Oruçlu, Artvin
| Oruçlu | |
|---|---|
 | |
 Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
  Oruçlu Oruçlu'nun Artvin'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Artvin |
| İlçe | Merkez |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 764 m |
| Nüfus (2021) | |
| • Toplam | 87 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0466 |
| İl plaka kodu | 08 |
| Posta kodu | 08100 |
Oruçlu, Artvin ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Oruçlu köyünün eski adı Orcohi'dir.[3] Gürcüce bir yer adı olan Orcohi (ორჯოხი), "ori" (ორი: iki) ve "cohi" (ჯოხი: değnek) kelimelerinden türemiştir.[4][5] Bu yer adı Türkçeye Orcok / Orcuk (اورجق) ve Orucuk (اوروجوق) biçiminde girmiştir.[6][7] Ruslar ise köyü Orcoh (Орджох) adıyla kaydetmiştir.[8]
Orcohi, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Klarceti'de yer alır. Bu bölgeyi Osmanlılar 16. yüzyılın ortasında Gürcülerden el geçirdi. Erken dönem Osmanlı kayıtlarında adı geçmeyen Orcohi, 19. yüzyılın ikinci yarısında Trabzon Vilayeti'ne bağlı Lazistan sancağının sınırları içinde yer alıyordu. Bu sancağa bağlı Livana kazasının köylerinden biriydi. 1876 Trabzon vilayeti salnamesine göre köyde 50 hanede 189 kişi kaydedilmiştir. Ancak bu tarihte Osmanlı idaresi sadece erkek nüfusu tespit ediyordu. Erkek kadar kadın eklenince, köyün toplam nüfusunun 378 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.[9]
Nitekim 93 Harbi'nde Klarceti bölgesini ele geçiren Rusların yaklaşık on yıl sonraki nüfus tespiti sırasında köyde 405 kişi yaşıyordu. Bu sırada Orcohi, Artvin sancağının (okrug) Artvin kazasına (uçastok) bağlı Tsria nahiyesinin (сельское общество: kırsal topluluk) üç köyünden biriydi. Hem Orcohi'nin hem de Tsria nahiyesinin nüfusunun tamamı "Türk" olarak kaydedilmişti. Bununla birlikte, Gürcüce bir ada sahip olan köyde Mikieti (მიქიეთი), Bagati (ბაგათი), Vake (ვაკე), Orikikana (ორიქიყანა), Utieti (უთიეთი), Gori (გორი), Kapani (კაპანი), Zedvake (ზედვაკე), Leğvati (ლეღვათი) gibi Gürcüce yer adları günümüzde de kullanılmaktadır.[3][8]
Orcohi, Rus hakimiyetinin sona ermesinden sonra, bir süre bağımsız Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. 1921 yılında, Sovyet Rusya'nın Gürcistan'ı işgali sırasında, Ankara Hükümeti'nin verdiği ültimatom üzerine Gürcistan hükûmeti Artvin ve Ardahan bölgelerinden çekildi. 16 Mart 1921'de, Sovyet Rusya ile Ankara Hükümeti arasında imzalanan Moskova Antlaşması'yla da Orcohi köyü Türkiye'ye bırakıldı.[10]
Orçoki, 1922 yılında Artvin livasında yapılan nüfus tespiti sırasında, bu livanın Sirya (Tsira) nahiyesinin on köyünden biriydi. "Orçuk" olarak kaydedilmiş olan köyde, 69 hanede 272 kişi yaşıyordu. 1876 ve 1886 yıllarıyla kıyaslandığında köyünün nüfusunun iyice azalmış olduğu görülmektedir.[11] Orcohi, Orcuk veya Orçuk Türkçe olmadığı için köyün adı 1925 yılında "Oruclu" (sonradan Oruçlu) olarak değiştirildi.[12]
Orcohi, Artvin bölgesinde bağcılığın önemli merkezlerinden biriydi. Artvin bölgesi dışında Gürcistan'da da yetişen Orcohuli asması, adını bu köyden almıştır. Eskiden Orcohi köyünde yetişen üzümle "Demiröz" markasıyla şarap imal ediliyordu.[13][14]
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
Oruçlu köyü, Artvin il merkezine 50 km uzaklıktadır.[15]
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2021 | 74[2] |
| 2020 | 87[2] |
| 2019 | 97[2] |
| 2018 | 120[2] |
| 2017 | 66[2] |
| 2016 | 79[2] |
| 2015 | 84[2] |
| 2014 | 107[2] |
| 2013 | 72[2] |
| 2012 | 48[2] |
| 2011 | 58[2] |
| 2010 | 64[2] |
| 2009 | 100[2] |
| 2008 | 126[2] |
| 2007 | 138[2] |
| 2000 | 161[15] |
| 1990 | 261[15] |
| 1985 | 285[15] |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Oruclu, Turkey Page". Fallingrain.com. 6 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p "Artvin Merkez Oruçlu Köy Nüfusu". Nufusune.com. 1 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ a b 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2016, s. 188 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., ISBN 978-9941-9123-9-9
- ^ "ორი", A Comprehensive Georgian-English Dictionary, 2006, 2 cilt 4 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 0-9535878-3-5
- ^ "ჯოხი", A Comprehensive Georgian-English Dictionary, 2006, 2 cilt 4 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 0-9535878-3-5
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt, VIII. cilt s. 356.
- ^ "Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, 1927, s. 112". 29 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2021.
- ^ a b ""Artvin kazası (1886 Yılı)" (Rusça)". 25 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2020.
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt, VIII. cilt s. 357.
- ^ Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1934, 3 cilt; 2. cilt, s. 41.
- ^ "Nurşen Gök, "Artvin Livası'nın Anavatan'a Katılışı Sırasındaki Durumuna İlişkin Belgeler", Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı: 41, Mayıs 2008, s. 89-104" (PDF). 26 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Ekim 2021.
- ^ Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, İstanbul, 2010 (Birinci basım 1927), s. 141, ISBN 978-9944-197-52-6.
- ^ "ორჯოხული", A Comprehensive Georgian-English Dictionary, 2006, 2 cilt 2 Ekim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 0-9535878-3-5
- ^ "Ruhan Odabaş, "Yol Hikâyeleri - 8"". 4 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2021.
- ^ a b c d "Oruçlu Köyü". YerelNet.org.tr. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014.