Mühendislik dalları listesi

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Günümüzde mühendisliğin; elektrik, inşaat, kimya ve makine olmak üzere 4 ana daldan oluştuğu kabul edilmektedir.[1]

Elektrik mühendisliği[değiştir | kaynağı değiştir]

Elektrik mühendisliği elektrik devreleri ve motorlarından, bilgisayar sistemlerine elektronikten; haberleşmeye kadar pek çok alanı kapsar. Türkiye'de "Elektrik-Elektronik Mühendisliği" olarak geçer, genel altdalları aşağıdadır.

Alt dal Kapsam Önemli uzmanlıklar
Bilgisayar mühendisliği Elektriksel sistemlerin yardımıyla bilgisayar donanımı ve yazılımı tasarlanması ve üretilmesi
Elektronik mühendisliği Elektronik devre kartlarının, direnç, transistör, kondansatör gibi elektronik parçalar ile tasarlanması.
Kontrol mühendisliği Dinamik sistemlerin matematiksel modellenmesi ve bunların denetleyiciler ve elektrik devreleri aracılığı ile tasarlanmasıyla ilgilenir.
Güç mühendisliği Elektriğin üretilmesi ve dağıtılması, yüksek akım kolu. Türkiye'de Elektrik Mühendisliği adı altında eğitimi verilir.[2]
Telekomünikasyon mühendisliği Her türlü haberleşme sisteminin üretimi, tasarımı, geliştirilmesi.
Biyomedikal mühendisliği
Optik mühendisliği Araçların tasarımı ve elektromanyetik radyasyonun özelliklerini kullanan sistemler.

Kimya mühendisliği[değiştir | kaynağı değiştir]

Kimya mühendisliği kimyasal maddeler ve süreçlerle ilgilenir.

Alt dal Kapsam Önemli uzmanlıklar
Metalurji ve malzeme mühendisliği Madde ve maddenin mühendisliğe olan uygulamaları ile ilgilenir. *Seramik mühendisliği, Polimorfik, polikristalin, oksit ve non-oksit seramik gibi gelişmiş malzemeler ile ham oksit malzemelerin tasarımı ve işlenmesi.
Süreç mühendisliği Dizayna, operasyona, kontrole ve kimyasal işlem seçeneklerine odaklanır *Petrol Mühendisliği, Rafineri ürünlerinin ve üretim süreçlerinin tasarlanmasıyla ilgilenir.
Moleküler mühendislik Moleküllerin üretimi ile ilgilenir.

İnşaat mühendisliği[değiştir | kaynağı değiştir]

İnşaat mühendisliği pek çok yapının (köprü, yol, altyapı vb.) tasarımı ve inşasıyla ilgilenir.

Alt dal Kapsam Önemli uzmanlıklar
Jeofizik mühendisliği Jeolojik malzemelerin inşaat mühendisliğinde kullanımı
Yapı mühendisliği Yüke dayanabilecek yapılar üretme mühendisliğidir
Ulaşım mühendisliği İnsanların ve eşyaların etkin ve güvenli bir şekilde ulaşımıyla ilgili çalışır.
Çevre mühendisliği Mühendislik uygulamalarının çevrenin gelişimi ve korunumuna uygulanmasıyla ilgilenir.
Geomatik mühendisliği Uydu sistemleri, ölçüm aletleri ve teknolojik ekipmanlarla yeryüzünün incelenmesi ile ilgilenir.

Türkiye'de adı Harita,Feomatik veya Jeodezi ve Fotogrametri mühendisliği olarak geçer.

Yeryüzünün tamamını veya belli bir kısmını incelemek ve duruma göre proje ve plan oluşturmak amaçlanır.

Makine mühendisliği[değiştir | kaynağı değiştir]

Makine mühendisliği fiziksel ve mekanik ürünlerin yapımıyla ilgilenir.

Alt dal Kapsam Önemli uzmanlıklar
Akustik Mühendisliği Titreşim kontrolü ve manipilasyonu ile ilgilenir.

Özellikle titreşim azaltma ve istenmeyen ses kontrolü gibi konularda çalışır

Taşıt Mühendisliği Taşıtların tasarımı, üretimi ve kontrolüyle ilgilenir.
İmalat mühendisliği Araç gereç, makineler, işlemler ve sistemlerin ar-ge'sini yapmak ve çeşitli üretim teknikleri ile ilgilenir.
Tekstil mühendisliği

Dallar arası ve özel mühendislikler[değiştir | kaynağı değiştir]

Alt dal Kapsam Önemli uzmanlıklar
Endüstri mühendisliği Kaynakların uygun çözümlenmesi ve tasarımı
  • İmalat mühendisliği, Araç gereç, makineler, işlemler ve sistemlerin ar-ge'sini yapmak ve çeşitli üretim teknikleri ile ilgilenir.
  • Sistem mühendisliği, karmaşık sistemlerin ya da bu sistemleri oluşturan alt sistemlerin tasarımını, üretimini ve bakımını, zaman ve maliyet kısıtlarını da göz önünde bulundurarak, gerçekleştirmek amacını taşır.
  • Construction engineering, the planning and management of construction projects
  • Güvenlik mühendisliği, hayati öneme sahip bir sistemin, parçalar arızalandığında bile gerektiği gibi davranmasını sağlamak.
Uygulamalı mühendislik Yönetim, tasarım ve teknik yeteneklerin sistemlerin tasarımı ve entegrasyonu, yeni ürün tasarımlarının yapılması, üretim proseslerinin geliştirilmesi ve bir organizasyon ya da firmanın teknik fonksiyonlarının ve/ ya da fiziksel/teknik fonksiyonlarına uygulanmasıyla alakalı alandır.

Uygulamalı mühendislik programları tipik olarak temel mühendislik prensipleri, proje yönetimi, endüstriyel süreçler, üretim ve operasyon yönetimi, sisteö entegrasyonu ve kontrolü, kalite kontrol ve istatistik konularını kapsarlar.[3]

Biyoloji mühendisliği Mühendislik prensiplerinin biyoloji ve tıp alanlarına uygulanmasıdır.
Mekatronik Makine ve elektrik mühendisliğinin karışımından oluşur ve otomasyon sistemlerinin tasarlanması ve incelenmesiyle ilgilenir.
  • Robotik
  • Enstrümantasyon
  • Aviyonik, bir uçak ya da uzay aracında kullanım amacı ile elektronik ve sistemlerin tasarımı.
Nükleer enerji mühendisliği Nükleer uygulamaların mühendisliğe uygulanmasıdır.
Ziraat mühendisliği Mühendislik uygulamalarının tarla, bahçe gibi tarımsal alanlara uygulanmasıdır.
  • Biyoproses mühendisliği, the design and development of equipment and processes for the manufacturing of products from biological materials
  • Gıda mühendisliği, yemek üretimi, paketlenmesi ve ilgili işlemlerle ilgilenir.
  • Su Ürünleri Mühendisliği, Sucul canlıları ve kontrollü üretim uygulamalarını kapsar.
Nanomühendislik Nano ölçekte mühendislik
Maden Mühendisliği Maden Mühendisliği, madenlerin bulunması, çıkarılması ve zenginleştirilmesi konularında eğitim ve araştırma yapan mühendislik dalıdır. Maden Mühendisliği genel jeoloji, mineraloji, petrografi, sondaj gibi alan dersleri ile jeoloji mühendisliği, makine elemanları, akışkanlar mekaniği, havalandırma gibi derslerle makine mühendisliği, metalürji, malzeme gibi dersleri ile metalürji mühendisliği, atık yönetimi ve cevher hazırlama dersleri ile çevre mühendisliği, tesis dizaynı, statik, dinamik, mukavemet, tünel ve sanat yapıları, zemin mekaniği gibi derslerle inşaat mühendisliği, jeofizik, rezerv hesaplama gibi derslerle jeofizik mühendisliği, elektroteknik dersi ile elektrik mühendisliği, genel ekonomi, maden ekonomisi gibi derslerle işletme- ekonomi bölümleri, cevher hazırlama, cevher zenginleştirme, flotasyon gibi derslerle de kimya mühendisliği ile ilintilidir.
Petrol ve doğalgaz mühendisliği Petrol ve doğalgaz aranması, sondajı ve üretimi gibi konularla ilgilenir.
  • Reservoir engineering, the application of scientific principles to study the flow of fluids in underground reservoirs so as to obtain a high economic recovery.
  • Drilling engineering, the design and application of equipment and techniques to drill wells.
  • Production engineering, the design and application of equipment and techniques to bring well fluids to the surface and then separate out the various components.
Enerji mühendisliği Enerji mühendisliği enerji verimliliği, hizmetleri, santraller ve çevre ile uyumluluğu ile ilgilenir. Enerji mühendisliği kimyasal, mekanik ve elektriksel pek çok bilgiyi kullanır. Diğer mühendislik dallarına göre daha dallar arası bir mühendislik dalıdır.
  • Güneş enerjisi mühendisliği, güneş enerjisine dayalı ürünlerin tasarlanması, geliştirilmesi ve hizmete sunulması ile ilgilenir.
  • Rüzgâr mühendisliği, Wind engineering analysis effects of wind in the natural and the built environment and studies the possible damage, inconvenience or benefits which may result from wind. In the field of structural engineering it includes strong winds, which may cause discomfort, as well as extreme winds, such as in a tornado, hurricane or heavy storm, which may cause widespread destruction
Su bilimleri ve mühendisliği Su bilimleri ve mühendisliği ya da su bilimleri mühendisliği, su kalitesi ve hidrolojik modelleme, akuakültür, akuatik biyoteknoloji, gıda kalitesi ve gıda güvenliği, su kaynaklarında fiziksel, kimyasal ve biyolojik kalite elementlerinin tespiti, su güvenliği, göl ve akarsu restorasyonu gibi birçok alanla ilgilenen mühendislik dalıdır. Suyun yaşamsal bir ihtiyaç olması ve içerisinde yaşayan canlıların ve insanların ihtiyaçlarını karşılamada önemli rol oynaması nedeniyle, ilaç, gıda ve kozmetik sanayii gibi alanlarla ilintilidir.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Klein, Julie Thompson, Frodeman, Robert, Mitcham, Carl (2010). The Oxford Handbook of Interdisciplinarity (İngilizce). Oxford University Press. ss. 149-150. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2015. 
  3. ^ "ATMAE Membership Venn Diagram". 13 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2011.