Rhipicephalus sanguineus
| Kahverengi köpek kenesi | ||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||
Rhipicephalus sanguineus
(Latreille, 1806) |
Kahverengi köpek kenesi (Rhipicephalus sanguineus), yaz kenesigiller (Ixodidae) familyasından kene türüdür.
Biyoloji
Soğuk bölgelerde ev ve köpek kulübelerinde, daha sıcak (18 °C) bölgelerde ise dışarıda bulunur. Yumurtadan erginliğe yaşam döngüsü 4-5 haftada tamamlanır. Amerika'da yılda iki döngü geçirir. Dişileri 4000 yumurta bırakır.
Erkeği oval yapılı ve 2,4-3,4x1,2-1,6 mm büyüklüğündedir. Scutumu açık kahverenkli, üzerinde belirsiz küçük noktalamalar yanında bazı büyük noktalı odaklar da bulunabilir. Servikal olukları çok kısa ve derindir. Festonları ve parması çok belirgindir. Anal plakları üçgenimsi ve uzuncadır. Aksesor plakların arka uçları sivri ve anal plağın dış açısına kadar uzanmıştır. Stigmasının peritremi ince yapılı olup, arkaya ve dışa doğru virgül şeklini almıştır.
Dişileri de oval olup, aç halde 3,2-4,2x1,7-2,2 mm büyüklüğündedir. Vücudun yarısına yakın bir kısmını örten scutum üzerinde, az sayıda nokta çukurlukları bulunur .
Konakçıları
Üç konaklı kenedir. Özellikle evcil köpeklerde asalaktır. Bazen diğer etçil ve toynaklılarda da görülebilir. İnsana nadir saldırır.
Taşıyıcılığı
Lyme hastalığı (Borrelia burgdorferi), babeşyoz (Babesia ovis, B. perroncitoi, B. caballi, B. equi, B. canis, B. gibsoni, B. merionis), Hepatozoon canis, salmonelloz (Salmonella enteritis), tularemi (Pasteurella tularensis), Boutonneuse humması (Rickettsia conorii), Kayalık Dağlar benekli humması (Rickettsia rhipicephali), KKKA, Hemobartonella canis ve köpeklerde canine monocytic ehrlichiosis (CME) hastalığını yapan Ehrlichia canis[1] riketsiyasının taşıyıcılığını yapar. Ayrıca, kene felci toksikasyonunu yapar.
Yayılımı
İnsanlarca dünyanın dört bir yanına taşınmıştır. Bütün Afrika'da, Madagaskar, Güney Avrupa'da, Portekiz, İspanya, Fransa, İtalya, İsviçre, eski Yugoslavya, Arnavutluk, Yunanistan, Bulgaristan, Romanya, Moldova, Ukrayna (Karadeniz kıyıları), Rusya (Karadeniz kıyıları ve Hazar kıyılarında Dağıstan), Güney Asya, Gürcistan, Azerbaycan, Türkmenistan, Pakistan, Hindistan, Nepal, Çin, Japonya, Avustralya, Okyanusya, Kuzey, Orta ve Güney Amerika.
Türkiye’de her iklim bölgesinde rastlanır. Köpekler başta olmak üzere, büyük evcil hayvanlar ve tavşanlardan kan emer. İnsanlardan da kan emdiği bildirilmiştir.
Adlandırma
- Kahverengi köpek kenesi
- İngilizce (brown dog tick)
- Almanca (braune Hundezecke)
- Danca (brune hundeflåt)
- İsveççe (brun hundfästing)
- Rusça (бурый собачий клещ)
- Bulgarca (кафявият кучешки кърлеж)
- Hırvatça (smeđi pseći krpelj)
- Çekçe (hnědé klíště psí)
- Litvanca (rudoji šuninė erkė)
- Fransızca (tique brune du chien)
- Katalanca (paparra marró del gos, llagasta marró dels gossos)
- Fince (ruskea koiranpunkki)
- Macarca (barna kutyakullancs)
- Avrupa kahverengi köpek kenesi
- Afrikanca (europese bruinhondebosluis)
- Kırmızı köpek kenesi
- Portekizce (carrapato-vermelho-do-cão)
- Kan kırmızısı kene
- Çince (血红扇头蜱)
- Köpek kenesi
- Köpek kulübesi kenesi
Ayrıca bakınız
Dipnotlar
- ^ [1] Jale Erdeğer, Arda Sancak ve Lale Ataseven (20039, Köpeklerde Ehrlichia canis'in İndirekt Fluoresan Antikor (IFA) Testi ve Dot-ELISA İle Saptanması, TÜBİTAK, Turk J Vet Anim Sci, 27 (2003) 767-773
Kaynakça
- [2] İsmail Aydın, Kırım Kongo Kanamalı Ateşi ve Keneler
- [3] G. V. Kolonin, Fauna of Ixodid Ticks of the World (Acari, Ixodidae), Moscow 2009
- [4] Rhipicephalus
- [5] S. Nava, M. Lareschi, C. Rebollo, C. Benitez Usher, L. Beati, R. G. Robbins, L. A. Durden, A. J. Mangold ve A. A. Guglielmone (2007), The ticks (Acari:Ixodida:Argasidae, Ixodidae) of Paraguay , Annals of Tropical Medicine & Parasitology, Vol. 101, No. 3, 255–270 (2007)