Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi

Vikipedi, özgür ansiklopedi
17.14, 3 Ocak 2017 tarihinde Uncitoyen (mesaj | katkılar) tarafından oluşturulmuş 18006942 numaralı sürüm (81.213.37.162 tarafından yapılan değişiklikler geri alınarak, Maurice Flesier tarafından değiştirilmiş önceki sürüm geri getirildi.)
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi مجلس أمن الأمم المتحدة (Arapça)
联合国安全理事会 (Çince)
Conseil de sécurité des Nations unies (Fransızca)
United Nations Security Council (İngilizce)
Consejo de Seguridad de
las Naciones Unidas (İspanyolca)
Совет Безопасности Организации Объединённых Наций (Rusça)
New York'daki BM Güvenlik Konsey odası
KısaltmasıUNSC
Kuruluşu1946
TürüAna Organ
Yasal durumuEtkin
BaşkanıDönüşümlü
Websitesihttp://un.org/en/sc/

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), Birleşmiş Milletler'in, üye ülkeler arasında güvenlik ve barışı korumakla yükümlü, en güçlü organı. Birleşmiş Milletler'in diğer organları sadece tavsiye kararı alabilirken, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin kararları, tüm üye ülkeler açısından bağlayıcılık taşımaktadır. Bu bağlayıcılık, üye ülkelerin tamamına yakını tarafından imzalanmış olan Birleşmiş Milletler Tüzüğü'nde açık bir şekilde belirtilmiştir. Daimi üyelerin veto hakları, BM'nin bu kurumunu tam anlamıyla demokratik bir kurum olmaktan çıkarmaktadır.

Üyeler

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, 15 üye ülkeye sahiptir. Bu ülkelerden beş tanesi daimi üye, on tanesi ise seçilmiş üyelerdir. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin daimi üyeleri, aynı zamanda Birleşmiş Milletler'in kurucu üyeleri olan Rusya ve Çin Halk Cumhuriyeti, SSCB ve Çin Cumhuriyeti'nin halefleri olarak, konsey tarafından tanınmışlardır. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde, kararları veto etme hakkı bulunan daimi üyeler Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık, Fransa, Çin Halk Cumhuriyeti ve Rusya ile on geçici üye ülke bulunur. Dönüşümlü 10 üye ülke her iki yılda bir Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda yapılan seçimlerle belirlenir. Konsey Başkanlığı ise ayda bir üye ülkeler arasında el değiştirir.

Birleşmiş Milletler'in üyeleri, örgütün hızlı ve etkili hareket etmesini sağlamak için, uluslararası barış ve güvenliğin korunmasında başlıca sorumluluğu Güvenlik Konseyi'ne bırakırlar ve bu sorumluluk gereğince görevlerini yerine getirirken Güvenlik Konseyi'nin kendi adlarına hareket ettiğini kabul ederler.

Güvenlik Konseyi, bu görevleri yerine getirirken Birleşmiş Milletler'in Amaç ve İlkeleri'ne uygun hareket eder. Bu görevleri yerine getirebilmesi için Güvenlik Konseyi'ne verilmiş belirli yetkiler VI-VIII. ve XII. bölümlerde gösterilmiştir.

Daimi üyeler

Daimi beşlinin 1946-2015 aralığında uyguladıkları veto sayısı
Ülke Bölgesel Grup Mevcut temsilci devlet Eski temsilci devlet
 Çin Asya-Pasifik  Çin Halk Cumhuriyeti (1971-) Tayvan Çin Cumhuriyeti (1946-1971)
 Fransa Batı Avrupa ve Diğerleri  Beşinci Fransa Cumhuriyeti (1958-)  Dördüncü Fransa Cumhuriyeti (1946-1958)
 Rusya Doğu Avrupa  Rusya Federasyonu (1992-)  Sovyetler Birliği (1946-1991)
 Birleşik Krallık Batı Avrupa ve Diğerleri  Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı (1946-) —
 ABD Batı Avrupa ve Diğerleri  ABD (1946-) —

Geçici üyeler

Birleşmiş Milletler Bölgesel Grupları üyeliğine göre BMGK içinde gruplandırılmış oturma düzeni.
  Afrika Grubu
  Asya-Pasifik Grubu
  Doğu Avrupa Grubu
  Latin Amerika ve Karayip Devletleri Grubu (GRULAC)
  Batı Avrupa ve Diğerleri Grubu (WEOG)
Dönem Afrika Asya-Pasifik Latin Amerika
ve Karayipler 		Batı Avrupa
ve Diğerleri 		Doğu Avrupa
2017–18  Etiyopya  Kazakistan  Bolivya  İsveç  İtalya (2017)[1] &
 Hollanda (2018)[2]
2016–17  Mısır  Senegal  Japonya  Uruguay  Ukrayna
2015–16  Angola  Malezya  Venezuela  Yeni Zelanda  İspanya

İşleyiş

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Kararları, üye ülkeler tarafından verilen bir önergenin, 15 üye ülkeden dokuzu tarafından kabul edilmesi ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Daimi Üyesi ülkelerden birinden ret oyu almamış olması şartıyla alınır.

Dünya barışına katkısı ve karşıt görüşler

Veto yetkisine sahip beş daimi ülke olan Amerika Birleşik Devletleri, Rusya Federasyonu, Çin Halk Cumhuriyeti, Fransa ve Birleşik Krallık aynı zamanda dünyanın en çok silah üreten ve pazarlayan ülkeleridir.[3]. Sadece Çin, Almanya'dan sonra altıncı durumdadır. Dünya silah ticaretinin baş aktörlerinden oluşan Güvenlik Konseyi Ülkeleri'nin dünya barışına kalıcı katkıda bulunacak kararlar verebileceğine bazı çevreler şüpheyle bakmaktadır.

Kore Savaşı (1950) ve Körfez Savaşı kararları, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından onaylanmıştır.

Kaynakça


  1. ^ "General Assembly Elects 4 New Non-permanent Members to Security Council, as Western and Others Group Fails to Fill Final Vacancy". United Nations. 4 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 August 2016. 
  2. ^ "Elected to Security Council in Single Round of General Assembly Voting, Italy Says It Will Cede Non-Permanent Seat to Netherlands after 1 Year". United Nations. 4 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 August 2016. 
  3. ^ "Rakamlarla Dünya Silah Ticareti (İngilizce)". Jubilee 2000. Erişim tarihi: 2007-09-21. 

Dış bağlantılar

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Birleşmiş_Milletler_Güvenlik_Konseyi&oldid=18006942" sayfasından alınmıştır