Prusya Donanması

*Preußische Marine*
Preußische Marine
Etkin	1701–1867
Ülke	Şablon:Ülke veri Kingdom of Prussia
Sınıfı	Donanma
Savaşları	Pomeranya Savaşı,; Napolyon Savaşları,; Birinci Schleswig-Holstein Savaşı,; Prusya-Avusturya Savaşı
Nişanlar
Donanma bayrağı (1819–1850)
Donanma bayrağı (1816–1819)

Prusya Donanması (Almanca : Preußische Marine), resmen Kraliyet Prusya Donanması (Almanca : Königlich Preußische Marine), 1701'den 1867'ye kadar Prusya Krallığı'nın deniz kuvvetiydi.

Prusya Donanması, 1701 yılında Brandenburg ve Prusya'nın Hohenzollern Hanesi altında kişisel birliği olan Brandenburg-Prusya'nın dağılması üzerine, I. Frederick'in Prusya Dükü'nden Prusya Kralı'na yükseltilmesinden sonra eski Brandenburg Donanması'ndan kuruldu . Prusya Donanması birkaç savaşta savaştı, ancak Prusya'nın askeriyesi ağırlıklı olarak Prusya Ordusu üzerinde yoğunlaştığı için, 18. ve 19. yüzyıllar boyunca esas olarak bir ticaret donanması olarak aktifti. Prusya Donanması, 1867'de Prusya'nın Kuzey Almanya Konfederasyonu'na katılmasıyla dağıldı ve deniz kuvvetleri Kuzey Almanya Federal Donanması içine alındı.

Brandenburg Donanması[değiştir | kaynağı değiştir]

Prusya Krallığı'nın öncülü olan Brandenburg Elektörlüğü, 16. yüzyılda kurulan kendi donanmasına sahipti. 1657'den itibaren Elektör Friedrich Wilhelm ("Büyük Elektör") yönetiminde Brandenburg'un deniz kuvvetleri bir mavi su donanmasına dönüştürüldü. Elektör, denizcilik ve ticareti devletinin en önemli girişimleri olarak belirledi ve denizaşırı koloniler edinmek ve Atlantik köle ticaretine dahil olmak için enerjik bir şekilde çabaladı; bu nedenle, bu çıkarları savunmak için güçlü bir donanmaya ihtiyaç vardı. Ancak torunu I. Friedrich William, devlet gelirlerini Prusya Ordusu'na harcamayı tercih ederek sömürge işlerine ya da güçlü bir donanma bulundurmaya pek ilgi göstermedi. I. Frederick 1721 yılında Brandenburg Altın Sahili'ni 7.200 düka ve 12 Afrikalı köle karşılığında Hollanda Batı Hindistan Şirketi'ne satarak Prusya'nın mavi su donanmasına olan ihtiyacını sona erdirdi; Prusya Donanması daha sonra küçüldü.^[1]^[2]

18. Yüzyılda Prusya Donanması[değiştir | kaynağı değiştir]

18. yüzyılın Prusya kralları kendi donanmalarını korumakla pek ilgilenmiyorlardı. Devletin kıtasal konumu ve kolayca savunulabilir doğal sınırlarının olmaması nedeniyle Prusya askeri hazırlıklarını ordu üzerinde yoğunlaştırmak zorundaydı. Bunun yanı sıra krallık, komşu deniz güçleri Danimarka ve Hollanda ile olan birçok dostane bağlantısına güvenebiliyordu.

II. Frederick (Büyük Friedrich) Prusya'nın asla kendi savaş filosunu geliştirmeye çalışmaması gerektiği görüşündeydi. Krallık hiçbir zaman İngiltere, Fransa, Hollanda Cumhuriyeti, İspanya, İsveç, Danimarka ve Rusya'nın büyük filolarına denk olmayı umut edemezdi; Prusyalılar az sayıdaki gemileriyle her zaman bu büyük denizci ulusların gerisinde kalacaklardı. Deniz savaşlarının bir çatışmayı nadiren belirleyeceğine inanıyor ve deniz güçleri arasında en kötü filoya sahip olmaktansa Avrupa'nın en iyi ordusuna sahip olmayı tercih ediyordu.

Prusya yine de Yedi Yıl Savaşları sırasında 13 derme çatma savaş gemisinden (Kadırga, Galyot ve gambot karışımı) oluşan küçük bir deniz gücü oluşturdu. Bu embriyonik filo Eylül 1759'da Frisches Haff savaşını İsveç deniz kuvvetlerine karşı kaybetti. Prusyalılar tüm gemilerini kaybetti ve bunun sonucunda İsveçliler Usedom ve Wollin'i işgal etti. Ancak gemiler 1760 yılında değiştirilmiş ve yeni filo 1763 yılında savaşın sonuna kadar hizmet vermiştir.

Yine de Prusya imparatoru uluslararası deniz ticaretinde yer almak istedi ve bu nedenle birkaç ticaret şirketi kurdu (değişen başarılarla). Emden Şirketi (resmi adıyla, Emden'den Kanton ve Çin'e Prusya Kraliyet Asya Şirketi) 1751'den 1757'ye kadar dört gemi işletmiştir. 1772'de kurulan Societé de Commerce maritime, bugün Preußische Seehandlung (kabaca Prusya Denizcilik İşletmesi olarak çevrilebilir) adlı bir vakıf olarak varlığını sürdürmektedir.

19. Yüzyılda Prusya Donanması[değiştir | kaynağı değiştir]

Napolyon Savaşları'nın sona ermesinden sonra Prusya yavaş yavaş kıyı savunması için kendi küçük filosunu inşa etmeye başladı. Yine, bir ticaret filosunun geliştirilmesine bir donanmadan daha fazla değer verildi. Bu bağlamda Prusya Denizcilik İşletmesi önemli bir rol oynadı. Gemileri korsanlara karşı korunmak üzere silahlandırılmıştı ve Prusya savaş sancağını taşıyorlardı. Bu koruyucu filo yaklaşık 1850 yılına kadar varlığını sürdürdü.

Prusya Donanması'nın geliştirilmesi için ilk çalışanlardan biri Prusya Prensi Adalbert'ti. Yurtdışına çok sayıda seyahat yapmış ve ticari çıkarları desteklemek ve kendi denizciliğini korumak için bir filonun değerini anlamıştı. 1848-1852 Devrimci döneminde, Frankfurt Ulusal Meclisi'nin emriyle, Prens'e bir İmparatorluk Filosu'nu (Reichsflotte) yeniden kurma sorumluluğu verildi. Devrimci parlamentonun Danimarka ile savaş karşısında üstlendiği bir görev.

Alman Konfederasyonu'nun neredeyse kendi filosu yoktu, ancak müttefik güçler olan Büyük Britanya, Hollanda ve Danimarka'ya güveniyordu. Birinci Schleswig Savaşı (1848-1851) sırasında, Büyük Britanya ve Hollanda'nın tarafsız kalması ve Danimarka'nın düşman haline gelmesi nedeniyle bu stratejinin başarısızlığı açıkça ortaya çıktı. Danimarka Donanması birkaç gün içinde Kuzey ve Baltık Denizlerindeki tüm Alman deniz ticaretini durdurdu. Prusya'nın müttefiki Avusturya'nın donanması Akdeniz'de bulunuyordu ve ancak savaşın ilerleyen dönemlerinde müdahale edebildi.

Adalbert, 1848 Devrimleri'nin başarısızlığa uğramasının ardından, Prusya Donanması'nın kurulmasına yönelik planlarına devam edebildi. İşe savaş gemilerinin inşası ve denizcilik eğitimi ve öğretimi ile başladı. 1850'li yılların ortalarından itibaren tüm dünya denizlerinde Prusya korvet ve fırkateynlerine rastlamak mümkündü.

Prens Adalbert'in yanı sıra, bu erken dönemin diğer önemli isimleri Prusyalı deniz subayları Karl Rudolf Brommy ve sonunda Alman İmparatorluk Donanması'nda amiral olan Ludwig von Henk'ti.

Aynı zamanda Kuzey Denizi'nde ilk deniz üssü kuruldu. Oldenburg Büyük Dükalığı, 1853 tarihli Yeşim Antlaşması (Jade-Vertrag) ile Yeşim Bölgesi olarak adlandırılan bölgeyi Prusya'ya bıraktı. Sonraki yıllarda burada, 1869 yılında Wilhelmshaven adını alan büyük deniz limanı ortaya çıktı. O zamana kadar Prusya Donanması'nın varlığı çoktan sona ermişti.

1864 yılında Prusyalı denizciler, Avusturya'nın da yardımıyla, sayıca üstün Danimarka Donanması ile Jasmund ve Heligoland'da tekrar savaştılar, ancak pek başarılı olamadılar.

1866'daki Avusturya-Prusya Savaşı'ndan sonra Kuzey Alman devletleri Prusya liderliğinde Kuzey Alman Konfederasyonu olarak birleşmişlerdi. Prusya Donanması'ndan Kuzey Almanya Federal Donanması doğdu ve Fransa-Prusya Savaşı'ndan sonra adını tekrar değiştirerek yeni Alman İmparatorluğu'nun İmparatorluk Donanması oldu.

Özet[değiştir | kaynağı değiştir]

Prusya kendisini sürekli olarak kıtasal bir kara gücü olarak görse de, yükselişi ve çöküşü Brandenburg-Prusya-Alman deniz kuvvetlerinin kaderine sıkı sıkıya bağlıydı. Brandenburg'un Prusya Krallığı olarak yükselişini hazırlayan Büyük Elektör'ün (Friedrich Wilhelm) hırslı görünümüydü. O dönemde, deniz gücü ve sömürgeler bir Avrupa gücünün temel nitelikleri arasındaydı; bu niteliklerin Danimarka ve Hollanda gibi daha küçük ve orta halli güçlere de ait olduğu açıktı.

Prusya 150 yıl boyunca - diğer tüm Avrupalı güçlerin aksine - kendi donanmasını geliştirmeyi reddetti. Prusya, Danimarka'ya karşı 1848-1852 savaşına kadar deniz çıkarlarını korumak için en azından asgari bir deniz gücüne sahip olmanın gerekliliğini kabul etmedi. Ancak sadece 15 yıl sonra Prusya, genç deniz kuvvetlerini yükselen merkezi Alman devletine devretti ki bu Prusya Ordusu için düşünülemeyecek bir hareketti. Donanma önce Kuzey Alman Konfederasyonu'na, 1871'de de İmparatorluk Donanması olarak yeni Alman İmparatorluğu'na devredildi.

Son Prusya kralı, Alman İmparatoru II. Wilhelm'nin denizcilik tercihi Prusya monarşisinin sonunu hazırladı. Alman donanmasının 19. yüzyılın sonları ve 20. yüzyılın başlarındaki yığınağı I. Dünya Savaşı'nın nedenlerinden biriydi; 1918-1919 Alman Devrimi sırasında İmparatoru tahttan çekilmeye zorlayan da Açık Deniz Filosu'nun isyan eden denizcileriydi. Donanma, Reichsmarine (Reich Donanması) ve daha sonra Kriegsmarine (Savaş Donanması) olarak devam etti, ta ki İkinci Dünya Savaşı'nın sonunda kendi sonuyla yüzleşene kadar.

Üniformaları[değiştir | kaynağı değiştir]

Prusya Donanmasının Üniformaları

Donanma Asteğmeni 1836-1849.	Subay ve Deniz piyadesi 1850-1853.	Deniz piyadesi 1850-1853	Amiral 1858-1866	Deniz piyadesi 1858-1866.	Deniz piyadesi 1858-1866.