Sakalar, Artvin
| Sakalar | |
|---|---|
 | |
 Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
  Sakalar Sakalar'ın Artvin'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Artvin |
| İlçe | Merkez |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 862 m |
| Nüfus (2021) | |
| • Toplam | 223 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0466 |
| İl plaka kodu | 08 |
| Posta kodu | 08100 |
Sakalar (Gürcüce: Tskaltetra / წყალთეთრა; translit: “ts’q’altetra”), Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Sakalar'ın eski adı Tskaltetra'dır (წყალთეთრა).[3] Gürcüce “su” (წყალი: "tskali") ve “beyaz” (თეთრი: tetri) kelimelerinden oluşan bu ad, "ak su, akça su" anlamına geir.[4] Bu ad Türkçeye Skaltetra (سقالتترە) olarak girmiştir.[5] Köyün eski adının Gürcüce olması, Osmanlı döneminden önce de bir yerleşme olduğunu göstermektedir. Osmanlılar ise köyü Gürcü yönetiminden 16. yüzyılın ikinci yarısında ele geçirdi. Tskaltetra, uzun süre Osmanlı egemenliğinde kaldıktan sonra, 93 Harbi'nde Çarlık Rusyası'nın egemenliğine girdi. Rus idaresinin Tskaltetra (Цхалтетра) olarak kaydettiği köy, Artvin sancağının (okrug) Artvin kazasına (uçastok) bağlıydı. Aynı kazaya bağlı Berta nahiyesinde yer alıyordu. Köyde tamamı "Türk" olarak kaydedilmiş olan 349 kişi yaşıyordu.[6] Gürcüce bir adı olan köyün bu tarihte artık Gürcüce konuşan bir nüfusuna sahip olmadığı bu kayıttan anlaşılmaktadır.
Tskaltetra, Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra bir süre Gürcistan sınırları içinde kaldı. 1921'de Moskova Antlaşması'yla yeniden Türkiye'ye bırakıldı.[7] 1925'te köyün adı Sakalar olarak değiştirildi. Bununla birlikte resmi kayıtlarda geç döneme kadar “Sakalar (Saltetra)” biçiminde köyün eski adı kullanılmaya devam etti.[8]
Sakalar köyünün bir kısmı (Aydınlık mahallesi) 2018'de Deriner Barajı suları altında kalmıştır.[9]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Köy, Artvin il merkezine 40 km uzaklıktadır.[10]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2021 | 219[2] |
| 2020 | 223[2] |
| 2019 | 234[2] |
| 2018 | 255[2] |
| 2017 | 213[2] |
| 2016 | 217[2] |
| 2015 | 229[2] |
| 2014 | 266[2] |
| 2013 | 262[2] |
| 2012 | 258[2] |
| 2011 | 275[2] |
| 2010 | 306[2] |
| 2009 | 316[2] |
| 2008 | 325[2] |
| 2007 | 331[2] |
| 2000 | 352[10] |
| 1990 | 336[10] |
| 1985 | 335[10] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Sakalar, Turkey Page". Fallingrain.com. 29 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p "Artvin Merkez Sakalar Köy Nüfusu". Nufusune.com. 1 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ Niko Mari, Şavşeti ve Klarceti Gezi Günlükleri (Gürcüce), Batum, 2015 (Birinci basım: 1911, Petersburg, Rusça), s. 369, ISBN 9789941434112.
- ^ ""Tskaltetra" Tao-Klarceti: Tarih ve Kültür". 11 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2020.
- ^ Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumatı Umumiye (Osmanlıca), 1927, s. 113.
- ^ "kazası (1886 Yılı)" (Rusça)". 25 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2020.
- ^ Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1934, 2. cilt, s. 41.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1977). "1975 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ "İki aile ıssız yaşamı seçti". Hürriyet. 28 Mart 2018. 29 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2018.
- ^ a b c d "Sakalar Köyü". YerelNet.org.tr. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014.