Kutluk Yabgu Kağan
Kutluk Yabgu Kağan, Türk Kağanlığı'nın son kağanlarındandır. 742'de ülkedeki iç karışıklıklar iyice artmış; Basmiller, Karluklar ve Uygurlar ülke yönetimini boykot etmiştir.[1] Bu karışıklıktan yararlanan, Kutluk Yabgu Kağan Aşina ailesinden olmamasına rağmen tahta çıkmıştır.[2]
Yaşamı
Kutluk Yabgu'nun Aşina ailesi ile bağlantısı hakkında herhangi bir bilgi yoktur. Ancak eski kağanların soyundan gelmediği düşünülmektedir. O, Bilge Kutluk Tengri Kağan'ın kağanlığı döneminde ona bağlı bir yabguydu. Bilge Kutluk, çıkan isyanlar sonucunda Pan Kül Tigin tarafından öldürüldü. Ancak, Basmillere yenildiği için Pan Kül Tigin tahta çıkamadı. Pan Kül Tigin'in ölmesiyle birlikte üllkede isyanlar iyice arttı. Kutluk Yabgu, önce gelenek gereği Bilge Kağan soyundan birini göstermelik olarak tahta çıkardı. Daha sonra ise kendi kağanlığını 741'de ilan etti.[3]
742'de, Tang Hanedanı Xuanzong, Türklere karşı gizli bir ittifak kurdu. Bu ittifakta, Aşina soyu ile bağlantılı olmayan Basmiller, Uygurlar ve Karluklar bulunuyordu. İttifağın yaptığı baskınla Kutluk Yabgu öldürüldü. Onun yerine Özmiş Kağan son Göktürk kağanı olarak tahta geçti.[3]
Kaynakça
- ^ Göktürklerin Yıkılışı, www.msxlabs.org.
- ^ Divitçioğlu, Sencer (2005), Orta-Asya Türk imparatorluğu: VI.- VIII. yüzyıllar, İmge Kitabevi.
- ^ a b Ahmet Taşağıl:Göktürkler, AKDTYK yayınları, ISBN 978-975-16-2460-4, s. 357-9