İlyas Salman
İlyas Salman | |
---|---|
![]() | |
Doğum |
1950 (72-73 yaşında)[1] Malatya, Türkiye[2] |
Meslek | Oyuncu, senarist, yönetmen |
Etkin yıllar | 1977-günümüz |
Önemli eser(ler) | Talihli Amele, Çiçek Abbas, Fikrimin İnce Gülü - Sarı Mercedes |
Evlilik |
Gülser Salman (e. 1975) |
Çocuk(lar) | 2 |
Ödüller | Tüm Liste |
İlyas Salman (1950, Malatya[2]), Türk sinema, tiyatro, dizi oyuncusu ve yönetmen.
Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
Malatya'da doğdu. Nüfus cüzdanında doğum tarihi 14 Ocak 1954 olarak yazmaktadır ama 3-4 yıl önce doğmuştur.[3] Arguvan ilçesi Asar mahallesi nüfusuna kayıtlıdır. Uzun yıllardır oynadığı Kürt tiplemeleri nedeniyle Kürt olarak kabul edildi ve bunu açıkça yazanlar da olmuştur.[4][5] Ancak 2007 yılında kendi yazısında[6] ve kitabında[7]Alevi - Türkmen bir aileden gelen bir Ateist olduğunu belirtti.
Malatya Turan Emeksiz Lisesi'nden mezun oldu. Ankara Devlet Konservatuvarı'nı son sınıfta bıraktı. Oyunculuğa İstanbul Belediyesi Şehir Tiyatrosu'nda başladı. Uzun yıllar sinema oyunculuğunda, köylü tiplemeleri ile tanındı. Sinema oyunculuğunun yanı sıra yönetmenliğini yaptığı iki sinema filmi bulunmaktadır. Ayrıca çeşitli tarzda şiirleri ve türkü albümleri bulunmaktadır. Ankara Birlik Tiyatrosu'nda 1997'den 2000 yılına kadar sahneye çıkmıştır. Son olarak Hasretim Sansürlüdür isimli bir şiir kitabı ve Türksolu dergisindeki makalelerinden oluşan Kırmızı Beyaz isimli bir kitabı çıkmıştır.
Kendisi sol görüşlüdür. Türkiye Komünist Partisi üyesidir. Türkiye Komünist Partisi'nin Kartal'da yaptığı 1 Mayıs mitingine katılmıştır.[8] Türksolu dergisinde yazılar yazmıştır.[9]2023 Cumhurbaşkanlığı ve Parlamento seçimleri için kurulan Sosyalist Güç Birliği'nin kuruluşunda yapılan ortak açıklamaya aralarında kamuoyunun yakından tanıdığı akademisyen, sanatçı, gazeteci, hukukçu, siyasetçi gibi isimlerin bulunduğu 226 isimle birlikte imzasının yer aldığı metne imzasını atmıştır.[10]
Gülser Salman ile evlidir ve Devrim adında bir kızı, Temmuz Ali adında bir oğlu vardır.
Çalışmaları[değiştir | kaynağı değiştir]
Son Çalışması: Karanfil Kokuyor Cıgaram[değiştir | kaynağı değiştir]
1 Ekim 2009 tarihinden itibaren Bakırköy Sanat Merkezi'nde Ahmed Arif'in "Hasretinden Prangalar Eskittim" kitabından şiirler okuyacağı "Karanfil Kokuyor Cıgaram" isminde bir gösteri sahnelemeye başlamak istemişti. Gösterinin görsel yönetmeni oğlu Temmuz Salman'dı. Kızı Devrim Salman ise gösteride solistlik yapacaktı. Ancak İlyas Salman'ın bazı geçici sağlık sorunları sebebiyle bu çalışma bahsi geçen sanat merkezinde sunulamayıp bir süre ertelenmiştir.[11]
Oyuncu olarak[değiştir | kaynağı değiştir]
- 1977: Çöpçüler Kralı
- 1977: Baskın
- 1978: Kibar Feyzo
- 1978: Sultan
- 1978: Hababam Sınıfı Dokuz Doğuruyor
- 1979: Erkek Güzeli Sefil Bilo
- 1980: Yedi Kocalı Hürmüz
- 1980: Talihli Amele
- 1980: Banker Bilo
- 1980: İbişo
- 1980: Beş Parasız Adam
- 1981: Hababam Sınıfı Güle Güle
- 1981: Çirkinler de Sever
- 1982: Dolap Beygiri
- 1982: Çiçek Abbas
- 1983: Aptal Kahraman
- 1983: Şaşkın Ördek
- 1983: Şekerpare
- 1984: Kızlar Sınıfı
- 1985: Ya Ya Ya Şa Şa Şa
- 1985: Uyanıklar Dünyası
- 1985: Ekmek Elden Su Gölden
- 1985: Para Babası
- 1985: Fakir Milyoner
- 1985: Sarı Öküz Parası
- 1985: Köfteci Holding
- 1985: Deliye Her gün Bayram
- 1986: Sen Neymişsin Be Abi
- 1986: Arap Bilo
- 1986: Karaman'ın Koyunu
- 1986: Ben Milyoner Değilim
- 1986: Ava Giden Avlanır
- 1987: Aşk Peşinde
- 1987: Gönlü Bol
- 1988: Keklik Ali
- 1988: Aptal Aşık
- 1989: Afacan
- 1989: Kınalı Hanzo
- 1990: Aile Bağları
- 1990: Zavallı
- 1992: Fikrimin İnce Gülü - Sarı Mercedes
- 1993: Kızlar Sınıfı
- 1994: Sarhoş
- 1994: Talihsiz Bilo
- 1994: Yoksa Yaşlandım mı?
- 1995: Naylon Karı
- 1995: Antika Kabadayı
- 1995: Karımı Aldatamam
- 1995: Tek Ayaklı Kuşlar
- 1995: Rambo Ramiz
- 1997: Yasemince
- 1997: Tatil Belası
- 1998: Gülerken Ağladık
- 2001: Fakiro
- 2003: Sen Hiç Güneşte Üşüdün mü?
- 2003: Güneş de Karanlığa Düşer
- 2006: Sis ve Gece
- 2006: Adressiz Sorgular
- 2008: Ölüm Çiçekleri-Saraybosna
- 2008: Sevgilim Babam
- 2010: Akasya Durağı
- 2012: Lal Gece
- 2014: სიმინდის კუნძული "simindis kundzuli" (Mısır Adası)
Oynadığı Klipler[değiştir | kaynağı değiştir]
- 2015: Arpak Kardeşler
- 2015: Tolga Sağ - Dilo
Yönetmen olarak[değiştir | kaynağı değiştir]
- 1990: Zavallı
- 1990: Aile Bağları
Senarist olarak[değiştir | kaynağı değiştir]
- 1990: Zavallı
- 1990: Aile Bağları
Tiyatrocu olarak[değiştir | kaynağı değiştir]
- xxxx: Gurbet Kuşları
- 2000: Canavar Cafer
Müzik-Şiir albümleri[değiştir | kaynağı değiştir]
- Yaram Sızlar
- Söze Güneş Doğdu
- Türkülerimiz Var Söylenecek
- Aramayın Beni Başka Yerde
- Dağların Ardı Nazlıdır
- Doğdukları Yerde Doymayanlar
- İnadına Türküler
Kitapları[değiştir | kaynağı değiştir]
- 2006: Hasretim Sansürlüdür
- 2018: Faşo Ağalara Karşı Birleşelim!
Yazıları[değiştir | kaynağı değiştir]
Ödülleri[değiştir | kaynağı değiştir]
- 1977: Avni Dilligil Tiyatro Yarışmaları - En İyi Tiyatro Oyuncusu
- 1993: 5. Ankara Uluslararası Film Festivali - En İyi Erkek Oyuncu - Fikrimin İnce Gülü - Sarı Mercedes
- 2007: 18. Ankara Uluslararası Film Festivali - En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu - Sis ve Gece
- 2012: 19. Altın Koza Film Festivali - En İyi Erkek Oyuncu Ödülü - Lal Gece
- 2012: 49. Altın Portakal Film Festivali - Yaşam Boyu Onur Ödülü
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "İLYAS SALMAN "MEZARA GİDEN FİKRİN KİMSEYE FAYDASI YOK!" 163s". 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi – www.youtube.com vasıtasıyla.
- ^ a b "İLYAS SALMAN "MEZARA GİDEN FİKRİN KİMSEYE FAYDASI YOK!" 116s". 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi – www.youtube.com vasıtasıyla.
- ^ "İLYAS SALMAN "MEZARA GİDEN FİKRİN KİMSEYE FAYDASI YOK!" 170s". 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi – www.youtube.com vasıtasıyla.
- ^ Metin Sever, Kürt Sorunu: Aydınlarımız Ne Düşünüyor, Cem Yayınevi, 1992, s. 125.
- ^ "Kürtçü bilinen hangi ünlü sanatçı Türk milliyetçisi bir dergide yazıyor?". Oda TV. Erişim tarihi: 25 Eylül 2009.
"[...] ve Kürt kimliğiyle tanınıyor
[ölü/kırık bağlantı][kaynak güvenilir mi?] - ^ Niye soldayım? 2 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Türksolu dergisinde yazdığı bir metinde: "İnsanlık elbisesinin yanına Türkmen olduğumdan dolayı Türk elbisesi giyindim."
- ^ Kırmızı Beyaz 2 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. İleri Yayınları'ndan çıkan kitabının 22. sayfasında şöyle der: "Emeksiz yemek olmaz anlayışına ulaştığım zaman bu merhemin solda olduğunu gördüm. Bunu gördüğüm an baktım ki bir keşmekeş yaşanıyor. Kimi Türk ırkçılığının kimi Kürt ırkçılığının peşine düşmüş. Yalpalayıp duruyor. Hangi rüzgâr onları nereye götürürse oraya gitmeye çalışıyorlar. Ben yerimi seçmek zorundayım. Seçme zorunluluğum olmamasına rağmen. Ya Türk olacaktım ya da Kürt... Halbuki ben dünyaya gelmeden önce anneme babama mektup yazmadım. Faks çekmedim. Telefon etmedim. Telgrafla bildirmedim. Alevi, Sünni, Türk, Kürt olarak dünyaya geleyim diye. Ben çırılçıplak bir insan olarak dünyaya gelmiştim. Sonradan bana bir takım elbiseler giydirmeye çalıştılar. Alevi, Sünni, Türk, Kürt, Laz, Çerkez... Ben bütün bu elbiseleri yırttım. İnsanlık elbisesi giydim. İnsanlık elbisesinin yanına Türkmen olduğumdan dolayı Türk elbisesi giyindim. Aslımı inkâr edemezdim."
- ^ Hürriyet 1 Mayıs yine olaylı (01/05/2006)
- ^ "Türksolu Dergisi". 8 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2007.
- ^ Gazetesi, Evrensel. "Sosyalist Güç Birliği kuruluşunu ilan etti". Evrensel.net. 20 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2022.
- ^ "Bakırköy Sanat Merkezi internet sitesi". 21 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2020.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Beyazperde'de İlyas Salman
- IMDb'de İlyas Salman
- Sinemalar.com'da İlyas Salman
- SinemaTürk'te İlyas Salman
- TSA´de İlyas Salman 1 Aralık 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- İlyas Salman Resmi Web Sitesi
- İlyas Salman: "Ülkenin %90'ı Bilo, %10'u Maho'dur" 30 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. | Meltem Yılmaz - İlyas Salman | Haftanın Rengi
- 1949 doğumlular
- Arapgir doğumlular
- Malatya doğumlu sanatçılar
- Türk erkek dizi oyuncuları
- Türk erkek sinema oyuncuları
- Türk erkek tiyatro oyuncuları
- Türk film yönetmenleri
- Türk senaristler
- Türk ateistler
- Ankara Uluslararası Film Festivali Ödülü sahibi oyuncular
- Yaşayan insanlar
- Türk aktivistler
- Ateist oyuncular
- Altın Koza Ödülü sahipleri
- Türk komedyenler
- 21. yüzyıl Türk yazarları
- 21. yüzyıl Türk şairleri
- 21. yüzyılda Türk erkek oyuncular