Muratlı, Terme

Muratlı
Mahalle
Samsun
Ülke	Türkiye
İl	Samsun
İlçe	Terme
Coğrafi bölge	Karadeniz Bölgesi
Nüfus  (2007)[1]
• Toplam	479
Zaman dilimi	UTC+03.00 (TSİ)
İl alan kodu	0362
Posta kodu	55600

Muratlı, Samsun ilinin Terme ilçesine bağlı bir mahalledir. Daha önce köy statüsünde olmasına karşın 12.11.2012 tarihinde 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu'nda yapılan değişiklikle büyükşehir belediye sınırlar içerisinde kalan tüm köyler gibi mahalle statüsüne alınmıştır.

Tarihçe

Muratlı Mahallesi'nin tarihiyle ilgili maalesef sağlıklı ve kapsamlı bir bilgiye sahip değiliz. Mahallenin eski adı Şoyüp’tür ve genç kuşak haricinde genelde bu şekilde bilinmektedir. Gerek Muratlı gerekse Şoyüp adının nereden geldiği tam olarak bilinmemekle birlikte; mahallenin, adını daha önce buraya gelip yerleşen Şuayb ve Murat adında iki kardeşten aldığı söylenmektedir.

Coğrafya

• Muratlı, Samsun il merkezine 45 km, bağlı bulunduğu Terme İlçesi’ne 18 km uzaklıktadır. Şehir olarak Çarşamba İlçesi daha yakındır (8 km). Bu nedenle mahalle, resmen Terme İlçesi’ne bağlı olmakla birlikte, yakınlığından dolayı fiilen Çarşamba’ya bağlıdır, denebilir. Halk, Terme İlçesi’ne çoğunlukla resmî işlemlerini görmek için gider. Bunun dışında bütün alışverişlerini, işlerini Çarşamba ilçesinde görürler.
• Muratlı, Karadeniz’e yaklaşık 10 km. uzaklıktadır.
• Komşuları: Çerçiler ve Ömerli (Çarşamba), Dağdıralı, Etyemezli, Geçmiş ve Bafracalı mahalleleridir.

Mahalle, merkezî bir konumda olup yukarıda saydığımız komşu mahallelerin buluştuğu bir noktadadır. Çarşamba’dan gelen, Emiryusuf- Kumcağız sahil yolu, Terme’den gelen Taşpınar yolu ve Bafracalı- Kızılçubuk yolu Muratlı'da buluşmaktadır. Ayrıca Çerçiler ve Ömerli mahallelerindeki ara yoldan Çarşamba’ya ulaşılabilmektedir.

İklim

Muratlı Mahallesinin iklimi, Karadeniz İkliminin etki alanı içerisindedir. Yazları sıcaktır. Kışlar pek fazla sert geçmez. Fakat son yıllarda bütün dünyayı etkisi altına alan küresel iklim değişikliği bölgemizde de etkisini gösterdiğinden, yazlar çok sıcak olmaya, bu nedenle yavaş yavaş kuraklık kendisini hissettirmeye başlamıştır. Yaz yağmurları oldukça azaldığından, sulama problemleri ortaya çıkmaktadır. Sonbahar mevsimi genelde yağmur yağışlı geçmektedir.

Nüfus

Muratlı, yaklaşık 200 hanedir. Ağırlıklı nüfus Merkez Semtinde toplanmıştır ve bu semt yerleşim açısından daha derli topludur. Yukarı semtte 70 hane, Alaşar semtinde de 15 hane bulunur. Fakat Alaşar Semti’nde bugün oturan hane sayısı 5-6’yı geçmez. 1970’lerin sonlarında başlayan İstanbul’a göç hareketi son yıllarda artınca mahalle nüfusu hayli azalmıştır. Bugün, İstanbul’da Muratlı Mahallesi’nden gidenlerin oluşturduğu hane sayısı neredeyse mahallede meskûn hane sayısından daha fazladır. İstanbul dışında Samsun’a ve diğer şehirlere de göç yaşanmaktadır. Aşağıda verilen son dört nüfus sayımının sonuçları, mahalleden göçü gösterme adına dikkate şayandır.

Mahallede nüfusu oluşturan haneler genel olarak şunlardır: UZUN, BAŞ, ÇAKIR, ERTÜRK, KURUN, AKKURU, AK, SAĞLAM, ÇEVİK, AKBULUT, PAK, BÜLBÜL,TOPUZ, BİROL, ZORLU vb.

Yıllara göre mahalle nüfus verileri(Veriler, T.C. İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’nün resmî internet sitesinden alınmıştır.)
2011	413
2007	479
2000	693
1997	668
1990	969

Kültür

• Muratlı, kültürel açıdan diğer orta Karadeniz köyleriyle benzerlik arz eder. Çok renkli sayılabilecek kültürel bir yaşam yoktur. Folklorik gösterilere pek rastlanılmaz.
• Düğünler genelde mevlitlidir ve daha ziyade mahallede yapılır. Cumartesi günü akşam kız evinde kına gecesi tertip edilir. Kına geceleri çalgılıdır. Çalgı olarak elektrosaz ve org kullanılır. Davullu- zurnalı düğünlere nadir rastlanılmaktadır. Düğünlerde davul, daha çok bir yerlere mesaj için “dövdürülür.”
• Pazar günü, erkek tarafında öğleden önce mevlit okutulur. Bu sırada bir taraftan da misafirlere ikram edilecek yemekler pişirilir. “Keşkek küdelleme” meşhurdur ve düğünlere ayrı bir ahenk katar.
• Düğünlerde yemek olarak keşkek, et yemeği(yahni), pilav, üzüm hoşafı, baklava ikram edilir. Son zamanlarda, yıllardır kalıplaşmış düğün yemekleri, yerini yavaş yavaş etli pilav, ayran/meyve suyu veya hoşaf ve kıymalı pideden oluşan menüye bırakmaktadır. Tabi bu menü, kişilere göre değişebilmektedir. Bununla beraber, yukarıdaki menü yerleşmiş bir yapı olarak daha fazla tutulmaktadır. Hatta evlenecek gençler için “Senin keşkeği ne zaman yiyoruz?” türünden şakalaşmalar yapılmaktadır ki, bu, kişiye bekârsa ne zaman evleneceğini, nişanlıysa da düğün tarihinin ne zaman olduğunu sormak manasını taşımaktadır.
• Öğle namazından sonra yemekler toplu olarak yenir. Yemekten sonra gelin almaya gidilir. Düğün evlerinde, bilhassa da gelin almada silah atılması, düğüne farklı bir hava katmakla birlikte, tehlikeli bir görüntü yaratmaktadır.
• Gelin almadan sonra erkek tarafına dönülür. Şayet düğün mevlitli değilse veya salonda yapılıyorsa, gelin almadan sonra eğlence tertip edilir ve tören bu şekilde neticelenir.
• 1990’lı başlarına kadar, düğünden bir gün sonra “duvak” merasimi düzenlenirdi. Duvak günü, kız tarafı damat evine gelir, eğlence yapılırdı. Ancak bu âdet, bugün için tamamen kalkıp gitmiştir.
• Son zamanlarda evlenecek çiftler için çalgılı nişan törenleri de tertip edilmeye başlamıştır. Eskiden nadir olan bu tür törenler gitgide yaygınlaşmıştır. Bu tören, ekseriyetle geceleyin yapılır. Gündüzleri de düzenlenmektedir.
• Halkın geçmişlerini yâd için tertip ettikleri mevlit davetleri de mahalledeki hareketliliği artıran etmenlerdendir. Bu davetler, geniş katılımlı olup nitelik olarak Pazar günü damat evinde yapılan mevlit merasimiyle benzerlik arz eder. Düğün menüsündeki yemekler burada da ikram edilmektedir. Gerek düğünlerde gerekse davetlerde mahalle halkının yardımlaşması, özellikle de yemek ikramı noktasında elbirliği yapılması takdire şayandır.
• Mahallede tarihî eser yoktur; fakat eski amazonların yaşadığı bilinmektedir. Kazılarda birkaç metre aşağıda küp, kerpiç ve çok eskilere ait olduğu tahmin edilen tuğlalar bulunmuştur. Belki de burası, daha önce köy veya benzeri yerleşim yeri olup sel veya bir tufan sonucunda toprak altında kalmış olabilir. En son (1990), Merkez Semtinde caminin önündeki su kanalının açılması sırasında pek çok sayıda küp vs. çıkmıştır.
• Mahallenin diğer mahalleler ile dostluk bağları güçlüdür. Mahalle halkının da kendi arasındaki geçimi genel anlamda iyidir.
• Mahallede dinî yaşam civar köylere göre daha etkindir. Camilerin sürekli cemaati bulunmakla birlikte, özellikle Cuma geceleri cemaat sayısı artmaktadır. Yukarı Semt Camii’nde Cuma ve Bayram namazı kılınmamakta; bu namazlar, köy mezarlığının içinde bulunan Mezarlık Camii’nde ifa edilmektedir. Mezarlık Camii’nde de vakit namazları kılınmamaktadır. Gerek kutsal gecelerde okunan, gerekse halkın geçmişlerinin sevabına okuttukları mevlitler mahallede hareketlilik yaratmaktadır.

Ekonomi

• Mahalle ekonomisi ağırlıklı olarak tarıma dayalıdır. Modern anlamda tarım yapıldığı pek söylenemez. Daha çok tarım “karabalta” usulü yapılmaktadır. Fındık üretimi temel geçim kaynağıdır. Seracılık –her ne kadar modern tarzda olmasa da- son yıllarda mahalle halkının gözde işleri arasındadır.
• Mahallede büyükbaş hayvancılıkla da uğraşılmaktadır. Hayvancılık daha ziyade ev ihtiyaçlarını karşılayacak boyuttadır. Hemen her hane, ihtiyaçlarını karşılayacak düzeyde kümes hayvancılığı da yapmaktadır.
• Şehirde esnaflık yapan kişilerin sayısı bir elin parmaklarını geçmez. Genelde genç kesim, başta İstanbul olmak üzere Çarşamba, Samsun vs. şehirlerde çalışmaktadır. Bu nedenle de mahallede sürekli nüfus kaybı yaşanmaktadır. Devlet kurumlarında çalışanların sayısı da son yıllarda artarak devam etmektedir. Gerçi avukatlık, mühendislik, doktorluk ve üst düzey yöneticilik yapan hiç yoktur; fakat öğretmenlik ve polislik yapanlar vardır. Ancak Muratlı Mahallesi’nde çevre mahallelere nazaran birçok İmam-Hatip vardır.

Altyapı

• Mahalle, üç semtten oluşmaktadır. Yukarı, Merkez ve mahalleye yaklaşık 10 km. uzaklıkta bulunan Alaşar (ki halk tarafından genelde “Kışla” olarak isimlendirilir.) Alaşar, hane olarak çok küçüktür. Nüfusu da yaşanan göçlerle neredeyse tükenmek üzeredir. Zaten bu bölge, geçmişte, köylülerin tarlalarının genelde burada olması nedeniyle oluşturulmuştur. Bu semtte, Türkiye’nin en büyük “Kavak Çiftliği” bulunmaktadır.
• Mahallede ilkokul, 1964 yılında açılmıştır. Okulun geç açılmasının özellikle mahalleden yetişen memurlara nicel ve nitel anlamda olumsuz etkilediğini söylemek yanlış olmaz. Günümüzde komşu mahalleler Ömerli ve Geçmiş'ten birçok kaymakam, hâkim, belediye başkanı gibi üst düzey memurlar yetişmişken; Muratlı, bu noktada biraz geridedir, denilebilir. Ancak Grup mahalleleri arasında en çok İmam-Hatip Muratlı’dan çıkmıştır. Bu durumun mahalleye bir başka yansıması da Samsun'da ilk açılan Köy İmam-Hatip Ortaokulu'nun Muratlı'da olmasıdır. 1980li yıllarda açılan eski DSİ şantiyesinin Ortaokula çevrilmesiyle alınan eğitimdeki ivme, 1996 yılında bölge ilköğretim okulunun kurulmasıyla devam etmiştir. Bugün, bölgenin ilk ve tek İmam- Hatip Ortaokulu Muratlı'da kuruludur.
• Mahallede içme suyu şebekesi vardır; 2009 yılı itibariyle içme suyu kullanılmaya başlanmıştır. Kanalizasyon şebekesi, çöp toplama merkezi vs. yoktur. Büyükşehir sınırlarına alınmasıyla birlikte, mahalledeki bu tür sorunların çözüleceği umulmaktadır.
• PTT şubesi ve PTT acentesi yoktur.
• Mahallenin kendine ait büyük bir kabristanlığı mevcuttur.
• Mahalleye ulaşımı sağlayan yol asfalttır. Elektrik (1978’den beri) ve sabit telefon (1991’den beri) vardır. 1999’dan itibaren hem Muratlı’ya hem de civar mahallelere hizmet verecek şekilde yeni bir telefon santrali tesis edilmiştir. Ayrıca cep telefonuyla da rahat bir şekilde iletişim kurulabilmektedir. Mahalle içi yollarının bir kısmı asfalttır.
• Mahallede bulunan evler bahçeli olup genelde betonarmadır. Yeni yapıların inşa edilmesiyle ahşap evlerin sayısı yok denecek kadar azalmıştır.

ULAŞIM

• Muratlı'ya ulaşmak son derece kolaydır. Mahalle, Karadeniz Sahil Yolu'na 6 km uzaklıktadır. Mahallenin, sahil yolundan Karadeniz’e çıkan Emiryusuf- Kumcağız yolunun üstünde bulunması kendisine ulaşımı daha da kolaylaştırmaktadır.
• Mahalleye ulaşmak için Çarşamba- Ordu Kara yolu’nun 2. kilometresinde yer alan Total Petrol istasyonunun hemen bitişiğinden geçen asfalt yoldan ulaşılır. Ayrıca yolun sol tarafında Muratlı Mahallesini gösteren tabela yer almaktadır.
• Okulun bulunduğu semt, aynı zamanda mahallenin Yukarı semtidir. Merkez semtine gitmek için isteyenler, ana yoldan 500 metre daha devam ettikten sonra üç yol çatından sola doğru devam eder; arzu eden ise mahalle içinden devam edebilir. Alaşar Semti’ne gitmek isteyen ise, üç yolun birleştiği Merkez Semti’nden kanal boyu devam etmelidir. Yaklaşık 10 km sonra Alaşar Semti’ne ulaşılacaktır.
• Mahalleye, bağlı bulunduğu Terme İlçesi’nden minübüs seferi yoktur. Mahalleye minibüsler Çarşamba İlçesi’nden çalışır. .
• Ayrıca Çarşamba günleri, bizzat mahalleye çalışan hususî minibüsler mevcuttur.
• Terme istikametinden gelenler ise, şu iki yolu takip edebilirler: 1. Acıklı Mahallesi’nde bulunan Total Petrol’de inip mahalleye giden ana yoldan geçen arabalara otostop çekebilirler. Bu sayede Çarşamba’ya gitmekten kurtulup süre kazanmış olurlar. 2. Çarşamba’ya gidip minibüs durağındaki minibüslerle mahalleye ulaşabilirler.

Dış bağlantılar

• [2] Yerelnet]