Paranoya romanı

Paranoya romanı, edebiyat′da bir roman türü. XX. yüzyıldan itibaren yaygınlaşmaya başlamıştır.

Paranoya romanları bazen gerçekliğin özel doğasını araştırıyor. Bu tür romanlarda insan yapısının bir parçası olan paranoya en önemli konumdadır. "Paranoya romanları" terimi iktidara güçler tarafından nasıl manipüle edilebilmesi ile ilgili olan edebiyat eserleri tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Bu güçler, totaliter bir hükûmet gibi harici olabilir. Ya da bir karakterin dünyanı olduğu gibi kabul etmeyib, reddetmesi olabilir. Bu roman karakterleri aşırı endişe veya korkuyla karakterize edilr. Onlar sıkça mantıksız kuruntularla bilinen rahatsızlıklar yaratıyorlar.

Tarih

Franz Kafka

Paranoya romanı öğeleri 20. yüzyılın ilk yarısı kadar olan eserlerde görülebilir. Özellikle Franz Kafka’nın eserlerinde bunu görmek olur.

Modern paranoid kurgu atası olarak ise Amerikalı bilimkurgu roman ve kısa hikâye yazarı Philip K. Dick görülüyor. Onun eserleri tam anlamıyla paranoya ve halüsinasyondan ibarettir.

Howard Phillips Lovecraft ise kendi deliliklerinden ilhamlanarak çok önemli paranoya romanları yazmıştır. O, eserlerinde bilimkurgu ile korkuyu birleştiren ilk yazardır.

Paranoya romanı yazarları

• William S. Burroughs
• Philip K. Dick
• Howard Phillips Lovecraft
• Thomas Pynchon
• Stephen R. Donaldson
• Robert Anton Wilson

Yapılmış filmler

XX. yüzyılda paranoya romanıları en önemli film konularından biri olmuştur. Esasen Amerikan filmlerinde bu konuya daha çok rastlanmaktadır.

• Bıçak Sırtı
• Dövüş Kulübü
• Oyun
• Jacob's Ladder
• Matrix
• Amerikan Sapığı
• Zindan Adası
• Vanilla Sky
• Melvin Goes to Dinner
• Primer
• Ada
• The Prisoner
• Taksi Şoförü