Kristal Gece: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at

[kontrol edilmiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark Sonraki sürümle aradaki fark →

İçerik silindi İçerik eklendi

GörselVikimetin

Satır içi

Sayfanın 16.21, 11 Mart 2013 tarihindeki hâli

Kristal Gece (Almanca: Kristallnacht), 10 Kasım 1938 günü Alman nazilerince, Yahudi ev, işyerleri ve sinagoglarına yapılmış kanlı ve ölümcül saldırıların adıdır. Pogrom (katliam/kıyım) gecesi ya da Kasım pogromları olarak da anılır. "Kristal" adı, saldırıdan sonra sokakları kaplayan cam kırıklarının ışıltılarından esinlenerek verilmiştir.

Bu saldırıların bahanesi Paris'teki bir suikastti. 1938'de Almanya ülkede yaşayan 17 bin Polonyalı Yahudi'yi sınırdışı etti. Polonya tarafından da ülkeye kabul edilmeyen bu kişiler iki ülke arasında sıkışıp kaldı, çoğu soğuk, açlık ve hastalıktan yaşamını yitirdi. Bu kaderi paylaşanların arasında kendi ailesinin de bulunduğunu öğrenen 17 yaşındaki Herşel Grynszpan, Paris'teki Alman Büyükelçiliği'ni basarak karşısına ilk çıkan kişi Konsolos yardımcısı Ernst von Rath'ı vurdu. Hitler'in sağkolu Goebbels, bunun planlanarak düzenlenmiş bir Yahudi komplosu olduğunu öne sürerek Alman ırkının öcünü alması gerektiğini konuşmalarında halka empoze etti. Yahudilere karşı arada sırada yapılan saldırıları öven Goebbels, partisinin bu tür saldırı girişimlerinin olmayacağını, ancak bu tür olayların olması halinde asla müdahele edilmeyeceğini basın yoluyla duyurdu. Sivil ajanların da halkı kışkırtmasıyla Kasım'ın 9'unu 10'una bağlayan gece kanlı saldırılara göz yumuldu. Polis ve itfaiye olaylara kasıtlı olarak müdahele etmedi. Olaylar yer yer 13 Kasım'a kadar sürmüştür.

Gecenin sonunda 91 Yahudi öldürülmüş, yüzlercesi ağır yaralanmış, Yahudiler'e ait 7.500 dolayında işyeri yağmalanmış, tahminen 177 sinagog yakılıp yıkılmış, pek çok mezarlık tahrip edilmişti.

Olaylar derhal pek çok ülkede tepkiyle karşılandı. ABD, 14 Kasım günü büyükelçisini Berlin'den geri çekti.

Kristal Gece, Yahudi Soykırımı'nın başlangıcı idi.

Dosya:Cleaning the street after Kristallnacht.jpg

Kristal Gece'ye adını veren yağmalanmış Yahudi dükkânlarının camları temizlenirken.

Ayrıca Bakınız

Kaynakça

Herbert Schultheis, Die Reichskristallnacht in Deutschland nach Augenzeugenberichten, Rötter Druck und Verlag GmbH, Bad Neustadt a. d. Saale, ISBN 978-3-9800482-3-1

Nazi Almanyası ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

Şablon:Link SM Şablon:Link SM Şablon:Link KM

@@ 34. satır: / 34. satır: @@
 {{Link SM|fr}}
 {{Link KM|en}}
-[[an:Kristallnacht]]
-[[ar:ليلة البلور]]
-[[arz:ليلة الكريستال]]
-[[az:Kristal Gecə]]
-[[be:Крыштальная ноч]]
-[[be-x-old:Крышталёвая ноч]]
-[[bg:Кристална нощ]]
-[[br:Nozvezh ar strink]]
-[[bs:Kristalna noć]]
-[[ca:Nit dels vidres trencats]]
-[[ceb:Kristallnacht]]
-[[cs:Křišťálová noc]]
-[[da:Krystalnatten]]
-[[de:Novemberpogrome 1938]]
-[[el:Νύχτα των Κρυστάλλων]]
-[[en:Kristallnacht]]
-[[eo:Kristala nokto]]
-[[es:Noche de los Cristales Rotos]]
-[[et:Kristallöö]]
-[[eu:Kristal hautsien gaua]]
-[[fa:شب کریستالی]]
-[[fi:Kristalliyö]]
-[[fr:Nuit de Cristal]]
-[[fy:Kristallnacht]]
-[[ga:Kristallnacht]]
-[[gl:A noite dos cristais rotos]]
-[[he:ליל הבדולח]]
-[[hr:Kristalna noć]]
-[[hu:Kristályéjszaka]]
-[[id:Kristallnacht]]
-[[is:Kristalsnótt]]
-[[it:Notte dei cristalli]]
-[[ja:水晶の夜]]
-[[ko:수정의 밤]]
-[[la:Nox crystallorum]]
-[[lt:Krištolinė naktis]]
-[[lv:Kristāla nakts]]
-[[mk:Кристална ноќ]]
-[[nl:Kristallnacht]]
-[[nn:Krystallnatta]]
-[[no:Krystallnatten]]
-[[pl:Noc kryształowa]]
-[[pt:Noite dos cristais]]
-[[ro:Noaptea de cristal]]
-[[ru:Хрустальная ночь]]
-[[sh:Kristalna noć]]
-[[simple:Kristallnacht]]
-[[sk:Krištáľová noc]]
-[[sl:Kristalna noč]]
-[[sr:Кристална ноћ]]
-[[stq:Riekskristallnoacht]]
-[[sv:Kristallnatten]]
-[[ta:கிரிஸ்டல்நாக்ட்]]
-[[tl:Kristallnacht]]
-[[uk:Кришталева ніч]]
-[[yi:קריסטאל נאכט]]
-[[zh:水晶之夜]]