NASA WorldWind

Vikipedi, özgür ansiklopedi
NASA WorldWind
Screenshot of WorldWind showing Blue Marble Next Generation layer
Geliştirici(ler)Ames Research Center (NASA)
İlk yayınlanma2003
Programlama diliJavaScript (Web), Java (Android, Desktop Java SE, and Server), C# (obsolete Windows/.NET)
İşletim sistemiCross-platform; yukarıya bkz.
Erişilebilirlikİngilizce
TürSanal yerküre Yazılım geliştirme kiti
LisansNASA Open Source Agreement v1.3
Resmî sitesiworldwind.arc.nasa.gov
Kod deposu
Bunu Vikiveri'de düzenleyin
V1.4'te atmosfer ve gölgeleme efektlerini gösteren animasyon
USGS Huntington plajı Kentsel Orto-Görüntüleri, Kaliforniya, eski WorldWind sürümünde (1.2)
Rapid Fire MODIS – Katrina Kasırgası
Hint Okyanusu boyunca hareket eden bir siklon (normal bulut örtüsü üzerinde - Rapid Fire MODIS değil)
Ay – Hipsometrik Harita katmanı
Mars (THEMIS katmanı) – Olympus Mons
NASA WorldWind’de Dean Kasırgası
Washington DC, Wikipedia nokta katmanı - simgeler Wikipedia makalelerine bağlanır

NASA WorldWind bir açık kaynak (NOSA lisansı ve Apache 2.0 lisansı altında yayınlandı) sanal dünya'dır. (https://worldwind.arc.nasa.gov/ 19 Şubat 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.) Web sitesine göre, "WorldWind açık kaynaklı bir sanal dünya API'sidir. WorldWind, geliştiricilerin 3B dünya, harita ve coğrafi bilgilerin etkileşimli görselleştirmelerini hızlı ve kolay bir şekilde oluşturmasına olanak tanır. Dünyanın dört bir yanındaki kuruluşlar, hava durumunu izlemek, şehirleri ve araziyi görselleştirmek, araç hareketini izlemek, coğrafi verileri analiz etmek ve insanlığı Dünya hakkında eğitmek için WorldWind'i kullanıyor."

İlk olarak NASA tarafından 2003 yılında kişisel bilgisayar'larda kullanılmak üzere geliştirildi ve ardından 2004'ten bu yana açık kaynak topluluğu ile birlikte daha da geliştirildi. 2017 itibarıyla, WorldWind'in web tabanlı sürümü çevrimiçi olarak mevcuttur.[1] Android versiyonu da vardır.[2]

Orijinal sürüm, yalnızca Microsoft Windows üzerinde çalışan .NET Framework'e dayanıyordu. Daha yeni Java sürümü olan WorldWind Java çapraz platformdur, geliştiricileri hedefleyen yazılım geliştirme kiti (SDK) ve eskisinin aksine .NET sürümü Google Earth tarzında bağımsız bir sanal dünya uygulaması değildir. WorldWind Java sürümü kasım 2009'da NASA Yılın Yazılımı ödülüne layık görüldü.[3] Program, NASA ve USGS uydu görüntüleri, hava fotoğrafçılığı, topografik haritalar, Keyhole Biçimlendirme Dili (KML) ve Collada dosyalarını kaplar.

Özet[değiştir | kaynağı değiştir]

2003'ten beri yaygın olarak bulunmasına rağmen, WorldWind 2004'te NASA Açık Kaynak Anlaşması lisansıyla piyasaya sürüldü. En son Java tabanlı sürüm (2.1.0), Aralık 2016'da piyasaya sürüldü.[4] 2015 itibarıyla WorldWind'in web tabanlı sürümü geliştirilme aşamasındadır[5] ve çevrimiçi olarak mevcuttur.[6] Android sürümü de vardır.[7]

Önceki .NET tabanlı sürüm, kapsamlı bir eklenti paketi içeren bir uygulamaydı. Dünya dışında birkaç gezegen ve uydu vardır: Ay, Mars, Venüs, Jüpiter (Io, Ganymede, Europa ve Callisto adlı dört Galilei uyduları ile) ve SDSS (Türkçe:SDSS) (yıldızların ve galaksilerin görüntüleri).

Kullanıcılar, seçilen gezegeni döndürerek, görünümü eğerek ve yakınlaştırıp uzaklaştırarak etkileşime girebilirler. Beş milyon yer adı, siyasi sınırlar, enlem/boylam çizgileri ve diğer veriler görüntülenebilir. WorldWind.NET, OGC 'nin (İngilizce:OGC) WMS sunucularını (sürüm 1.4 ayrıca yer adlarını indirmek için WFS kullanır), içe aktarma ESRI şekil dosyaları ve kml/kmz dosyalarını kullanarak internette haritalara ve jeo-uzamsal verilere göz atma yeteneği sağladı. Bu, WorldWind'in herhangi birisinin verilerini teslim etmesine nasıl izin verdiğinin örneğidir.

WorldWind.NET'in diğer özellikleri arasında .X (DirectX 3B çokgen ağ) modelleri için destek ve atmosferik saçılma veya güneşi gölgeleme gibi gelişmiş görsel efektler bulunuyordu.

ABD içindeki çözünürlük, tek tek binaları, evleri, arabaları (USGS Digital Ortho katmanı) ve hatta insanların gölgelerini (USGS Urban Ortho katmanındaki metropolitan alanlar) açıkça ayırt edebilecek kadar detaylıdır. ABD dışındaki çözünürlük piksel başına en az 15 metredir.

Microsoft, WorldWind'in ticari olmayan kullanım için Virtual Earth yüksek çözünürlüklü verileri dahil etmesine izin verdi.[8]

WorldWind, NASA'nın Mekik Radar Topoğrafya Görevi (SRTM), Ulusal Yükseklik Veri Seti (NED) ve Gelişmiş Spaceborne Termal Emisyon ve Yansıma Radyometresi (ASTER) tarafından toplanan dijital yükseklik modeli (DEM) verilerini kullanır. Bu, Büyük Kanyon veya Everest Dağı gibi topoğrafik özellikleri üç boyutlu olarak görüntüleyebileceğiniz anlamına gelir. Ek olarak, WW, kullanıcıların hendekler ve sırtlar gibi okyanus özelliklerini 3D olarak görmelerine olanak tanıyan batimetri verilerine sahiptir.

Uygulamaları kullanan birçok kişi kendi verilerini ekler ve bunları WorldWind Central veya aşağıdaki bağlantı bölümünde bahsedilen bloglar gibi çeşitli kaynaklar aracılığıyla kullanılabilir hale getirir.

Blue Marble, Landsat veya USGS public domain verileri kullanılarak WorldWind ile oluşturulan tüm görüntüler ve videolar, ticari amaçlarla bile web sitelerinde serbestçe değiştirilebilir, yeniden dağıtılabilir ve web sitelerinde kullanılabilir.

Eklentiler (ingilizce: Add-ons and plugins)[değiştir | kaynağı değiştir]

WorldWind, programa yeni işlevler ekleyen küçük uzantılar olan birçok eklentiden biri kullanılarak genişletilebilir.
Olası eklenti türleri:

  • Nokta katmanları: yer işaretlerini (ilgi çekici nokta) simge olarak görüntüleyen basit XML dosyaları
  • Patika katmanları: yollar (rotalar, sınırlar)
  • Çizgi özellikleri: Çizgi veya duvar olarak görselleştirilmiş noktaların listesini içeren XML
  • Çokgen özellikleri: Dolgulu poligon (düz veya ekstrüzyon olarak görselleştirilmiş noktaların listesini içeren XML
  • Model özellikleri: 3D dokulu ağları yüklemek için kullanılan XML
  • Yer adları: metin etiketleri atanmış belirli noktalar (şehirler, tepeler ve binalar gibi)
  • Görüntü katmanları: dünyanın çeşitli yerleri için yüksek çözünürlüklü görüntüler
  • Komut dosyaları: kamera hareketini kontrol eden dosyalar

Eklentiler, başlangıçta WorldWind tarafından yüklenen ve derlenen C#, VB veya J# ile yazılmış küçük programlardır. Eklenti geliştiricileri, programın kaynak kodunu değiştirmeden WorldWind'e özellikler ekleyebilir.

WorldWind Java[değiştir | kaynağı değiştir]

Orijinal WorldWind tarifi, .NET kitaplıklarına ve DirectX 'e dayanarak Windows ile sınırlandırıldı. WorldWind Java olarak anılan JOGL ile Java 'da yeni bir SDK sürümü geliştirilmiştir. En son sürüm (2.2.0) Ağustos 2020'de yayınlandı.

Bu yeni sürüm, API'yi çekirdekte bırakarak, modüler bileşenlere 'yüksüz' işlevselliklere sahip API merkezli bir mimariye sahiptir. Bu, WorldWind'in kendisini bir eklenti haline getirir böylece mümkün olduğunca birbirinin yerine kullanılabilir (örneğin Python aracılığıyla). Bu yeniden düzenleme alıştırması, WorldWind'e Java Uygulaması olarak bir tarayıcı aracılığıyla erişilmesine olanak tanır. Bu yeniden düzenleme alıştırması, WorldWind'e bir Java Uygulaması olarak tarayıcı aracılığıyla erişilmesini sağlar. WorldWind Java SDK'nın[9] bir önizlemesi 11 Mayıs 2007'de Sun Microsystem'in yıllık JavaOne konferansında yayınlandı.

WWj bir SDK olduğu için tek bir uygulama yoktur; bunun yerine dünyanın her yerinden devlet kurumları ve ticari geliştiriciler tarafından oluşturulan her biri farklı işlevlere sahip WWj kullanan çok sayıda uygulama vardır. Bu uygulamalar, basit sanal küre görüntüleyicileri, uydu izleyici, GIS platformları, fotoğraf editörü, F-16 simülatörü, görev planlama yazılımı ve daha fazlasını içerir.

Android ve Web[değiştir | kaynağı değiştir]

NASA, o zamandan beri Android OS ve JavaScript tabanlı web uygulaması için iki SDK olan WorldWind Android ve Web WorldWind'i piyasaya sürdü. WWj gibi, sürümler için tek bir uygulama yoktur.

Öğreticiler[değiştir | kaynağı değiştir]

  • NASA WorldWind SDK Eğitimi:

[1] Bu Eğitim, Almanya'daki Münster Üniversitesi Jeoinformatik Enstitüsü tarafından geliştirilmiştir. WorldWind API ile bir Eclipse ortamı kurmaktan Bağlı Açık Veri coğrafi veri kümelerinden çokgenler oluşturmaya kadar öğreticiler içerir. Yeni başlayanlardan ileri düzey geliştiricilere kadar önemli ipuçları içerir.

Çatallar ve klonlar[değiştir | kaynağı değiştir]

  • WorldWind Earth,[10] mevcut üç WorldWind SDK sürümünün dostça çatal'larını koruyan bir topluluktur. Bunlar, WebWorldWind'in geliştirme dalındaki en son düzeltmelere ve özelliklere ve ayrıca WorldWind topluluğundan birçok "özenle seçilmiş" geliştirmelere dayanan derlemeler için bir sürüm kanalı sağlar. WorldWindJS projesi GitHub adresinde ve yayınlar da NPM adresinde mevcuttur.
  • Geoforge projesi,[11] NASA WorldWind projesinin çatal'ı içerir. Geoforge, açık kaynaklı yazılım sağlar. Yer bilimleri verilerini yöneten ve coğrafi yerelleştirilmiş yer bilimleri nesnelerinin bir görüntüsünü sağlamak için WorldWind özelliklerini kullanan bir platformda[12] liderlik eder.
  • Dapple,[13] NASA WorldWind projesinin bir çatal, Geosoft'da geliştiriciler tarafından oluşturulan bir Açık Kaynak projesidir. Dapple, Yer bilimleri profesyonellerini hedeflemektedir ve WMS sunucularının kolay eklenmesi ve Google Earth'ünkine çok benzeyen daha basit UI gibi onları hedefleyen özelliklere sahiptir.
  • SERVIR-VIZ,[14] SERVIR projesi için IAGT tarafından geliştirilmiş WorldWind'in özelleştirilmiş bir sürümüdür.
  • WW2D, Java ve OpenGL teknolojilerine dayalı çapraz platformlu, ücretsiz ve açık kaynaklı bir uygulamadır ve Microsoft Windows, Mac OS X, Linux (x86 ve x86-64) ve Solaris, SPARC üzerinde. WW2D, WorldWind sunucularından gelen görüntüleri kullanır.
    • WW2D Plus One - 3 boyutlu görünüm sağlayan WW2D güncellemesidir.
  • Punt, .NET NASA WorldWind projesinin bir çatal idi ve WorldWind'e katkıda bulunan özgür yazılım topluluğu 'nun iki üyesi tarafından başlatıldı. Punt, WorldWind 1.3.2'deki koda dayanıyordu ancak ilk sürümü, WorldWind 1.3.2 veya 1.3.3'te bulunmayan özelliklere (birden çok dil desteği gibi) sahiptir. Şu anda Punt yalnızca Windows için kullanılabilir, ancak uzun vadeli hedefler arasında platformlar arası bir çözüme geçme isteği vardır.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "World Wind Explorer". explorer.worldwind.earth. 28 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ "WorldWindAndroid github repository". 15 Mayıs 2020. 3 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "Software of the Year Award, WorldWind Java". nasa.gov. 24 Aralık 2009. 11 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ "v2.1.0". 15 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2017. 
  5. ^ "NASA WorldWind in JavaScript for HTML5". 19 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2017. 
  6. ^ Schubert, Bruce. "World Wind Explorer". explorer.worldwind.earth. 28 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  7. ^ "NASAWorldWind/WorldWindAndroid". 16 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2017. 
  8. ^ "Virtual Earth". worldwindcentral.com. 19 Şubat 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  9. ^ "Demos". goworldwind.org. 16 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  10. ^ "WorldWind Earth". WorldWind Earth. GitHub Pages. 3 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  11. ^ Geoforge project. "Geoforge - home". geoforge.org. 19 Mart 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  12. ^ Geoforge project. "Geoforge - software platform". geoforge.org. 29 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  13. ^ "Dapple Earth Explorer: Map and View the Earth". geosoft.com. 13 Ağustos 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  14. ^ "Downloads - IAGT, The Institute for the Application of Geospatial Technology, Auburn, New York". iagt.org. 8 Kasım 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2007. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=NASA_WorldWind&oldid=30752261" sayfasından alınmıştır