Sarıkayalar, Şenkaya
| Sarıkayalar | |
|---|---|
 | |
 Erzurum'un Türkiye'deki konumu | |
  Sarıkayalar Sarıkayalar'ın Erzurum 'daki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Erzurum |
| İlçe | Şenkaya |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| Rakım | 1801 m |
| Nüfus | |
| • Toplam | 48 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0442 |
| İl plaka kodu | 25 |
| Posta kodu | 25360 |
Sarıkayalar, Erzurum ilinin Şenkaya ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Sarıkayalar köyünün eski adı Muşih Kışla'dır. Nitekim 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde adı Muşeh Kışla / Muşih Kışla (موشیخ قشلە) olarak geçer.[4] Bu yerleşim daha önce Muşih köyünün kışlasıyken, sonradan ayrı köy sayılmıştır. Muşih ise, Gürcüce aile veya sülale adı olan Mşehi'den (მშეხი) gelir.[5]
Muşih Kışla, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Tao'da yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Muşih Kışla, 1595 tarihli mufassal defteri ile 1835 Osmanlı nüfus deflerlerinde büyük bir olasılıkla Mşehi köyünün bir parçasıydı.
Muşih Kışla köyü, 93 Harbi'nin ardından 1878 yılında imzalanan Berlin Antlaşması'yla Osmanlı Devleti tarafından Çarlık Rusya'sına bırakıldı. Rus idaresince "Mşeh" (Мшехъ) adıyla kaydedilmiş olan köy Oltu sancağının Oltu kazasına bağlıydı. 1886 nüfus sayımında köydeki 2 hanede, 10'u erkek ve 10'nu kadın olmak üzere 20 kişi yaşıyordu. Nüfusun tamamı Kaskanlı aşiretine bağlı Kürtlerden oluşuyordu.[6] Mşeh köyünün nüfusu 1896 yılında 22 kişiye, 1906 yılında ise 36 kişiye yükselmiştir.[7] Bugün Aydoğdu adını taşıyan yerleşim de Rus nüfus tespitlerinde "Mşeh"(Мшехъ) adıyla kaydedilmiştir. Bu köy 1886 tarihinde Zedgerek nahiyesine bağlıydı ve nüfusu Türkmenlerden oluşuyordu.[8]
Mşeh veya Muşih Kışla köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Muşeh Kışla / Muşih Kışla (موشیخ قشلە) adıyla Erzurum vilayetinin Oltu kazasının Kosor nahiyesine bağlıydı.[4] 1935 yılında "Müşihkışla" olarak kaydedilmiş olan köy aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 92 kişiden oluşuyordu.[9] 1946 yılında Şenkaya ilçesi kurulunca, Müşihkışla da bu ilçeye bağlandı. Muşih veya Mşeh Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında Sarıkayalar olarak değiştirildi.[10] Sarıkayalar köyünün nüfusu 1965 yılında 182 kişiden oluşuyordu ve bu nüfus içinde 51 kişi okuma yazma biliyordu.
1993 yılında Büyükşehir olan Erzurum’da, 2012 yılında 6360 Sayılı Yasa ile, tüm köylerin tüzel kişiliği kaldırılmıştır. Bu köy de Şenkaya Belediyesi’nin bir mahallesi olmuştur.[11]
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
Mahalle, Erzurum il merkezine 154 km, Şenkaya ilçe merkezine 33 km uzaklıktadır.[12] Mahalle, Şenkaya'nın kuzeydoğusunda olup, 
numaralı Erzurum-Ardahan (Oltu-Göle) devlet yolu kenarındadır.[13]
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
| Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 48[1] |
| 2021 | 50[1] |
| 2020 | 53[1] |
| 2019 | 54[1] |
| 2018 | 59[1] |
| 2017 | 55[1] |
| 2016 | 51[1] |
| 2015 | 47[1] |
| 2014 | 45[1] |
| 2013 | 49[1] |
| 2012 | 51[2] |
| 2011 | 50[2] |
| 2010 | 51[2] |
| 2009 | 48[2] |
| 2008 | 45[2] |
| 2007 | 62[2] |
| 2000 | 60[2] |
| 1990 | 95[14] |
| 1985 | 112[15] |
| 1965 | 182[16] |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d e f g h i j k "Erzurum Şenkaya Sarıkayalar Mahalle Nüfusu". Nufusune.com. 15 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2023.
- ^ a b c d e f g h "TÜİK Merkezi Dağıtım Sistemi Nüfus Verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Sarikayalar, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 25 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2023.
- ^ a b "Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 226". 5 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2023.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1947-1958, 3 cilt, III. cilt (1958): s. 563". 27 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2022.
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, Sıra no: 704". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2023.
- ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 120, ISBN 9786052100271.
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, Sıra no: 693". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2023.
- ^ Başbakanlık İstatistik Genel Direktörlüğü (1937). "1935 Genel Nüfus Sayımı: Köyler Nüfusu" (PDF). mku.edu.tr. 16 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 729". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2021.
- ^ "6360 sayılı kanun". Resmî Gazete. 10 Aralık 2012. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.
- ^ "Sarıkayalar Mahallesi". YerelNet.org.tr. 4 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2023.
- ^ "Google Maps". Google Maps. Erişim tarihi: 30 Kasım 2023.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). "1965 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.