Samandöken, Göle
| Samandöken | |
|---|---|
 | |
 Ardahan'ın konumu | |
  Samandöken Samandöken'in Ardahan'daki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Ardahan |
| İlçe | Göle |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| Rakım | 2138 m |
| Nüfus (2022) | |
| • Toplam | 789 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0478 |
| İl plaka kodu | 75 |
| Posta kodu | 75700 |
Resmî site https://www.samandokenkoyu.com | |
Samandöken, Ardahan ilinin Göle ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Samandöken köyünün eski adı Türkçe kaynaklarda Sinot olarak geçer. Nitekim 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Sinot (سینوت) olarak kaydedilmiştir.[3] Rus idaresi ise köyün adını 1886 yılında "Signot" (Сигнот) biçiminde yazmıştır.[4]
Sinot köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan tarihsel bölgelerden biri olan Kola'da yer alır. Nitekim bu bölgeyi Osmanlılar 16. yüzyılın ikinci yarısında Gürcülerden ele geçirmiştir. Kola bölgesi, dokuz azizle bağlantılı olarak Gürcü Ortodoks inancında da önemli bir yere sahiptir. Öte yandan köyde varlığı bilinen kilise, 16. yüzyılda Osmanlıların eline geçmesinden önce de köyün bir yerleşme olduğunu göstermektedir.[5]
Türkçe Göle olarak bilinen Kola bölgesi, uzun süre Osmanlı egemenliğinde kaldıktan sonra, 93 Harbi'nin ardından 1878 yılında imzalanan Berlin Antlaşması'yla Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresince Signot (Сигнот) olarak kaydedilen köy, Ardahan sancağının Göle kazasına bağlı Karavenk nahiyesinin 11 köyünden biriydi. Rus döneminde köyde Kürtler yaşıyordu ve köyün 1886 yılındaki nüfusu, 121'i erkek ve 124'ü kadın olmak üzere, 36 hanede yaşayan 245 kişiden oluşuyordu. Signot köyü Karavenk nahiyesinin idari merkeziydi.[6] Bu nüfus 1896 yılında 331 kişiye, 1906 yılında 370 kişiye ulaşmıştır.[7] 1907 yılında Göle bölgesinde araştırma gezisi yapan Gürcü tarihçi ve arkeolog Ekvtime Takaişvili, köyde eski bir kilisenin bulunduğunu, yıkılmış olan bu kilisenin taşlarıyla köylülerin cami inşa etmiş olduğu belirtir.[5]
Sinot köyü, Birinci Dünya Savaşı'nın sonunda Rusların bölgeden çekilmesinin ardından bir süre fiilen Ermenistan'ın sınırları içinde kaldı. 16 Mart 1921'de imzalanan Moskova Antlaşması uyarınca Sinot Türkiye'ye bırakıldı.[8]
Sinot veya Signot köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Sinot (سینوت) adıyla Kars vilayetinin Göle kazasının merkez nahiyesi olan Merdenik'e bağlıydı.[9] 1940 genel nüfus sayımında köy aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 745 kişiden oluşuyordu.[10] Sinot Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Samandöken olarak değiştirilmiştir.[11] 1965 genel nüfus sayımında Samandöken köyünün nüfusu 1.385 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 334 kişi okuma yazma biliyordu.[12]
Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]
Köy, Ardahan il merkezine 59 km, Göle ilçe merkezine 14 km uzaklıktadır.[13]
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 789[2] |
| 2021 | 788[2] |
| 2020 | 882[2] |
| 2019 | 809[2] |
| 2018 | 820[2] |
| 2017 | 829[2] |
| 2016 | 787[2] |
| 2015 | 846[2] |
| 2014 | 909[2] |
| 2013 | 933[2] |
| 2012 | 933[2] |
| 2011 | 955[2] |
| 2010 | 975[2] |
| 2009 | 993[2] |
| 2008 | 1.045[2] |
| 2007 | 996[2] |
| 2000 | 1.171[13] |
| 1990 | 1.580[14] |
| 1985 | 1.957[15] |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Samandoken, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Ardahan Göle Samandöken Köy Nüfusu". Nufusune.com. 16 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 772.
- ^ ""Göle Kazası (1886 Yılı)" (Rusça)". 18 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b "Ekvtime Takaişvili, 1907 Yılı Kola-Oltisi ve Çangli'de Arkeolojik Araştırmalar Gezisi (Gürcüce), Paris, 1938, s. 15". 29 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2021.
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, Sıra no: 475". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2023.
- ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 113, ISBN 9786052100271.
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2022.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 771.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 352.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 753". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2021.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 358.
- ^ a b "Samandöken Köyü". YerelNet.org.tr. 3 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.