Alabalık, Artvin

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Alabalık
Köy
Harita
Artvin'in Türkiye'deki konumu
Artvin'in Türkiye'deki konumu
Artvin üzerinde Alabalık
Alabalık
Alabalık
Alabalık'ın Artvin'deki konumu
ÜlkeTürkiye Türkiye
İlArtvin
İlçeMerkez
Coğrafi bölgeKaradeniz Bölgesi
Rakım1532 m
Nüfus
 (2021)
 • Toplam149
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu0466
İl plaka kodu08
Posta kodu08100

Alabalık, Artvin ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Alabalık köyünün eski adı Türkçe bir kaynağa göre Karçhal'dır.[3] Bununla birlikte başka kaynaklarda köyün eski adı olarak Didvenahi ve Ahalta olarak geçer.[4][5] Karçhali (კარჩხალი) "çıplak dağ" veya "kayalık dağ"[6], Didvenahi (დიდვენახი) "büyük bağ"[7][8] ve ahali (ახალი) kelimesinin çoğulu olan Ahalta (ახალთა) ise "yeniler"[9] anlamına gelir. Ancak bu yerleşimlerden hiçbiri eski kayıtlarda köy olarak geçmez. Nitekim Alabalık, Karçhali Vadisi'ndeki bazı yerleşimlerin tek muhtarlık altında toplanmasıyla geç dönemde kurulmuş bir köydür.

Alabalık köyünün yer aldığı Klarceti, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biriydi. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ortasına doğru Gürcülerden ele geçirmiştir. Geç dönemde kurulmuş olan Alabalık köyünün sınırları içinde bulunan Tzkarostavi Manastırı, Nuka Kilisesi, Midznadzori Manastırı gibi dinsel yapılar ve tek kemerli eski taş köprüler, bu yörenin çok yerleşim alanı olduğunu göstermektedir. Buradaki yerleşim yerlerinin Ahalta, Didvenahi, Karçhali gibi adlar taşıması da bu bölgenin eski Gürcü yerleşim yerleri olduğuna işaret eder.[10]

Dilbilimci ve tarihçi Nikolay Marr, 1904 yılında Şavşeti ve Klarceti bölgelerini gezdiği sırada Ahalta'da bulunmuş ve bu yerleşim yerinin 5 evden oluştuğunu belirtmiştir. Bu araştırma gezisi sırasında Didvenahi’ye de giden araştırmacı Marr, Midznadzori Manastırı’nı kastederek, burada küçük bir kilise görmeyi beklerken büyük ve görkemli bir manastırla karşılaştığını yazmıştır. Marr, Alabalık köyünün sınırları içinde küçük bir yerleşim olan Gogitavi'den (გოგითვი) Gogastavi (გოგასთვი) olarak söz etmiştir. Aşağıda bulunan kışlağa (kışla) Gogasi, buranın zirvesine Gogastavi dendiğini belirtmiştir. Gogasi kışlasının alt tarafında Didvenahi’nin, onun altında da Midznadzori Manastırı’nın yıkıntılarının bulunduğunu yazmıştır.[11]

Albalık köyünün 1985 yılında sonra kurulduğu gelen nüfus satımı sonuçlarından da anlaşılmaktadır. Köy ilk kez 1990 genel nüfus sayımı sonuçlarında yer almıştır. Bu tarihte köy Artvin ilinin merkez kazasının Ortaköy bucağına bağlıydı ve nüfusu 300 kişiden oluşuyordu.[12][13]

Alabalık köyünün sınırları içinde, Tzkarostavi Manastırı, Nuka Kilisesi, Midznadzori Manastırı dışında da eski yapılar veya kalıntıları bulunmaktadır. Gogitavi mahallesinin eski kilisesi olan Gogitavi Kilisesi tamamen yıkılmış, geriye sadece kabaca yontulmuş taşlar ve kireç harçlı duvar parçaları kalmıştır. Ahalta veya bugünkü adıyla Dere mahallesinde Ahalta Köprüsü, Eşkıya Köprüsü ve Maçuheti Köprüsü olarak bilinen üç adet tek kemerli taş köprü bulunmaktadır.[14] Köyün merkez yerleşimi olan Karçhali'de de eski bir kilisenin varlığı bilinmektedir. Ancak bu yapıdan bir iz kalmamıştır.[15]

Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]

Alabalık köyü, Artvin il merkezine 52 km uzaklıktadır.[16]

Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]

Yıllara göre köy nüfus verileri
2021 136[2]
2020 149[2]
2019 157[2]
2018 176[2]
2017 117[2]
2016 123[2]
2015 124[2]
2014 121[2]
2013 115[2]
2012 109[2]
2011 122[2]
2010 120[2]
2009 138[2]
2008 167[2]
2007 117[2]
2000 309[16]
1990 300[16]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Alabalik, Turkey Page". Fallingrain.com. 2 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022. 
  2. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p "Artvin Merkez Alabalık Köy Nüfusu". Nufusune.com. 1 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022. 
  3. ^ Taner Artvinli, Artvin Yer Adları Sözlüğü, İstanbul, 2013, s. 153, ISBN 978-605-5708-85-6.
  4. ^ Tao-Klarceti: Tarihsel ve Kültürel Anıtlar (ტაო-კლარჯეთი: ისტორიისა და კულტურის ძეგლები), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 291, ISBN 978-9941-478-17-8.
  5. ^ 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2017, s. 22. 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9470-8-7
  6. ^ Giorgi Şaraşidze, Guria Diyalekti Sözlüğü (გურული ლექსიკონი), Tiflis, 2014. 9 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-6675-7
  7. ^ "დიდი" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 25 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 0-9535878-3-5
  8. ^ "ვენახი" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 2 Nisan 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 0-9535878-3-5
  9. ^ "ახალი" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 31 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 0-9535878-3-5
  10. ^ 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2017, s. 22, 24. 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9470-8-7
  11. ^ Niko Marr, Şavşeti ve Klarceti Gezi Günlükleri (შავშეთსა და კლარჯეთში მოგზაურობის დღიურები), Batum, 2015 (Birinci basım: 1911, Petersburg, Rusça), s. 313-314 9 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-434-11-2.
  12. ^ "1980 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1981" (PDF). 22 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 2 Nisan 2024. 
  13. ^ 1990 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1991.
  14. ^ 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2017, s. 27-28. 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9470-8-7
  15. ^ Tao-Klarceti: Tarihsel ve Kültürel Anıtlar (ტაო-კლარჯეთი: ისტორიისა და კულტურის ძეგლები), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 136, ISBN 978-9941-478-17-8.
  16. ^ a b c "Alabalık Köyü". YerelNet.org.tr. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Alabalık,_Artvin&oldid=32464518" sayfasından alınmıştır