İçeriğe atla

Toyota ZZ motoru

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Toyota ZZ motoru
Toyota 2ZZ-GE motoru
Genel bakış
ÜreticiToyota
Üretim1997–2008
Düzen
KonfigürasyonSıralı-4 silindir
Hacim1,4 L (1.398 cc)
1,6 L (1.598 cc)
1,8 L (1.794 cc)
1,8 L (1.796 cc)
Silindir çapı79 mm (3,11 in)
82 mm (3,23 in)
Piston inme713 mm (28,07 in)
815 mm (32,09 in)
85 mm (3,35 in)
915 mm (36,0 in)
Blok malzemesiAlüminyum, Dökme demir
Kapak malzemesiAlüminyum
SupapDOHC 4 valf x VVT-i ve VVTL-i (bazı versiyonlarda)
Sıkıştırma oranı10.0:1 - 11.5:1
Yanma
SüperşarjTRD (bazı versiyonlarda)
Yakıt sistemiÇok-noktalı enjeksiyon
Yakıt tipiBenzin
Soğutma sistemiSıvı-soğutma
Boyutlar
Çap79 mm (3,11 in)
82 mm (3,23 in)
Kronoloji
SelefiToyota A motoru
HalefiToyota ZR motoru
1ZZ-FE

Toyota ZZ motor ailesi sıralı 4 silindirli bir motor serisidir. ZZ serisi, ince presle imal edilen dökme demir silindir gömleklerine sahip döküm alüminyum motor bloğu ve alüminyum çift kam mili (DOCH) ve silindir başına 4 valf kullanır.[1] Kam milleri zincir tahriklidir. Ailenin 1,8 litrelik iki üyesi olan 1ZZ ve 2ZZ, farklı çap ve inme kullanır. Düşük devir/dakika kullanımında tork ön plana çıkarılarak ekonomi için optimize edilmişken, bir diğeri daha yüksek güç sağlayan, yüksek devirli kullanıma göre optimize edilmiş uygun bir tasarımdır. ZZ ailesi, son derece popüler dökme demir bloklu 4A motorların yerini almıştır.

2ZZ-GE, ZZ motor serisinin ikinci nesli olarak tanımlanabilir ve geniş açılı valflere (G) ve elektronik yakıt enjeksiyonuna (E) sahip performans odaklı bir silindir kafasına sahiptir.[2]

1ZZ

[değiştir | kaynağı değiştir]

1ZZ-FE

[değiştir | kaynağı değiştir]

1ZZ-FE, Buffalo, Batı Virginia'da üretilen 1,8 litrelik (1.794 cc) bir versiyondur. Delik ve strok oranı 79 mm × 915 mm (3,11 in × 36,02 in)' dir. Sıkıştırma oranı 10,0:1'dir. Maksimum güç, 4.400 devir/dakikada 165 N·m (122 lbf·ft) tork ile 5.600 devir/dakikada 120 bhp (122 PS; 89 kW) ve 6,400 devir/dakikada 130 bhp (132 PS; 97 kW) arasındadır. 4.200 devir/dakikada 171 N·m (126 lbf·ft) tork. Çok noktadan yakıt enjeksiyon sistemi kullanır, VVT-i teknolojisine sahiptir (1998-99 yılları arası üretilmiş 1ZZ motorlarda VVT-i yoktur) ve dövme toz biyel kolu, tek parça döküm kam milleri ve dökme alüminyum emme manifoldu veya plastik bir emme manifoldu içerir.[3][4]

2003–2004 model Corolla ve Matrix için Toyota Racing Development (TRD) ve Pontiac Vibe için GM Performance tarafından fabrika destekli cıvata bağlantılı bir süperşarj kiti satıldı. Süperşarj, tekerleklerde 40 beygir gücü (30 kW; 41 PS) ve 52 N·m (38 lb·ft) tork artışıyla 750 psi (52 bar) destek sağlar.[5]

Aralık 2007'de Cambridge, Ontario'daki üretimi durdurulmuştur.

Uygulamalar:

Toyota, 1ZZ-FE motoruyla donatılan 2005-2008 model Toyota Corolla'larını ve Matrix'lerini gönüllü olarak geri çağırdığını duyurdu. Sorun, motor kontrol modülünü ilgilendiriyordu ve modülün devre kartında çatlak oluşması ile aracın çalışmamasına, şanzımanın sert bir şekilde vites değiştirmesine veya motorun durmasına neden olabilecek bir potansiyelini içeriyordu. Ayrıca General Motors, aynı sorun nedeniyle Pontiac Vibe'i 2005'ten 2008'e kadar gönüllü olarak geri çağıracağını duyurdu.

1ZZ-FED

[değiştir | kaynağı değiştir]

1ZZ-FED, 1ZZ-FE'ye benzer ancak Shimoyama fabrikasında ayrı olarak üretilmiştir. Güç çıkışı 6.400 devir/dakikada 140 bhp (142 PS; 104 kW) ve 4.400 devir/dakikada 172 N·m (127 lbf·ft) torktur. VVT-i[6] teknolojisini kullanır ve daha büyük 32 mm emme ve 27,5 mm egzoz valflerine sahiptir, bu da 2002-2008 yılları arasında üretilen 1ZZ-FE'ye kıyasla daha yüksek güç çıkışı sağlar.

Uygulamalar:

1ZZ-FBE

[değiştir | kaynağı değiştir]

E100 Etanol ile çalışabilen, özel olarak değiştirilmiş bir 1ZZ-FE'dir.

Uygulamalar:

Toyota Corolla (yalnızca Brezilya) | 100 kW | 134,4 beygir |

LJ479Q

[değiştir | kaynağı değiştir]

SAIC-GM-Wuling arabaları için 1ZZ-FE motorunun kodudur.[7][8]

Uygulamalar:

2ZZ

[değiştir | kaynağı değiştir]
Toyota Corolla'da bulunan 2ZZ-GE motor
Lotus Elise SC'deki süperşarjlı 2ZZ-GE motor
Parçalanmış bir yağ pompası

2ZZ-GE

[değiştir | kaynağı değiştir]

2ZZ-GE 1,8 L; 109,6 cu in (1.796 cc) versiyonu, Yamaha Motor Corporation işbirliğiyle Japonya'da üretildi. Çap x strok 82 mm × 85 mm (3,23 in × 3,35 in). Çok Noktalı Yakıt Enjeksiyonu (VVTL-i) kullanır ve dövme çelik biyel kollarına sahiptir. Sıkıştırma oranı 11,5:1 olup, yüksek oktanlı benzin gerektirir (Kuzey Amerika'da kullanılan (R+M)/2 ölçeğinde 91 oktan veya üzeri[9]). Bu motorun güç çıkışı araca ve ayarlara bağlı olarak değişir. Celica GT-S, Corolla T-Sport,[10][11] Lotus Elise ve Lotus Exige 141 kW (189 hp) sunarken, 2003 model Matrix ve Pontiac Vibe'ın Amerika versiyonları 7.600 devir/dakikada 180 hp (134 kW)[9] ve 6800 devir/dakikada 130 N·m (96 lb·ft) tork üretmektedir. 2004'te 173 hp (129 kW)'den 2006'da 164 hp (122 kW)'ye kadar kavisli bir güç bandına ait değerler sunmaktadır. 2004 ve 2006 yılları arasındaki farklı değerler dinamometre test prosedürlerindeki değişikliklerden kaynaklanmakta. Avustralya versiyonu Corolla Sportivo, 7.600 devir/dakikada 141 kW (189 hp) güç ve 181 N·m (133 lbf·ft) tork üretiyor. Corolla Compressor ve Lotus Exige S, 225 hp (168 kW)'ye ulaşmak için ara soğutuculu bir süperşarj eklerken, Exige 240R'nin süperşarj çıkışı 240 hp (179 kW)'ye çıkarılmıştır. Elise SC'ye ara soğutmasız bir süper şarj cihazının eklenmesi, önemli ölçüde ağırlık tasarrufuyla birlikte 218 hp (163 kW) güç üretmesini sağlar. Süperşarjlı motorlar 2ZZ-GZE olarak etiketlenmemiştir.

ZZ ailesine özgü olan 2ZZ-GE, ilave güç üretmek için çift eksantrik mili profil sistemini (VVTL-i'deki "L", meraklılar ve mühendisler tarafından Honda'nın VTEC teknolojisine benzer şekilde "lift" olarak bilinir) kullanır. 2ZZ-GE, Amerika pazarında kam aşamalı değişken valf zamanlamasını çift profilli değişken valf kaldırma özelliğiyle birleştiren ilk motordu. Aşağıdaki tabloda iki eksantrik mili profilinin özellikleri listelenmektedir.

Emme Egzoz
Açı Valf kaldırma Açı Valf kaldırma
Düşük Kam 228° 76 mm (3,0 in) 228° 76 mm (3,0 in)
Yüksek Kam 292° 112 mm (4,4 in) 276° 100 mm (3,9 in)

Toyota, yüksek devirde çalışma ve devir aralığının en tepesine yakın bir güç zirvesi üretmek için ZZ bloğunu temel alan 2ZZ-GE'yi tasarlaması için Yamaha'yı görevlendirdi. Yüksek çıkışlı kam profili yaklaşık 6.200 devir/dakikaya kadar etkinleştirilmez (kaldırma ayar noktaları araca bağlı olarak 6.000-6.700 dev/dk arasındadır) ve motor en az 60 °C (140 °F)'ye ulaşana kadar devreye giremez. Toyota, PCM yoluyla deviri elektronik olarak yaklaşık 8.200 devir/dakika ile sınırlandırır. "Kaldırma" teknolojisini aktifleştirme ve motor redline'ı uygulamaya göre değişir. Örneğin, Lotus 2ZZ-GE'lerin deviri 8.500 devir/dakika ile sınırlıdır; oysa Celica'ların deviri, model yılına bağlı olarak Kuzey Amerika'da 7.900 ila 8.200 devir/dakika ile sınırlıdır. İlk Japon versiyonları,8.600 devir/dakikada 190 PS (140 kW) tepe noktasıyla sınırlıydı. Sonuç olarak yalnızca gaz kelebeğiyle motora "aşırı devir" sağlamak imkansızdır. Daha yüksek bir vitesten vites küçültme işlemi dahil edilmelidir. Tipik bir "aşırı devir" yağ pompasına zarar verebilir, genellikle lob halkasını parçalayabilir ve resme benzer bir hasara yol açabilir. Yağ pompası 2ZZ'lerin kronik sorunudur ancak olaylar nadirdir ve genellikle sürücünün hatası nedeniyle meydana gelir. En kısa süreli yağ eksikliği bile bu motor serisi için genellikle ölümcüldür.

Üretimin ilk birkaç yılında motorlar "kaldırma cıvatalarının" arızalanmasıyla ünlüydü. Bu, motora zarar vermedi ancak yüksek çıkışlı kam profili düzgün şekilde devreye giremediğinden performansı olumsuz etkileyecekti. Toyota sorunu 2002'nin sonlarında yeniden tasarlanmış bir cıvatayla çözdü. Sorunlu cıvatalara sahip daha önceki motorlar, Toyota tarafından verilen bir kit ile sabitlenebiliyor ve eski cıvatanın yerine yeni cıvatanın takılması yeterli oluyordu.

2004 ve daha yeni Matrix ve Corolla XRS modelleri ikincil hava enjeksiyonu ile donatılmıştı ve egzoz gazı katalizöre ulaşmadan önce yakıtın tamamen yanmasını sağlamak için havanın enjekte edildiği motor kafasındaki ve manifolddaki her egzoz deliğinin üzerinde ekstra bir delik vardı. Mart 2003'ten itibaren tüm 2ZZ-GE kafaları, araçta ikincil enjeksiyon sistemi olmasa bile bu modifikasyonu taşır.

2ZZ-GE'nin döküm alüminyum alaşımlı motor bloğu, Metal Matris Kompozit (MMC) takviyeli silindir duvarlarına sahipti. MMC, seramik parçalardan ve elyaflardan oluşan bir takviye malzemesidir.

2ZZ-GE hala litre başına en yüksek çıkışa sahip ve şimdiye kadar yapılmış en yüksek devirli seri üretim motorlardan biridir. İnanılmaz bir güç çıkışı ile 2ZZ-GE motoru, 2002 yılında 1,4 ila 1,8 litrelik motorlar arasında Uluslararası Yılın Motoru kategorisini kazanmıştır.

Uygulamalar:

  • Toyota Celica SS-II (Japonya, 140 kW (190 PS; 187 hp))[12]
  • Toyota Celica TRD M Sport (Japonya, 203 PS (149 kW; 200 hp)/188 N·m (139 lbf·ft))
  • Toyota Celica GT-S (ABD, 180 hp (134 kW; 182 PS))
  • Toyota Celica 190/T-Sport (İngiltere, 189 hp (141 kW; 192 PS))
  • Toyota Celica SX (Avustralya, 189 hp (141 kW; 192 PS)/180 N·m (133 lbf·ft))
  • Toyota Celica ZR (Avustralya, 180 N·m (133 lbf·ft)/180 N·m (133 lbf·ft))
  • Toyota Corolla Sportivo (Avustralya, 189 hp (141 kW; 192 PS)/180 N·m (133 lbf·ft))
  • Toyota Celica T Sport (Avrupa, 141 kW (192 PS; 189 hp))
  • Toyota Corolla T Sport Compressor (Avrupa, süperşarjlı, 165 kW (225 PS; 222 hp))
  • Toyota Corolla XRS (ABD, 164 / 170 hp (122 / 127 kW; 166 / 172 PS))
  • Toyota Corolla Fielder Z Aero Tourer (Japonya, 140 kW (190 PS; 187 hp))
  • Toyota Corolla RunX Z Aero Tourer (Japonya, 140 kW (190 PS; 187 hp))
  • Toyota Corolla RunX RSi (Güney Afrika, 141 kW (192 PS; 189 hp)/180 N·m (133 lbf·ft))
  • Toyota Matrix XRS (ABD, 164-180 hp (122-134 kW; 166-182 PS))[9]
  • Pontiac Vibe GT (ABD, 164-180 hp (122-134 kW; 166-182 PS))
  • Toyota Voltz Z: (Japonya, 132 kW (180 PS; 178 hp))
  • WiLL VS 1.8
  • Lotus Elise (Kuzey Amerika/Birleşik Krallık, 190 hp (142 kW; 193 PS))[13]
  • Lotus Exige (ABD/İngiltere, 190 bg Kuzey Amerika ve 243 bg süperşarjlı))[14][15]
  • Lotus Exige CUP 260 (ABD/İngiltere, süperşarjlı, 260 PS (191 kW; 256 hp))
  • Lotus 2-Eleven (ABD/İngiltere, süperşarjlı, 252 hp (188 kW; 255 PS))

3ZZ

[değiştir | kaynağı değiştir]

3ZZ-FE

[değiştir | kaynağı değiştir]

3ZZ-FE, 2000-2012 yılları arasındaki modeller için Japonya'da üretilmiş 1,6 L (1.598 cc)'lik bir motor ünitesidir. Çap ve strok 79 mm × 815 mm (3,1 in × 32,1 in)'dir. Maksimum gücü çıkış 6.000 devir/dakikada 109 hp (81 kW; 111 PS)'dir ve maksimum torku 4.400 devir/dakikada 150 N·m (111 lb·ft)'dir. 1ZZ-FE motorla üretilen Toyota'ya göre SMP pistonlara sahiptir. Tercih edilen motor yağı 5W30 API sınıfı SL/SM'dir.

Singapur, Malezya, Filipinler, Tayland, Pakistan (SE Sedan olarak) ve Tayvan gibi Asya ülkelerinde satılan Toyota Corolla Altis'te; 2000'li yılların sonuna kadar Çin'de Toyota Corolla EX; Sri Lanka'da, Avrupa'nın bazı kısımlarında ve Orta Doğu'da satılan Toyota Corolla sedan, hatchback ve station wagon; ve Brezilya'daki Toyota Corolla XLi sedan. Güney Afrika'da motor RunX 160 ve Corolla 160'ta bulunmaktadır.

Uygulamalar:

4ZZ

[değiştir | kaynağı değiştir]

4ZZ-FE

[değiştir | kaynağı değiştir]

4ZZ-FE, 1.398 cc'lik (1.398 cc (1,4 L; 85,3 cu in) bir versiyondur. Delik ve strok 79 mm × 713 mm (3,1 in × 28,1 in)'dir. Çıkış, 6000 devir/dakikada 97 hp (72 kW; 98 PS) ve maksimum tork 4400 devir/dakikada 130 N·m (96 lb·ft)'dir.

Uygulamalar:

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Toyota engines". Toyoland.com. 25 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2012. 
  2. ^ https://web.archive.org/web/20071001141436/http://www.toyotacelicaonline.com/engine.htm[Usurped]Toyota Celica Online - Engine Number
  3. ^ Adachi, Shoji; Horio, Kimihide; Nakamura, Yoshikatsu; Nakano, Kazuo; Tanke, Akihito (23 Şubat 1998). "Development of Toyota 1ZZ-FE Engine". SAE Technical Paper Series. 1. doi:10.4271/981087 – www.sae.org vasıtasıyla. 
  4. ^ http://www.spyderchat.com/1zzfe.pdf 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 1ZZ-FE SAE technical paper from Toyota
  5. ^ Winfield, Barry (1 Kasım 2003). "Supercharged TRD Matrix". Car and Driver. 
  6. ^ "2002 Toyota MR2, 2005 MY ZZW30". carfolio.com. 28 Şubat 2013. 26 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2018. 
  7. ^ "神车宝骏560，1.8L发动机的前世今生". www.twoeggz.com. 25 Ekim 2017. [ölü/kırık bağlantı]
  8. ^ Schaefers, Martin. "(S)GM(W) ENGINES IN CHINA AND ELSEWHERE". Far East Auto Literature. 
  9. ^ a b c "The Next Band Wagons" - Motor Trend, Chris Walton. May 2002
  10. ^ "Toyota Corolla TS 192 hp - Specs & performance". 7 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2024. 
  11. ^ "Nuevo Toyota Corolla · Fichas técnicas comparadas · Contactos · motor.terra.es". 9 Mayıs 2005. 9 Mayıs 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  12. ^ "Toyota Celica", Wikipedia (İngilizce), 15 Kasım 2023, erişim tarihi: 9 Aralık 2023 
  13. ^ "Lotus Elise R - Vehicle Description". Group Lotus PLC. 17 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2008. 
  14. ^ Chris Walton (28 Haziran 2006). "Full Test: 2006 Lotus Exige". Edmunds Inc. 25 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2008. 
  15. ^ Greg N. Brown. "Newcomers: 2007 Lotus Exige S". MotorTrend. Source Interlink Media, Inc. 3 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2008. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Toyota_ZZ_motoru&oldid=33737877" sayfasından alınmıştır