2021 Kâbil havalimanı saldırıları
 Tahliyeler sırasında havalimanındaki Birleşik Devletler Hava Kuvvetleri. | |
 | |
| Bölge | Hamid Karzai Uluslararası Havalimanı, Kâbil, Afganistan |
|---|---|
| Tarih | 26 Ağustos 2021 |
| Hedef | Afgan siviller, yabancı asker ve siviller, Taliban üyeleri |
Saldırı türü | İntihar saldırısı |
| Ölü | 182+[1] |
| Yaralı | 300+[2] |
| İşleyenler | Irak Şam İslam Devleti (Horasan Kolu) |
2021 Kâbil Havalimanı Saldırıları, Hamid Karzai Uluslararası Havalimanı'nın Abbey Kapısı yakınlarında gerçekleşen iki intihar saldırısıdır.[3][4] ABD Dışişleri Bakanlığı'nın terör tehdidi nedeniyle ABD'lilere havalimanından ayrılmalarını söylemesinden saatler sonra geldi.[5] Saldırılarda 13 ABD askeri ve 169 Afgan sivil dahil olmak üzere en az 182 kişi hayatını kaybetti.[6][7]
Arka plan[değiştir | kaynağı değiştir]
Afganistan'ın 15 Ağustos 2021'de Taliban kontrolüne geçmesinden sonra, Hamid Karzai Uluslararası Havalimanı Afganistan'dan çıkmanın tek güvenli yolu oldu.[8] Yüzlerce Irak ve Şam İslam Devleti - Horasan Eyaleti üyesinin Bagram ve Pul-e-Charkhi'deki hapishanelerden kaçmasının ardından güvenlik endişeleri arttı.[9] Saldırıdan saatler önce Kâbil'deki ABD'li diplomatlar, güvenlik tehditleri nedeniyle Amerikan vatandaşlarını havalimanını terk etmeleri konusunda uyardı.[10] Birleşik Krallık Silahlı Kuvvetleri Bakanı James Heappey de Kâbil havalimanında IŞİD militanlarının son derece inandırıcı bir saldırı tehdidi konusunda uyarmıştı.[11] Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık ve Avustralya büyükelçilikleri de havalimanındaki yüksek güvenlik tehditleri konusunda uyardı.[11]
ABD başkanı Joe Biden'ın saldırıdan önceki hafta içinde olası bir saldırıyla ilgili çok sayıda rapor aldığı bildirildi.[12]
Saldırı[değiştir | kaynağı değiştir]
Saldırı, Afganistan'ın tahliyesi sırasında Irak ve Şam İslam Devleti - Horasan Eyaleti (ISIS-K) tarafından gerçekleştirildi.[4][13] Yerli ve yabancı bir grup sivil tahliye için havalimanına kaçtı.[14] havalimanına giriş kapılarından biri olan Abbey Kapısı'nda bir intihar bombacısı patlayıcıyı infilak ettirdi. Patlamanın ardından silah sesleri duyuldu ve havalimanındaki tüm kapılar kapatıldı.[15][16] Saldırı sırasında 169 Afgan sivil ve 13 ABD askeri de dahil olmak üzere en az 182 kişi öldü.[17] Öldürülen sivillerden ikisi İngiliz çifte uyrukluydu ve biri de bir İngiliz vatandaşının çocuğuydu.[7][18] Aralarında bir dizi Taliban üyesi ve on beş ABD personelinin de bulunduğu en az 200 kişi daha yaralandı.[14][15][19] Ölen 13 Amerikalı, 11 Deniz piyadesi, 8. Psikolojik Operasyonlar Grubu'ndan bir asker ve 1 Donanma Kolordusu askeri olarak tanımlandı.[20] Saldırıyı, bombacının adını Abdul Rahman Al Logari olarak açıklayan IŞİD'in Horasan kolu üstlendi.[21][22] Adını Kâbil'deki Baron Oteli'nden alan Baron Kapısı'nda ikinci bir patlama meydana geldiği iddia edildiyse de[23] sonraki gün böyle bir ikinci patlamanın meydana gelmediği doğrulandı.[24] Baron Hotel, geçmişte Amerikan vatandaşlarının kurtarma ve tahliye için bir buluşma noktası olarak kullanılmıştır. Otel ayrıca, Taliban kontrolünden kaçmak için ülkeden kaçan Afgan halkı için bir işlem merkezi olarak hizmet vermiştir.[25]
Tepkiler[değiştir | kaynağı değiştir]
İç tepkiler[değiştir | kaynağı değiştir]
Afganistan İslam Emirliği - Sözcülerinin bir tweet'i aracılığıyla Taliban, saldırıyı kınadı ve "kötü çevreler kesinlikle durdurulacak" dedi.[15]- Afganistan Ulusal Koalisyonu - Afganistan'ın eski İcra Kurulu Başkanı ve mevcut Afganistan Ulusal Koalisyonu lideri Abdullah Abdullah, saldırıyı kınadı.[14]
Uluslararası[değiştir | kaynağı değiştir]
Almanya - Almanya şansölyesi Angela Merkel, İsrail'e yapacağı ziyareti iptal etti ve Alman birliklerinin tahliyesini izlemek için Almanya'da kalacak.[26]
ABD - Amerika Birleşik Devletleri Kongresi'nin Cumhuriyetçi üyeleri, Biden yönetiminin ABD birliklerinin ülkeden çekilmesini ele alış biçimini eleştirdi.[27] Biden, saldırılar nedeniyle İsrail başbakanı Naftali Benet ile yapacağı görüşmeyi de erteledi.[28]
Birleşik Krallık - Başbakan Boris Johnson saldırıyı "barbarca" olarak nitelendirdi ve İngiltere'nin Afganistan'dan tahliye olan Pitting Operasyonu'na devam edeceğini söyledi. Johnson ayrıca, "çok ne yazık ki hayatlarını kaybeden" ABD askerlerine ve Afgan sivillerine de taziyelerini iletti.[12][29]
Birleşmiş Milletler - Genel sekreter António Guterres saldırıları kınayarak, "Kâbil havalimanındaki durumu büyük bir endişeyle izliyorum ve bugünkü korkunç terör saldırısını şiddetle kınıyorum. Bu olay Afganistan'daki istikrarsızlığın altını çiziyor, ancak aynı zamanda Afgan halkına acil yardım sağlamaya devam ederken kararlılığımızı da güçlendiriyor." dedi.[30]
Fransa - Fransa cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, patlamalara yanıt olarak "Amerikan müttefikleri" ile koordinasyona tam destek verdiğini dile getirdi.[31]
İsrail - Dışişleri bakanı Yair Lapid, saldırılar nedeniyle "şok ve üzgün olduğunu" söyledi, öldürülenlerin ailelerine dualar etti ve ABD ile İsrail arasında teröre karşı işbirliği çağrısında bulundu.[32]
Türkiye - Dışişleri bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, saldırıları kınayarak, "Kâbil'de bugün meydana gelen saldırının ardından yaşanan can kaybından derin bir üzüntü duymaktayız. Bu menfur terör saldırısını şiddetle kınıyoruz. Ölenlerin ailelerine başsağlığı, yaralılara acil şifalar diliyorum” dedi.[33]
Ukrayna - Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski, saldırıların Amerikalı ve Afgan kurbanlarına başsağlığı diledi ve ülkelerin “yardıma ihtiyacı olanları tahliye etmek için ortaklaşa çalışması gerektiğini” belirtti.[34]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Campbell, Alex Mistlin (now); Lucy; Vinter, Robyn; Sullivan (earlier), Helen; Borger, Julian (26 Ağustos 2021). "Afghanistan live news: at least 60 civilians and 12 US service members killed as Islamic State claims responsibility for Kabul attacks". The Guardian. 27 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ Siddiqui, Tamila Varshalomidze,Usaid. "Afghan civilians, US troops among dozens killed in Kabul airport". www.aljazeera.com (İngilizce). 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ "Kabil Havalimanı dışındaki saldırıda 'en az 12 ABD askeri öldü'". BBC News Türkçe. 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ a b "ISIS claims responsibility for suicide bombings in Kabul airport". The Jerusalem Post | JPost.com (İngilizce). 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ Shaw, Adam (26 Ağustos 2021). "Afghanistan explosions: 12 US service members killed in Kabul airport blast, 15 wounded, officials say". Fox News (İngilizce). 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ "Biden to Speak About Deadly Kabul Attack: Afghanistan Update". www.bloomberg.com. 4 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ a b "American forces keep up airlift under high threat warnings". AP NEWS (İngilizce). 27 Ağustos 2021. 27 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2022.
- ^ "Taliban Fighters Enter Kabul As Helicopters Land At U.S. Embassy". NPR.org (İngilizce). 15 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ CNN, Jim Sciutto and Tim Lister. "US concerned about 'very specific threat stream' from ISIS-K against crowds outside Kabul airport". CNN. 25 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ CNN, Analysis by Stephen Collinson. "Analysis: Apparent suicide attack rocks Afghanistan evacuation as Biden's deadline looms". CNN. 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ a b "US, UK, Australia warn of 'terror' threat at Kabul airport". www.aljazeera.com (İngilizce). 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ a b CNN, By Rob Picheta (26 Ağustos 2021). "Biden warned of a potential attack in Kabul multiple times over past week". CNN (İngilizce). 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ Meyer, Matthew Brown, Joey Garrison, Tom Vanden Brook and Josh. "Latest from Afghanistan: 12 U.S. services members killed at Kabul airport; Biden to address nation". USA TODAY (İngilizce). 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ a b c Siddiqui, Tamila Varshalomidze,Usaid. "Afghan civilians, US troops among dozens killed in Kabul airport". www.aljazeera.com (İngilizce). 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ a b c "12 US service members killed in Kabul airport explosion, officials say: LIVE UPDATES". Fox News (İngilizce). 13 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ CNN, By Rob Picheta (26 Ağustos 2021). "Latest Afghanistan evacuation numbers from the White House show slowing pace". CNN (İngilizce). 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ Mistlin, Tom Bryant (now); Alex; Campbell, Lucy; Vinter, Robyn; Sullivan (earlier), Helen; Burke, Jason; Borger, Julian (26 Ağustos 2021). "Afghanistan live news: at least 60 civilians and 12 US service members killed as Islamic State claims responsibility for Kabul attacks". The Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. 27 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ "British victims of Kabul terror attack: Foreign Secretary's statement". GOV.UK (İngilizce). 27 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2022.
- ^ "Afghanistan: Civilians and 12 US troops among dozens killed in Kabul". BBC News (İngilizce). 20 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ Rasmussen, Yaroslav Trofimov, Nancy A. Youssef and Sune Engel (26 Ağustos 2021). "Kabul Airport Attack Kills 12 U.S. Service Members, at Least 60 Afghans". Wall Street Journal (İngilizce). ISSN 0099-9660. 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ "Islamic State claims responsibility for Kabul airport blasts". the Guardian (İngilizce). 26 Ağustos 2021. 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2022.
- ^ "Biden on Kabul suicide bombings: 'We will hunt you down and make you pay". The Jerusalem Post | JPost.com (İngilizce). 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2022.
- ^ "Explosion outside Kabul airport, casualties unclear, Pentagon says | Reuters". web.archive.org. 26 Ağustos 2021. 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2022.
- ^ Ali, Idrees (27 Ağustos 2021). "Pentagon says Kabul attack carried out by one suicide bomber". Reuters (İngilizce). 27 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2022.
- ^ Aitken, Peter (26 Ağustos 2021). "Baron Hotel in Afghanistan: What we know". Fox News (İngilizce). 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ Laco, Kelly (26 Ağustos 2021). "Merkel cancels trip to Israel amid Afghanistan crisis, heightening fears of increasing instability in region". Fox News (İngilizce). 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ Colton, Emma (26 Ağustos 2021). "Republicans slam Biden after suicide attack at Kabul airport: 'Blood on his hands'". Fox News (İngilizce). 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ Karni, Annie (26 Ağustos 2021). "Biden's Meeting With Israeli Leader Delayed a Day After Kabul Attack". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ "Afghanistan: Boris Johnson says UK's evacuation operation will continue despite 'barbaric' Kabul attack". Sky News (İngilizce). 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ "I'm following with grave concern the situation at Kabul's airport & strongly condemn today's horrific terrorist attack. The incident underscores the volatility of Afghanistan, but also strengthens our resolve as we continue to deliver urgent assistance to the Afghan people". Twitter. 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ Aitken, Peter (26 Ağustos 2021). "Afghanistan explosions: World leaders react". Fox News (İngilizce). 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ "I am shocked and saddened by the horrific terror attack in Kabul. The prayers of the people of Israel are with the families of the civilians and soldiers who were murdered today. We stand shoulder to shoulder with the United States in the fight against terrorism". Twitter. 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ "Deeply saddened by the loss of lives after today's attack in #Kabul. Strongly condemn this heinous terror attack. Express my condolences to the families of those killed & my wishes for a speedy recovery to those wounded". Twitter. 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.
- ^ "Terrible terrorist attack in #Kabul. Deepest condolences to the people of the US & Afghanistan, to the families of the victims. Wish speedy recovery to the wounded. Terrorism must be condemned by all parties in Afghanistan. We must work jointly to evacuate those who need help". Twitter. 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.