100 Yılın En İyi 10 Türk Filmi

Bağlantı ekle
Vikipedi, özgür ansiklopedi

100 Yılın En İyi 10 Türk Filmi, 11 Mart 2015 tarihinde düzenlenen 47. Sinema Yazarları Derneği Ödülleri töreninde Türk sinemasının 100. yılı nedeniyle Sinema Yazarları Derneği üyeleri tarafından belirlenen ve "Türk sinemasının en başarılı 10 filmi" olarak görülen filmlerdir. İstanbul'un Harbiye semtindeki Cemal Reşit Rey Konser Salonu'nda düzenlenen ödül töreninde, Türkiye'ye ikinci Altın Palmiye'yi kazandıran Nuri Bilge Ceylan'ın 2014 yapımı Kış Uykusu filmi altı farklı alanda ödüle layık görüldü. Sunuculuğunu Özge Özberk'in yaptığı ödül töreninde, 2014'te ölen sinema, tiyatro ve edebiyat sanatçıları anıldı, ödüller dağıtıldı ve nihayetinde "100 Yılın En İyi 10 Türk Filmi" açıklandı. İlk 10 listesinde birden fazla filmi bulunan tek yönetmen Yılmaz Güney olmuştur. Ayrıca seçilen ilk 10 filmden yalnızca 1 tanesi 21. yüzyılda çekilmiştir.

Arka plan ve ödül töreni[değiştir | kaynağı değiştir]

1977 yılında gazeteci ve sinema eleştirmeni Atilla Dorsay öncülüğünde kurulan Sinema Yazarları Derneği (SİYAD), ilk ödül törenini 1978'de yaptı. Oldukça ilgi gören törende sahneye çıkıp ödüllerini alanlar arasında Türkan Şoray, Kemal Sunal, Zeki Ökten, Tunç Okan gibi isimler vardı.[1] Dernek, 12 Eylül 1980 darbesinin ardından kapatıldı ve 1993 yılına kadar kapalı kaldı.[2] Aynı yıl tekrar Atilla Dorsay ve bir grup aydın tarafından yeniden kuruldu.[2] Derneğin başkanlığını yine Atilla Dorsay yaptı ve Dorsay bu görevini 2005 yılına dek sürdürdü. Dorsay'dan sonra SİYAD genel başkanları seçilmeye devam edildi.[3] Türkiye'de sinema sanatının toplumsal iletişim aracı ve bir sanayi ve ticaret alanı olarak gelişmesine katkıda bulunmayı amaçlayan SİYAD, ayrıca Türkiye'yi temsilen Uluslararası Sinema Eleştirmenleri Federasyonu'nun (FIPRESCI) bir üyesidir.[2]

47. SİYAD Ödülleri, Cemal Reşit Rey Konser Salonu'nda gerçekleştirildi.

Kurum, her yıl tekrar eden Sinema Yazarları Derneği Ödülleri'ni dağıtmaktadır. Bu kapsamda 47. Sinema Yazarları Derneği Ödülleri, 11 Mart 2015 tarihinde İstanbul'un Harbiye semtindeki Cemal Reşit Rey Konser Salonu'nda düzenlendi.[4][5] Tören saat 20.30'da başladı ve sunuculuğunu oyuncu Özge Özberk yaptı. Törende konuşan SİYAD Başkanı Melis Behlil, o gece verilecek ödüllerin 94 üyenin oylarıyla belirlendiğini söyledi.[4] Daha sonra Behlil, 2013'teki Gezi Parkı olaylarında 15 yaşında hayatını kaybeden Berkin Elvan'ı anarak katilerinin yargı önüne çıkmasını hâlâ beklediklerini ifade etti.[4] Behlil ayrıca, 1982 yılından sonra Türk sinemasına tekrar gelen Altın Palmiye Ödülü ile ilk filmlerini yapan genç yönetmenlerin uluslararası festivallerde elde ettikleri başarılarının yüz güldürdüğünü belirtti ve o sene dünyada esas tartışılan konular sansür ve ifade özgürlüğü olduğu için SİYAD'ın sansürün her çeşidine karşı olduğunu söyledi.[4][6]

2014 yılında Türkiye'de gösterime giren 108 Türk yapımı film arasından seçilen yalnızca 9 film, 47. SİYAD Ödülleri'nde değerlendirmeye alındı. Törende, 2014'te hayatını kaybeden Türk sinema, tiyatro ve edebiyat sanatçıları da anıldı ve ardından ödüllere geçildi.[4] En çok ödülü, Türkiye'ye ikinci Altın Palmiye'yi getiren Nuri Bilge Ceylan'ın Kış Uykusu filmi kazandı. Yılmaz Güney ve Şerif Gören'in 1981 yapımı Altın Palmiyeli Yol filminden tam 32 yıl sonra, 2014'te, Cannes Film Festivali'nin en büyük ödülünü kazanmayı başaran Kış Uykusu, törende altı dalda ödül aldı. Buna karşın Kış Uykusu, "Türk sinemasının en iyi 10 filmi" listesinde yer almadı; ancak Nuri Bilge Ceylan'ın bir diğer filmi olan Bir Zamanlar Anadolu'da, listeye seçilip son sırada yer aldı. Törende Deniz Akçay'ın Köksüz filmi iki dalda, Çağan Irmak'ın Unutursam Fısılda filmi iki dalda, Kaan Müjdeci'nin Sivas filmi ise bir dalda ödüle layık görüldü. O senenin onur ödülleri ise Yavuz Turgul, Nebahat Çehre, Genco Erkal ve Attila Özdemiroğlu'na verildi.[4]

Ödüller dağıtıldıktan sonra, SİYAD tarafından Türk sinemasının 100. yılı nedeniyle 2014'te belirlenen "100 Yılın 100 Türk Filmi"nin ilk 10'u, SİYAD Onursal Başkanı Atilla Dorsay ile SİYAD Başkanı Melis Behlil tarafından törende açıklandı.[7] Yılmaz Güney'in 1970 yapımı Umut filmi, "Türk sinemasının en iyi filmi" seçildi. İkinci sırada ise yine bir Yılmaz Güney yapımı olan ve 1982'de Türkiye'ye ilk Altın Palmiye'yi kazandıran Yol filmi yer aldı. Güney'in Zeki Ökten ile ortaklaşa gerçekleştirdiği 1978 yapımı Sürü filmi de yedinci sıraya yerleşti. İlk 10'da yer alan filmler arasından en eskisi, üçüncü sıraya yerleşen 1965 yapımı Sevmek Zamanı olurken; en yenisi de onuncu sıradaki 2011 yapımı Bir Zamanlar Anadolu'da oldu. Ayrıca Bir Zamanlar Anadolu'da, 21. yüzyılda çekilmiş olup ilk 10'da yer alan tek film oldu.

En İyi 10 Türk Filmi[değiştir | kaynağı değiştir]

Sıra Film Yapım yılı Yönetmen Senarist Kaynak
1. Umut 1970 Yılmaz Güney Yılmaz Güney [8]
2. Yol 1981 Yılmaz Güney, Şerif Gören Yılmaz Güney [9]
3. Sevmek Zamanı 1965 Metin Erksan Metin Erksan, Kemal Demirel [10]
4. Anayurt Oteli 1986 Ömer Kavur Ömer Kavur [11]
5. Vesikalı Yarim 1968 Lütfi Ömer Akad Safa Önal [12]
6. Muhsin Bey 1987 Yavuz Turgul Yavuz Turgul [13]
7. Sürü 1978 Zeki Ökten, Yılmaz Güney Yılmaz Güney [14]
8. Selvi Boylum Al Yazmalım 1977 Atıf Yılmaz Atıf Yılmaz, Ali Özgentürk [15]
9. Masumiyet 1997 Zeki Demirkubuz Zeki Demirkubuz [16]
10. Bir Zamanlar Anadolu'da 2011 Nuri Bilge Ceylan Nuri Bilge Ceylan, Ercan Kesal, Ebru Ceylan [17]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "SİYAD'ın Tarihinde Kısa Bir Gezinti". Sinema Yazarları Derneği. 17 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2024. 
  2. ^ a b c Tükelay, Merve Yasemin (2012). "Türkiye'de Bir Meslek Olarak Sinema Yazarlığı Alanındaki Profesyonelleşme" (PDF). bilgi.edu.tr. İstanbul Bilgi Üniversitesi. 9 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2024 – Internet Archive vasıtasıyla. 
  3. ^ "SİYAD'ın Yeni Başkanı Tül Akbal-Süalp". Bianet. 22 Mart 2015. 17 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2024. 
  4. ^ a b c d e f "SİYAD, yılın ve yüzyılın en iyi filmlerini açıkladı". NTV. 12 Mart 2015. 14 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2023. 
  5. ^ "100 Yılın En İyi 10 Türk Filmi". sondakika.com. 12 Mart 2015. 14 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2023. 
  6. ^ "47. SİYAD Ödülleri sahiplerini buldu". TRT Haber. 12 Mart 2015. 5 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2024. 
  7. ^ "SİYAD'ın seçimiyle 100 yılın en iyi 10 filmi". Press Haber. 12 Mart 2015. 17 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2024. 
  8. ^ "Umut". SinemaTürk. 15 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2023. 
  9. ^ "Yol". SinemaTürk. 7 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2023. 
  10. ^ "Sevmek Zamanı". SinemaTürk. 14 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2023. 
  11. ^ "Anayurt Oteli". SinemaTürk. 3 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2023. 
  12. ^ "Vesikalı Yarim". SinemaTürk. 15 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2023. 
  13. ^ "Muhsin Bey". SinemaTürk. 15 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2023. 
  14. ^ "Sürü". SinemaTürk. 4 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2023. 
  15. ^ "Selvi Boylum Al Yazmalım". SinemaTürk. 25 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2023. 
  16. ^ "Masumiyet". SinemaTürk. 20 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2023. 
  17. ^ "Bir Zamanlar Anadolu'da". SinemaTürk. 29 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2023. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=100_Yılın_En_İyi_10_Türk_Filmi&oldid=32584912" sayfasından alınmıştır