Uludağ Millî Parkı
 | Bu madde, Vikipedi biçem el kitabına uygun değildir. (Nisan 2015) |
 | Bu maddedeki bilgilerin doğrulanabilmesi için ek kaynaklar gerekli. (Ocak 2023) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
| Uludağ Millî Parkı | |
|---|---|
 | |
  Uludağ Millî Parkı (Türkiye) | |
 | |
| Tür | Millî Park |
| Konum | Uludağ, Bursa |
| Yüzölçümü | 13.024 |
| Açılış | 1961 |
| Durum | Faaliyette |
| Resmî site | Uludağ Millî Parkı |
Uludağ Millî Parkı, Bursa ilinin güney ve güneydoğusunda 13.024 hektarlık bir alanda 1961 yılında Millî Park olarak ilan edilerek koruma altına alınmıştır.[1] Millî parka ulaşım karayolu ve teleferik ile yapılabilmektedir. Dağın Kuzey ve Güney yamaçlarında çok sayıda patikalar sayesinde park içindeki vadiler ve tepeler arasında ulaşım mümkündür.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]1963 yılından 1972 yılına kadar Uludağ Millî Parkı Orman Bölge Şefliği olarak 1500 metre yükseklikteki Kirazlıyayla'dan yönetilmiştir. Yüksek Orman Mühendisi Orhan Camcı millî parkın kurucu bölge şefi olarak 1972 yılına kadar alt yapının geliştirilmesi çalışmalarını yönetmiştir. Bu dönemde tamamlanan projeler arasında Kirazlıyayla yönetim merkezinin geliştirilmesi, Sarıalan yolunun açılması, Birinci Oteller Bölgesinin geliştirilmesi, Karabelen Millî Park giriş alanının düzenlenmesi, çok sayıda çesmenin inşası, Sarıalan kamp alanının inşası ve Çobankaya kamp alanlarının düzenlenmesidir. Orhan Camcı'nın Millî Park içinde yaptığı en önemli katkılardan birisi de o dönemde park idare merkezi ve tabiat tarihi müzesi olarak 1900 metre oteller bölgesinde yapılan yönetim merkezi olmuştur. O dönemde Etibank'ın işlettiği Wolfram madenine elektrik getirilmesi, maden yolunun park standardlarına uygun olarak açılması, kayak alanlarının düzenlenip geliştirilmesi ve Yeşiltarla'daki geyik üretme alanının geliştirilmesi ve kamp alanlarında yol işaretleri ve tabelaların belli bir Millî Park standardına göre üretilmesi de dikkate değer çalışmalardandır. 1972 yılında bölge şefliği Millî Park Orman İşletme Müdürlüğü haline getirilmiştir.
Koruma Statüsü
[değiştir | kaynağı değiştir]Milli parkın koruma statüsü kendi içinde değişkenlik göstermektedir. Alanın büyüklüğü zaman zaman değiştirilmektedir. Örneğin Bakanlar Kurulunun 13 Mart 2006 tarihinde almış olduğu bir kararla toplam 1.600 hektar saha Millî Park alanı dışına çıkarılmıştır.[2] 2006 yılında tanımlanan doğal sit alanları statüsüne göre bölgenin yaklaşık %86'sı 1. derece doğal sit alanı (11.219 ha), %14 ise 2. derece doğal sit alanı (1804 ha) olarak tanımlanmıştır. Daha sonra 2009 yılında yapılan yönetmelik değişikliğine göre alan Mutlak Koruma Alanı, Sınırlı Kullanım Alanı ve Kontrollü Kullanım Alanı olmak üzere 3 bölgeye ayrılmıştır. 10.850 ha'lık kısım, alanın %84'ünü oluşturmakta ve Mutlak Koruma Alanı olarak tanımlanmaktadır. Parkın 1925 ha'lık kısmı Sınırlı Kullanım Alanı, 248 ha'lık bir alan ise Kontrollü Kullanım Alanı olarak tanımlanmıştır. Kullanım derecelerine göre yapılaşmaya izin verilmektedir. Milli Park içinde yer alan tesisler Mutlak Koruma Alanı dışında yer alan %16'lık kesimdedir.[3] Turizm tesislerinin olduğu alanlar ise 1. ve 2. Gelişim Bölgeleri olarak bilinmektedir. 1. Gelişim Bölgesinde tüm yatırımlar tamamlanmış olup yeni tesislere izin verilmemektedir. Bu bölgede 17'si kamu yatırımı, 19'u özel olmak üzere toplam 36 konaklama ve dinlenme tesisi bulunmaktadır. 1986 yılında turizm alanı ilan edilen 2. Gelişim Bölgesinde ise 4 otel mevcuttur.[4]
2022 yılı Aralık ayında AKP Bursa milletvekillerinin verdiği bir teklifle bölgenin yönetimi yeni oluşturulmak istenen Uludağ Alan Başkanlığı adıyla yeni bir yönetim sistemi oluşturulmak istenmiştir.[5] Teklif ile birlikte DKMP'nin yetkileri Uludağ Alan Başkanlığı aracılıyla Kültür ve Turizm Bakanlığı'na verilmek istenmektedir. Milli Parkların tabi olduğu kanunlar sıkı koruma sağlamaktadır. Çevreciler bu koruma kalkanın kalkacağını savunmaktadır.
Kullanım
[değiştir | kaynağı değiştir]Alanda en yaygın faaliyet 1933 yılından beri yapılan kayak turizmidir. 9'u telesiyej, 14'ü teleski ve biri gondol olmak üzere toplam 24 mekanik tesis bulunmaktadır. Ayrıca kayak merkezinde toplam uzunluğı 35 km'ye ulaşan 31 farklı pist vardır. Kayak tesisleri 2017 yılından beri Milli Park içindeki otel sahipleri tarafından kurulmuş olan Uludağ A.Ş. tarafından işletilmektedir.[6] Milli Parkta ayrıca yürüyüş, trekking, tırmanış, dağcılık, kanyoning, kar yürüyüşü gibi rekreasyon faaliyetleri gerçekleştirilmektedir.
Milli Park Bursa şehrine yakınlığının dışında, park ile etkileşimde olan 7 kırsal yerleşim vardır. Bunlar Kirazlı, Süleymaniye, Soğukpınar, Bağlı, Hüseyinalan, Alaçam ve Saitabat yerleşimleridir. Büyükşehir yasasıyla köyden mahalle statüsüne geçen bu yerleşimlerin geçimleri bir kısmı Milli Park sınırları içinde gerçekleştirdikleri tarım, ormancılık ve arıcılık gibi faaliyetlerdir.
Güncel durum ve tehditler
[değiştir | kaynağı değiştir]2021 yılında yapılan bir çalışmaya göre alan ciddi biçimde erozyondan etkilenmektedir ve arazide bozulmalar gerçekleşmektedir. 1985-2019 yılları karşılaştırıldığında kayak merkezi ve oteller bölgesinde erozyon artışı ve vegetasyon kaybı gözlemlenmiştir. Ayrıca zirve bölgesinde su yüzeylerinde küçülme ve çıplak kaya oranında bir artış vardır. Buna karşın insan erişiminin olmadığı bölgelerde az da olsa doğal yoğun ormanlarda bir artış tespit edilmiştir.[3]
Turistik tesis yapılaşmasının görüldüğü yaklaşık 2 bin hektarlık kısmının 15 Temmuz 2023 tarihli cumhurbaşkanı kararı ile Uludağ Alan Başkanlığına devredilerek millî park statüsü iptal edilmiştir.[7]
Resim galerisi
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Uludağ Kayak Merkezi -
Sarıalan Yaylası -
Keşiş Tepe 2486 m (arkada) görünümü -
Eski Uludağ Teleferik İstasyonu (Teferrüç) -
Eski Uludağ Teleferiği -
Eski Uludağ Teleferik İstasyonu (Sarıalan) -
Eski Sarıalan Telesiyej İstasyonu -
Eski Sarıalan Çobankaya Telesiyeji -
Eski Sarıalan-Çobankaya Telesiyeji -
Eski Çobankaya Telesiyej İstasyonu -
Uludağ Millî Parkı Girişi (Karabelen) -
Uludağ Millî Parkı Bilgi Tabelası (Kirazlıyayla) -
Kirazlıyayla -
Kirazlıyayla Piknik alanı -
Sarıalan-Oteller Kavşağı (Uludağ Yolu) -
Sarıalan Yaylası'ndan Fatintepe, Cennetkaya Tepesi, Zirvetepe ve Keşiş Tepe (2486m) -
Sarıalan Yaylası -
Sarıalan Yaylası -
Sarıalan Yaylası -
Sarıalan Yaylası -
Sarıalan Kamp Alanı -
Çobankaya Kamp Alanı -
Bakacak haberleşme İstasyonu ve Seyir Terası -
-
-
Cennetkaya Tepesi'nin (1990 m), Fatintepe'den(2045 m) görünümü -
Karkay Telesiyeji -
Aydınyıldız Oteli
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Korunan Alanlar Listesi" (PDF). Tarım ve Orman Bakanlığı DKMP Genel Müdürlüğü. 7 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 12 Ocak 2023.
- ^ "13/03/2006 tarihli Bakanlar Kurulu kararı". Resmi Gazete. 12 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2023.
- ^ a b Gökhan ÖZSOY (2021). "Uludağ Milli Parkında Çok Yıllık Arazi Kullanım/Örtü Değişiminin CBS İçinde Analizi". Bursa Uludag Üniv. Ziraat Fak. Derg. 35 (1). ss. 119 - 144.
- ^ "Uludağ Milli Parkı - Bursa". Kültür Portalı. 16 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2023.
- ^ Çeri, Ufuk (8 Ocak 2023). "60 yıllık Uludağ Milli Parkı'nı bekleyen tehlike: Alan Başkanlığı". Medyascope. 12 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2023.
- ^ "Uludağ Info". Uludağ A.Ş. 11 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2023.
- ^ "Uludağ'ın iki bin hektarlık bölümü artık 'milli park' değil". T24. 15 Temmuz 2023. 23 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2023.
