İçeriğe atla

Svyatlana Tsihanouskaya

Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Sviatlana Tsikhanouskaya sayfasından yönlendirildi)
Svyatlana Tsihanouskaya
Святлана Ціханоўская
Светлана Тихановская
2022 yılında Tsihanouskaya
Kişisel bilgiler
Doğum Svyatlana Heorhiyeuna Pilipçuk
11 Eylül 1982 (42 yaşında)
Mikaşeviçi, Belarus SSC, Sovyetler Birliği (şu anda Belarus)
Milliyeti Beyaz Rus
Partisi Bağımsız (2020–günümüz)
(Belarus demokrasi hareketi)
Evlilik(ler)
Çocuk(lar) 2
Bitirdiği okul Mazır Eyalet Pedagoji Üniversitesi
Mesleği Öğretmen, tercüman, siyasetçi
Resmî site https://tsikhanouskaya2020.by/

Svyatlana Heorhiyeuna Tsihanouskaya ya da Svetlana Georgiyevna Tihanovskaya (evlilik öncesi soyadı ile Pilipçuk; Belarusça: Святлана Георгіеўна Ціханоўская (Піліпчук), Belarusça telaffuz: [sʲvʲatˈɫanə ɣʲɪˈorɣʲɪiwnə t(s)ʲɪxɐnˈowskɐjə pʲɪlipˈt͡ɕuk]; Łacinka: Śviatłana Hieorhijeŭna Cichanoŭskaja; Rusça: Светлана Георгиевна Тихановская (Пилипчук), Rusça telaffuz: [sʲvʲɪtˈɫanə ɡʲɪˈorɡʲɪivnə tʲɪxɐnˈofskɐjə pʲɪlipˈt͡ɕuk]; d. 11 Eylül 1982),[1][2][3][4][5][6][7][8] 2020 Belarus devlet başkanlığı seçiminde aday olan Belaruslu aktivist.

Görevdeki Aleksandr Lukaşenko, yaygın seçim sahtekarlığı iddialarının gölgelediği cumhurbaşkanlığı seçimlerinde resmi olarak galip ilan edildi.[9] Daha sonra, Tsihanouskaya oyların % 60 ila % 70'ini aldığını iddia etti[10] ve Batı ülkelerini onu seçimleri kazanan olarak tanımaya veya yeniden seçimlere girmesi çağrısında bulundu.[11]

Svetlana Tikhonovskaya, BBC'ye göre 2020 yılında dünyanın en ilham verici ve etkili 100 kadını listesinde yer aldı.

Hayatı

[değiştir | kaynağı değiştir]

11 Eylül 1982'de Brest bölgesindeki Luninetsky ilçesine bağlı Mikashevichi köyünde doğdu. Tsihanouskaya'nın babası şoför, anne aşçı olarak çalıştı.

Svetlana Pilipchuk, 12 yaşında, Henry Dean ailesinin Roscrea köyünde yaşarken, Çernobil Çocukları programı kapsamında İrlanda'ya gönderildi. Daha sonra birkaç kez İrlanda'ya gitti.

2000 yılında Mikashevichi köyündeki 2 numaralı ortaokuldan altın madalya ile mezun oldu. Mozyr Devlet Pedagoji Üniversitesi (Mozyr, Gomel Bölgesi) Filoloji Fakültesi'nden Yabancı Diller (İngilizce, Almanca) derecesi ile mezun oldu.

Gomel'de yaşadı, Çernobil kazası kurbanlarına yardım etmek için Çernobil Yaşam Hattı yardım kuruluşu (İrlanda) da dahil olmak üzere çeşitli kuruluşlarda İngilizceden çevirmen olarak çalıştı. 2005 yılında iş insanı Sergei Tikhanovsky ile evlendi.

Svetlana, kocasıyla birlikte ODO "Compass" ve LLC "Rainbow Entertainment" (% 51 Sergei Tikhanovsky, % 49 Svetlana Tikhanovskaya) şirketlerinin sahibidir.

Tsihanouskaya'nın esas mesleği İngilizce öğretmenliği ve tercümanlıktır. Tutuklanan YouTuber, blog yazarı ve aktivist Syarhey Tsihanouski ile evlidir ve bu evlilikten bir erkek bir de kız çocuğu vardır.[12]

2020 cumhurbaşkanlığı kampanyası

[değiştir | kaynağı değiştir]

Tsihanouskaya, 29 Mayıs'ta tutuklanan kocasının özgürlüğüne kavuşabilmesi için cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aday olacağını açıkladı. 14 Temmuz 2020'de bağımsız adaylığı kesinleşti.[13] Aday olarak kaydolduktan sonra, seçimde bulunması engellenen iki önemli muhalif politikacı olan Valeri Tsapkala ve Viktar Babarıka tarafından destek gördü. Babarıka'nın kampanya şefi Mariya Kalesnikava ile Tsihanouskaya ve Valeri Tsapkala'nın karısı Veranika Tsapkala'nın fotoğrafı kampanyasının bir sembolü haline geldi.[14]

Haziran ayında tutuklanma tehdidi aldığını söyledi ve bunun yanında seçime girme konusunda ısrarcı olursa çocuklarının kendisinden alınıp yetiştirme yurduna verileceğine dair de tehdit edildiğini açıkladı. Bu açıklama sonrası çocuklarını güvenli kalabilmeleri için yurt dışına gönderdi.[15]

Kadın dayanışması

[değiştir | kaynağı değiştir]

Cumhurbaşkanlığı kampanyasından önce, Belarus Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko ülkenin bir kadın başkan için hazır olmadığı konusunda ısrar etti.[16] Kampanyası Uluslararası Af Örgütü'nün ülkenin kadın muhalefet aktivistlerine yönelik ayrımcı muamelesini kınadı.[17] Cinsel şiddet tehditlerine atıfta bulunmak ve çocuklarını bakım altına almak istediğini belirtti.[18]

Platform

[değiştir | kaynağı değiştir]

Tsihanouskaya, eşini hapishaneden kurtarmak için Belarus cumhurbaşkanlığına aday olduğunu söyledi.[19] Asıl amacının özgür ve adil seçimler yapmak olduğunu belirtti. Tsihanouskaya eğer göreve seçilirse sonraki altı ay içinde şeffaf ve hesap verebilir seçimler için bir plan yapma sözünü verdi. Bunların yanında Belarus'un 1994 öncesi anayasasına dönüşü için bir referandum planlayacağını, cumhurbaşkanlığını iki dönemle sınırlı tutacağını, Rusya ile yapılan Birlik Devleti anlaşması konusunda revizyona gidilebileceğini açıkladı.[20] Tsihanouskaya mevcut seçimleri gayriresmî görmektedir. Bunun sebebini de Lukaşenko'nun yönetimdeki baskısı, muhalefetin önemli isimlerinin aday olamasının engellenmesi olarak gösterdi.

Destekçiler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bağımsız olarak çalışmasına rağmen, Tsihanouskaya Belarus'un siyasi muhalefetinin tüm yelpazesinden destek aldı. Belarus Hristiyan Demokrasisinin ortak lideri Vital Rımaşeuski, Belarus Sosyal Demokrat Partisi (Meclis), Belarus Birleşik Sivil Partisi ve Belarus Kadınlar Partisi "Nadzieja" gibi partiler desteklerini açıkladılar.[21][22] Ayrıca, 2010 cumhurbaşkanlığı seçiminde eski muhalefet cumhurbaşkanı adayı Mikalay Statkeviç'ten de destek aldı.

2020'de Tsihanouskaya'yı destekleyen ve Lukaşenko'ya muhalefet eden mitingler, Brest'te 20.000 ve Minsk'te 60.000 kişilik kalabalığı çekerek Sovyet sonrası Belarus tarihinin en büyüğü oldu.

Sürgün

[değiştir | kaynağı değiştir]

Tsihanouskaya seçimlerden sonra hapse atılma korkusuyla Litvanya'ya kaçtı.[23] 11 Ağustos'ta Litvanya Dışişleri Bakanı Linas Linkevičius, Tsihanouskaya'nın Litvanya'da "güvende" olduğunu açıklarken, "birkaç seçeneği" olduğunu da kabul etti.[24] Sırdaşı Olga Kovalkova'ya göre, Tsihanouskaya Belarus yetkilileri tarafından iradesi dışında ülke dışına çıkarıldı. Litvanya Devlet Başkanı Gitanas Nausėda Litvanya'ya vardığında onunla konuştu.11 Ağustos'ta Belarus'un KGB'si, Tsihanouskaya'nın hayatına yönelik bir girişimde bulunulduğunu açıkladı ve protestocuların "kutsal bir fedakarlığa" ihtiyacı olduğunu söyledi.[25] Polonya hükûmeti, Tsikhanouskaya ve Belarus muhalefetinin diğer üyeleri için Varşova'nın Praga-Południe bölgesinde bir konut tahsis etti. Birkaç gün sonra Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki ile bir araya geldiği Varşova ziyareti sırasında Varşova'daki Belarus Evi ile birlikte konutu açtı.[26] Diğer muhalefet aktivisti Valery Tsepkalo da Ukrayna'dan Polonya'ya taşındı.[27] 18 Temmuz 2021'de Svetlana Tikhanovskaya, Amerika Birleşik Devletleri'ne çalışma ziyaretine başladı. Washington, New York ve Kaliforniya'yı ziyaret etti.20 Temmuz 2021'de Tsikhanouskaya, Washington'ı ziyareti sırasında Biden yönetimindeki yetkililere Belarus'lu potasyum, petrol, kereste ve çelik sektörlerindeki şirketlere daha fazla yaptırım uygulamalarını istediğini söyledi.[28] 28 Temmuz 2021'de Svetlana Tikhanovskaya, Beyaz Saray'da ABD Başkanı Joe Biden ile bir araya geldi. Toplantıda Tikhanovskaya ondan Beyaz Rusya'ya "demokrasiye şiddet içermeyen bir geçiş" yapması için yardım etmesini ve siyasi mahkûmları desteklemesini istedi.

Sürgündeki hükümet

[değiştir | kaynağı değiştir]
Sviatlana Tsikhanouskaya ve Avusturya Dışişleri Bakanı Alexander Schallenberg Viyana'da, Ekim 2020
Tsikhanouskaya, ABD Başkanı Joe Biden ile Temmuz 2021'de Beyaz Saray'da

14 Ağustos'ta Tsihanouskaya, 2020 Belarus cumhurbaşkanlığı seçimini % 60 ila 70 oyla[10][29] kazandığını iddia ettiği ve uluslararası topluma kendisini kazanan olarak tanıması için çağrıda bulunduğu bir video yayınladı.[30] Tsihanouskaya ayrıca Lukaşenko'dan iktidarın devredilmesini idare etmek için bir Koordinasyon Konseyinin kurulduğunu duyurdu.[29] Geçiş konseyine üyelik başvuruları herhangi bir Belarus vatandaşına açıktır.

17 Ağustos'ta Tsihanouskaya, bir geçiş hükûmetine başkanlık etmeye ve yeni, özgür ve adil bir başkanlık seçimi düzenlemeye[31] hazır olduğunu söylediği bir video yayınladı.

20 Ağustos'ta Litvanya başbakanı Saulius Skvernelis, Tsihanouskaya'yı ofisine davet etti ve alenen "Belarus'un ulusal lideri" olarak anıldı.[32] 31 Ağustos'ta Svyatlana Tsihanouskaya, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde konuşma yapması için davet edildi.[33]

8 Eylül'de Tsihanouskaya, Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi'ne hitap etti. Lukaşenko'ya yaptırım yapılması çağrısında bulundu ve "Lukaşenko'nun oyları çaldıktan sonra herhangi bir meşruiyeti olmadığını belirterek, diğer ülkeleri Belarus hükümeti ile herhangi bir anlaşma yapmamaları konusunda uyardı ve" Artık Belarus'u temsil etmiyor "dedi.[34]

9 Eylül'de Tsihanouskaya, Belarus muhalefetinin Rusya dahil tüm ülkelerle iyi ilişkiler kurmak istediğini söyledi: "Rusya'dan geri dönemeyiz çünkü her zaman komşumuz olacak ve onlarla iyi ilişkilerimiz olmalı" şeklinde konuştu.[35]

10 Eylül'de, Litvanya Parlamentosu tarafından Tsihanouskaya'yı "Belarus halkının seçilmiş lideri" ve Koordinasyon Konseyi'ni "Belarus halkının tek meşru temsilcisi" olarak tanıyan bir yasa kabul edildi. Kararda ayrıca Lukaşenko'nun "gayri meşru bir lider" olduğu da ilan ediliyor.[36]

17 Eylül 2020'de Avrupa Parlamentosu, koordinasyon konseyini Belarus'un "halkının geçici temsilcisi" olarak tanıdı.[37]

Aynı gün seçim sonrası yapılan protestolar sırasında OMON tarafından öldürülen Alexander Taraikovsky'den sonra "Taraikovsky'nin Listesi" olarak adlandırılan OMON subaylarının kara listesini yayınladı.[38]

6 Ekim'den beri Tsihanouskaya, Rusya İçişleri Bakanlığı'nın aranan kişilerin veritabanına dahil edildi. Arama gerekçesi “Ceza Kanununun maddesine göre aranıyor” olarak belirtilmiştir.

13 Ekim 2020'de Tsihanouskaya, Aleksandr Lukaşenko'ya bir ültimatom verdi ve Belarus'taki fabrikalarda protesto liderleriyle çevrimiçi bir toplantı yaptı.

16 Ekim'de Belarus Cumhuriyeti Soruşturma Komitesi, Tsihanouskaya aleyhine açılan ceza davasının ayrıntılarını ulusal güvenliğe zarar verme çağrıları makalesi altında açıkladı.

20 Ekim'de Tsihanouskaya, güvenlik görevlilerini 25 Ekim'e kadar "halkın yanına gitmeye" çağırdı.

14 Kasım'da Tikhanovskaya, Avrupa Birliği'ni Belarus'a yönelik yaptırımları genişletmeye çağırdı. Riga ziyareti sırasında Letonya Cumhurbaşkanı, Başbakanı ve Dışişleri Bakanı ile bir araya geldi ve "Lukaşenko ile bağlantılı işlere ve ona yakın oligarklara" ekonomik yaptırımlar uygulanması fikrini destekledi. Tikhanovskaya Letonya Ulusal Bankası'nı Belarusbank ve Belagroprombank ile işbirliğini durdurmaya ve ayrıca Belarus'tan petrol ürünleri ve metal ürünleri, ormancılık ve ağaç işleme endüstrisi ürünleri satın alma sözleşmelerini revize etmeye çağırdı. Ek olarak, grev yapan işçileri işten çıkaran işletmelere kısıtlamalar getirilmesini önerdi. Tikhanovskaya sonraki konuşmalarında, AB'yi Belarus yetkilileri üzerindeki ekonomik baskıyı artırmaya çağırmaya devam etti.

7 Aralık'ta İnternet portalı Tut.by, siyasi danışmanı Alexander Dobrovolsky ve uluslararası ilişkiler danışmanı Svetlana Tikhanovskaya ile Belarus muhalefetinin, gelirse onaylamayı umduğu bir Anayasa taslağı geliştirdiğini bildiren bir röportaj yayınladı. Tikhanovskaya, muhalefetin iktidara gelmesi durumunda protesto mitinglerinin dağıtılmasına katılan kolluk kuvvetlerinin sorumlu tutulacağını bir kez daha belirtti.

19 Ocak 2021'de Svetlana Tikhanovskaya, AGİT'teki AB temsilcileriyle çevrimiçi bir toplantı düzenledi ve bu süre zarfında, 45 gün içinde Belarus'ta yeni seçimler, aktif uluslararası destek ve Belarus'a güvenli bir şekilde dönme olasılığı ile yapmaya hazır olduğunu duyurdu.

2022 Rusya'nın Ukrayna'yı işgali

[değiştir | kaynağı değiştir]

26 Şubat 2022'de Beyaz Rusya'nın 2022 Rusya'nın Ukrayna'yı işgaline katılmasına yanıt olarak Tsikhanouskaya, "… Ülkemizin egemenliğini ve bağımsızlığını korumak, onu güvenlik müzakerelerinde temsil etmek için kendimi Beyaz Rusya'nın ulusal lideri olarak ilan ettim. & bölgede kriz yönetimi", tweet'teki videoda "Belarus'un bağımsızlığını kaybettiğini" ve Başkan Lukashenko'nun "vatana ihanet ettiğini" iddia ettikten sonra "geçici bir kabine kuracağını" belirtti.[39][40]

2 Mart 2022'de Tsihanouskaya, savaş karşıtı bir seferberlik ilan etti ve Belarusluları Ukrayna'daki Rus işgaline karşı çıkmaya çağıran ve Belarus askerlerine savaşa katılmayı reddetmeleri için yalvaran savaş karşıtı hareketin bir manifestosunu yayınladı.[41]

11 Mart 2022'de Tsikhanouskaya, Ukrayna Kastuś Kalinoŭski Taburu'nda savaşan Belarus gönüllü taburunun kurulmasını onayladı, "Beyaz Rusya'dan giderek daha fazla insanın Ukraynalıların ülkelerini savunmasına yardım etmek için katıldığını" kaydetti.[42][43]

9 Ağustos 2022'de Vilnius'ta düzenlenen bir konferansta Tsikhanouskaya, Birleşik Geçiş Kabinesi'nin kurulduğunu duyurdu. Başlangıçta Pavel Latushko (iktidarın geçişinden sorumlu), Aliaksandr Azarau (kanun ve düzenin yeniden sağlanmasından sorumlu), Valery Kavaleuski (dış ilişkiler) ve Valery Sakhashchyk'ten (savunma ve ulusal güvenlik) oluşuyordu.[44]

Aralık 2022'de Tsikhanouskaya, Belarusluları Ukrayna'yı Rusya'nın Belarus içindeki asker ve teçhizat hareketlerinden haberdar etmeye çağırdı.[45]

Ocak 2023'te Belarus İçişleri Bakanlığı, Svetlana Tikhanovskaya'nın yapılarını aşırılık yanlısı bir oluşum olarak belirledi. Aşırılık yanlısı oluşumların üyeleri, Belarus yasalarına göre hapis cezasıyla karşı karşıya.[46]

Tsikhanouskaya, Beyaz Rusya devleti tarafından devlet iktidarını ele geçirmeye yönelik komplo kurmak, aşırılık yanlısı bir oluşum oluşturmak ve kamuoyunda iktidarın ele geçirilmesi çağrısı yapmaktan aranıyor ve Mart 2023'te gıyaben 15 yıl hapis cezasına çarptırıldı.[47]

10 Mayıs 2023'te Tsikhanouskaya, "adil seçimler yapmak ve kaosu ve yeni bir diktatörün iktidara gelmesini önlemek için ... sorumluluk almaya" hazır olduğunu belirtti. Açıklama, Alexander Lukashenko'nun sağlığının kötüleştiğine dair raporların ortasında geldi.[48]

Eleştiriler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Tsikhanouskaya kararsızlık ve net bir eylem planına sahip olmamakla suçlanıyor.[49]

Yüzlerce siyasetçinin, sosyal aktivistin, blog yazarının ve gazetecinin "Tsikhanouskaya'nın Ofisi" ile Tsikhanouskaya ve yeni arkadaşlarının eleştirisini 10 yıl süreyle yasaklayan bir anlaşma imzalamaya zorlandığı iddia edildi. İhlal edenler 30.000 euro para cezası ödemek zorunda.[50][51][52]

Veronika Tsepkalo, Tsikhanouskaya'yı ortak karargahı ortadan kaldırmakla suçladı.[53][54]

Cezai takibat

[değiştir | kaynağı değiştir]

Aralık 2020'de, Beyaz Rusya Başsavcılığı Svetlana Tikhanovskaya başkanlığındaki Muhalefet Koordinasyon Konseyi üyelerine, devlet iktidarını anayasaya aykırı bir şekilde ele geçirmek amacıyla aşırılık yanlısı bir grubun oluşturulması konusunda bir ceza davası açıldı. Savcılık, Tikhanovskaya'nın Belarus Ceza Kanununun 361 ve 357. maddeleri uyarınca adalete teslim edilmesini talep etti.

2 Mart 2021'de Belarus Soruşturma Komitesi, 2020 seçimleri sırasında ayaklanmalar hazırlamak ve Gomel'deki hükûmet binalarına el koymakla suçlanan Svetlana Tikhanovskaya'nın iadesi için Başsavcılığa belgeler sundu.

5 Mart 2021'de Belarus Başsavcılığı, Svetlana Tikhanovskaya'nın [79] iade edilmesi talebiyle Litvanya Başsavcılığına başvurdu. O günün ilerleyen saatlerinde Litvanyalı yetkililer, siyasi mültecileri otoriter rejimlere iade etme niyetinde olmadıklarını açıkladılar.[55]

29 Mart'ta 2021'de Başsavcı Andrei Shved, gazetecilere verdiği demeçte, Svetlana Tikhanovskaya'nın bir grup kişinin terörist saldırısına hazırlık olarak başlatılan ceza davasında yer aldığını söyledi.[56][57]

Ödüller

[değiştir | kaynağı değiştir]

9 Eylül 2020'de Svetlana Tihanovskaya, Polonya Vakfı "Doğu Avrupa Çalışmaları Enstitüsü" tarafından her yıl Karpacz'da düzenlenen Uluslararası Ekonomik Forum'un özel ödülüne layık görüldü. Aynı gün, AB'nin 2. Başkanı ve Polonyalı bir politikacı olan Donald Tusk, Twitter hesabından Avrupa Birliği'ni Tsihanouskaya ve eşini Nobel Barış Ödülü'ne aday göstermeye davet etti. Daha sonra, Hristiyan Demokrat Parti'den Norveç parlamentosunun bir üyesi olan Geir Toskedal, Tsihanouskaya'nın 2021'de Nobel Barış Ödülü'ne aday gösterileceğini açıkladı.

7 Ekim 2020'de Bratislava'da Svyatlana Tsihanouskaya, Bratislava Küresel Güvenlik Forumu'nu her yıl düzenleyen, partizan olmayan uluslararası bir STK olan Globsec Ödülüne layık görüldü.

14 Ekim 2020'de Svyatlana Tsihanouskaya, Uluslararası Cumhuriyet Enstitüsü tarafından her yıl verilen John McCain Özgürlük Ödülü'nün sahibi oldu.

22 Ekim 2020'de, Belarus muhalefetinin diğer liderleri arasında, her yıl Avrupa Parlamentosu tarafından verilen Saharov Ödülü'nün sahibi ilan edildi. Ödül töreni, 16 Aralık'ta Avrupa Parlamentosu oturumunda gerçekleşecek. Ödül Rusya Devlet Dumasında eleştirildi. Gazeteci ve yazar Igor Maltsev, bu ödüle bir makale ayırdı. Aynı gün Tsihanouskaya, Danimarka yayını Politiken tarafından verilen Özgürlük Ödülü'ne layık görüldü.

Ekim 2020'de Tikhanovskaya, Danimarka'daki Politiken yayınından Özgürlük Ödülü'nü aldı.

Belarus muhalefetinin diğer liderleri arasında, 22 Ekim 2020'de, her yıl Avrupa Parlamentosu tarafından verilen Sakharov Ödülü'ne layık görüldü. Ödül Rusya Devlet Dumasında eleştirildi. Ödülü, 16 Aralık'taki Avrupa Parlamentosu oturumunda takdim edildi.

18 Aralık 2020'de Litvanya Parlamentosu, Belarus muhalefetine yıllık Özgürlük Ödülü'nü verdi. 13 Ocak 2021'de ciddiyetle Svetlana Tikhanovskaya'ya ödülü sunulacaktır.

25 Aralık 2020'de Rus Vedomosti gazetesi Svetlana Tikhanovskaya'yı "Özel kişi" kategorisinde "Yılın Kişisi" olarak adlandırdı.

13 Ocak 2021'de Litvanya hükûmeti Svetlana Tihanovskaya'ya Özgürlük Ödülü'nü verdi. Tikhanovskaya, öldürülen barışçıl protestocuların ailelerine Belarus'a 5 bin € nakit para ödülü göndermeye karar verdi.

21 Ocak 2021'de Estonya Dışişleri Bakanı Urmas Reinsalu, Svetlana Tihanovskaya'ya Liyakat Haçı Madalyası'nı sundu. Bazı Rus ve Belarus medyasında ödüle "Meryem Ülkesinin Haç Nişanı" adı verildi. Bununla birlikte, ödül töreninde çekilen fotoğraflarda ve Estonya medyasının raporlarında ödülün görünüşüne bakılırsa, kendisine bahsi geçen madalya, Estonya Dışişleri Bakanlığı Liyakat Madalyasıdır.

30 Ocak 2021'de Litvanya Devlet Başkanı Gitanas Nausėda, Svetlana Tikhanovskaya'yı Nobel Barış Ödülü'ne aday gösterdi.

Nisan 2021'de Svetlana Tikhanovskaya, Belarus'taki demokratik özgürlükler ve insan hakları mücadelesine aktif katılımından dolayı Lev Kopelev Ödülü'ne layık görüldü.[58]

2022 Rusya'nın Ukrayna'yı işgali

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: 2022 Rusya'nın Ukrayna'yı işgali

26 Şubat 2022'de, Belarus'un 2022'de Ukrayna'yı işgal eden Rus işgaline katılmasına cevaben Tsikhanouskaya, "…Ülkemizin egemenliğini ve bağımsızlığını korumak, güvenlik müzakerelerinde temsil etmek için kendimi Belarus'un ulusal lideri ilan ettim." açıklaması yaptı ve attığı tweet'teki videoda "Belarus bağımsızlığını kaybetti" ve Cumhurbaşkanı "Lukashenka vatana ihanet etti" iddiasında bulunduktan sonra "geçici bir kabine oluşturacağını" belirtti.[59][60]

2 Mart 2022'de Tsihanouskaya savaş karşıtı seferberlik ilan etti ve Belarusluları Ukrayna'daki Rus işgaline karşı çıkmaya çağıran ve Belarus askerlerini savaşa katılmayı reddetmeye çağıran savaş karşıtı hareketin bir manifestosunu yayınladı.[61]

11 Mart 2022'de Tsikhanouskaya, Ukrayna Kastuś Kalinoŭski Taburu'nda savaşan Belarus gönüllü taburunun oluşturulmasını destekledi ve "Belarus'tan giderek daha fazla insanın Ukraynalıların ülkelerini savunmasına yardım etmek için katıldığını" kaydetti.[42][43]

Alternatif bir kabine oluşturulması

[değiştir | kaynağı değiştir]

9 Ağustos 2022'de Tsikhanouskaya, Litvanya'nın başkenti Vilnius'ta düzenlenen bir konferansta "birleşik bir geçici hükümet" bildirisini ilan etti. Kabine, Pavel Latushko (iktidarın geçişinden sorumlu), Alyaksandr Azarau (hukuk ve düzenin restorasyonundan sorumlu), Valer Kavaleuski (dışişleri) ve Valer Sakhashchyk'ten (savunma ve ulusal güvenlik) oluşmaktadır.[62]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Sviatlana Tsikhanouskaya: Only Together We Can Build Country For Life!". charter97.org (İngilizce). 1 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2020. 
  2. ^ "У Мастах пачалі судзіць актывіста штабу Ціханоўскай. Што ня так з судом". Радыё Свабода (Belarusça). 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2020. 
  3. ^ "Russia says alleged mercenaries are 'in no way connected' with Belarus | DW | 31.07.2020". Deutsche Welle. 1 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2020. 
  4. ^ Azarkeviç, Yahor. "Lukashenka's mistakes bring Belarus closer to democratisation". openDemocracy (İngilizce). 12 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2020. 
  5. ^ Rolet, Dacid (30 Temmuz 2020). "La Biélorussie accuse des mercenaires russes de complot électoral". News 24 (Fransızca). 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2020. 
  6. ^ "Thousand wait in line to support potential presidential candidates in Minsk". belsat.eu (İngilizce). 3 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2020. 
  7. ^ "Le tre donne che vogliono mettere fine al regime in Bielorussia". Il Post (İtalyanca). 3 Ağustos 2020. 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2020. 
  8. ^ "Belarus: Crackdown on Political Activists, Journalists". Human Rights Watch (İngilizce). 30 Temmuz 2020. 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2020. 
  9. ^ "Lukashenka vs. democracy: Where is Belarus heading?". AtlanticCouncil. 10 Ağustos 2020. 12 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2020. However, the vote was marred by allegations of widespread fraud. These suspicions appeared to be confirmed by data from a limited number of polling stations that broke ranks with the government and identified opposition candidate Svyatlana Tsikhanouskaya as the clear winner. 
  10. ^ a b "Belarus election: Exiled leader calls weekend of 'peaceful rallies'". BBC News. 14 Ağustos 2020. 19 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2020. 
  11. ^ "Тихановская готовится объявить себя победительницей выборов в Беларуси – пресс-секретарь". gordonua.com. 18 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2020. 
  12. ^ "Svetlana Tikhanovskaya: Housewife steps into election fight with Belarus strongman Lukashenko" 24 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Times, 6 Haziran 2020
  13. ^ "In Belarus, 3 Women Unite to Fight Strongman Lukashenko" 22 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Moscow Times, 20 Temmuz 2020
  14. ^ "Wife of jailed blogger steps up to fight Lukashenko of Belarus" 4 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Times, 20 Temmuz 2020.
  15. ^ "Belarus presidential candidate sends her children abroad after threats" 22 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Reuters, 20 Temmuz 2020
  16. ^ "'Female solidarity': In Belarus, three women unite to fight strongman Lukashenko" 22 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. RTL, 17 Temmuz 2020
  17. ^ "Belarus: Authorities threatening women political activists ahead of election" 23 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Amnesty International 17 Temmuz 2020
  18. ^ Press, The Associated. "Belarus rally for presidential challenger largest in years". The Republic (İngilizce). 22 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2020. 
  19. ^ "Newsday: The female politicians of Belarus taking on a male president who has been in power for more than two decades" 22 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., BBC World Service, 22 Temmuz 2020
  20. ^ "«У Лукашэнкі вельмі нізкі рэйтынг». Што Ціханоўская сказала ў сваім першым выступе на тэлевізіі." 22 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Radio Svaboda, 21 Temmuz 2020
  21. ^ "БСДП (Грамада) заклікала галасаваць за Ціханоўскую і адстойваць права на свабодныя выбары." 23 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Radio Svaboda, 23 Temmuz 2020
  22. ^ "Статкевіч, Кавалькова, Хашчавацкі, АГП і БХД. Хто падтрымлівае Сьвятлану Ціханоўскую." 22 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Radio Svaboda, 22 Temmuz 2020
  23. ^ Kennedy, Rachael (11 Ağustos 2020). "Belarus election: Sviatlana Tsikhanouskaya made 'independent' decision to flee to Lithuania". Euronews. 9 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2020. 
  24. ^ "Belarus opposition leader 'had few options' - Lithuanian FM". news.yahoo.com. 22 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2020. 
  25. ^ "Тихановская в видеообращении объяснила отъезд из Белоруссии". 18 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2020. 
  26. ^ "All political forces in Poland united in fighting for the respect of Belarusians' rights, said Prime Minister during his meeting with Sviatlana Tsikhanouskaya" (İngilizce). Chancellery of the Prime Minister of Poland. 9 Eylül 2020. 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2020. 
  27. ^ Ciobanu, Claudia (9 Eylül 2020). Written at Varşova. "Exiled Belarusian Opposition Leaders Find New Home in Poland". Balkan Insight (İngilizce). The Balkans. 8 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2020. 
  28. ^ "Belarus opposition leader asks for more U.S. sanctions". Reuters. 20 Temmuz 2021. 20 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2021. 
  29. ^ a b "Belarus opposition candidate declares victory | NHK WORLD-JAPAN News". www3.nhk.or.jp. 16 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2020. 
  30. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2020. 
  31. ^ Teslova, Elena (17 Ağustos 2020). "Belarus: Opposition leader says 'ready to lead country'". Anadolu Ajansı. 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2020. 
  32. ^ Skvernelis, Saulius (20 Ağustos 2020). Written at Vilnius. "Susitikau su Baltarusijos nacionaline... - Saulius Skvernelis | Facebook". Facebook (Litvanca). Menlo Park, California. 23 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2020. 
  33. ^ "Belarusian opposition leader 'to address UN'". BBC News (İngilizce). 31 Ağustos 2020. 3 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2020. 
  34. ^ Karmanau, Yuras (8 Eylül 2020). "Belarussian protest leader detained after resisting attempts to deport her to Ukraine". The Globe and Mail Inc. The Associated Press. 9 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2020. 
  35. ^ "Belarus opposition leader: Foreign mediation may be needed". Associated Press. 9 Eylül 2020. 11 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2020. 
  36. ^ "Dėl neteisėtos ir Baltarusijai Rusijos primetamos sąjungos" (Litvanca). Lietuvos Respublikos Seimas. 9 Eylül 2020. 3 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2020. 
  37. ^ "MEPs call for EU sanctions against Belarusian President and Navalny's poisoners" (İngilizce). European Parliament. 17 Eylül 2020. 17 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2020. 
  38. ^ Mandalia, Bhavi (17 Eylül 2020). "Tikhanovskaya announced the preparation of a "black list" of Lukashenka's punishers". PledgeTimes.com (İngilizce). 2 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2020. 
  39. ^ Tsikhanouskaya, Sviatlana. "4:45 AM · Feb 26, 2022·Twitter Web App". Twitter. 27 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2022. 
  40. ^ "Do countries friendly to Russia support its Ukraine invasion? What 8 of them have said". Miami Herald. Erişim tarihi: 26 Şubat 2022. 
  41. ^ "Светлана Тихановская on Instagram: "Я объявляю антивоенную мобилизацию. Вот Манифест Антивоенного ... "". Instagram.com. 3 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2022. 
  42. ^ a b "Svetlana Tikhanovskaya: Is the fate of Belarus tied to the fate of Ukraine?" (Podcast Interview). BBC. 11 Mart 2022. 15 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2022. 
  43. ^ a b "This is the Kastus Kalinouski battalion – a volunteer group of Belarusians formed to defend Ukraine". Twitter (İngilizce). 15 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2022. 
  44. ^ "On Second Anniversary Of Disputed Belarusian Presidential Poll, Tsikhanouskaya Names 'Interim Cabinet'". Radiofreeeurope/Radioliberty. Radio Free Europe/Radio Liberty. 3 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2022. 
  45. ^ "Tsikhanouskaya - Through the Belarusian Hajun project @MotolkoHelp ..." 6 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2023. 
  46. ^ "Сотрудников Офиса Тихановской записали в экстремисты". Voice of America (Rusça). 27 Ocak 2023. 26 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2023. 
  47. ^ "Тихановскую приговорили к 15 годам колонии". РБК (Rusça). 6 Mart 2023. 6 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2023. 
  48. ^ Тихановская, Светлана (10 Mayıs 2023). "Сразу после празднования беларусам нужно не допустить прихода другого диктатора или российского ставленника, и сохранить независимость". Telegram. 11 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2023. 
  49. ^ ""Перестаньте ругаться". Как Светлана Тихановская пыталась помирить белорусскую оппозицию и что из этого вышло". BBC News Русская Служба. 19 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2023. 
  50. ^ "Зачем Офису Светланы Тихановской нужен NDA? Ответы на самые частые вопросы / Официальный сайт Светланы Тихановской". tsikhanouskaya.org. 19 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2023. 
  51. ^ "Зачем подписывать NDA? Офис Тихановской ответил на вопросы | Новости Беларуси | euroradio.fm". euroradio.fm. 19 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2023. 
  52. ^ "Appeals about the NDA of Svetlana Tikhanovskaya's office". belarusforum.org. 19 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2023. 
  53. ^ "«Светлана из 365 дней провела 180 в зарубежных поездках». Вероника Цепкало о муже, отношениях с Тихановской и ботоферме". Зеркало. 8 Ağustos 2022. 28 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2023. 
  54. ^ "«Осталась на обочине»: Вероника Цепкало поспорила со Светланой Тихановской". 26 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2023. 
  55. ^ "Генпрокуратура Белоруссии попросила Литву выдать Тихановскую". www.kommersant.ru (Rusça). 5 Mart 2021. 5 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2021. 
  56. ^ "Тихановская попала в дело о теракте". Regnum. 17 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2021. 
  57. ^ "Власти Белоруссии включили Тихановскую в список причастных к терроризму". Regnum. 17 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2021. 
  58. ^ "Тихановской, Колесниковой и Цепкало присуждена Премия им. Льва Копелева за мир и права человека". naviny.by. 15 Nisan 2021. 15 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2021. 
  59. ^ Tsikhanouskaya, Sviatlana. "4:45 AM · Feb 26, 2022·Twitter Web App". Twitter. 27 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2022. 
  60. ^ "Do countries friendly to Russia support its Ukraine invasion? What 8 of them have said". Miami Herald. Erişim tarihi: 26 Şubat 2022. 
  61. ^ "Светлана Тихановская on Instagram". 3 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2022. 
  62. ^ "On Second Anniversary Of Disputed Belarusian Presidential Poll, Tsikhanouskaya Names 'Interim Cabinet'". Radio Free Europe/Radio Liberty. 3 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2022. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Svyatlana_Tsihanouskaya&oldid=32628001" sayfasından alınmıştır