Gülveren, Şenkaya
| Gülveren | |
|---|---|
 | |
 Erzurum'un Türkiye'deki konumu | |
  Gülveren Gülveren'in Erzurum 'daki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Erzurum |
| İlçe | Şenkaya |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 1895 m |
| Nüfus | |
| • Toplam | 158 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0442 |
| İl plaka kodu | 25 |
| Posta kodu | 25360 |
Gülveren, Erzurum ilinin Şenkaya ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Gülveren köyünün eski adı Eznos'tur.[4] Bu yer adı daha sonra Türkçe kaynaklarda İznos'a dönüşmüştür.
Eznos köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Tao'da yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Köyde yıkılmış olan kilise bu dönemden kalmış olabilir. Megalit yapı kalıntısı da buranın çok eski bir yerleşim alanı olduğunu göstermektedir.[5]
Eznos, Osmanlı idaresinin ilk döneminde, 1574 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı tahrir defterine göre, Aradahan-i Büzürg livasının Bana nahiyesinde yer alıyordu. Nüfusu 24 Hristiyan haneden oluşuyordu.[4]
Eznos, Osmanlı idaresinin askere alma ve vergi belirleme amacıyla 1835 yılında yaptığı nüfus tespitinde Çıldır Eyaleti'nin Penek sancağına bağlıydı ve bu tarihte köyü oluşturan 15 hanede 46 erkek kaydedilmişti. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, Eznos köyünün nüfusunun yaklaşık 92 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.[6]
Eznos köyü, 93 Harbi'nin ardından 1878 yılında imzalanan Berlin Antlaşması’yla Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinin Eznos (Эзносъ) adıyla kaydettiği köy, Oltu sancağının Oltu kazasına bağlıydı. 1886 yılındaki nüfus tespitinde köydeki 11 hanede, 47'si erkek ve 41'i kadın olmak üzere 88 kişi yaşıyordu. Bu nüfusun tamamı Türk olarak kaydedilmiştir.[7] Eznos köyünün nüfusu 1896 yılında 114 kişi, 1906 yılında ise 152 kişi olarak tespit edilmiştir.[8]
Eznos köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Erzurum vilayetinin Oltu kazasının Kosor nahiyesine bağlıydı. Ancak köyün adı bu listede yanlış yazılmıştır.[9] 1940 genel nüfus sayımında "İznos" olarak kaydedilmiş olan köy aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 242 kişiden oluşuyordu.[10] 1946 yılında Şenkaya ilçesi kurulunca, Kosor nahiyesi ve Eznos köyü bu ilçeye bağlandı. Eznos veya İznos Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Gülveren olarak değiştirilmiştir.[11] 1965 genel nüfus sayımında Gülveren köyünde 439 kişi tespit edilmişti ve bu nüfus içinde 161 kişi okuma yazma biliyordu.[12]
1993 yılında Büyükşehir olan Erzurum’da, 2012 yılında 6360 Sayılı Yasa ile, tüm köylerin tüzel kişiliği kaldırılmıştır. Bu köy de Şenkaya Belediyesi’nin bir mahallesi olmuştur.[13]
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
Mahalle, Erzurum il merkezine 149 km, Şenkaya ilçe merkezine 38 km uzaklıktadır.[14] Mahalle, Şenkaya'nın kuzeydoğusunda olup, 
numaralı Erzurum-Ardahan (Oltu-Göle) devlet yoluna, Nişantaşı Mahallesi üzerinden, 14,3 km.lik bir köy yoluyla bağlıdır.[15]
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
| Yıllara göre mahalle nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 158[1] |
| 2021 | 162[1] |
| 2020 | 158[1] |
| 2019 | 168[1] |
| 2018 | 168[1] |
| 2017 | 187[1] |
| 2016 | 192[1] |
| 2015 | 194[1] |
| 2014 | 215[1] |
| 2013 | 240[1] |
| 2012 | 237[2] |
| 2011 | 249[2] |
| 2010 | 265[2] |
| 2009 | 264[2] |
| 2008 | 263[2] |
| 2007 | 295[2] |
| 2000 | 331[2] |
| 1990 | 348[16] |
| 1985 | 350[17] |
| 1965 | 439[18] |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d e f g h i j k "Erzurum Şenkaya Gülveren Mahalle Nüfusu". Nufusune.com. 17 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2023.
- ^ a b c d e f g h "TÜİK Merkezi Dağıtım Sistemi Nüfus Verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Gulveren, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 20 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2023.
- ^ a b Tao (Gürcüce), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 87. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
- ^ 2017 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2018, s. 42-43. 31 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9470-9-4
- ^ Tao (Gürcüce), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 90. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, Sıra no: 747". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2023.
- ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 120, ISBN 9786052100271.
- ^ "Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 226". 5 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2023.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 248.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, 1968, Ankara, s. 244". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2023.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 261.
- ^ "6360 sayılı kanun". Resmî Gazete. 10 Aralık 2012. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022.
- ^ "Gülveren Mahallesi". YerelNet.org.tr. 4 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2023.
- ^ "Gülveren to Nişantaşı". Gülveren to Nişantaşı. Erişim tarihi: 30 Kasım 2023.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). "1965 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.