Alanlarına göre en büyük göller listesi

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Alanlarına göre Dünya'nın en büyük gölleri listesi, yeryüzünde yüzölçümü büyüklüğüne göre göllerin sıralanmış bir listesidir. Bu listeye yüzey ölçümü 3000 m. ve daha fazla olan göller dahil edilmiştir. Buna göre yüzey ölçümü bakımından dünyanın en büyük gölü 5 ülkenin kıyısı bulunan Hazar Denizi'dir. Türkiye'nin en büyük gölü olan Van Gölü bu listeye girmemiştir. Bu liste havzaları ve haliçleri içermez. Bazı göllerin alanları mevsimsel şartlara bağlı olarak yıl içinde değişebilir. Bu özellikle kuru iklimlerdeki tuz gölleri için geçerlidir.

İstikrarlı göller[değiştir | kaynağı değiştir]

Aşağıdaki tabloda görülen renk ayrımları, göllerin sıralandığı tablonun başında ilk bölmede bulunan renklerin açıklamasıdır. Ve hangi rengin hangi kıtayı temsil ettiğini göstermektedir. Listede Hazar Denizi ayrı olarak gösterilmiştir çünkü pek çok coğrafyacıya göre Hazar bir gölden çok küçük bir okyanus veya bir iç deniz özelliği taşır.

Sıra kısmındaki renkler
Afrika Asya Avrupa Kuzey Amerika Okyanusya Güney Amerika Antarktika
Okyanus 'göl'
  İsim Kıyısı olan ülkeler Yüzölçümü Uzunluk Azami derinlik Su Hacmi Ölçek Açıklamalar
1 Hazar Denizi*  Azerbaycan
 Türkmenistan
 İran
 Kazakistan
 Rusya
371.000 km² 1.199 km 1.025 m 78.200 km² Yeryüzünün alan bakımından en büyük gölüdür ki bir iç deniz olarak kabul görür. Bazı kaynaklar 'küçük bir okyanus' ifadesini kullanır.[1][2]
*Garabogazköl Aylagy bu alana dahil edilmemiştir.
Kıta gölleri
 Sıra İsim Kıyısı olan ülkeler Alan Uzunluk Maksimum derinlik Su hacmi Ölçek Açıklamalar
2 Michigan-Huron  Kanada
 ABD
117.702 km² 710 km 282 m 8.458 km3 Bu göller suları birleştiğinden dolayı tek göl olarak sayılmıştır. Ayrı ayrı sayılır ise, Huron ve Michigan üçüncü ve dördüncü büyük tatlı su gölleridir.
3 Superior  Kanada
 ABD
82.414 km² 616 km 406 m 12.100 km3 Huron ve Mişıgın gölleri ayrı birer göl sayılır ise yeryüzünün en büyük tatlı su gölüdür.
4 Victoria  Uganda
 Kenya
 Tanzanya
69.485 km2 (26.828 sq mi) 322 km (200 mi) 84 m (276 ft) 2.750 km3 (660 cu mi) Afrika'nın en büyük gölüdür; ayrıca yeryüzünün en büyük ikinci tatlı su gölüdür.
5 Tanganyika  Burundi
 Tanzanya
 Zambiya
 Kongo DC
32.893 km2 (12.700 sq mi) 676 km (420 mi) 1.470 m (4.820 ft) 18.900 km3 (4.500 cu mi) Dünyanın ikinci en derin gölü.
6 Baykal  Rusya 31.500 km² 636 km 1.637 m 23600 km3 Dünya'nın en derin gölüdür. Ayrıca Dünya'nın en büyük tatlı su rezervi olan gölü de Baykal'dır.
7 Büyük Ayı  Kanada 31080 km² 373 km 446 m 2.236 km3 Tamamı Kanada içinde olan en büyük göl
8 Malavi  Tanzanya
 Mozambik
 Malavi
30.044 km2 (11.600 sq mi) 579 km (360 mi) 706 m (2.316 ft) 8.400 km3 (2.000 cu mi) Afrika'daki en derin ikinci göldür. Yeryüzündeki diğer tüm göllerden daha fazla balık türü barındırır.
9 Büyük Esir  Kanada 28.930 km2 (11.170 sq mi) 480 km (300 mi) 614 m (2.014 ft) 2.090 km3 (500 cu mi) Kuzey Amerika'daki en derin göldür
10 Erie  Kanada
 ABD
25.719 km2 (9.930 sq mi) 388 km (241 mi) 64 m (210 ft) 489 km3 (117 cu mi)
11 Winnipeg  Kanada 23.553 km2 (9.094 sq mi) 425 km (264 mi) 36 m (118 ft) 283 km3 (68 cu mi) Manitoba'da yer alır, tek bir yönetim bölgesi sınırları içinde bulunan en büyük göl.
12 Ontario  Kanada
 ABD
19.477 km2 (7.520 sq mi) 311 km (193 mi) 244 m (801 ft) 1.639 km3 (393 cu mi)
13 Balkhash*  Kazakistan 18.428 km2 (7.115 sq mi) 605 km (376 mi) 26 m (85 ft) 106 km3 (25 cu mi) Merkezi Asya'nın en büyük gölüdür
14 Ladoga  Rusya 18.130 km² 219 km 230 m 908 km3 Avrupa'nın en büyük gölüdür
15 Vostok Antarktika 15.690 km² 250 km 344 m 5.400 km3 Antarktika'nın en büyük gölü; ayrıca dünyanın en büyük buzul gölüdür.
16 Onega  Rusya 9.891 km2 (3.819 sq mi) 248 km (154 mi) 120 m (390 ft) 280 km3 (67 cu mi) Avrupa'nın 2. en büyük gölüdür.
17 Titicaca  Peru
 Bolivya
8.135 km2 (3.141 sq mi) 177 km (110 mi) 281 m (922 ft) 893 km3 (214 cu mi) Maracaibo Gölü sayılmazsa Güney Amerika'nın en büyük gölü ayrıca dünyanın en yüksek rakımlı gölüdür.
18 Nicaragua  Nikaragua 8.001 km2 (3.089 sq mi) 177 km (110 mi) 26 m (85 ft) 108 km3 (26 cu mi) Orta Amerika'nın en büyük gölüdür.
19 Athabasca  Kanada 7.920 km2 (3.060 sq mi) 335 km (208 mi) 243 m (797 ft) 204 km3 (49 cu mi) Saskatchewan, Alberta'daki en büyük göl.
20 Taymyr  Rusya 6.990 km2 (2.700 sq mi) 250 km (160 mi) 26 m (85 ft) 12,8 km3 (3,1 cu mi)
21 Turkana*  Etiyopya
 Kenya
6.405 km2 (2.473 sq mi) 248 km (154 mi) 109 m (358 ft) 204 km3 (49 cu mi) Dünyanın en büyük kalıcı ıssız göl ve dünyanın en büyük alkalin gölü.
22 Reindeer Gölü  Kanada 6.330 km2 (2.440 sq mi) 245 km (152 mi) 337 m (1.106 ft)
23 Issyk-Kul*  Kırgızistan 6.200 km2 (2.400 sq mi) 182 km (113 mi) 668 m (2.192 ft) 1.738 km3 (417 cu mi)
24 Urmiye*  İran 6.001 km2 (2.317 sq mi) 130 km (81 mi) 16 m (52 ft) Orta Doğu'nun en büyük gölü
25 Vänern  İsveç 5.545 km2 (2.141 sq mi) 140 km (87 mi) 106 m (348 ft) 153 km3 (37 cu mi) AB ülkelerindeki en büyük göl.
26 Winnipegosis  Kanada 5.403 km2 (2.086 sq mi) 245 km (152 mi) 18 m (59 ft)
27 Albert  Uganda
 Kongo DC
5.299 km2 (2.046 sq mi) 161 km (100 mi) 58 m (190 ft) 280 km3 (67 cu mi)
28 Mweru  Zambiya
 Kongo DC
5.120 km2 (1.980 sq mi) 131 km (81 mi) 27 m (89 ft) 38 km3 (9,1 cu mi)
29 Nettilling  Kanada 5.066 km2 (1.956 sq mi) 113 km (70 mi) 132 m (433 ft) Baffin Adası'nda yer alır. Dünyanın bir ada üzerinde yer alan en büyük gölüdür.
30 South Aral Sea*  Kazakistan
 Özbekistan
5.000 km2 (1.900 sq mi) 195 km (121 mi) 45 m (148 ft) 1960'ta Aral Gölü dünyanın en büyük dördüncü gölüydü (68,000 km2). Güney Aral Denizi'nin batı havzasında yaklaşık istikrara katkı sağlaması bekleniyor. 5,000 km2'lik bir alan 2009'da kurudu.
31 Nipigon  Kanada 4.843 km2 (1.870 sq mi) 116 km (72 mi) 165 m (541 ft) Kanada'nın Ontario Eyaleti içindeki en büyük göl.
32 Manitoba  Kanada 4.706 km2 (1.817 sq mi) 225 km (140 mi) 7 m (23 ft)
33 Büyük Tuz*  ABD 4.662 km2 (1.800 sq mi) 121 km (75 mi) 10 m (33 ft) Michigan Huron tek bir göl olarak sayılır ise Amerika Birleşik Devletleri içindeki en büyük göl. Ayrıca tek bir ABD eyaleti içindeki en büyük göl.
34 Qinghai Gölü*  Çin 4.489 km2 (1.733 sq mi) (2007) Doğu Asya'nın en büyük gölüdür
35 Saimaa  Finlandiya ≈ 4.400 km2 (1.700 sq mi) 82 m 36 km3 Kıyı şeridi boyunca 14,000 ada,sayısız havzaları içerir13.700 km (8.500 mi)
36 Lake of the Woods  Kanada
 ABD
4.350 km2 (1.680 sq mi) 110 km (68 mi) 64 m (210 ft)
37 Khanka  Çin
 Rusya
4.190 km2 (1.620 sq mi) 10,6 m (35 ft)

*Tuz gölü

Değişken göller[değiştir | kaynağı değiştir]

Birçok sayıda sel taşkınları ovaları yılın belirli dönemlerinde sel sularının uzunca bir dönem birikmesi ile aynen bir göl niteliklerine girmektedirler. Bunlardan birçoğunun yüzölçümü sel mevsiminde 4000 km2'yi aşmaktadır. Bu büyük değişken goller arasında Kamboçya'da Tonlé Sap (2,700 km2, sel mevsiminde 16,000 km2); Çin'de Poyang Gölü (1000 km2, sel mevsiminde 4400 km2) ve Dongting Gölü (2,820 km2, sel mevsiminde 20,000 km<süp>2</süp>) i; Mali'de Nijer Kara İçi Deltası; Sudan'da Sudd (130,000 km2'den daha büyük); Botsavana'da Okavango Deltası; Brezilya ve Paraguay'da, the Pantanal ve Amazon Nehri'nin bazı kesimları. Bazı göller, belirli mevsimlik değil de, zaman zaman değişik yıllar ve mevsimlerde sel suları toplayıp yüzölçümleri 4000 km2'yi aşmaktadırlar. Bunlara en iyi örnekler yağmurlu mevsimler olursa Avustralya'nın en büyük gölleri olan Torrens Gölü (dolu olduğu zaman 5,700 km2) ve Eyre Gölü (dolu olduğu zaman 9500 km2). Özbekistan ve Türkmenistan arasında bulunan Sarıkamış Gölü'nün yüzölçümü 21. yüzyıl başında 5,000 km2'ye yükselmiştir ama bunun ne kadar kalıcı olduğu bilinmemektedir.

Kıtalarına göre en büyük göller[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Note: Lake areas may slightly vary depending on the sources.

  1. ^ DuMont, H.J. "The Caspian Lake: History, biota, structure, and function" (PDF). American Society of Limnology and Oceanography. 20 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Kasım 2010. 
  2. ^ Jan Golonka (2000) "Geodynamic Evolution of the South Caspian Basin". In Yilmaz, Isaksen, & AAP, eds., Oil and Gas of the Greater Caspian Area.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Factmonster.com 27 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • van der Leeden, Troise, and Todd, eds., The Water Encyclopedia. Second Edition. Chelsea, MI: Lewis Publishers, 1990. pp. 198–200.