Çobanlar

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Çobanlar
Türkiye'de bulunduğu yer
Türkiye'de bulunduğu yer
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlAfyonkarahisar
Coğrafi bölgeEge Bölgesi
İdare
 • KaymakamMücahit Öztürk[1]
 • Belediye başkanıAli Altuntaş (AK Parti)
Yüzölçümü
 • Toplam402 km²
Rakım990 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam14,503
 • Kır
5,089
 • Şehir
9.266
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu03060
İl alan kodu0272
İl plaka kodu03
Resmî site
Belediye

Çobanlar, Afyonkarahisar iline bağlı bir ilçedir.

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Yöre tarihinin Akarçay Nehri kenarındaki höyüklerden de anlaşıldığı gibi Eski Tunç Çağı'na kadar uzandığı bilinmektedir. Bugünkü Kocaöz (Feleli) Köyü'nde antik Anabura kenti kurulmuştur. Afyon Arkeoloji Müzesi'nde bulunan Artemis heykeli buradan çıkarılmıştır.

Çobanlar ilçe meydanın havadan çekilmiş görüntüsü.

Bir rivayete göre: Danişmentlileri oluşturan Avşar boylarından Süleymanlı koluna mensup bir grubun bu bölgeye yerleştiği Çobanlar, Işıklar ve Sülümenli beldelerinin bu oymak tarafından kuruldugu, hatta kurucuların kardeş oldukları rivayet edilir. Bilindiği gibi Danişmendlilerin dağılmasıyla onlara bağlı birçok oymak ve boy başta Batı Anadolu olmak üzere birçok yere dağılmışlardır.

Rivayete göre; bölgenin Bizanslılardan Türklere geçmesiyle Çobanlar'ın, Sülümenli'nin ve Işıklar'ın Dulkadiroğulları Beyliği'ne mensup Oğuzların Avşar boyunun Civanşirli kolunun Selmanlı, Sülümenli, Süleymanlı aşireti tarafından kurulduğu rivayet edilmektedir.

Bir başka rivayete göre ise; Civanşirli aşiretine mensup bir oymağın Mısır dolaylarından Eskişehir'e geldiği bu oymaktan iki kardeşin Afyonkarahisar'ın Çobanlar, Işıklar ve Sülümenli beldelerine göç ederek yerleştiği rivayet edilmektedir. Çobanlar halkının kökeninin bu aşirete mensup olduğu, hatta birkaç kitapta Çobanlar'ın 1151 yıllarında fethedildiği yazmaktadır. Bununla birlikte yine Kanunu Sultan Süleyman zamanındaki vergi kayıtlarından Çobanlar isminin Çobanlar-ı kebir (Büyük Çobanlar) olarak adlandırıldığı anlaşılmaktadır. Yine ilçeye değişik vesilelerle civar köy kasabalardan zaman zaman göç olduğu ilçedeki bazı insanların soyadlarından da anlaşılmaktadır.

Ayrıca, Nâzım Hikmet Kuvay-i Milliye Destanında Akarçay'dan ve Büyükçobanlar Köyü'nden şöyle bahseder;

".... Akarçay belki bir akar su, belki bir ırmak, belki küçücük bir nehirdir. Akarçay Dereboğazı’nda değirmenleri çevirip ve kılçıksız yılan balıklarıyla Yedişehitler kayasının gölgesine girip çıkar. ve kocaman çiçekleri eflâtun kırmızı beyaz ve sapları bir, bir buçuk adam boyundaki haşhaşların arasından akar. ve afyon önünde altıgözler köprüsü'nün altından gündoğuya dönerek ve konya tren hattına rastlayıp yolda büyükçobanlar köyü'nü solda ve kızılkilise'yi sağda bırakıp gider."[3][4]

Merkezde, tipik Osmanlı mimarisinde inşa edilmiş avlulu evler dikkat çeker.

Konum[değiştir | kaynağı değiştir]

Afyonkarahisar ilinin 25 km. doğusunda denizden 992 metre yükseklikte düz arazi üzerinde yeni kurulmuş bir ilçe olan Çobanlar'ın, kuzeyinde Bayat, kuzeydoğusunda İscehisar, güneydoğusunda Çay, doğusunda Bolvadin ilçeleri konumlanır. Batısında Işıklar (5.0 nm) ve Sülümenli (2.8 nm), kuzeyinde Gebeciler (4.6 nm), doğusunda Kocaöz (3.4 nm) ve güneyinde Değirmendere (4.2 nm) gibi belde ve köyler konumlanır. Yüzölçümü 422 km²'dir.

Eğitim ve Sosyal yapı[değiştir | kaynağı değiştir]

[5] İlçede iki anaokulu sekiz ilkokul, altı ortaokul ve bir tane çeşitli dalları barındıran çok programlı lise mevcuttur. Toplam 2.735 öğrenciye, 137 öğretmen tarafından eğitim verilmektedir.[6]

İki adet sağlık ocağı ve bir sağlık evi ihtiyaca yetmediğinden, devlet-millet işbirliğiyle hastane yapılmıştır.

İlçede bir adet semt futbol sahası bulunmaktadır. Çobanlar Belediye Spor, merkez belediyesinin desteğiyle Afyon amatör liginde mücadele ediyor.

İlçede 6 adet kadrolu olmak üzere toplam 8 adet cami bulunmaktadır.

İlçede bir adet belediyeye ait halı saha vardır.

İlçede kaymakamlık tarafından açılmış bir kadın kültür evi vardır.

Ekonomi[değiştir | kaynağı değiştir]

Tarım ve Hayvancılık[değiştir | kaynağı değiştir]

İlçede tarım ve hayvancılık bitme noktasına gelmiştir. İlçeye belediye ve il genel meclisi tarafından çok kapsamlı bölge hayvan pazar yeri yapılması gerekmektedir. Bu sayede ilçe hayvancılıgı organize bir hal alıp geliştirilmesi mümkün olacaktır. İlçenin arazisi yaylıma elverişli olup hayvancılık kalkındırılması yapılması gerekmektedir. İlçe sakinleri geçimini tarım ve büyük-küçük baş hayvancılıktan sağlamaktadır. Topraklarının büyük bölümü sulanan Çobanlar, Afyon Şeker Fabrikası'nın pancar deposudur. Tarımcılıkta pancar ekimi ön sırayı alır. İlçede özel sektöre ait iki adet un fabrikası ve bir adet tekstil fabrikası mevcuttur.

Bu küçük ilçede ayrıca, Türk otomotiv sanayisinin en ilginç aracı üretilmektedir. Taşımacılık ve tarım işlerinde kullanılan Patpat adlı römork-pikap karışımı araçlar, ilçenin küçük atölyelerinde imal edilir.

Tarım alanı ve genel dağılım[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Yüzölçümü: 400.200 hektar
  • tarım alanı: 16.000
  • Orman ve fundalık alan: 842
  • Çayır ve meralar: 20.000
  • Tarım dışı araziler: 3.358
  • Tarla arazisi: 9.485
  • Meyve arazisi: 85
  • Sebze arazisi: 160
  • Yem bitkileri arazisi: 600
  • Nadas: 5.000
  • Tarıma elverişli olup kullanılmayan arazi: 310
  • Sulanan tarım alanı: 2.800
  • Toplam kuru tarla alanı: 13.200

Spor[değiştir | kaynağı değiştir]

Çobanlar İlçesini Afyonkarahisar Süper Amatör Liginde, Çobanlar'ın Kocaöz Belediyesi'nin takımı olan Kocaöz Belediyesi Gençlikspor, Afyonkarahisar'ın diğer Amatör Liglerinde ise Çobanlar Belediyespor temsil etmektedir. Çobanlar Belediyespor maçlarına Çobanlar İlçe Stadı'nda çıkmaktadır.

İdari yapı[değiştir | kaynağı değiştir]

Çobanlar, Cumhuriyetin ilan edildiği yıllarda Mareşal Fevzi Çakmak ve Ali Çetinkaya Paşalar tarafından 1926 yılında nahiye yapılmış, 1955 yılında halk oylaması yapılarak Belediye olmuştur. 1990 yılında da 20 Mayıs 1990 gün ve 20523 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile İlçe olmuştur.

Belde ve köyler[değiştir | kaynağı değiştir]

Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]

İlçe; 1 belde, 3 köy ve 13 mahalleden oluşmaktadır.

Yıl Toplam Şehir Kır
1990[7] 24.972 6.675 18.297
2000[8] 12.364 8.315 4.049
2007[9] 13.092 8.630 4.462
2008[10] 13.389 8.706 4.683
2009[11] 13.403 8.774 4.629
2010[12] 13.364 8.757 4.607
2011[13] 13.538 8.871 4.667
2012[14] 13.701 8.981 4.720
2013[15] 14.105 9.129 4.976
2014[16] 14.028 9.134 4.894
2015[17] 14.069 9.142 4.927
2016[17] 14.227 9.256 4.971
2017[17] 14.269 9.270 4.999
2018[17] 14.503 9.333 5.170
2019[17] 14.363 9.277 5.086
2020[17] 14.355 9.266 5.089

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2015. 
  2. ^ a b Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; afyonkarahisar.yerelnet.org.tr isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  3. ^ "kuvay-ı milliye (ulusal güçler) destanı". 26 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2009. 
  4. ^ Nazım Hikmet, (1968), Kuvâyi Milliye, Ocak 2002 İstanbul, Yapı Kredi Yayınları, sekizinci bap.
  5. ^ "çobanlar iiçe milli eğitim müdülüğü". 4 Eylül 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2021. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2015. 
  7. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  8. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  9. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  10. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  11. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  12. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  13. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  14. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  15. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  16. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  17. ^ a b c d e f

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]