-Malik (Omeyyade) Fransızca Wikipedia Abd al-Malik (Omeyyade) maddesi (Fransızca) (Erişim tarihi: 30.8.2009)
al-Malik İngilizce Wikipedia Abd al-Malik maddesi (İngilizce) (Erişim tarihi: 30.8.2009)

Tarih ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

Bir biyografi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[1] [1] Ders notlari Haccac bin Yusuf Ali Delice, Cumhuriyet Üniversitesi. (Erişim tarihi:19.8.2008)

[2] Norwich, John Julius, (1988) Byzantium: Early Centuries, Londra:Penguin (İngilizce)ISBN 014011447 say.690

[1]

[2]

@@ 20. satır: / 20. satır: @@
 ==Irak ve Hicaz seferleri==
+Abdulmelik Emeviler halifeligini eline gecirdikten sonra Hicaz ve Irak'da hala onemli olan Abdullah bin Zubeyir sorunun halletmeye karar verdi. Bu sorunu halleden unsur Abdulmelik'in once Hicaz'a gonderdigi ordu komutani ve sonra Irak valisi yaptigi ''[[Haccac]] bin Yusuf'' adli Arap komutan oldu.
+Haccac Sam'da Abdulmelik'in veziri olan Ravh bin Zenba'nin hizmetinde iken temayuz etmisti. Abdulmelik'in Musab bin Zubeyr uzerine Irak'a gonderecegi askerler arasindaki isyani hemen bastirmis ve bu ordunun Irak seferinde ordunun artcilarina komuta etmisti.
+de Abdulmelik tarafindan bu Suriyeli ordudan 12.000 kisilik bir guce komutan tayin edilmis ve Hicaz'da halifeligini ilan edip yillarda oradan hukum suren [[Abdullah bin Zubeyr]] uzerine gitme ve bu isyani bastirma gorevi verilmisti. Haccac once kendi dogum yeri olan [[Taif]]i eline gecirdi ve burayi kendine us yapti. Burada, Abdulmelik'in istegine gore, bin Zubeyr ile muzakerelere gecti ve Hicaz'da ve bin Zubeyr'in merkezi olan Mekke'de savas cikip kan dokulmesini onlemeye calisti. Muzakereler suruncemeye girince Haccac Abdulmelik'ten bin Zubeyr'e hucum icin izin ve ordusuna Suriyeden takviye asker istedi ve Abdulmelik bunlari  kabul etti. Haccac o yilki hac gorevini yapmak icin bin Zubeyr'den Mekke'ye gitme izini istedi ama bunu bin Zubeyr kabul etmedi. Bunun uzerine Haccac yeni takiyeli ordusuyla Hac mevsimi [[Mekke]]'ye hucuma gecti. Abdullah bin Zübeyr'in ordusu [[Arafat, Mekke|Arafat]]'ta  mağlup edilerek Mekke'yi kuşatmaya alindi. 7 ay sureyle Mekke kusatilip, sehir etrafinda bulunan tepelerden mancınıklarla bombardimana tutuldu. Sehir halkindan  bircok kisi oldu ve [[Kabe]] bu bombardimanda yıkildi. Aralarinda bin Zubeyr'in iki oglu da bulunan 10.000 kisi taraf degistirip Abdulmelik'i halife olarak kabul etti. Ekim 692de kucuk oglu ile birlikte bin Zubeyr Kabbe civarinda savasmakta ikne odlurulduler ve boylece Kabe, Mekke ve Hicaz Abdulmelik eline gecti.  <ref>[http://www.cumhuriyet.edu.tr/akademik/fak_ilahiyat/der2/1adelice.htm] Ders notlari ''Haccac bin Yusuf'' Ali Delice, Cumhuriyet Üniversitesi. (Erişim tarihi:19.8.2008)</ref>
+Kabe sonradan Haccac tarafindan yeniden yapildi.
+<!--
+While subsequently governing the Hijaz, al-Ḥajjāj was known for his severe rule.
+Hajjaj's success led Abd al-Malik to assign him the role of governor of [[Iraq]] and give him free rein in the territories he controlled. Hajjaj arrived when there were many deserters in Basra and [[Kufa]]. He promptly and forcefully impelled them to return to combat. Hajjaj, after years of serious fighting, quelled religious disturbances, including the rebellion launched by Salih ibn Musarrih and continued after Salih's death by Shabib. These rebels repeatedly defeated more numerous forces and at their height entered [[Kufah]]. However, Abd al-Malik's Syrian reinforcements enabled Hajjaj to turn the tide.
+Under Hajjaj, Arab armies put down the revolt of Abd al-Rahman ibn Muhammad ibn al-Ash'ath in Iraq from 699 to 701 CE, and also took most of [[Turkestan]]. Abd al-Rahman rebelled following Hajjaj's repeated orders to push further into the lands of Zundil. After his defeat in Iraq, again achieved through Abd al-Malik's dispatch of Syrian reinforcements to Hajjaj, Abd ar Rahman returned east. There one city closed its gates to him and in another he was seized. However, Zundil's army arrived and secured his release. Later, Abd ar Rahman died and Zundil sent his head to Hajjaj who sent it to Abd al-Malik. These victories paved the way for greater expansions under Abd al-Malik's son Al-marvan.
+-->
 ==Bizans ile antlaşma ve savaş==