Ekonomi (bilim dalı)
_per_capita_in_2019.png)
Ekonomi veya İktisat, mal ve hizmetlerin üretim, dağıtım ve tüketimini inceleyen sosyal bilimdir.[1][2] Ekonomi, ekonomik aktörlerin davranış ve etkileşimlerine ve ekonomilerin nasıl işlediğine odaklanır. Mikroekonomi, bireysel ajanlar ve piyasalar, bunların etkileşimleri ve etkileşimlerin sonuçları da dahil olmak üzere ekonomideki temel unsurlar olarak görülen şeyleri analiz eden bir alandır. Bireysel aracılar arasında örneğin hane halkı, firmalar, alıcılar ve satıcılar yer alabilir. Makroekonomi, üretim, tüketim, tasarruf ve yatırımın etkileşim içinde olduğu bir sistem olarak ekonomi ve emek, sermaye ve toprak kaynaklarının istihdamı, para birimi enflasyonu, ekonomik büyüme ve bu unsurlara etkisi olan kamu politikaları gibi ekonomiyi etkileyen faktörleri analiz eder.
Ekonomideki diğer geniş ayrımlar arasında "olanı" tanımlayan pozitif ekonomi ile "olması gerekeni"[3] savunan normatif ekonomi, ekonomi teorisi ile uygulamalı ekonomi, rasyonel ekonomi ile davranışsal ekonomi ve ana akım ekonomi ile heterodoks ekonomi arasındaki ayrımlar yer alır.[4]
Metodoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]Kuramsal araştırma
[değiştir | kaynağı değiştir]Ana akım ekonomi teorisi, çeşitli kavramları kullanan a priori nicel ekonomik modellere dayanır. Teori tipik olarak ceteris paribus varsayımıyla ilerler, bu da söz konusu değişken dışındaki açıklayıcı değişkenlerin sabit tutulması anlamına gelir. Teoriler oluşturulurken amaç, en azından bilgi gereksinimleri açısından basit, tahminler açısından daha kesin ve önceki teorilere kıyasla ek araştırma üretme açısından daha verimli olan teoriler bulmaktır.[5]
Ampirik araştırma
[değiştir | kaynağı değiştir]Ekonomik teoriler, büyük ölçüde ekonomik veriler kullanılarak ekonometri yoluyla sıklıkla ampirik olarak test edilir.[6]
Ekonomi biliminin dalları
[değiştir | kaynağı değiştir]Mikroekonomi
[değiştir | kaynağı değiştir]
Mikroekonomi, bir pazar yapısını oluşturan varlıkların pazar sistemi oluşturmak için pazarda nasıl etkileşime girdiğini inceler. Bu kuruluşlar, genellikle ticarete konu olan birimlerin kıtlığı ve düzenleme altında faaliyet gösteren, çeşitli sınıflandırmalara sahip özel ve kamuya açık oyuncuları içerir. Ticareti yapılan ürün, elma gibi somut bir ürün veya onarım hizmeti, hukuk danışmanlığı veya eğlence gibi bir hizmet olabilir.
Makroekonomi
[değiştir | kaynağı değiştir]Makroekonomi, genel denge teorisinin basitleştirilmiş biçimini kullanarak, büyük toplamları ve bunların etkileşimlerini "yukarıdan aşağıya" açıklamak için ekonomiyi bütün olarak inceler.[7] Bu tür toplamlar, milli gelir ve çıktıyı, işsizlik oranı ve fiyat enflasyonu ve toplam tüketim ve yatırım harcamalarını ve bunların bileşenleri gibi alt kümeleri içerir. Ayrıca para politikası ve maliye politikası'nın etkilerini de inceler.
En azından 1960'lardan bu yana makroekonomi, oyuncuların rasyonelliği, piyasa bilgilerinin verimli kullanımı ve eksik rekabet dahil olmak üzere sektörlerin mikro tabanlı modellemesine ilişkin daha çok bütünleşmeyle tanımlandı.[8] Bu, aynı konudaki tutarsız gelişmeler hakkında uzun süredir devam eden bir endişeyi ele almıştır.[9]
Makroekonomik analiz, milli gelirin uzun vadeli seviyesini ve büyümesini etkileyen faktörleri de dikkate alır. Bu tür faktörler arasında sermaye birikimi, teknolojik değişim ve işgücü büyümesi vardır.[10]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Krugman, Paul; Wells, Robin (2012). Economics (3. bas.). Worth Publishers. s. 2. ISBN 978-1464128738.
- ^ Backhouse, Roger (2002). The Penguin history of economics. Londra. ISBN 0-14-026042-0. OCLC 59475581. 30 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2022.
The boundaries of what constitutes economics are further blurred by the fact that economic issues are analysed not only by 'economists' but also by historians, geographers, ecologists, management scientists, and engineers.
- ^ Friedman, Milton (1953). "The Methodology of Positive Economics". Essays in Positive Economics. University of Chicago Press. s. 5.
- ^ Caplin, Andrew; Schotter, Andrew, (Ed.) (2008). The Foundations of Positive and Normative Economics: A Handbook. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-532831-8.
- ^ "The Methodology of Positive Economics by Milton Friedman". www.marxists.org. 2 Eylül 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2022.
- ^ Hashem, M. Pesaren (1987). "Econometrics". Eatwell, John; Milgate, Murray; Newman, Peter (Ed.). The New Palgrave Dictionary of Economics. The New Palgrave: A Dictionary of Economics. II (first bas.). s. 8. doi:10.1057/9780230226203.2430. ISBN 978-0-333-78676-5. 24 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2017.
- ^ "economics | Definition, History, Examples, Types, & Facts | Britannica". www.britannica.com (İngilizce). 15 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2022.
- ^ Ng, Yew-Kwang (May 1992). "Business Confidence and Depression Prevention: A Mesoeconomic Perspective". The American Economic Review. 82 (2): 365-371. ISSN 0002-8282. JSTOR 2117429.
- ^ Howitt, Peter M. (1987). "Macroeconomics: Relations with microeconomics". Eatwell, John; Milgate, Murray; Newman, Peter (Ed.). The New Palgrave Dictionary of Economics. ss. 273-276. doi:10.1057/9780230226203.3008. ISBN 978-0-333-78676-5. 17 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2017.
- ^ Blaug (2017), s. 349.
