Esence, Şenkaya

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Esence
Harita
Erzurum'un Türkiye'deki konumu
Erzurum'un Türkiye'deki konumu
Erzurum üzerinde Esence
Esence
Esence
Esence'nin Erzurum 'daki konumu
Ülke Türkiye
İlErzurum
İlçeŞenkaya
Coğrafi bölgeDoğu Anadolu Bölgesi
Rakım2593 m
Nüfus
 (2022)[1][2]
 • Toplam38
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu0442
İl plaka kodu25
Posta kodu25360

Esence, Erzurum ilinin Şenkaya ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Esence köyünün eski adı Pagir'dir. 1835 tarihli Osmanlı nüfus defterinde Bagir ve Pagir olarak kaydedilmiştir.[4][5] Bu yer adı, "halat" anlamına gelen Gürcüce Bagiri'den (ბაგირი) geliyor olabilir.[6]

Pagir köyü, orta çağda Gürcistan'ın bir parçası olan Tao bölgesinde yer alıyordu. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ortalarına doğru Gürcülerden ele geçirdi. Osmanlı idaresinin askere alma ve vergi belirleme amacıyla 1835 yılında yaptığı nüfus tespitinde köy Çıldır Eyaleti'nin Penek Sancağı'na bağlıydı ve bu tarihte köyü oluşturan 7 hanede 26 erkek kaydedilmişti. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, Hars köyünün nüfusunun yaklaşık 52 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.[7]

Pagir köyü, 93 Harbi'nin ardından 1878 yılında imzalanan Berlin Antlaşması'yla Osmanlı Devleti tarafından Çarlık Rusya'sına bırakıldı. Rus idaresinin Pagir / Pagker (Пагир / Пагкер) adıyla kaydettiği köy Oltu sancağının (okrug) Oltu kazasına (uçastok) bağlıydı. 1886 nüfus sayımında köyde sadece 8 Kürt yaşıyordu.[8] Köyün nüfusu 1896 yılında 15 kişiye, 1906 yılında da 26 kişiye ulaşmıştır.[9]

Pagir, 1950 yılında gelindiğinde 104 kişilik nüfusa sahip bir köydü.[10] Pagir Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Esence olarak değiştirilmiştir.[11] 1965 genel nüfus sayımında Esence köyünün nüfusu 129 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde sadece 13 kişi okuma yazma biliyordu. Bu tarihte köy Şenkaya kazasının Akşar bucağına bağlıydı.[12]

1993 yılında Büyükşehir olan Erzurum’da, 2012 yılında 6360 Sayılı Yasa ile, tüm köylerin tüzel kişiliği kaldırılmıştır. Bu köy de Şenkaya Belediyesi’nin bir mahallesi olmuştur.[13]

Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]

Mahalle, Erzurum il merkezine 155 km, Şenkaya ilçe merkezine 54 km uzaklıktadır.[14] Mahalle, Şenkaya'nın doğusunda olup, Melikoğlu Deresi Vadisi'ni izleyerek numaralı Erzurum-Ardahan (Oltu-Göle) devlet yoluna, Köroğlu, Yazılı ve Yeşildemet mahalleleri üzerinden, 20,7 km.lik bir köy yoluyla bağlıdır.[15]

Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]

Yıllara göre mahalle nüfus verileri
2022 38[1]
2021 30[1]
2020 30[1]
2019 33[1]
2018 43[1]
2017 26[1]
2016 30[1]
2015 45[1]
2014 42[1]
2013 54[1]
2012 38[2]
2011 37[2]
2010 38[2]
2009 37[2]
2008 38[2]
2007 19[2]
2000 56[2]
1990 57[16]
1985 82[17]
1965 129[18]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b c d e f g h i j k "Erzurum Şenkaya Esence Mahalle Nüfusu". Nufusune.com. 27 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2023. 
  2. ^ a b c d e f g h "TÜİK Merkezi Dağıtım Sistemi Nüfus Verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "Esence, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 26 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2023. 
  4. ^ Tao (Gürcüce), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 90. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
  5. ^ 1955 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1961, s. 214.
  6. ^ ""ბაგირი" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt, ISBN 978-0-9535878-3". 22 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2022. 
  7. ^ Tao (Gürcüce), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 94, 96. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
  8. ^ ""Oltu kazası (1886 Yılı)" (Rusça)". 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2020. 
  9. ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 120, ISBN 9786052100271.
  10. ^ 1950 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1957, s. 174.
  11. ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, 1968, Ankara, s. 738". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2022. 
  12. ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 261.
  13. ^ "6360 sayılı kanun". Resmî Gazete. 10 Aralık 2012. 19 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2022. 
  14. ^ "Esence Mahallesi". YerelNet.org.tr. 4 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2023. 
  15. ^ "Esence to Yeşildemet". Esence to Yeşildemet. 26 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2024. 
  16. ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Şubat 2020. 
  17. ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 
  18. ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1968). "1965 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]