Koşaç: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
Otorite kontrolü şablonu eklendi |
{{Birleştir}} etiketi eklendi |
||
1. satır: | 1. satır: | ||
{{Birleştir|Bildirme eki|tarih=Şubat 2021}} |
|||
{{Örnekler|10%| |
{{Örnekler|10%| |
||
* -dir |
* -dir |
Sayfanın 12.11, 16 Şubat 2021 tarihindeki hâli
Bu madde veya bölüm Bildirme eki adlı maddeye çok benzemektedir ve bu iki maddenin tek başlık altında birleştirilmesi önerilmektedir. Birleştirme işlemi yapıldıktan sonra sayfaya {{Geçmiş birleştir}} şablonunu ekleyiniz. |
Örnekler |
---|
|
Koşaç, isnat edatı veya haber edatı, isim cümlelerinde özne ile yüklemi birleştiren; yükleme güçlü ihtimal, olumluluk, olumsuzluk, süreklilik veya kesinlik kavramları veren -dir eki ile değil kelimesi.[1] Bazı kaynaklarda tüm ek-fiiller koşaç olarak anılır. Koşaçlar isim cümlelerinde özneyi yükleme bağlayan ve yüklemde cümlenin bitiş halini oluşturan dilbilgisel ögelerdir.
Bildirme koşacı
Bildirme eki veya bildirme koşacı -dir ekidir.[2]
- Annem bir çocuk doktorudur.
- Buraların iklimi çok güzeldir.
Pek çok cümlede -dir eki gizli durumdadır:
- Ben bir öğrenciyim(dir).
-dir ekinin kökeni Eski Türkçe "tur-" (ayağa kalk-) fiiline dayanır. Bu fiile geniş zaman eki "-ır"ın eklenmesi ile oluşturulmuş, zamanla diğer fiiller için de kullanılmaya başlanmıştır.[2]
-dır koşacı Türkçedeki dört ek-fiilden biridir. Diğer ek-fiiller (-di, -miş ve -se) -dir'den farklı olarak bileşik zamanlı fiil yapmakta da kullanılır.
Olumsuzluk koşacı
Olumsuzluk koşacı değil sözcüğüdür.[3]
- Bugün hava pek güneşli değil(dir).
- Bu işi Ahmet'e değil, Deren'e vermelisiniz.
İngilizcede
İngilizcedeki başlıca koşaçlar (copula) be fiilinin farklı zaman yapılarında kullanımıdır. İngilizcede de -Türkçedekine benzer şekilde- fiil soylu olmayan kelimeleri özneye bağlayarak yüklem görevinde kullanılmalarını sağlar.
- Mary and John are my friends. (Mary ve John benim arkadaşlarım[dır]).
- The sky was blue. (Gökyüzü maviydi.)
- I am taller than most people. (Ben çoğu kişiden daha uzunum[dur]).
- The birds were there. (Kuşlar oradaydılar.)
Kaynakça
- ^ "koşaç." Dilbilgisi Terimleri Sözlüğü. 1972. Türk Dil Kurumu. Erişim: 4 Kasım 2012
- ^ a b Türk Dilinde "+dır" Bildirme Eki ve "+dır" Bildirme Ekiyle Yapılan Belirsizlik Kelimeleri Doç. Dr. Hülya Savran. Sosyal Bilimler Dergisi. Yıl: 9, Sayı: 14, 2008/1. U.Ü. Fen-Edebiyat Fakültesi
- ^ "Olumsuzluk koşacı." Dilbilgisi Terimleri Sözlüğü 1972. Türk Dil Kurumu. Erişim: 18 Aralık 2012.