Proto Hint-Avrupa dili: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Değişiklik özeti yok
bağlantılar silindi, türkçe bağlantı eklendi.
12. satır: 12. satır:
!Günümüzdeki dalları
!Günümüzdeki dalları
|-
|-
|[[Proto-Anatolian language|Proto-Anadolu]]
|[[Proto-Anadolu]]
|Ailedeki dillerin hepsi ölüdür, en iyi kayıt altına alınan Hititçe'dir.
|Ailedeki dillerin hepsi ölüdür, en iyi kayıt altına alınan Hititçe'dir.
|Yok
|Yok
|-
|-
|[[Proto-Tocharian language|Proto-Toharca]]
|[[Proto-Toharca]]
|Ölü bir dildir, bu dile ait kayıtlar Kuzey Batı Çin'de 6-8.yy arası tarihlenmiş yazılı verilere dayanır.
|Ölü bir dildir, bu dile ait kayıtlar Kuzey Batı Çin'de 6-8.yy arası tarihlenmiş yazılı verilere dayanır.
|Yok
|Yok
|-
|-
|[[Proto-Italic language|Proto-İtalik]]
|[[Proto-İtalik]]
|Çok fazla dili içeriyordu fakat günümüzde sadece Latin kolu yaşamaktadır.
|Çok fazla dili içeriyordu fakat günümüzde sadece Latin kolu yaşamaktadır.
|[[Portuguese language|Portekizce]],[[Galician language|Galiçyaca]], İspanyolca, [[Catalan language|Katalonca]], [[French language|Fransızca]], [[Italian language|İtalyanca]], [[Romanian language|Romence]], [[Aromanian language|Aromanian]], [[Rhaeto-Romance languages|Rhaeto-Romen dili]]
|[[Portekizce]],[[Galiçyaca]], [[İspanyolca]], [[Katalanca]], [[Fransızca]], [[İtalyanca]], [[Rumence|Romence]], Aromaniyan, Rhaeto-Romen dili
|-
|-
|[[Proto-Celtic language|Proto-Keltik]]
|[[Proto-Keltik]]
|Kelktik dillerinin atasıdır. Bu dil ailesine bağlı diller bir zamanlar bütün Avrupa boyunca konuşuluyordu fakat günümüz Keltik dilleri Avrupa'nın Kuzey-batı bölgesinde konuşulmaktadır.
|Kelktik dillerinin atasıdır. Bu dil ailesine bağlı diller bir zamanlar bütün Avrupa boyunca konuşuluyordu fakat günümüz Keltik dilleri Avrupa'nın Kuzey-batı bölgesinde konuşulmaktadır.
|[[Irish language|İrlandaca]], [[Scottish Gaelic|İskoç Galcesi]], [[Welsh language|Galce]], [[Breton language|Bretonca]], [[Cornish language|Kernevekçe]], [[Manx language|Manca]].
|[[İrlandaca]], İskoç Galcesi, [[Galce]], [[Bretonca]], [[Kernevekçe]], [[Manx language|Manca]].
|-
|-
|[[Proto-Germanic language|Proto-Germanik]]
|[[Proto-Germanik]]
|Germanik dillerin kurgulanmış, varsayımsal atasıdır. Üç gruba ayrılır : Batı Germanik, Doğu Germanik(ölüdür) ve Kuzey Germanik
|Germanik dillerin kurgulanmış, varsayımsal atasıdır. Üç gruba ayrılır : Batı Germanik, Doğu Germanik(ölüdür) ve Kuzey Germanik
|[[English language|İngilizce]], Almanca, [[Afrikaans|Afrikaanca]], [[Dutch language|Hollandaca]] [[Norwegian language|Norveççe]], [[Danish language|Danca]], [[Swedish language|İsveççe]], [[Frisian languages|Friz dili]], [[Icelandic language|Izlandaca]], [[Faroese language|Faroese]] dili
|[[English language|İngilizce]], [[Almanca]], [[Afrikaans|Afrikaanca]], [[Hollandaca]] [[Norveççe]], [[Danca]], [[İsveççe]], [[Frizce]], [[izlandaca]], [[Faroece]]
|-
|-
|[[Proto-Balto-Slavic language|Proto-Balto-Slavik]]
|[[Proto-BaltoSlavik|Proto-Balto-Slavik]]
|Baltık dilleri ve Slav dilleri olmak üzere iki gruba ayrılır.
|Baltık dilleri ve Slav dilleri olmak üzere iki gruba ayrılır.
|Baltık [[Latvian language|Letoncası]] ve [[Lithuanian language|Litovca]]; Slavik [[Russian language|Rusça]], [[Ukrainian language|Ukraynaca]], [[Belarusian language|Belarusça]], [[Polish language|Lehçe]], [[Czech language|Çekçe]], Slovakça , [[Serbo-Croatian|Sırp Hırvatçası]], [[Bulgarian language|Bulgarca]], [[Slovenian Language|Slovence]], [[Macedonian language|Makedonca]].
|Baltık Letoncası ve Litovca; Slavik [[Russian language|Rusça]], [[Ukraynaca]], [[Belarusça]], [[Lehçe]], [[Çekçe]], [[Slovakça]] , Sırp Hırvatçası, [[Bulgarca]], [[Slovence]], [[Makedonca]].
|-
|-
|[[Proto-Indo-Iranian language|Proto-Hint-İran]]
|[[Proto-Hint İran|Proto-Hint-İran]]
|Hint-Aryan, İran ve Nuristan olmak üzere üç gruba ayrılır.
|Hint-Aryan, İran ve Nuristan olmak üzere üç gruba ayrılır.
|[[Nuristani languages|Nuristani dili]]; Hindik [[Hindustani language|Hinduca]], [[Bengali language|Bengalce]], [[Punjabi language|Pencapça]], [[Dardic languages|Dardic]]; Iranik Farsça, [[Pashto languege|Peştuca]], [[Balochi language|Bülücistan dili]], Kürtçe, [[Zaza language|Zazaca]].
|Nuristani dili; Hindik Hinduca, [[Bengalce]], [[Pencapça]], [[Dardic languages|Dardic]]; Iranik Farsça, [[Peştuca]], [[Beluçça|Bülücistan dili]], [[Kürtçe]], [[Zazaca]].
|-
|-
|[[Proto-Armenian language|Proto-Ermenice]]
|[[Proto- Ermenice|Proto-Ermenice]]
|
|
|[[Eastern Armenian|Doğu Ermenice]], [[Western Armenian|Batı Ermenice]]
|[[Doğu Ermenicesi|Doğu Ermenice]], [[Batı Ermenicesi|Batı Ermenice]]
|-
|-
|[[Proto-Greek language|Proto-Grek]]
|[[Proto-Grekçe|Proto-Grek]]
|
|
|[[Modern Greek|Modern Yunanca]], [[Pontic Greek|Romeyka]], [[Tsakonian language|Tsakonian]]
|[[Modern Yunanca]], Romeyka, Tsakonian
|}
|}


Sayfanın 17.48, 11 Aralık 2016 tarihindeki hâli

Hint-Avrupa dillerinin ortak atası olduğu öne sürülen varsayımsal bir dil ailesidir. Bu dile ait herhangi bir yazılı veri bulunmadığından, hakkında bildiklerimiz tarihsel dilbilim yöntemi kullanılarak bu dil ailesi içinde yer alan dillerin mukayesi edilmesiyle ortaya çıkarılan özellikler sayesindedir. Tarihsel olarak Hint-Avrupa dilinin MÖ 3500 yılında konuşulduğu düşünülür. Ancak tarih konusunda görüşler çeşitlilik göstermektedir. Dilin asıl konuşurlarının Karadeniz'in kuzeyinde, Doğu Avrupa'nın Hazar bozkırlarında yaşadığı varsayılır. Proto Hint-Avrupa dili konuşurları göçlerle birbirinden ayrıldığında bu dil de çeşitli alt dallara ayrılmıştır. Bugün Hint-Avrupa dil ailesi içinde yaklaşık 445 yaşayan dil bulunmaktadır.

Alt aileler

Aşağıdaki tablo teorik glottokronoloji verilerine göre hazırlanmıştır:

Alt

Aileler

Açıklama Günümüzdeki dalları
Proto-Anadolu Ailedeki dillerin hepsi ölüdür, en iyi kayıt altına alınan Hititçe'dir. Yok
Proto-Toharca Ölü bir dildir, bu dile ait kayıtlar Kuzey Batı Çin'de 6-8.yy arası tarihlenmiş yazılı verilere dayanır. Yok
Proto-İtalik Çok fazla dili içeriyordu fakat günümüzde sadece Latin kolu yaşamaktadır. Portekizce,Galiçyaca, İspanyolca, Katalanca, Fransızca, İtalyanca, Romence, Aromaniyan, Rhaeto-Romen dili
Proto-Keltik Kelktik dillerinin atasıdır. Bu dil ailesine bağlı diller bir zamanlar bütün Avrupa boyunca konuşuluyordu fakat günümüz Keltik dilleri Avrupa'nın Kuzey-batı bölgesinde konuşulmaktadır. İrlandaca, İskoç Galcesi, Galce, Bretonca, Kernevekçe, Manca.
Proto-Germanik Germanik dillerin kurgulanmış, varsayımsal atasıdır. Üç gruba ayrılır : Batı Germanik, Doğu Germanik(ölüdür) ve Kuzey Germanik İngilizce, Almanca, Afrikaanca, Hollandaca Norveççe, Danca, İsveççe, Frizce, izlandaca, Faroece
Proto-Balto-Slavik Baltık dilleri ve Slav dilleri olmak üzere iki gruba ayrılır. Baltık Letoncası ve Litovca; Slavik Rusça, Ukraynaca, Belarusça, Lehçe, Çekçe, Slovakça , Sırp Hırvatçası, Bulgarca, Slovence, Makedonca.
Proto-Hint-İran Hint-Aryan, İran ve Nuristan olmak üzere üç gruba ayrılır. Nuristani dili; Hindik Hinduca, Bengalce, Pencapça, Dardic; Iranik Farsça, Peştuca, Bülücistan dili, Kürtçe, Zazaca.
Proto-Ermenice Doğu Ermenice, Batı Ermenice
Proto-Grek Modern Yunanca, Romeyka, Tsakonian

Bu gruplara ek olarak şunlar da eklenebilir : İtalik-Kelktik, Grek-Aryan, Grek-Ermenice, Grek-Frikçe, Dako-Trakça, Trak-İliryan

Kaynakça

https://en.wikipedia.org/wiki/Proto-Indo-European_language

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Proto_Hint-Avrupa_dili&oldid=17925118" sayfasından alınmıştır