İçeriğe atla

1. Türkiye Hükûmeti

Vikipedi, özgür ansiklopedi
I. İnönü Hükûmeti

Türkiye hükûmeti
Kuruluş tarihi30 Ekim 1923
Fesih tarihi6 Mart 1924
Kişiler ve kuruluşlar
Devlet başkanıMustafa Kemal Atatürk
Hükümet başkanıİsmet İnönü
Bakan sayısı12
Üye partilerCumhuriyet Halk Partisi
Meclisteki durumuÇoğunluk hükûmeti
166 / 333
Tarihçe
Seçim1923 Türkiye genel seçimleri
Yasama dönemi2. dönem
ÖncülV. İcra Vekilleri Heyeti
Ardıl2. Türkiye Hükûmeti

I. Türkiye Hükûmeti veya I. İnönü Hükûmeti (30 Ekim 1923 - 6 Mart 1924), Türkiye Cumhuriyeti'nde kurulan ilk hükûmettir.[1] I. Türkiye Hükûmeti kurulmadan önce de 23 Nisan 1920 - 29 Ekim 1923 arasında başka hükûmetler de vardı, ancak 29 Ekim 1923'te cumhuriyet ilan edildi ve bundan ötürü hükûmet sıralaması tekrar 1'den başladı.

Kurulan ilk hükûmetin ilk başbakanı Cumhuriyet Halk Partisi üyesi İsmet İnönü'ydü. İnönü, Türk Kurtuluş Savaşı'nda başarılı bir general olmasının yanı sıra, Mudanya Mütarekesi ve Lozan Antlaşması görüşmelerinde de yetenekli bir politikacı olduğunu kanıtlamıştı.

Resim Görev[2][3] İsim Parti Başlangıç Bitiş
Başvekil (Başbakan) İsmet İnönü CHP 30 Ekim 1923 6 Mart 1924
Hariciye (Dışişleri) Vekili
Şer'iye (Diyanet) Vekili Mustafa Fevzi Sarhan 30 Ekim 1923 6 Mart 1924
Erkân-ı Harbiye-i Umumiye (Genelkurmay) Vekili Fevzi Çakmak 30 Ekim 1923 6 Mart 1924
Dahiliye (İçişleri) Vekili Ahmet Ferit Tek 30 Ekim 1923 6 Mart 1924
Maliye Vekili Hasan Fehmi Ataç 30 Ekim 1923 2 Ocak 1924
Mustafa Abdülhalik Renda 2 Ocak 1924 6 Mart 1924
Müdafaa-i Millîye (Millî Savunma) Vekili Kâzım Özalp 30 Ekim 1923 6 Mart 1924
İktisat (Ekonomi) Vekili Hasan Saka 30 Ekim 1923 6 Mart 1924
Adliye (Adalet) Vekili Seyyid Bey 30 Ekim 1923 6 Mart 1924
Maarif (Eğitim) Vekili İsmail Safa Özler 30 Ekim 1923 6 Mart 1924
Nafia (Bayındırlık) Vekili Ahmet Muhtar Cilli 30 Ekim 1923 19 Ocak 1924
Süleyman Sırrı Aral 19 Ocak 1924 6 Mart 1924
Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye (Sağlık ve Sosyal Yardım) Vekili Refik Saydam 30 Ekim 1923 6 Mart 1924
Mübadele, İmar ve İskân Vekili Mustafa Necati 30 Ekim 1923 6 Mart 1924

1935 yılına kadar Türkiye'de soyadları kullanılmamaktaydı, bu durum Soyadı Kanunu'na kadar geçerli olmuştur. Listede yer alan soyadlar, kabine üyelerinin daha sonra aldıkları soyadlardır.

Şeriyye Vekâleti Osmanlı İmparatorluğu'ndan devralınan, Erkân-ı Harbiye-i Umumiye ise Kurtuluş Savaşı sırasında faaliyet gösteren geçici bir bakanlıktı. Her iki bakanlık da 3 Mart 1924 tarihinde kaldırılmış ve İsmet İnönü yeni hükûmeti kurmak üzere istifa etmiştir.

  1. ^ "Türkiye Cumhuriyeti hükümetleri". hurriyet.com.tr. Hürriyet. 17 Mart 2003. 3 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2020. 
  2. ^ "HÜKÜMETLER". web.archive.org. 15 Mayıs 2013. 15 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ağustos 2024. 
  3. ^ "Official page of the parliament". 28 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2013. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]